راهنمای جامع اتریوم برای تازه‌کارها!

در این راهنمای جامع اتریوم قصد داریم صفر تا صد اتریوم را به‌طور تخصصی شرح داده و به تمام سوالاتی که در خصوص آن مطرح است پاسخ دهیم. این راهنمای جامع شش بخش اصلی دارد که هرکدام قرار است وجهی از اتریوم را بررسی کنند. این شش بخش به این ترتیب خواهند بود:

۱-مبانی اتریوم

۲-توکن اتر در شبکه اتریوم

۳-شروع خرید اتریوم

۴-مقیاس‌پذیری، شبکه اتریوم ۲ و چشم‌انداز اتریوم

۵-اتریوم و دیفای

۶-مشارکت در شبکه اتریوم

بخش اول: مبانی اتریوم

اکوسیستم اتریوم به عنوان بزرگترین و فعال‌ترین جامعه بلاک چین در جهان شناخته می‌شود. اتریوم در میان تمام پلتفرم‌های قرارداد هوشمند بالاترین ارزش بازاری (۳۱۴میلیارد دلار زمان نگارش این مقاله) را دارد و بیشترین سرمایه‌گذاری را نیز روی بهبود قرارداد‌های هوشمند انجام می‌دهد. جدا از برخی نقصان‌ها، قرارداد‌های هوشمند اتریوم به‌عنوان بهترین انتخاب برای توسعه‌دهندگان برنامه‌های غیرمتمرکز شناخته می‌شود. بلاک چین‌های پولکادات، EOS، بایننس (Binance Smart Chain)، سولانا (Solana) و بسیاری دیگر درحال رقابت برای گرفتن جایگاه اتریوم و یا گرفتن سهمی از کیک مالی غیرمتمرکز هستند اما هیچ‌کدام از آن‌ها قادر به شکست دادن این غول عرصه‌ی قرارداد هوشمند و پول قابل برنامه‌نویسی نبوده‌اند.  با این‌که بسیاری از افراد توجه زیادی به ارزش واقعی فناوری بلاک چین نشان نمی‌دادند، در سال گذشته، صنعت مالی غیرمتمرکز (DeFi) به شکوفایی رسید، بازار توکن غیرقابل تعویض و اقتصاد خلاق اتریوم سهم بزرگی را از تراکنش‌های شبکه به خود اختصاص داد، و حجم معاملات در صرافی‌های غیرمتمرکز در مقطعی به ۱۶درصد از مجموع حجم معاملات در صرافی‌های متمرکز مثل بایننس، کوین‌بیس و بسیاری دیگر رسید. درنهایت در پایان سال ۲۰۲۰، اولین مرحله از گذار شبکه اتریوم به مکانیزم اجماع اثبات سهام با راه‌اندازی زنجیره Beacon عملیاتی شد. با این کار، رشد شدید قیمت رمز ارز اتر و تصاحب سهم بزرگی از سلطه بیت کوین بر بازار رمزارز توسط اتریوم، جای تعجبی ندارد.

پیشنهاد مطالعه: ترجمه وایت پیپر اتریوم (Ethereum)

اتریوم چیست؟

اتریوم، یک پلتفرم محاسباتی مبتنی بر یک شبکه فردبه‌فرد است که از انجام تراکنش‌های غیرقابل تغییر با شروط پیچیده که بر روی دفترکل توزیع‌شده (بلاک چین) عمومی ثبت می‌شوند، پشتیبانی می‌کند. فناوری بلاک چین با استفاده از مکانیزم اجماع، امکان تعامل اعضای شبکه را بدون نیاز به وجود طرف‌های واسطه، به بهترین نحو ممکن فراهم می‌آورد. شبکه اتریوم می‌تواند برنامه‌های تورینگ کامل (برای مثال، قراردادهای هوشمند) را اجرا کند.

این یعنی از قراردادهایی پشتیبانی می‌کند که در آن‌ها ارزش بر روی بلاک چین باقی می‌ماند تا در فراخوانی‌های متعدد استفاده شود. شبکه اتریوم یک کامپیوتر غیرمتمرکز است که با داشتن زمان و منابع کافی، هر برنامه‌ای را به صورت امن و قابل اطمینان اجرا می‌کند. پروتکل اتریوم برخلاف بیت کوین، فقط یک ماشین محاسبات ساده نیست، بلکه یک نرم‌افزار جهانی توزیع‌شده است که از طریق قرارداد‌های هوشمند به ایده‌ی پیاده‌سازی برنامه‌های دلخواه کاربران با منطق‌های محاسباتی مختلف، جامه‌ی عمل پوشاند.

به عبارتی می‌توانید شبکه اتریوم را به مانند یک کامپیوتر یا لپ‌تاپ تجسم کنید که روی یک دستگاه منفرد اجرا نمی‌شود بلکه برنامه‌های خود را به‌صورت هم‌زمان با استفاده از هزاران ماشین محاسباتی در سراسر جهان اجرا می‌کند. اتریوم نام رمزارز بومی این شبکه نیست بلکه این واحد‌ها، اتر (ETH) نام دارند.

شبکه اتریوم مشابه با شبکه بیت کوین و بسیاری دیگر، برای کاربران امکان انتقال ارزش یا پول دیجیتال را فراهم می‌کند. به هرحال، پلتفرم اتریوم از توانایی‌های بیشتری برخوردار است؛ برای مثال می‌توانید کد‌های موردنظر خود را برنامه‌نویسی کنید و آن‌ها را در سطح یک شبکه غیرمتمرکز قرار دهید.

به بیان ساده، ایده‌ی اصلی اتریوم این است که برنامه‌نویسان بتوانند کد‌هایی را ایجاد و پیاده‌سازی کنند که به جای یک سرور مرکزی، در سطح یک شبکه‌ی توزیع‌شده اجرا می‌شوند. به همین دلیل این برنامه‌های غیرمتمرکز (dApp)، دائمی، مستقل و غیرقابل تغییر بوده و از همین رو متوقف نمی‌شوند و ضد سانسور و دست‌کاری هستند. طبق تعریف، مجموعه کدها و دستورهایی که این برنامه‌ها را می‌سازند، قرارداد هوشمند نامیده می‌شوند.

پیشنهاد مطالعه: قرارداد هوشمند چیست؟ (Smart Contract)

ارزش اتریوم در چیست؟

بسیاری، اغلب در مواجهه اولیه خود با بازار رمز ارز، تصور می‌کنند که در بلندمدت تنها یک ارز دیجیتال است که باقی می‌ماند و چالش اصلی برای سرمایه‌گذار انتخاب بهترین رمزارز است. البته این تصور درست به نظر نمی‌رسد.

رمز ارزهای مختلف و بلاک چین‌های مرتبط با آن‌ها برای کاربردهای متفاوتی طراحی شده‌اند. هرچند که اینستاگرام و اوبر (Uber) هر دو برنامه موبایل هستند، اما ویژگی‌های متفاوتی دارند و هر دو می‌توانند در بازار خود برنده باشند.

بلاکچین بیت کوین قابلیت اطمینان بالایی دارد و برای مسائل امنیتی بهینه است. رمز ارز بیت کوین در ویژگی‌های دوام، قابلیت حمل، قابلیت تعویض، قابلیت تأیید، تقسیم‌پذیری، کم‌یابی، پیشینه قابل ارجاع، و مقاومت دربرابر سانسور، عملکرد بهتری از طلا دارد و از همین رو یک ذخیره ارزش بهتر است. یک خوشه دیگر از بلاک چین‌ها خود را به‌عنوان وسیله پرداخت معرفی کرده‌ و خصوصیاتی مانند سرعت، حریم خصوصی و ثبات قیمت را در اولویت خود قرار داده‌اند (برای مثال، XRP، Zcash و Monero).

ایده‌ی قرارداد هوشمند و پول قابل برنامه‌نویسی، که نخستین بار توسط نیک زابو (Nick Szabo) معرفی شد و دو دهه بعد توسط ویتالیک بوترین در شبکه اتریوم پیاده‌سازی شد، مهم‌ترین عامل شیفتگی کاربران، برنامه‌نویسان و کسب‌وکارهای مختلف در سطح جهان به این بلاک چین بوده است. شبکه اتریوم به‌گونه‌ای طراحی شده که از پیچیده‌ترین و سفارشی‌ترین تراکنش‌های مالی پشتیبانی می‌کند. به عبارت دیگر پول قابل برنامه‌نویسی قادر است تقریبا تمام خدمات مالی را بدون نیاز به واسطه ارائه دهد.

با استفاده از بلاک چین‌های پول قابل برنامه‌نویسی، افزودن شرایط پیچیده‌تر به تراکنش‌ها آسان شده است. برای مثال: «آلیس رمز ارز X را به باب ارسال می‌کند، تنها اگر سارا نیز این تراکنش را تأیید کند.»، یا، «آلیس دارایی X را برای باب ارسال می‌کند، اما نه قبل از گذشت ۵ سال، و همچنین در صورت تأیید سارا.»

شاید این توصیف، تراکنش‌های تضامنی را به یاد شما آورد. نکته‌ی مهم این است که بلاک چین اتریوم به شما اجازه می‌دهد این کار را بدون نیاز به وکلا، شرکت‌های تضامنی و بانک‌ها انجام دهید؛ بدون هزینه‌های غیرمنصفانه، دیرکردها و بدون به‌خطر افتادن حریم خصوصیِ ناشی از سلطه‌ی واسطه‌ها.

در شبکه اتریوم، برنامه‌ها نمی‌توانند توسط هیچ موجودیتی متوقف و یا دست‌کاری شوند. آن‌ها به پایگاه داده (بلاک چین) اتریوم افزوده می‌شوند، پس امکان دست بردن در کدها وجود ندارد. همچنین این پایگاه داده عمومی، برای تمامی افراد قابل رویت است و کاربران می‌توانند پیش از تعامل با برنامه‌های غیرمتمرکز (dApp)، آن‌ها را مورد نظارت و بررسی خود قرار دهند. هر کاربر از هر نقطه‌ای از جهان به آسانی می‌تواند این قرارداد‌ها و برنامه‌های غیرقابل توقف را اجرا کند.

پیشنهاد مطالعه: اپلیکیشن‌ غیرمتمرکز یا Dapp چیست؟

رمز ارز اتر (ETH) به عنوان سوخت شبکه توسط کاربران و توسعه‌دهندگان برای تعامل با برنامه‌های غیرمتمرکز و همچنین پرداخت کارمزدهای شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آیا بهتر نیست بخش بزرگی از سیستم مالی رانتی (Rent-seeking)، و سیستم مالی مبتنی بر ریسک بدهی را با یک پدیده‌ مبتنی بر نرم‌افزار متن‌باز، قابل نظارت و حسابرسی، مستقل از قضاوت‌های انسانی و کاراتر، جایگزین کنیم؟

بلاک چین چیست؟

بلاک چین یک پایگاه داده توزیع‌شده است که داده‌های تراکنش‌های گوناگون را در یک شبکه فردبه‌فرد به‌صورت رمزنگاری‌ شده نگه‌داری می‌کند. بلاک چینِ مورد استفاده در شبکه اتریوم و بیت کوین تا حد زیادی مشابه هستند؛ اگرچه داده‌هایی که در پروتکل اتریوم ذخیره می‌شوند و نحوه ذخیره‌سازی آن‌ها، متفاوت است.

از یک منظر ساده می‌توانید بلاک چین را مانند یک کتاب فرض کنید که دائما صفحاتی به آن افزوده می‌شود. هر صفحه را یک بلاک داده تصور کنید که با اطلاعاتی درباره تراکنش‌ها و آدرس‌ها پر می‌شود. یک صفحه تازه‌ زمانی آغاز می‌گردد که حاوی عدد مشخصی در بالای صفحه باشد. با این وجود، همه مطمئن می‌شوند که صفحه اخیر طبق ترتیب لازم ثبت شده است. برای این منظور، در بلاک چین از مفهوم هش‌نگاری (Hashing) استفاده می‌شود.

تابع هش، داده‌ها را می‌گیرد و آن‌ها را به سادگی و به‌صورت یک‌طرفه به یک رشته از اعداد و حروف تبدیل می‌کند. در این فرآیند، احتمال این‌که دو داده مختلف به مقدار هش یک‌سانی برسند، بسیار ناچیز است و همچنین به‌دست آوردن داده‌ها از این مقدار هش درعمل غیرممکن به نظر می‌رسد.

حالا یک رویه برای قرارگیری صفحات این کتاب داریم. با این مکانیزم، هر کوششی برای تغییر در ترتیب و یا حذف برخی از صفحات منجر به افشای این دست‌کاری در بین اعضای شبکه می‌شود. حال که جنبه‌ای از نحوه ذخیره‌سازی داده‌ها را شناختیم، بهتر است به تفاوت‌های دو شبکه اتریوم و بیت کوین بپردازیم.

شبکه بیت کوین بر پایه فناوری بلاک چین درجهت ایجاد یک سیستم ارز دیجیتال جهانی توسط ساتوشی ناکاموتو طراحی و بنیان‌گذاری شد. با ترکیب چند نوآوری و در نهایت اختراع بیت کوین، برای اولین‌بار امکان هماهنگی بین کاربران در سطح جهان بدون نیاز به یک واسطه متمرکز فراهم شد. با اجرای یک برنامه استخراج (اوایل در کامپیوتر شخصی و بعدها با استفاده از دستگاه‌های ASIC) توسط اعضای شبکه، کاربران توانستند بر سر اعتبار یک پایگاه داده مالی در محیطی غیرمتمرکز و بدون اعتماد، به توافق برسند.

اما بیت کوین یک بلاک چین نسل اول به حساب می‌آید. ساتوشی ناکاموتو، ابزار برنامه‌نویسی پروتکل بیت کوین را تک‌منظوره آفرید؛ ثبت مالکیت بیت کوین‌ها و قابلیت ردیابی و تأیید تراکنش‌ها که برای پردازش تراکنش‌های مالی بسیار مناسب است. ساختن ویژگی‌های جدید و افزودن شروط پیچیده‌تر به تراکنش‌ها دشوار است، توانایی محاسباتی شبکه محدود است و برنامه‌نویسان قابلیت بیان بالایی برای قرارداد‌های هوشمند ندارند. همین عدم انعطاف‌پذیری و مقاومت در برابر تغییر، از دلایل مهم امنیت و قطعیت شبکه بیت کوین است.

بلاک‌چین‌های نسل دوم علاوه بر پردازش و کنترل تراکنش‌های مالی، قابلیت‌های برنامه‌نویسی گسترده‌تری را ارائه می‌کنند. شبکه اتریوم اولین موج از این نسل بلاک‌چین است و تا همین لحظه برجسته‌ترین در نوع خود.

اتریوم چگونه کار می‌کند؟

می‌توان پروتکل اتریوم را مشابه با یک ماشین صورت‌وضعیت (State Machine) درنظر گرفت. این یعنی در هر زمان مشخص، کاربران با یک نمایش لحظه‌ای (مقطعی) از تراز حساب اعضای شبکه و قراردادهای هوشمند مواجه هستند. فعالیت‌های مشخص موجب به‌روزرسانی صورت‌وضعیت‌ها می‌شوند. به عبارت دیگر گره‌‌های شبکه برای ارائه بازتابی از تغییرات، تصویر لحظه‌ای (Snapshot) خود را به‌روزرسانی می‌کنند.

کاربران یا قراردادهای هوشمند با ارسال تراکنش به آدرس قراردادهای شبکه اتریوم، آن‌ها را فراخوانی و فعال می‌کنند. در این موقع، تمام گره‌ها دستور قرارداد را با استفاده از ماشین مجازی اتریوم (EVM) اجرا و خروجی را ثبت می‌کنند تا صحت این تراکنش‌ را مورد بررسی قرار دهند.

برای به‌روزرسانی صورت‌وضعیت آدرس‌ها، یک روش «استخراج» استفاده می‌شود که درحال‌حاضر در شبکه اتریوم این امر به‌ وسیله الگوریتم اجماع اثبات کار صورت می‌پذیرد. اکنون پروتکل اتریوم درحال گذار به مکانیزم اجماع اثبات سهام است. در این مکانیزم، استخراج‌کنندگان در یک فرآیند قطعی براساس مقدار توکن‌های استیک خود انتخاب می‌شوند. در سیستم اثبات سهام، پاداش بلوک وجود ندارد و درآمد استخراج‌گران از کارمزد‌های شبکه و نرخ بهره استیک حاصل می‌شود. جامعه‌ی اتریوم به رهبری ویتالیک بوترین از ابتدای نقشه راه خود قصد داشته‌اند که مکانیزم اثبات سهام را جایگزین اثبات کار کنند. دلیل آن‌ها این است که الگوریتم اثبات کار به لحاظ کارایی انرژی مناسب نیست.

شبکه اتریوم ۲.۰ که از قابلیت‌های استیک کردن و شاردینگ (sharding) استفاده می‌کند، با هدف ایجاد یک پلتفرم غیرمتمرکز، سریع، مقیاس‌پذیر و امن راه‌اندازی می‌شود و سپس با شبکه اثبات کار اتریوم ۱.۰ تلفیق خواهد شد.

پیشنهاد مطالعه: مقایسه الگوریتم اثبات کار و اثبات سهام: کدامیک بهتر است؟

قرارداد هوشمند چیست؟

قرارداد هوشمند یک توافق، بین دو یا چند طرف، در قالب دستورهای (پروتکل) کامپیوتری است که بر بستر بلاک چین پیاده‌سازی شده و اجرای درست آن توسط مکانیزم اجماع حاصل می‌شود. طبق تعریف، مجموعه‌‌ای از کد و دستور که این برنامه‌ها را می‌سازند، یک قرارداد هوشمند نامیده می‌شود. زمانی که شرایط مشخصی برآورده شود، قرارداد، به‌صورت غیرقابل توقف، فعال می‌شود. نمونه ابتدایی قراردادهای هوشمند، دستگاه‌های فروش خودکار (vending machines) هستند.

قراردادهای هوشمند دارای شعور و هوش ذاتی نیستند و همچنین انگیزه‌های اخلاقی در آن‌ها نمی‌گنجند. آن‌ها شبیه به نرم‌افزارهای کامپیوتری هستند که با کمک فناوری بلاک چین به‌صورت توزیع‌شده و بدون اعتماد با یکدیگر تعامل می‌کنند. ویتالیک بوترین (Vitalic Buterin)، بنیان‌گذار شبکه اتریوم گفته بود که از پذیرش نام «قرارداد هوشمند» کاملا پشیمان است!

ماهیت خودکار، قابل تأیید و بدون اعتماد قراردادهای هوشمند، ابعاد جدیدی را به محدوده موارد استفاده واقعی و ملموس بلاک چین افزوده است؛ ابعادی که می‌تواند یک چالش اساسی برای صنایع متمرکز و واسطه‌های حقوقی باشد. وابستگی به این واسطه‌های متمرکز، که به دلیل عدم اعتماد افراد به‌وجود آمده‌اند، به تجمیع قدرت در آن‌ها منجر می‌شود. بروکراسی و سرعت پایین که از خصوصیات آن‌‎هاست، هزینه‌های بالایی را در کسب‌وکار ایجاد کرده است. همچنین با وجود آن‌ها، کاربران قادر به حفظ حریم خصوصی داده‌های خود نیستند.

پیشنهاد مطالعه: چه ارتباطی بین قراردادهای هوشمند و اتریوم وجود دارد؟

 قرارداد هوشمند در قالب بلاک چین، یک قرارداد منصفانه و بدون اعتماد است. این یعنی تراکنش‌ها، چه مالی و چه غیرمالی، توسط یک واسطه متمرکز مثل بانک، کارگزار یا دولت کنترل نمی‌شوند. درمجموع، از مزایای قرارداد هوشمند می‌توان با عناوین خودمختاری، عدم‌ نیاز به اعتماد، غیرقابل تغییر بودن، امنیت، سرعت، حریم خصوصی و شفافیت نام برد.

برنامه‌های غیرمتمرکز، دقیقا به همان شکل که نوشته شده‌اند – بدون احتمال توقف، سانسور، جعل و یا هرگونه دخالت واسطه‌ها- اجرا می‌شوند. این برنامه‌ها باید به حدی مقیاس‌پذیر باشند که پاسخ‌گوی نیاز میلیون‌ها کاربر در سراسر جهان باشند. متن‌باز بودن و دسترسی رایگان به برنامه‌ها از الزامات دیگر است. به علاوه این برنامه‌ها باید درصورت بروز مشکل فنی قابل به‌روزرسانی و اصلاح باشند. سرعت بالا، تأخیر کم و عملکرد موازی و ترتیبی در جایگاه مناسب آن، از عوامل دیگر هستند.

زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی (Solidity) توسط تیم شبکه اتریوم توسعه داده شد تا یک لایه زیرساخت برای اجرای این پروتکل‌ها ارائه دهد. درواقع سالیدیتی یک سیستم نوشتن قرارداد تورینگ کامل پیمانه‌ای و حالت‌دار است که برای بلاک چین اتریوم با فلسفه‌ی ساده‌سازی، دسترسی جهانی و عمومیت‌بخشی ایجاد شده است. توسعه قرارداد هوشمند در شبکه اتریوم آسان و کم‌ریسک است، زیرا مقرراتی که برنامه‌نویس به رعایت آن‌ها ملزم شده کاملا شفاف و مشخص است.

پیشنهاد مطالعه: آموزش گام‌به‌گام زبان برنامه‌نویسی Solidity برای ساخت DApp اتریوم

سازنده اتریوم کیست؟

در سال ۲۰۰۸ یک برنامه‌نویس ناشناس با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) در مقاله‌ای به توضیح ساختار شبکه پیشنهادی خود، بیت کوین، پرداخت و در تاریخ ۳ ژانویه بلاک آغازین (Genesis) این شبکه با پاداش ۵۰ بیت کوین ثبت شد. این رویداد بود که برای همیشه چشم‌انداز پول دیجیتال را تغییر داد.

پیشنهاد مطالعه: ساتوشی ناکاموتو کیست ؟ هویت خالق بیت کوین

چندین سال بعد، یک نابغه‌ی جوان به نام ویتالیک بوترین، نوید کاربردهای وسیع‌تر فناوری بلاک چین را با طراحی شبکه اتریوم و پیاده‌سازی قرارداد هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز (dApp) سر داد که به نوعی ایده‌ی بیت کوین را برای کاربردهای دیگری علاوه بر انتقال رمز ارز به‌کار بست.

در واقع ویتالیک بوترین و تیم همکار وی در بنیاد اتریوم، به دنبال یافتن جوابی برای این پرسش خود بودند: آیا فناوری بلاک چین کاربردهایی فراتر از مرزهای محدودکننده تعبیه‌شده برای بیت کوین دارد یا خیر؟

رمز ارز اتر (ETH) چگونه توزیع شد؟

اکوسیستم اتریوم در سال ۲۰۱۵، دوسال پس از فروش توکن ۱۶میلیون دلاری، با یک عرضه اولیه ۷۲میلیون عددی از توکن‌های اتر (ETH) راه‌اندازی شد. بیش از ۵۰میلیون عدد از این توکن‌ها در یک عرضه عمومی توزیع شدند که در آن افراد مشارکت‌کننده توانستند توکن‌ها را به وسیله بیت کوین و یا ارز فیات خریداری کنند.

سازمان خودگردان غیرمتمرکز و اتریوم؟

با ظهور شبکه اتریوم راه‌های تازه‌ای برای همکاری آزادانه در فضای اینترنت پیش روی کاربران قرار گرفت. یکی از این نمونه‌ها، مفهوم سازمان خودگردان غیرمتمرکز (DAO) است که در واقع موجودیت‌های مستقلی هستند که توسط یک دستور کامپیوتری اداره می‌شوند؛ مشابه با یک نرم‌افزار کامپیوتری.

پیشنهاد مطالعه: سازمان خودمختار غیرمتمرکز یا DAO چیست؟

یکی از اولین و بلندپروازانه‌ترین مثال‌ها برای این فناوری، سازمان The DAO بود. این پروتکل از مجموعه‌ای قرارداد هوشمند پیچیده ساخته شده بود که با استفاده از شبکه اتریوم، به عنوان یک صندوق سرمایه‌گذاری خودگردان فعالیت می‌کرد. توکن‌های DAO از طریق یک عرضه اولیه کوین (ICO) توزیع شدند. دارندگان این توکن‌ها دارای سهم مالکیت و حق رأی بودند.

مدت زیادی از راه‌اندازی این پروتکل نگذشت که بازیگران مخرب از آسیب‌پذیری آن سوءاستفاده کردند و حدود یک‌سوم از توکن‌های DAO را ربودند. در آن زمان چهارده درصد از عرضه اتریوم در قراردادهای DAO قفل بود. در نهایت پس از بررسی و سنجش دقیق، زنجیره بلاک چین اتریوم به دو انشعاب سخت تقسیم شد: در یکی از آن‌ها تراکنش‌های خرابکارانه همگی بازگشت داده شدند تا وجوه ربوده شده به صاحبان آن‌ها بازگردد (بلاک چین اتریوم). در بلاک چین اصلی که این تراکنش‌ها بازگشت داده نشدند، و غیرقابل تغییر بودن بلاک چین را خدشه‌دار کرد، معروف به بلاک چین اتریوم کلاسیک است.

این رخداد یک نشانه واضح از ریسک‌های این فناوری بود و این‌که چگونه یک کد کامپیوتری سپرده خودگردان با پشتوانه حجیمی از ثروت می‌تواند نتایج معکوسی به‌همراه آورد؛ از طرفی یک نمونه مناسب برای مطالعه چالش‌های مهم تصمیم‌گیری جمعی در یک محیط آزادانه است. به‌ هرحال مورد DAO به وضوح نشان داد که پتانسیل‌ قرارداد هوشمند در توانمند‌سازی یک تعامل بدون اعتماد در مقیاس وسیع در فضای اینترنت، تا چه حد قوی و اثربخش است.

بخش دوم: توکن‌ اتر (eth) در شبکه اتریوم

اتریوم یک پلتفرم برای ساخت برنامه‌هایی است که توسط یک نهاد خاص اداره و کنترل نمی‌شوند و به‌جای آن یک کد کامپیوتری بر آن‌ها حکم‌رانی می‌کند.

توکن‌های جدید اتر (ETH) چگونه ساخته می‌شوند؟

در فصل یک از این نوشتار، به‌صورت ضمنی به فرآیند استخراج اشاره کردیم. اگر با بیت کوین آشنایی دارید، شاید بدانید که فرآیند استخراج، یک عنصر کلیدی در حفظ امنیت و پایداری بلاکچین بیت کوین است. در شبکه اتریوم نیز قواعد اصلی یکسان است. پروتکل اتریوم به‌وسیله رمز ارز اتر (ETH)، به کاربرانی که با اختصاص قدرت محاسباتی خود به شبکه، استخراج می‌کنند (که یک فرآیند هزینه‌بر است)، پاداش می‌دهد.

چه تعداد توکن اتر وجود دارد؟

براساس داده‌های سایت Coinmarketcap، در حال حاضر بیش از ۱۱۶ میلیون توکن اتر وجود دارد. هم‌اکنون روند فعلی تولید آن تقریبا ۲.۳ توکن جدید در هر ۱۳.۲ ثانیه است. در کل قواعد پروتکل اتریوم برای تغییرات باز هستند و به کمک پروپوزال‌های جامعه توسعه‌دهندگان اتریوم همواره در حال بهبود و اصلاح‌اند.

برخلاف بیت کوین، برنامه صدور توکن در پروتکل اتریوم در زمان راه‌اندازی آن تعیین نشده است. این یعنی، عرضه کل اتر سقف مشخصی ندارد. شبکه بیت کوین با هدف حفظ ارزش توکن‌های بومی (BTC) خود در بلندمدت، عرضه کل توکن‌های BTC را به ۲۱ میلیون عدد محدود کرده است. همچنین با گذشت زمان، با استفاده از پدیده هالوینگ (Halving)، سرعت انتشار این توکن‌ها کاهش می‌یابد. در طرف دیگر، شبکه اتریوم بنیان‌ها و زیرساخت اجرای قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز (dApp) را فراهم کرده است که البته به طور دقیق روشن نشده که چه نوعی از برنامه انتشار توکن برای این ساختار گزینه‌ی مناسب‌تری است.

چقدر طول می‎کشد تا یک بلاک اتریوم استخراج شود؟

در شبکه اتریوم، اضافه شدن یک بلاک جدید به بلاکچین حدود ۱۲ تا ۱۹ ثانیه زمان می‌برد. این مقدار هنگامی که پروتکل اتریوم به مکانیزم اثبات سهام منتقل شود تغییر می‌کند که در کنار دیگر مسائل، زمان بلاک را کاهش و سرعت تأیید تراکنش‌ها را افزایش می‌دهد.

فرآیند استخراج در پروتکل اتریوم چگونه عمل می‌کند؟

فرآیند استخراج (mining) برای حفظ امنیت و پایداری شبکه یک عامل حیاتی است. این فرآیند تضمین می‌کند که بلاکچین به درستی به‌روزرسانی می‌شود و به شبکه اجازه می‌دهد که بدون نیاز به یک تصمیم‌گیرنده و قدرت مرکزی واحد، به عملکرد‌ خود ادامه دهد. در فرآیند استخراج، زیرمجموعه‌ای از گره‌های شبکه، قدرت محاسباتی خود را برای حل یک معمای محاسباتی در اختیار شبکه قرار می‌دهند.

کاری که استخراج‌گران انجام می‌دهند این است که یک مجموعه از تراکنش‌های در حال انتظار را در کنار برخی از داده‌های دیگر هش‌نگاری (hashing) می‌کنند. برای اینکه اعضای شبکه از اعتبار تراکنش‌ها و به‌روزرسانی بلاک‌ها در بلاک‌چین اطمینان حاصل کنند، مقدار هش مورد هدف باید کمتر از آستانه‌ی مشخصی باشد که توسط پروتکل مشخص شده است.

پیشنهاد مطالعه: راهنمای استخراج اتریوم – سخت افزار تا استخراج

استخراج‌گران در رقابت با یکدیگر، باید بتوانند با نهایت سرعت هش‌نگاری کنند که این توان محاسباتی را با معیار نرخ هش (hash rate) اندازه‌گیری می‌کنند. هرچه نرخ هش در شبکه بالاتر رود، حل معمای محاسباتی دشوارتر می‌شود. زمانی که پاسخ معما توسط یک استخراج‌گر پیدا شد، آن را به گره‌های دیگر اعلان می‌کند و استخراج‌گران دیگر، صحت این پاسخ را تأیید می‌کنند تا بلاک چین به‌روزرسانی شود.

همان‌طور که برداشت می‌شود، حفظ پیوستگی و سرعت بالای هش‌نگاری عملیاتی هزینه‌بر است. در جهت ایجاد انگیزه برای استخراج‌گران، آن‌ها در ازای حفظ امنیت و پایداری شبکه، پاداش خود را از پروتکل دریافت می‌کنند. این پاداش از هزینه‌ تراکنش‌ها و همچنین توکن‌های به تازگی صادرشده، تشکیل می‌شود.

در دسامبر سال گذشته، شبکه‌ی اتریوم با راه‌اندازی زنجیره Beacon، یک گام اساسی دیگر در مسیر گذار به مکانیزم اثبات سهام برداشت. زمانی که این به‌روزرسانی تکمیل شود، این استیک‌کنندگان (و نه استخراج‌کنندگان) هستند که با سپرده‌گذاری رمز ارز اتر، پاداش بلوک و هزینه تراکنش را دریافت می‌کنند. در فصل‌های بعد از همین مقاله به‌صورت مفصل به این موضوع پرداخته‌ایم.

هزینه گس اتریوم چیست؟

هزینه گس اتریوم، قیمت سوختی است که برای انجام تراکنش خود در شبکه، پرداخت می‌کنید که به حجم و پیچیدگی تراکنش و سرعت موردنظر برای انجام آن بستگی دارد. در ابتدا بهتر است بدانیم که چه می‌شود اگر صدها هزار نفر به‌طور هم‌زمان قراردادهای هوشمند پیچیده را اجرا کنند؟

زمانی که یک کاربر قرارداد هوشمندی را با ارسال رمز ارز اتر به آدرس آن، فراخوانی و اجرا می‌کند، خروجی آن باید مورد تأیید تمام گره‌های دیگر در شبکه قرار گیرد. به عبارت دیگر، نیاز است تا تمامی گره‌های دیگر آن قرارداد را اجرا و خروجی را کنترل کنند. همین موضوع موجب می‌شود که فشار محاسباتی بالایی بر منابع تحمیل شده و سیستم به تناوب بر اثر ازدحام بالا با مشکلات جدی روبه‌رو شود.

پیشنهاد مطالعه: هزینه گس اتریوم: یک توضیح ساده

خوشبختانه، پروتکل اتریوم مفهوم قیمت گس را در این شبکه معرفی کرده تا به شکل موثری این ریسک را حذف کند. همان‌طور که خودروی شما بدون سوخت حرکت نمی‌کند، برنامه‌های غیرمتمرکز بدون هزینه گس اجرا نمی‌شوند. قراردادهای هوشمند برای فعالیت‌های مختلف در شبکه، مقدار گس را مشخص می‌کنند و کاربران برای اجرای موفق آن‌ها باید هزینه را بپردازند.

قیمت گس در شبکه اتریوم، در واقع یک مکانیزم کارمزد است که از یک طرف موجب انجام شدن تراکنش‌های کاربران (حتی در شرایط ترافیک شدید در شبکه) و از طرف دیگر، تضمین درآمد استخراج‌گران و ایجاد انگیزه کافی برای آن‌ها می‌شود. برای گریز از پیچیدگی‌ها، می‌توان هزینه یک تراکنش مشخص در شبکه اتریوم را به دو تابع تفکیک کرد: قیمت گس (Gas Price) و حد گس (Gas Limit).

• قیمت گس: هزینه‌ای است که یک کاربر می‌پردازد تا یک تراکنش را بر بلاک چین اتریوم انجام دهد. واحد هزینه گس، “gwei” است (هر واحد یک نانو اتر .(فعالیت‌های مختلف در شبکه‌ی اتریوم، هزینه‌ گس متفاوتی دارند.
• حد گس: حد گس، نشان‌دهنده‌ی حداکثر مقدار هزینه سوخت است که برای اطمینان از انجام موفق یک تراکنش حاضر به پرداخت هستید. اگر سوخت استفاده‌شده توسط تمام مراحل محاسباتی یک تراکنش کمتر یا مساوی حد گس باشد، آنگاه تراکنش پردازش می‌شود. درصورت بیشتر بودن حد گس از سوخت مصرف‌شده، مقدار اضافی به صورت توکن اتر به فرستنده باز می‌گردد.
• مقدار سوختی که برای انجام تراکنش خود نیاز دارید بسته به این است که قراردادی که قصد اجرای آن را دارید چقدر پیچیده است و اینکه می‌خواهید با چه سرعتی انجام گیرد.
• برای مثال:

۲۱۰۰۰ (حد گس) × ۱۰۰ (قیمت‌ گس) × ۰.۰۰۰۰۰۰۰۰۱ (واحد gwei/eth) = هزینه تراکنش

توجه کنید که تغییرات قیمت گس با تغییرات قیمت اتر (ETH) ارتباط دارد اما یکسان نیست. نوسانات قیمت گس به شکل عمده از نرخ ازدحام (ترافیک) شبکه تأثیر می‌پذیرد. بنابراین، با افزایش تراکنش‌های درخواستی کاربران، به دلیل افزایش کمیابی فضای بلوک و توان محاسباتی، هزینه‌های گس، اوج می‌گیرند. در این مواقع، زمان انجام تراکنش نیز افزایش می‌یابد. تراکنش‌هایی که با یک قیمت گس درخواستی بالاتر ارسال می‌شوند، نسبت به تراکنش‌ها با قیمت گس کمتر، سریع‌تر انجام می‌شوند.

عوامل مختلفی برای اثرگذاری بر قیمت گس اتریوم شناسایی شده‌اند. تعداد استخراج‌گران، تعداد کاربران، حجم تراکنش‌ها در برنامه‌های دیفای و صرافی‌های غیرمتمرکز، تعداد تراکنش‌های در حال انتظار، قیمت اتر به دلار و متوسط قیمت برق جهانی، برخی از این متغیرها هستند.

رمز ارز اتر (ETH) چیست؟

بخش بزرگی از جذابیت پروتکل اتریوم مربوط به قابلیت ساخت دارایی‌های بلاک چینی است که به مانند رمز ارز اتر به آسانی ذخیره‌سازی و منتقل می‌شوند. این قابلیت به صورت آزادانه در اختیار تمامی اعضای شبکه قرار دارد. قواعد و قوانینی که بر آن‌ها حکم‌رانی می‌کنند، در قرارداد هوشمند آن‌ها وجود دارد و برنامه‌نویسان می‌توانند پارامترهای مشخصی را برای توکن خود تعیین کنند. این پارامترها شامل تعداد انتشار، نحوه صدور، تقسیم‌پذیری، قابلیت تعویض و بسیاری دیگر هستند. برجسته‌ترین استانداردی که امکان ایجاد توکن را فراهم آورده، استاندارد ERC-20 نام دارد.

تاکنون رمزارزها و کوین‌های بسیاری بر پایه شبکه اتریوم به‌وجود آمده‌اند اما کارهایی وجود دارند که تنها رمز ارز اتر از انجام آن‌ها بر می‌آید. در شبکه اتریوم، توکن اتر برای سه کاربرد کلی استفاده می‌شود: پرداخت و انتقال، استفاده در برنامه‌های غیرمتمرکز (برای مثال به عنوان وثیقه) و پرداخت کارمزد تراکنش‌ها به عنوان رمز ارز بومی شبکه.

عملکرد و کارکردهای رمز ارز اتر (ETH)، زمینه‌های وسیعی را برای آزمایش و تست برنامه‌های مختلف در پیش روی نوآوران خدمات مالی و فناوری قرار داده است. از صدور و انتشار توکن‌های یکپارچه به‌عنوان توکن‌های بومی یک برنامه غیرمتمرکز گرفته تا ساخت توکن‌های منحصربه‌فرد با پشتوانه یک دارایی فیزیکی، همگی سطح بالایی از انعطاف‌پذیری طراحی را در این اکوسیستم نشان می‌دهند. همچنین به احتمال زیاد موارد کاربرد بسیاری برای ساخت سیال و آسان توکن‌ها وجود دارد که هنوز بر ما آشکار نیستند.

فصل سوم: شروع خرید اتریوم

چگونه رمز ارز اتر (ETH) خریداری کنم؟

روش‌های مختلفی برای خریداری اتر وجود دارد. رایج‌ترین راه برای خرید رمز ارز اتر، مراجعه به یک صرافی دیجیتال رمز ارز است. شما می‌توانید رمز ارز اتر را به صورت مستقیم از صرافی‌های دیجیتال داخلی بخرید و یا اینکه از آن‌ها تتر یا بیت کوین بخرید و با آن در صرافی‌های ارز دیجیتال خارجی به خرید اتر اقدام کنید.

این روزها بخش بزرگی از کاربران ایرانی از صرافی بایننس برای خرید و فروش رمز ارزها استفاده می‌کنند، اگرچه به دلیل تحریم‌های اقتصادی و مالی، با آدرس IP متعلق به داخل ایران نمی‌توان در این پلتفرم فعالیت کرد. درمجموع به یاد داشته باشید که در یک صرافی خارجی مانند بایننس، همواره ریسک مسدود شدن حساب کاربران ایرانی وجود دارد و یا در صورت بروز مشکل برای این صرافی، امکان پیگیری و استفاده از خدمات پشتیبانی برای کاربران ایرانی در وضعیت نامعلومی قرار دارد.

پیشنهاد مطالعه: راهنمای ترید اتریوم برای مبتدی‌ها

خرید مستقیم اتر (ETH) از صرافی رمز ارز داخلی

به آسانی می‌توانید با جستجوی عبارت «خرید اتر» در گوگل، به پلتفرم‌های معامله ارز دیجیتال و یا سایت‌های فروشنده رمز ارز اتر در ازای ریال دسترسی پیدا کنید.

تیم تحقیقاتی کوین ایران به تازگی در یک مطالعه تخصصی و جامع به مقایسه بهترین صرافی‌های رمز ارز ایرانی پرداخته است. شما می‌توانید علاوه بر تحقیق شخصی خود، از نتایج این مطالعه در انتخاب صرافی موردنظر خود برای خرید رمز ارز اتر استفاده کنید.

پیشنهاد مطالعه: بهترین صرافی‌ ارز دیجیتال ایرانی – مقایسه تخصصی بهار ۱۴۰۰

خرید مستقیم اتر از صرافی خارجی با کارت اعتباری

اگر ساکن ایران هستید خرید اتر با یورو و دلار توصیه نمی‌شود. این کار به‌شکل مستقیم قابل انجام نیست و به ناچار مجبور به استفاده از خدمات ارائه‌دهندگان کارت‌های اعتباری در ایران هستید که هزینه تمام‌شده‌ی‌ معامله شما را به‌شدت افزاش می‌دهد. اگر به کارت اعتباری ویزا یا مستر کارت دسترسی دارید، برای مثال، صرافی بایننس به کاربران اجازه می‌دهد رمز ارز اتر (ETH) را به صورت مستقیم از مرورگر خود خریداری کنند. برای این کار:

1. به پورتال خرید و فروش بایننس وارد شوید.
2. رمز ارز موردنظر خود (ETH) و ارز فیاتی که با آن قصد پرداخت دارید، انتخاب کنید.
3. به صرافی بایننس وارد (Log In) شوید و اگر حسابی در آن ندارید، ثبت نام کنید.
4. روش پرداخت خود را انتخاب کنید.
5. جزییات کارت اعتباری خود را وارد کرده و فرآیند احراز هویت را کامل کنید.
6. همین! رمز ارزهای خریداری شده به حساب بایننس شما فرستاده می‌شوند.

خرید اتر در بازارهای فرد به فرد

درصورت بالا بودن هزینه معامله خرید اتر در صرافی داخلی، شما می‌توانید رمز ارز اتر (ETH) را در بازارهای فردبه‌فرد خرید کنید. برای این کار ابتدا باید تتر، بیت کوین یا رمز ارز دیگری را از یک صرافی داخلی بخرید و به آدرس حساب خود در یک صرافی خارجی مثل بایننس بفرستید. حالا می‌توانید کوین‌های اتر (ETH) را به صورت مستقیم در برنامه موبایل صرافی بایننس از کاربران دیگر خریداری کنید. برای این کار:

1. برنامه را اجرا کنید و به آن وارد شوید. اگر حساب بایننس ندارید ثبت نام کنید.
2. گزینه‌ی One Click buy sell را انتخاب کنید که در نوار Buy در گوشه بالا سمت چپ رابط کاربری قرار دارد.
3. چندین رمز ارز برای خرید به شما پیشنهاد داده می‌شود. گزینه‌ی Buy را برای رمز ارز موردنظر خود (ETH) فشار دهید.
4. می‌توانید با استفاده از رمز ارزهای دیگر و یا ارز فیات خرید کنید.
5. گزینه‌ی Buy ETH را کلیک کنید.
6. حالا فرآیند خرید آغاز می‌شود. زمانی که انجام شد، گزینه‌ی Mark as paid را انتخاب کرده و سپس تأیید کنید.
7. تراکنش با ارسال کوین‌ها از سوی فروشنده به اتمام خواهد رسید.

با رمز ارز اتر چه چیزی می‌توان خرید؟

برخلاف بیت کوین، پروتکل اتریوم تنها با هدف ایجاد یک شبکه پولی غیرمتمرکز ایجاد نشده است. شبکه اتریوم یک پلتفرم برای اجرای برنامه‌های غیرمتمرکز است و توکن اتر به‌عنوان رمز ارز بومی این پلتفرم در نقش سوخت شبکه عمل می‌کند. برای همین می‌توان گفت که اصلی‌ترین کاربرد رمز ارز اتر، استفاده از آن در برنامه‌های شبکه اتریوم است. کوین‌های اتر به عنوان وثیقه در پلتفرم‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) مثل وام‌دهی، استیک، زراعت بازده (yield farming) و همچنین عرضه اولیه کوین غیرمتمرکز به‌کار می‌روند. پرداخت کارمزد تراکنش‌ها و خرید و فروش توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) از کاربردهای دیگر این رمز ارز هستند.

پیشنهاد مطالعه: معرفی بهترین اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز یا D’apps

به علاوه رمز ارز اتر مشابه با بیت کوین می‌تواند به عنوان یک روش پرداخت برای کالا و خدمات مورد استفاده قرار گیرد. از طرف دیگر برخی آن را به نوعی ذخیره‌ی ارزش می‌دانند. البته بلاک چین اتریوم یک پروتکل پول قابل برنامه‌نویسی است که کاربردهای فراتری نسبت به بیت کوین دارد.

اگر کوین‌های اتر خود را گم کردم چه؟

از آنجایی که هیچ بانکی در کار نیست، شما مسئول وجوه خود هستید. می‌توانید رمز ارزهای خود را در یک صرافی امن نگه‌داری کنید یا آن‌ها را در کیف‌پول شخص خودتان ذخیره کنید. اگر از کیف‌پول شخصی استفاده می‌کنید، مهم‌ترین نکته این است که جوانب احتیاط را در نگه‌داری کلید بازیابی یا همان عبارت بذر (seed phrase) رعایت کنید. آن را در یک کاغذ سفید نوشته (چند بار کنترل کنید که کاملا دقیق و درست باشد!) و در جایی امن و پنهان نگه‌داری کنید. به علاوه هرگز این شاه کلید دارایی‌های خود را در دستگاه‌ها و کامپیوترهای عمومی (برای مثال پرینتر مشترک) به اشتراک نگذارید. بسیاری از افراد از این عبارت با تلفن هوشمند خود عکس می‌گیرند و آن را در دستگاه خود نگه‌داری می‌کنند که این عمل نیز ایمن نیست.

این کلید اصلی که معمولا یک عبارت ۱۲ کلمه‌ای است، تنها و آخرین راه دسترسی شما به دارایی‌های رمز ارزی خود است. درصورت از دست رفتن نرم‌افزار کیف‌پول و یا هارد کامپیوترتان، می‌توانید کلیدهای خصوصی دارایی‌های خود را بازیابی کرده و دوباره به آن‌ها دسترسی پیدا کنید.

پیشنهاد مطالعه: کیف پول سخت‌افزاری چیست + بهترین کیف پول سخت‌افزاری ۲۰۲۱

آیا می‌توانم تراکنش‌های شبکه اتریوم را مرجوع کنم؟

زمانی که داده‌ها به بلاک چین افزوده شدند، در عمل امکان ندارد که آن را تغییر دهید و یا حذف کنید. این یعنی زمانی که تراکنشی را انجام می‌دهید، گویی که آن را روی یک قطعه سنگ حکاکی می‌کنید. برای همین همواره باید قبل از ارسال تراکنش حداقل دو مرتبه بررسی کنید که آدرس موردنظر درست باشد. اگر می‌خواهید دارایی پرارزشی را منتقل کنید، بهتر است در ابتدا بخش کوچکی از آن را ارسال کنید و مطمئن شوید که به آدرس درستی ارسال می‌کنید.

حالا تصور کنید که همین شبکه غیرقابل تغییر در سال ۲۰۱۶ به دلیل یک نفوذ امنیتی به قرارداد هوشمند سازمان خودگردان غیرمتمرکز the DAO، به یک انشعاب سخت تن داد. در پی این رویداد، تمامی تراکنش‌های بدکارانه از بلاک چین اتریوم حذف شدند. البته این یک اتفاق نادر است که پس مدت‌ها ارائه پروپوزال و بررسی دقیق از سوی جامعه برنامه‌نویسان پروتکل اتریوم حاصل شد.

پیشنهاد مطالعه: حساب‌ها، تراکنش‌ها، سوخت و موارد دیگر در اتریوم

 آیا تراکنش‌های اتریوم، خصوصی هستند؟

خیر. همه‌ی تراکنش‌هایی که مورد تأیید قرار گرفته و در بلاک چین اتریوم ثبت می‌شوند، برای عموم قابل رویت هستند. با این که نام واقعی طرف‌های تراکنش مشخص نیست اما یک طرف بیرونی می‌تواند با استفاده از روش‌های خاص، از آدرس عمومی آن‌ها به به هویتشان دست پیدا کند.

چگونه از شبکه اتریوم و رمز ارز اتر (ETH) کسب درآمد کنم؟

با توجه به نوسانات قیمت این دارایی دیجیتال، شما همان‌طور که می‌توانید با استفاده از کوین اتر درآمد کسب کنید، ممکن است دچار زیان مالی شوید. برخی با این پیش‌بینی که شبکه اتریوم یک زیرساخت مالی جهانی خواهد شد، رمز ارز اتر (ETH) را برای مدت طولانی نگه‌داری (HODL) می‌کنند. برخی دیگر، آن را با آلت کوین‌ها خرید و فروش می‌کنند. هر دوی این استراتژی‌ها ریسک‌هایی را با خود به همراه دارند.

رمز ارز اتر که سوخت شبکه اتریوم و فرمانده جنبش مالی غیرمتمرکز به حساب می‌آید، می‌تواند به عنوان وثیقه در پلتفرم‌های وام‌دهی، دارایی مصنوعی (synthetic asset)، زراعت بازده (yield farming) و قراردادهای استیک به‌کار رود.

برخی از سرمایه‌گذاران شاید بیت کوین را برای بلندمدت نگه‌داری می‌کنند و رمز ارز دیگری را در سبد سرمایه‌گذاری خود جای نمی‌دهند. برخلاف آن‌ها، دسته‌ای دیگر، رمز ارز اتر و آلت کوین‌های دیگر را می‌خرند و بخش کوچکی از آن را برای معاملات کوتاه‌مدت اختصاص می‌دهند. نمی‌توان برای همه افراد یک نسخه یکسان پیچید؛ هر یک از سرمایه‌گذاران باید با توجه به هدف، شرایط و سطح ریسک‌پذیری خود، مناسب‌ترین استراتژی را برای کسب درآمد از سرمایه انتخاب کنند.

پیشنهاد مطالعه: ده روش ساده برای کسب درآمد از رمز ارزها

چگونه توکن‌های اتر را ذخیره‌ کنم؟

گزینه‌های متعددی روی میز است؛ هر یک با مزایا و معایب مخصوص به خود. همان‌طور که هر یک از این انتخاب‌ها همراه با ریسک هستند، بهترین راه‌کار این است که از چندین روش موجود به‌صورت همزمان استفاده کنید تا ریسک را به حداقل برسانید.

در حالت کلی، انواع ذخیره‌سازی رمز ارز را می‌توان در دو دسته حضانتی (custodial) و یا غیرحضانتی جای داد. روش حضانتی به این معناست که رمز ارزهای خود را به یک طرف واسطه مثل یک صرافی متمرکز می‌سپارید. در این مورد برای انجام تراکنش لازم است به پلتفرم واسطه وارد شوید.

اما در ذخیره‌سازی غیرحضانتی، شما کنترل کامل را بر دارایی‌های خود در اختیار دارید. کیف‌پول شخصی، کوین‌های شما را نگه‌داری نمی‌کند بلکه کلیدهای خصوصی آن‌ها بسته به نوع کیف‌پول، در جایی مثل هارد کامپیوتر، سرورهای غیرمتمرکز، موبایل، هارد سخت‌افزاری یا کاغذ، ذخیره می‌شوند.

زمانی که از یک کیف‌پول شخصی غیرحضانتی (موبایل، دسکتاپ یا سخت‌افزاری) استفاده می‌کنید، مطمئن شوید که از عبارت بازیابی (معمولا ۱۲ کلمه‌ای) نسخه پشتیبان بگیرید. با این کار در هر شرایطی، با داشتن این کلید اصلی، می‌توانید دوباره به آسانی به کلیدهای خصوصی تمام رمز ارزهای خود دسترسی پیدا کنید.

پیشنهاد مطالعه: بهترین کیف پول‌های بیت کوین در سال ۲۰۲۱

چگونه توکن‌های اتر را در کیف‌پول شخصی نگه‌داری کنم؟

اگر می‌خواهید کوین‌های اتر را در کیف‌پول شخصی خود نگه‌داری کنید تا طعم مالکیت کامل بر دارایی خود را بچشید، دو گزینه روی میز است؛ کیف‌پول داغ و کیف‌پول سرد. تفاوت اصلی میان این دو نوع کیف‌پول دیجیتال، چگونگی اتصال به اینترنت است.

کیف‌پول داغ: این نوع از کیف‌پول رمز ارز، مدام به اینترنت متصل می‌شود. کیف‌پول داغ می‌تواند یک نرم‌افزار نصب شده روی رایانه شما باشد، یک برنامه موبایل و یا یک افزونه بر روی مرورگر باشد. راحتی استفاده و قابلیت بازیابی کلیدهای خصوصی با کلید اصلی دو مزیت اصلی این نوع از کیف‌پول دیجیتال رمز ارز است. تعداد کیف‌پول‌‎های داغ به شدت رو به افزایش است. موارد زیر چند نمونه از معروف‌ترین آن‌ها هستند:

• Atomic Wallet
• Exodus
• Jaxx Liberty
• Coinomi
• Trust Wallet
• MyEthereumWallet

پیشنهاد مطالعه: معرفی کیف پول Myetherwallet + ویدیو آموزش نحوه کار

کیف‌پول سرد: کیف‌پول سرد به اینترنت متصل نیست و از همین جهت آسیب‌پذیری بسیار کمی در برابر حمله‌ی مهاجمان دارد. به هرحال استفاده از کیف‌پول سرد به آسانی کیف‌پول دسکتاپ یا موبایل نیست. نمونه‌های آن کیف‌پول سخت‌افزاری و کاغذی هستند. البته بسیاری از افراد جامعه رمز ارز، استفاده از کیف‌پول کاغذی را منسوخ‌شده می‌دانند.

پیشنهاد مطالعه: کیف پول سرد و گرم چه تفاوتی با هم دارند؟

نماد و نشان اتریوم چیست؟

ویتالیک بوترین، خالق اتریوم، اولین نشان اتریوم را خود طراحی نمود که از دو نماد سیگمای واژگون تشکیل شده بود. طراحی نهایی لوگوی اتریوم، یک شکل شِبهِ‌لوزی است که توسط ۸ مثلث احاطه شده است. در واقع گویی دو منشور را از سطح مقطع به هم چسبانده‌اند. رمز ارز اتر به مانند ارزهای دیگر مثل دلار، دارای نماد یونی‌کد (Unicode) مخصوص به خود است. اگرچه این نماد (Ξ) به اندازه نماد دلار ($) در سطح اینترنت به کار نمی‌رود اما با وجود آن، برنامه‌ها و وب‌سایت‌ها به راحتی می‌توانند ارزش اتری را نشان دهند.

بخش چهارم: مقیاس‌پذیری، شبکه اتریوم ۲.۰ و چشم‌انداز اتریوم

مقیاس‌پذیری چیست؟

به بیان ساده، مقیاس‌پذیری یک معیار برای قابلیت رشد و توسعه‌ی شبکه است. برای مثال، در بحث محاسبات کامپیوتری، یک شبکه یا سرور می‌تواند با استفاده از روش‌های مختلف، مقیاس خود را برای برآورده ساختن تقاضای فزاینده ارتقا دهد.

در دنیای رمز ارزها، مقیاس‌پذیری به چگونگی قابلیت گسترش یک بلاک چین برای پذیرایی از کاربران بیشتر برمی‌گردد. تعداد بیشتر کاربران یعنی عملیات بیشتر در شبکه که به رقابت بیشتر برای ثبت داده در بلاک چین منجر می‌شود.

چرا شبکه اتریوم باید مقیاس‌پذیر باشد؟

طرفداران پروتکل اتریوم باور دارند که این شبکه به زیرساختی امن برای نسخه جدید اینترنت تبدیل خواهد شد که معروف به Web3 است. این پدیده یک توپولوژی غیرمتمرکز را می‌سازد که ویژگی‌ اصلی آن عدم وجود واسطه متمرکز، حریم خصوصی و مالکیت مطلق بر داده‌های شخصی است. لازم است که این زیرساخت با استفاده از محاسبات توزیع‌شده در قالب قرارداد هوشمند و پروتکل‌های ارتباطات و ذخیره‌سازی غیرمتمرکز شکل بگیرد.

پیشنهاد مطالعه: وب ۳.۰ چیست؟ (Web 3.0)

برای دست یافتن به این هدف، شبکه اتریوم نیاز دارد توان عملیاتی پردازش تراکنش‌ها را در شبکه خود ارتقا دهد بدون اینکه ماهیت غیرمتمرکز و امنیت شبکه را به خطر اندازد. در حال حاضر، پروتکل اتریوم حجم تراکنش‌های بلاک را به مانند بیت کوین محدود نکرده است. برعکس، در آن، یک حد گس بلاک وجود دارد که یعنی تنها سقف مشخصی از قیمت گس در هر بلاک وارد می‌شود.

برای مثال، اگر شما یک حد گس بلاک ۱۰۰ واحدی (gwei) داشته باشید، این بلاک می‌تواند شامل ۱۰ عدد تراکنش با حد گس ۱۰ (gwei) باشد و یا شامل دو تراکنش با حد گس ۵۰ (gwei). هر تراکنش دیگری که در کنار این‌ها ارسال شده باشد، باید برای بلاک بعدی منتظر بماند.

البته این سیستم یک سیستم ایده‌آل برای استفاده وسیع همگان نیست. اگر تراکنش‌های در حال انتظار بیشتری در مقایسه با فضای موجود یک بلاک وجود داشته باشد، با یک انباشت از کار ناتمام (backlog) مواجه می‌شوید. پس قیمت گس افزایش می‌یابد و کاربران باید قیمت بالاتری پیشنهاد دهند تا تراکنش‌ آن‌ها در بلاک بعدی جای گیرد. بسته به اینکه شبکه تا چه حد مشغول است، عملیات برای موارد کاربرد مشخص بیش از حد گران می‌شود.

از این منظر، یکی از نمونه‌های محدودیت شبکه اتریوم در سال ۲۰۱۷ با افزایش محبوبیت پلتفرم CryptoKitties اتفاق افتاد. مشارکت حجم وسیعی از کاربران در تولیدمثل گربه‌های دیجیتال خود، در برهه‌ای موجب ازدحام بالا و رشد حجم تراکنش‌های درحال انتظار این شبکه شد تا جایی که قیمت گس به سطوح بی‌سابقه‌ای رسید.

اصول سه‌گانه مقیاس‌پذیری بلاک چین

در نگاه اول به نظر می‌رسد که افزایش سقف حد گس هر بلاک، تمام مشکلات مقیاس‌پذیری شبکه اتریوم را حل می‌کند. هرچه این سقف بیشتر شود، تراکنش‌های بیشتری، در هر بازه زمانی مشخص، تأیید و ثبت می‌‌شوند.

از بخت بد، این امر ممکن نیست مگر با قربانی کردن برخی از ویژگی‌های پروتکل اتریوم. ویتالیک بوترین، خالق اتریوم، در پاسخ به افرادی که به سادگی می‌خواهند حد گس هر بلاک افزایش یابد، از مفهوم اصول سه‌گانه (trilemma) مقیاس‌پذیری برای توضیح درباره لزوم وجود یک تعادل در بلاک چین استفاده می‌کند. این اصول سه‌گانه شامل امنیت، غیرمتمرکز بودن و مقیاس‌پذیری است. با انتخاب دو عدد از این سه اصل و بهینه کردن آن‌ها، ویژگی سوم به‌خطر می‌افتد. بلاک چین‌هایی مثل بیت کوین و اتریوم دو اصل امنیت و غیرمتمرکز بودن را در اولویت خود قرار داده‌اند. مکانیزم اجماع آن‌ها به‌گونه‌ای است که امنیت شبکه را که از هزاران گره مجزا تشکیل شده، تأمین می‌کند. به هر حال این موضوع به عملکرد ضعیف آن‌ها به لحاظ مقیاس‌پذیری می‌انجامد. با وجود گستردگی و پراکندگی گره‌های مشارکت‌کننده در فرآیند اعتبارسنجی و تأیید تراکنش‌ها، پروتکل اتریوم در مقایسه با سیستم‌های متمرکز بسیار کندتر است.

در یک سناریوی دیگر، حد گس هر بلاک می‌تواند از میان برداشته شود که این امر در راستای بهینه‌سازی امنیت و مقیاس‌پذیری است، اما برای ماهیت غیرمتمرکز شبکه مضر است.

تعداد تراکنش‌های بیشتر در یک بلاک به معنای حجم بزرگتر هر بلاک است که گره‌ها باید آن‌ها را تأیید کنند و انتشار دهند. این یک پروسه هزینه‌بر به لحاظ سخت‌افزاری‌ست و مانع از مشارکت هرچه بیشتر اعضا می‌شود. زمانی که حد گس بلاک افزایش یابد، فرآیند اعتبارسنجی، ذخیره‌سازی و انتشار بلاک‌های تراکنش‌ها دشوارتر می‌شود.

در نتیجه‌ی این امر، تنها یک قسمت از گره‌های قدرتمند قادر هستند که در عملیات شبکه مشارکت کنند که به کاهش غیرمتمرکز بودن آن می‌انجامد. درنهایت نیز می‌توانید حالتی را تصور کنید که یک بلاک چین بر بهینه‌سازی دو اصل عدم تمرکز و مقیاس‌پذیری تمرکز دارد. این بلاک چین برای اینکه سریع و غیرمتمرکز باشد، باید سخت‌گیری کمتری را به لحاظ انتخاب یک مکانیزم اجماع امن نشان دهد.

پیشنهاد مطالعه: انواع الگوریتم اجماع در دنیای بلاک چین و ارز دیجیتال (consensus algorithm)

پروتکل اتریوم چه تعداد تراکنش را پردازش می‌کند؟

در سال‌های اخیر، توانایی پردازش تراکنش توسط شبکه اتریوم به‌ندرت از مرز ۱۰ تراکنش بر ثانیه عبور کرده است. برای پلتفرمی که قصد دارد یک کامپیتر جهانی باشد، این مقدار بسیار ناچیز است. در حال حاضر در این شبکه ۱۳ تراکنش در هر ثانیه انجام می‌شود.

راه‌حل‌های بهبود مقیاس‌پذیری همواره یکی از ایستگاه‌های نقشه راه اتریوم بوده‌اند. روش پلاسما (Plasma)، یکی از همین راه‌‌حل‌های مقیاس‌پذیری است که با هدف افزایش کارایی پروتکل اتریوم ایجاد شده است. به هر حال، راه‌حل فنی استفاده شده در پلاسما می‌تواند در بلاک چین‌های دیگر نیز مورد استفاده قرار گیرد.

شبکه اتریوم ۲.۰ چیست؟

با وجود همه‌ی پتانسیل‌های موجود، پروتکل اتریوم در حال حاضر محدودیت‌های بسیاری دارد. پیش از این درباره‌ی مشکل مقیاس‌پذیری توضیح دادیم. به صورت خلاصه، اگر قرار است شبکه اتریوم ستون اصلی سیستم مالی جدید باشد، باید بتواند تعداد تراکنش بسیار بیشتری را در هر ثانیه انجام دهد. باتوجه به ماهیت توزیع‌شده این شبکه، یافتن بهترین پاسخ برای این مسأله پیچیده است و مهندسان اتریوم برای سال‌ها درباره آن اندیشیده‌اند.

اول از همه برای اینکه سیستم به اندازه کافی غیرمتمرکز باشد، محدودیت‌هایی باید در نظر گرفته شود. هرچه الزامات اجرا کردن یک گره سخت‌گیرانه‌تر باشد، شرکت‌کنندگان کمتری خواهیم داشت و عدم تمرکز شبکه به خطر می‌افتد. از این‌رو، افزایش سقف حد گس هر بلاک می‌تواند تهدیدی برای یک‌پارچگی و پایداری کل سیستم به حساب آید؛ چراکه یک بار اضافی بر دوش گره‌های شبکه است.

یک نقد رایج دیگر که این روزها بر مکانیزم اجماع اثبات کار وارد است، شدت مصرف منابع (resource intensity) توسط این الگوریتم است. فرآیند افزودن یک بلاک داده به دفترکل توزیع‌شده در بلاک چین‌های اثبات کار معروف به استخراج است. در این فرآیند، استخراج‌کنندگان برای افزودن بلاک جمع‌آوری شده به عنوان بلاک بعدی، باید با استفاده از تابع هش، یک عملیات محاسباتی انرژی‌بر را انجام دهند.

برای مقابله با این محدودیت‌ها، یک بسته از به‌روزرسانی‌ها توسط برنامه‌نویسان پیشنهاد شده که حاصل نهایی آن‌ها معروف به شبکه اتریوم ۲.۰ است. زمانی که این شبکه در عمل پیاده‌سازی شود و مورد استفاده قرار گیرد، کارایی و عملکرد اتریوم بهبود یافته و به اهداف واقعی خود نزدیک می‌شود. پروتکل اتریوم به عنوان بخشی از نقشه راه اتریوم ۲.۰ در واقع دو شبکه اثبات کار و اثبات سهام را با یکدیگر ادغام می‌کند.

پیشنهاد مطالعه: اتریوم ۲.۰ چیست؟ (Ethereum 2.0) تاریخ عرضه اتریوم ۲

شاردینگ (sharding) در شبکه اتریوم ۲.۰ چیست؟

همان‌طور که اشاره شد، هر گره شبکه یک نسخه از کل بلاک چین را دارد. هر موقع که این بلاک چین بزرگ‌تر می‌شود، تمامی این گره‌ها باید نسخه خود را به‌روزرسانی کنند که این عمل، پهنای باند و حافظه زیادی را مصرف می‌کند. با استفاده از روش قطعه قطعه کردن (sharding)، دیگر نیازی به این کار نیست.

این روش در واقع یک فرآیند تقسیم شبکه بر اساس مجموعه‌های گره‌ها است که هر یک از آن‌ها یک شارد (shard) نام دارند. هر شارد، تراکنش‌ها و قراردادهای مربوط به خود را پردازش می‌کند، اما به هر حال می‌تواند با یک شبکه گسترده‌تر از شاردهای دیگر ارتباط بگیرد. چون هر شارد به‌صورت مستقل بلاک‌ها را اعتبارسنجی می‌کند، نیازی نیست که گره‌های اعتبارسنج، داده‌های شاردهای دیگر را ذخیره کنند.

پیشنهاد مطالعه: نودهای اتریوم و شاردینگ – توضیحی برای شاردینگ

قطعه قطعه کردن (sharding) یکی از پیچیده‌ترین راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری است که نیازمند حجم وسیعی از کار برای طراحی و پیاده‌سازی است. در هرصورت اگر به شکل موفقی پیاده‌سازی شود، یکی از موثرترین راه‌های افزایش مقیاس‌پذیری خواهد بود که توان عملیاتی شبکه را تا چندین برابر افزایش می‌دهد.

پلاسما در شبکه اتریوم چیست؟

پلاسما (Plasma) همان چیزی است که از آن به عنوان راه‌حل مقیاس‌پذیری خارج زنجیره (off-chain) یاد می‌کنند. این روش توان عملیاتی شبکه را با انجام تراکنش‌های خارج از زنجیره اصلی ارتقا می‌دهد. از این منظر شباهت‌هایی را با کانال‌های پرداخت و زنجیره‌های جانبی دارد.

با روش پلاسما، زنجیره‌های ثانویه به بلاک چین اصلی لنگر می‌شوند و سطح ارتباط خود را با آن در حداقل ممکن نگه‌ می‌دارند. آن‌ها تقریبا مستقل عمل می‌کنند البته در برخی از قسمت‌ها مثل حصول اجماع بر سر تفاوت‌ها و نهایی‌سازی فعالیت‌شان در زنجیره ثانویه، به زنجیره اصلی متکی هستند.

کاهش حجم داده‌هایی که گره‌ها باید ذخیره کنند در موفقیت مقیاس‌پذیری اتریوم نقش اساسی دارد. روش پلاسما به برنامه‌نویسان این امکان را می‌دهد که در یک قرارداد هوشمند در بلاک چین اصلی اتریوم، عملکرد زنجیره‌های ثانویه را به تصویر بکشند.

رول‌آپ (Rollup) در شبکه اتریوم چیست؟

این راه‌حل از این منظر به راه‌حل پلاسما شباهت دارد که با انتقال تراکنش‌ها از بلاک چین اصلی، مقیاس‌پذیری را برای این شبکه به ارمغان می‌آورند. اما یک Rollup چگونه کار می‌کند؟

یک قرارداد هوشمند در بلاک چین اصلی اتریوم، حساب توکن‌های زنجیره ثانویه را نگه‌داری می‌کند و همواره یک اثبات رمزنگارانه از وضعیت فعلی این زنجیره را حفظ می‌کند. متصدیان زنجیره ثانویه، آن‌ها که در یک بند با آن قرارداد هوشمند توافق کرده‌اند، مطمئن می‌شوند که تنها به‌روزرسانی‌های درست از وضعیت تراکنش‌ها در قرارداد زنجیره اصلی لحاظ شده‌اند. ایده این است که همان‌طور که این وضعیت در جایی خارج از زنجیره اصلی رخ داده است، پس نیازی به ذخیره‌سازی داده در بلاک چین اصلی اتریوم نبوده است. وجه تمایز یک Rollup با راه‌حل پلاسما در چگونگی ارائه شدن وضعیت تراکنش‌ها به زنجیره اصلی است. با استفاده از یک نوع خاص از تراکنش، مجموعه وسیعی از تراکنش‌ها را به هم می‌پیچند و در یک بلاک به نام بلاک رول‌آپ (Rollup Block) قرار می‌گیرند.

دو نوع از یک Rollup وجود دارد که هر دوی آن‌ها درستی به‌روزرسانی وضعیت تراکنش‌ها را البته با روش‌های متفاوتی تضمین می‌کنند:

1. ZK Rollups: این روش تراکنش‌ها را با استفاده از یک روش تأیید رمزنگارانه به‌نام «اثبات دانایی صفر» به زنجیره اصلی ارائه می‌کند. الگوریتم zk-SNARK از این روش مبتکرانه استفاده می‌کند. به‌صورت اجمالی می‌توان گفت که این یک تکنیک رمزنگاری است که هدف از آن ارائه روشی برای «اثبات داشتن یک داده یا اطلاعات مشخص بدون آشکار کردن ذره کوچکی از آن» است. حالا در این مورد، اطلاعات موردنظر همان وضعیت به‌روزرسانی است که قرار است به زنجیره اصلی ارائه شود. مزیت اصلی این روش این است که در لحظه انجام می‌شود و از همین رو شانس ارائه وضعیت جعلی به زنجیره اصلی، کاهش می‌یابد.

پیشنهاد مطالعه: Snark ها امید تازه‌ای برای حل مشکل مقیاس‌پذیری اتریوم ایجاد کردند

2. Optimistic: این روش قسمتی از مقیاس‌پذیری را فدای انعطاف‌پذیری بیشتر می‌کند. با استفاده از یک ماشین مجازی به‌نام OVM، به قراردادهای هوشمند اجازه داده می‌شود که بر روی یک زنجیره ثانویه اجرا شوند. اما از طرفی هیچ اثبات رمزنگارانه‌ای مبنی بر صحت به‌روزرسانی وضعیت وجود ندارد. برای حل این مشکل، یک وقفه برنامه‌ریزی‌شده به کاربران اجازه می‌دهد تا صحت تراکنش‌ها را کنترل کرده و بلاک‌های نادرست را رد کنند.

مکانیزم اثبات سهام در شبکه اتریوم چیست؟

اثبات سهام یک روش جایگزین برای اثبات کار است که هر دوی آن‌ها برای اعتبارسنجی بلاک‌ها استفاده می‌َشوند. در سیستم اثبات سهام، بلاک‌ها آن‌طور که اشاره شد، استخراج نمی‌شوند، بلکه صادر یا ضرب می‌شوند. به جای اینکه استخراج‌گران بر اساس قدرت هش با یکدیگر رقابت کنند، یک گره اعتبارسنج به صورت تصادفی انتخاب می‌شود تا یک بلاک مشخص شده را اعتبارسنجی کند. اگر وظیفه خود را به شکل موفقیت‌آمیزی انجام دهند، تمام کارمزد تراکنش‌های بلاک و بسته به پروتکل، می‌توانند پاداش بلاک را نیز دریافت ‌کنند.

از آنجا که خبری از فرآیند استخراج نیست، الگوریتم اثبات سهام به عنوان یک مکانیزم اجماع دوست‌دار محیط زیست شناخته می‌شود.

استیک کردن در شبکه اتریوم چیست؟

در پروتکل‌های اثبات کار، امنیت شبکه توسط استخراج‌گران تأمین می‌شود. استخراج‌گران تقلب نمی‌کنند چراکه انرژی برق زیادی را مصرف می‌کنند و از طرفی با رفتار مخرب خود پاداش بالقوه بلاک‌ها را از دست می‌دهند. در پروتکل اثبات سهام، این طراحی مکانیزم وجود ندارد و برای تضمین امنیت شبکه از سیاست‌های اقتصاد رمز ارز دیگری استفاده شده است.

به جای ریسک هدر رفت انرژی برق، چیزی که مانع از رفتار مخرب می‌شود، ریسک از دست دادن وجوه است. گره‌های اعتبارسنج برای داشتن صلاحیت برای اعتبارسنجی، باید سهمی را پیش بگذارند یا به اصطلاح استیک کنند. این سهم معادل با مقدار مشخصی توکن اتر است که در صورت رفتار مخرب از سوی استیک‌کننده، از دست می‌رود و یا در صورت عدم پاسخگویی یا آفلاین بودن گره اعتبارسنج، از ارزش آن کاسته می‌َشود. به این پدیده، اسلشینگ (slashing) می‌گویند.

پیشنهاد مطالعه: نحوه اجتناب از اسلشینگ (Slashing) یا جریمه کاهش سهم در اتریوم ۲.۰

مقدار مشخص شده برای استیک کردن و اجرای یک گره اعتبارسنج در شبکه اتریوم معادل با ۳۲ اتر است. این مقدار زیاد درنظر گرفته شد تا از حمله ۵۱ درصدی جلوگیری کند.

پیشنهاد مطالعه: حمله ۵۱ درصد در بلاک چین چیست؟ (۵۱% Attack) + ویدیو

درآمد استیک کردن در شبکه اتریوم

پاسخ به این پرسش که با استیک کردن اتر در شبکه اتریوم چه مقدار درآمد به‌دست می‌آورید، کمی پیچیده است زیرا نه تنها به مقدار استیک شما، بلکه به معیارهایی نظیر مقدار کل توکن‌های اتر استیک‌شده در شبکه و نرخ تورم آن نیز وابسته است.

برداشت سهم استیک خود از حساب گره‌ اعتبارسنج

معمولا برای برداشت استیک از حساب اعتبارسنج خود، یک صف انتظار وجود دارد، اما اگر در مواقعی این صف نباشد، حداقل زمان برای برداشت استیک، هجده ساعت است. البته این زمان با توجه به تعداد اعتبارسنج‌هایی که درحال برداشت استیک خود هستند، تغییر می‌کند.

ریسک‌های استیک کردن

حالا که یک گره اعتبارسنج در شبکه هستید که مسئولیت حفظ امنیت و پایداری شبکه را دارد، با ریسک‌هایی نیز مواجه هستید. اگر گره اعتبارسنج شما برای مدتی آفلاین باشد، بخش قابل توجهی از سپرده استیک خود را از دست خواهید داد. همچنبن اگر سپرده شما از مقدار ۱۶ اتر کمتر شد، شما از مجموعه اعتبارسنج‌ها حذف خواهید شد.

یک ریسک سیستماتیک نیز وجود دارد؛ الگوریتم اثبات سهام تاکنون در آن مقیاس پیاده‌سازی نشده است و معلوم نیست که به گونه‌ای دچار شکست نشود. نرم‌افزار‌ها معمولا دچار نقصان، اشکال فنی و آسیب‌پذیری هستند که این موضوع می‌تواند اثرات مخربی را به همراه آورد، به ویژه زمانی که بحث میلیاردها دلار ارزش در میان باشد.

بخش پنجم: اتریوم و صنعت مالی غیرمتمرکز (DeFi)

صنعت مالی غیرمتمرکز چیست؟

صنعت مالی غیرمتمرکز یا به صورت خلاصه‌شده بازار دیفای (DeFi)، یک جنبش با هدف غیرمتمرکز‌ کردن برنامه‌ها و خدمات مالی است. بازار دیفای بر مبنای بلاک چین‌های عمومی و متن‌باز ساخته شده که برای هرکسی با یک اتصال اینترنت ساده به صورت آزادانه در دسترس است. ماهیت بدون مجوز بودن (permissionless)، یک عنصر اساسی برای ورود میلیاردها کاربر بالقوه به این سیستم جهانی است.

در این اکوسیستمِ درحال رشد، کاربران از طریق شبکه‌های فردبه‌فرد و برنامه‌های غیرمتمرکز (dApp) با قراردادهای هوشمند با همدیگر تعامل می‌کنند. مزیت بزرگ اکوسیستم دیفای این است که تمام امکانات خود را در حالی فراهم می‌کند که کاربران همواره مالکیت کامل را بر دارایی‌های خود حفظ می‌کنند.

به بیان ساده‌تر، جنبش مالی غیرمتمرکز با هدف ایجاد یک سیستم مالی جدید و عاری از محدودیت‌ها و مشکلات سیستم رایج به راه افتاد. باتوجه به سطح بالای غیرمتمرکز بودن، زبان برنامه‌نویسی انعطاف‌پذیر سالیدیتی (Solidity) و همچنین یک پایگاه قوی از برنامه‌نویسان، جای شگفتی نیست که بخش اعظم رشد چشمگیر بازار مالی غیرمتمرکز در شبکه اتریوم اتفاق افتاده است.

پیشنهاد مطالعه: هرآنچه که برای سرمایه‌گذاری در دیفای باید بدانید!

از بازار مالی غیرمتمرکز چه استفاده‌ای می‌شود؟

اختراع بیت کوین این مزیت را داشت که برای نخستین بار، امکان انجام عملیات و تعامل‌ به صورت هماهنگ‌شده، در سطح یک شبکه بدون نیاز به وجود واسطه مرکزی، ایجاد شد. ویتالیک بوترین از همین موضوع به عنوان ایده اصلی استفاده کرد و در پی آن برآمد که برنامه‌های قابل برنامه‌نویسی را به همین شکل بسازد. به عبارت دیگر هدف شبکه اتریوم ارائه نرم‌افزارهایی است که بدون وجود واسطه به‌صورت امن و بدون نقص اجرا می‌شوند؛ چیزی که پتانسیل اصلی بازار مالی غیرمتمرکز است که از نرم‌افزارهای غیرمتمرکز حوزه مالی تشکیل شده است.

همان‌طور که اشاره شد، یکی از مزیت‌های بزرگ دیفای، قابلیت دسترسی آزادانه و آسان است. چند میلیارد نفر در سطح دنیا به هیچ نوع از خدمات مالی، حتی به یک حساب بانکی، دسترسی ندارند. تصور کنید که چگونه می‌توان بدون سطح حداقلی از خدمات مالی، معیشت روزمره را مدیریت کرد. براساس آخرین مطالعه موسسه Gallup و بانک جهانی، ۳۱ درصد از جمعیت بالغ کره زمین، از دسترسی به ساده‌ترین خدمات مالی محروم مانده‌اند. این افراد، جمعیتی هستند که فناوری مالی غیرمتمرکز قصد دارد به آن‌ها خدمت کند.

پیشنهاد مطالعه: پنج معیار ارزیابی و مدیریت ریسک در پروژه‌‌های دیفای (Defi Metrics)

آیا فناوری مالی غیرمتمرکز به جریان غالب می‌پیوندد؟

با این شدت جذابیت، پس چرا صنعت دیفای هنوز به اندازه کافی فراگیر نشده است؟ در حال حاضر استفاده از اغلب برنامه‌های دیفای دشوار است، کند هستند، برخی مورد حمله قرار می‌گیرند و بسیاری از آن‌ها در مراحل آزمایش هستند. همان‌طور که استنباط می‌شود، مهندسی و طراحی چارچوب‌های این اکوسیستم بسیار سخت است به‌ویژه زمانی که محیط توسعه، یک محیط توزیع‌شده باشد.

یافتن راه‌حل و عبور از چالش‌های توسعه اکوسیستم دیفای یک راه طولانی را در پیش پای متخصصین نرم‌افزار، نظریه بازی و طراحی مکانیزم قرار داده است که هنوز در ابتدای آن هستیم. از همین رو، برای فهمیدن این موضوع که آیا بازار مالی غیرمتمرکز به جریان غالب می‌پیوندد یا خیر، به صبر و گذشت زمان بیشتری نیاز است.

چه برنامه‌های غیرمتمرکزی وجود دارند؟

یکی از مشهورترین موارد کاربرد فناوری مالی غیرمتمرکز، استیبل کوین‌ها یا همان کوین‌های پایدار هستند. این کوین‌ها در واقع توکن‌هایی بر روی یک بلاکچین هستند که ارزش آن‌ها به یک ارز در دنیای واقع، مثل دلار، متصل شده است. در حال حاضر به لحاظ ارزش بازاری، رمز ارزهای تتر (USDT) و USDC، دلار بایننس (BUSD) و  DAI به ترتیب چهار رتبه اول را در بین کوین‌های پایدار دارند. در لحظه نگارش این متن، حجم تراکنش‌های روزانه این ۴ رمز ارز بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار است که همه آن‌ها کوین‌های پایدار شبکه اتریوم هستند. چیزی که این توکن‌ها را در جایگاه ویژه‌ای قرار داده، علاوه بر قابلیت ذخیره و انتقال آسان آن‌ها، انعطاف‌پذیری شبکه اتریوم در برنامه‌نویسی این پول‌ها بوده است.

یک کاربرد دیگر برنامه‌های غیرمتمرکز در زمینه وام‌دهی است. خدمات فردبه‌فرد بسیاری برای به وام سپردن وجوه و دریافت بهره در ازای آن و یا برعکس، در طول زمان وجود داشته است. پلتفرم غیرمتمرکز Aave معروف‌ترین ارائه‌دهنده خدمات وام‌دهی غیرمتمرکز است.

پیشنهاد مطالعه: بازده وام‌دهی دیفای در مقایسه با بازده سرمایه‌گذاری در طبقات مختلف دارایی‌های سنتی

بخش جذاب نوآوری‌های مالی غیرمتمرکز این است که به‌سختی می‌توان آن‌ها را طبقه‌بندی کرد. این خدمات می‌تواند درقالب یک پلتفرم، شامل تمام بازارها و برنامه‌های فردبه‌فرد و غیرمتمرکز شود که کاربران در آن‌ها می‌توانند با داشتن کنترل کامل بر دارایی و داده‌های خود، توکن‌های دیجیتال را خرید و فروش کنند. این توکن‌ها می‌توانند پول، سپرده، توکن‌های غیرقابل تعویض، دارایی مصنوعی، دارایی فیزیکی و یا هرچیز با ارزش دیگری باشند که کاربران می‌توانند بازاری برای آن‌ها داشته باشند. مثال‌های دیگری مانند بازارهای پیش‌بینی، مشتقات مالی، حقوق انحصاری و بسیاری دیگر در این زمینه وجود دارد.

صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) در شبکه اتریوم

یک صرافی غیرمتمرکز، محلی است که امکان خرید و فروش مستقیم از کیف‌پول را برای کاربران فراهم آورده ‌است. وقتی که در یک صرافی متمرکز، برای مثال بایننس، به معامله می‌پردازید، درواقع وجوه خود را به صرافی بایننس می‌فرستید و در سیستم‌های داخلی آن داد و ستد می‌کنید.

صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) متفاوت هستند. با قابلیت‌های اعجاب‌انگیز قراردادهای هوشمند، کاربران به‌طور مستقیم از کیف‌پول شخصی خود به معامله می‌پردازند. مزیت‌های صرافی غیرمتمرکز بسیارند، اما به صورت اجمالی می‌توان از این موارد نام برد:

• عدم امکان کلاه‌برداری و ناپدید شدن مدیران آن‌ها (Exic Scam)
• عدم امکان هک‌شدن صرافی (Exchange Hack) به علت ذات غیرحضانتی قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز
• حفظ حریم خصوصی و امنیت داده‌های کاربران، از آنجا که معامله در آن‌ها نیازی به احراز هویت و رویه‌های شناخت مشتری ندارد.
• به کمک استفاده از شبکه فردبه‌فرد یک بلاک چین عمومی، قانون‌گذاران قادر به بستن این صرافی‌ها نیستند، زیرا هر گره در این شبکه مستقل از گره‌های دیگر عمل می‌کند.

البته صرافی‌های غیرمتمرکز معایبی نیز دارند. سرعت پایین، مشکل نقدینگی و هزینه تراکنش متغیر و زیاد از جمله مهم‌ترین این نقاط ضعف هستند.

برخی از عالی‌ترین نمونه‌های صرافی غیرمتمرکز که بر شبکه اتریوم ساخته شده‌اند، یونی‌سواپ (Uniswap)، Kyber Network و IDEX نام دارند. بسیاری از این صرافی‌ها به شما اجازه می‌دهند که حتی از کیف‌پول سخت‌افزاری خود به صورت مستقیم معامله کنید.

اگر آلیس بخواهد ۵۰ توکن x را در ازای ۵ توکن y از باب، دادوستد کند، در نمونه‌های صرافی متمرکز، هر دوی آن‌ها باید توکن‌های خود را در حضانت صرافی به سپرده بگذارند. بعد از انجام معامله، صرافی متمرکز حساب آن‌ها را بازآرایی می‌کند.

درمورد صرافی غیرمتمرکز (DEX)، همان‌طور که می‌دانید طرف سومی در تراکنش‌ها وجود ندارد. به جای آن، آلیس و باب به‌صورت هم‌زمان و با استفاده از تعامل با یک قرارداد هوشمند، توکن‌های خود را مبادله خواهند کرد. به این شکل است که نیاز به اعتماد به یک واسطه مرکزی از بین می‌رود، در حالی که بندهای قرارداد به شکل انعطاف‌پذیر، غیرقابل تغییر و خودکار اجرا می‌شوند.

پیشنهاد مطالعه: آموزش کار با صرافی یونی سواپ (Uniswap) + ویدیو

براساس داده‌های سایت TheBlockCrypto، در ماه می سال ۲۰۲۱، مجموع حجم معاملات در صرافی‌های غیرمتمرکز بیش از ۱۶۲میلیارد دلار بوده است که همین مقدار برای ماه می ۲۰۲۰، تنها ۱.۲میلیارد دلار بود. صرافی یونی‌سوآپ به‌تنهایی ۵۱ درصد از این حجم معاملات را به خود اختصاص داده است. البته در همین مدت‌زمان، حجم معاملات این صرافی‌ها تنها ۸ درصدِ حجم معاملات صرافی‌های متمرکز بوده است. به هرحال اگر برنامه‌نویسان و طراحان صرافی‌های غیرمتمرکز بتوانند تجربه کاربری دلنشین‌تری را برای کاربران خود ایجاد کنند، در آینده‌ای نزدیک صرافی‌های غیرمتمرکز می‌توانند از نمونه‌های متمرکز مانند بایننس و کوین‌بیس، پیشی بگیرند.

بخش ششم: مشارکت در شبکه اتریوم (Ethereum)

گره اتریوم چیست؟

گره اتریوم (Ethereum node) عبارتی است برای یک برنامه که با شبکه اتریوم به طریقی تعامل می‌کند. یک گره اتریوم می‌تواند یک برنامه کیف‌پول در دستگاه موبایل باشد یا یک کامپیوتر که یک نسخه کامل از بلاک چین را نگه‌داری و حفظ می‌کند. تمام گره‌های شبکه اتریوم به‌گونه‌ای به عنوان یک نقطه ارتباطی عمل می‌کنند؛ البته گونه‌های متفاوتی از گره در این شبکه وجود دارند.

پیشنهاد مطالعه: نود یا گره چیست؟ (Node) آشنایی با انواع نود در بلاک چین

گره اتریوم چگونه کار می‌کند؟

اتریوم برخلاف بیت کوین، دارای برنامه‌ای واحد به عنوان یک پیاده‌سازی مرجع نیست. در حالی که پروتکل بیت کوین به عنوان نرم‌افزار اصلی دارای Bitcoin Core است، اکوسیستم اتریوم یک مجموعه از برنامه‌های مجزا دارد که محبوب‌ترین آن‌ها Geth و Parity هستند.

گره کامل در شبکه اتریوم

برای تعامل با شبکه اتریوم به‌شکلی که بتوانید داده‌های بلاک چین را اعتبارسنجی کنید، باید با استفاده از نرم‌افزارهایی چون Geth یا Parity یک گره کامل (Full node) را اجرا کنید.

نرم‌افزار، بلاک‌ها را از گره‌های دیگر می‌گیرد و کنترل می‌کند که تراکنش‌های داخل آن صحیح باشند. به‌علاوه، این نرم‌افزار تمام قراردادهای هوشمندِ فراخوانی‌شده را اجرا می‌کند و خروجی را به‌دست می‌آورد تا اطمینان حاصل شود که شما همان اطلاعاتی را رویت می‌کنید که اعضای دیگر شبکه می‌بینند. با این شرح وظایف، انتظار می‌رود که تمام گره‌های شبکه بر روی ماشین محاسباتی خود، دارای یک نسخه یکسان از بلاک چین باشند.

مشارکت در اجرای گره کامل برای ادامه عملکرد اتریوم حیاتی است. بدون فراوانی و پراکندگی گره‌های کامل در سطح جهان، شبکه اتریوم ویژگی‌های متمایز خود را، یعنی مقاومت دربرابر سانسور، غیرقابل تغییر بودن و قابلیت‌های غیرمتمرکز، از دست خواهد داد.

گره‌ سبک در شبکه اتریوم

اشاره شد که اجرای گره کامل، امکان مشارکت مستقیم در سلامت و امنیت شبکه را برای کاربران به‌وجود آورده است. از طرفی اجرای گره کامل نیازمند یک ماشین محاسباتی مجزاست که نیازمند تعمیر و نگهداری دوره‌ای نیز هست. برای کاربرانی که قابلیت اجرای گره کامل را ندارند، اجرای گره سبک (Light node) گزینه بهتری است.

همان‌طور که از نام آن پیداست، اجرای گره سبک، منابع و فضای حافظه بسیار کمتری مصرف می‌کند. این عملیات حتی با دستگاه‌هایی مثل لپ‌تاپ و تلفن هوشمند قابل انجام است. اما این‌  سبکی، هزینه‌هایی را نیز دارد: گره سبک به خودی خود کامل نیست؛ این یعنی آن‌ها به‌صورت کامل به بلاک چین متصل نیستند، بلکه به گره‌های کامل متکی هستند تا از آن‌ها اطلاعات مرتبط را دریافت کنند.

گره‌ سبک در میان افراد عادی و ارائه‌کنندگان خدمات خرد محبوبیت ویژه‌ای دارد. از گره سبک به شکل گسترده‌ای برای انجام پرداخت‌ها در حالتی که اجرای گره کامل غیرضروری و یا بسیار پرهزینه است، استفاده می‌شود.

گره‌ استخراج در شبکه اتریوم

یک گره استخراج در شبکه اتریوم می‌تواند یا گره کامل و یا گره سبک باشد. عبارت «گره استخراج» به این شکل در شبکه بیت کوین به کار نمی‌رود. به همین خاطر کمی توضیح بیشتر در این‌باره ارزشش را دارد!

برای استخراج در شبکه اتریوم، کاربران نیاز به یک سخت‌افزار مجزا دارند؛ سخت‌افزاری که از ساخت یک پیکربندی استخراج (Mining rig) به‌وجود آمده است. کاربران چندین واحد پردازنده گرافیکی را در یک مدار قرار می‌دهند تا داده‌ها را با سرعت بالایی هش‌نگاری (Hashing) کنند.

استخراج‌گران (ماینرها) دو گزینه برای انتخاب دارند: استخراج فردی و استخراج در یک استخر.

استخراج فردی به این معناست که شما به‌صورت مستقل برای ساختن یک بلاک در بلاک چین تلاش می‌کنید. این یعنی اگر موفق شوید، تمام پاداش بلاک را سریعا دریافت می‌کنید. اما زمانی که به یک استخر استخراج ملحق می‌شوید، شانس یافتن پاسخ برای معمای محاسباتی افزایش می‌یابد و از این منظر درآمد استخراج شما ثبات بیشتری دارد؛ البته در این حالت پاداش بلاک جدید بین اعضای استخر تقسیم می‌شود.

پیشنهاد مطالعه: تفاوت بین Full Node (گره کامل) با Miner (استخراج کننده) چیست؟

چگونه یک گره در شبکه اتریوم باشم؟

یکی از عالی‌ترین جنبه‌های فناوری بلاک چین، قابلیت دسترسی آزادانه است. هر کسی می‌تواند در این شبکه یک گره باشد و با اعتبارسنجیِ تراکنش‌ها و ثبت بلاک‌ها، شبکه را از این که هست قدرتمندتر کند.

مشابه با استخراج ابری در شبکه بیت کوین، کسب‌وکارهای بسیاری در زمینه اجرای گره در شبکه اتریوم به‌وجود آمده‌اند. این گزینه تنها زمانی مناسب است که به لحاظ سخت‌افزاری، توانایی اجرای گره را ندارید اما با این‌حال تمایل دارید یک گره‌ی درحال‌اجرا در این شبکه داشته باشید.

به غیر از حالتی که بخواهید یک گره خاص به‌نام بایگانی (Archival) را اجرا کنید، با یک لپ‌تاپ مدل روز، قادر به انجام این کار خواهید بود. البته اجرای گره با لپ‌تاپ شخصی توصیه نمی‌شود چون سرعت کامپیوتر شما را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.

لازم به ذکر است که اجرای گره در شبکه اتریوم در دستگاه‌هایی بهتر است که یک اتصال پیوسته به اینترنت دارند. اگر اتصال اینترنت آن قطع شود، هنگامی که دوباره وصل شود، زمان زیادی طول خواهد کشید که خود را با شبکه همگام کند. به‌نظر می‌رسد که برای اجرای گره در شبکه اتریوم، استفاده از دستگاه‌های ارزان و قابل تعمیر بهترین گزینه است. یکی از این دستگاه‌ها Raspberry Pi نام دارد.

چگونه در این شبکه استخراج کنم؟

از آنجا که این شبکه به‌زودی به مکانیزم اجماع اثبات سهام تبدیل می‌شود، استخراج در شبکه اتریوم نمی‌تواند یک منبع درآمد بلندمدت باشد. زمانی که این فرآیند کامل شود، استخراج‌گران شبکه اتریوم به احتمال زیاد تجهیزات خود را به یک پروتکل مشابه تخصیص می‌دهند و یا آن‌ها را می‌فروشند.

در هرصورت اگر بخواهید به فعالیت استخراج در شبکه اتریوم بپردازید، به سخت‌افزار خاصی نیاز دارید؛ مثل واحدهای پردازنده گرافیکی (GPU) و یا دستگاه‌های ASIC، که خرید، راه‌اندازی و نگه‌داری آن‌ها نیازمند صرف هزینه و زمان بسیاری است.

پیشنهاد مطالعه: استخراج اتریوم با کامپیوتر

چه کسی نرم‌افزار اتریوم را توسعه و بهبود می‌دهد؟

پروتکل اتریوم نیز مانند بیت کوین، متن‌باز است. همه آزادند که در توسعه‌ی پروتکل مشارکت کنند و یا برنامه‌ای را روی آن بسازند. شبکه اتریوم در حال حاضر بزرگ‌ترین جامعه‌ی برنامه‌نویسان را در فضای بلاک چین دارد.

منابعی چون Mastering Ethereum از نیکولاس آنتونوپولوس و گوین وود و همچنین منابع سایت Ethereum.org نقاط مناسبی برای آغاز یادگیری برنامه‌نویسی و توسعه نرم‌افزاری در شبکه اتریوم هستند.

پیشنهاد مطالعه: راهنمای جامع علاقه‌مندان و توسعه‌دهندگان اتریوم (Ethereum)

سالیدیتی چیست؟

مفهوم قرارداد هوشمند در اوایل دهه نود میلادی توسط نیک زابو (Nick Szabo) مطرح شد اما پیاده‌سازی آن‌ برمبنای بلاک چین چالش‌های جدیدی را در بر داشت. زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی (Solidity) در سال ۲۰۱۴ توسط گوین وود (Gavin Wood) طراحی شد و از آن به بعد، زبان اصلی برای برنامه‌نویسی قراردادهای هوشمند در شبکه اتریوم بوده است. به لحاظ سینتکس یا همان قواعد نحوی، سالیدیتی با زبان‌های جاوا، جاوا اسکریپت و C++ مشابهت دارد .

زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی یک زبان سطح بالای شی‌گرا است که برای اجرای قرارداد هوشمند ایجاد شده است. در اصل، این زبان برنامه‌نویسی است که امکان نوشتن کدهایی را فراهم می‌کند که می‌توانند به دستوراتی تبدیل شوند که توسط ماشین مجازی اتریوم (EVM) خوانده شود. اگر به دنبال درک بهتری از نحوه کار آن هستید، لینک Solidity Github محل مناسبی است.

لازم به تأکید است که سالیدیتی تنها زبانی نیست که برای برنامه‌نویسان شبکه اتریوم مهیا شده است. یک گزینه محبوب دیگر، وایپر (Vyper) است که به لحاظ قواعد نحوی به زبان برنامه‌نویسی پایتون (Python) شباهت دارد.

پیشنهاد مطالعه: سرویس انتخاب نام اتریوم (ENS): ارسال نام خود به جای آدرس کیف پول

این مقاله صرفا برای اهداف آموزشی ارائه شده است و نباید به‌عنوان مشاورهٔ تجاری و سرمایه‌گذاری از طرف کوین ایران و نویسندگانش قلمداد شود.

منبع