یکی از موضوعات جذاب در حوزۀ بلاک‌چین، ظهور پروژه‌های بلاک‌چینی مرتبط با سامانۀ نام دامنه (DNS) و اکوسیستم دامنه است. به‌طور خاص، هندشیک (Handshake) به دلیل پتانسیلش برای ایجاد انقلابی در نحوۀ تفکر و تعامل کاربران با دامنه‌ها به‌ویژه در زمینۀ اینترنت نسل سوم (Web۳)، توجه علاقه‌مندان فناوری غیرمتمرکز را به خود جلب کرده است. هدف هندشیک (HNS) ارائۀ یک جایگزین غیرمتمرکز برای سامانۀ سنتی نام دامنه (DNS) است. در این مطلب، به شما می‌گوییم که دامنۀ هندشیک چیست و چگونه کار میکند.
دامنۀ هندشیک (HNS) چیست؟
دامنۀ هندشیک (Handshake) که به اختصار HNS نامیده می‌شود، یک پروتکل نام‌گذاری غیرمتمرکز و بدون مجوز است که امکان برقراری ارتباط همتا به همتا (P۲P) را فراهم میکند و جایگزینی برای نام‌های دامنۀ متمرکز مانند .com، دامنه‌های کد کشور همچون .ir و سایر دامنه‌های عمومی ارائه می‌دهد. هدف این پروتکل نام‌گذاریِ دامنۀ غیرمتمرکز P۲P، آن است که به عنوان یک زنجیرۀ DNS، جایگزین زنجیرۀ ریشه (Root Chain) پیش‌فرض فعلی شود. روند کنونی به دلیل متمرکز بودن آن:
- بسیار خسته‌کننده، پیچیده و پرهزینه است؛
- در برابر هکرها آسیب‌پذیر است؛
- و در برابر فساد و سانسور مقاومت کافی ندارد.
از طرفی، درحال‌حاضر ایجاد دامنه‌های سطح بالا (Top-level Domains) یا TLD مانند .agency، .gov، .edu و موارد مشابه تنها توسط «شرکت اینترنتی برای نام‌ها و شماره‌های اختصاص‌یافته» یا به اختصار آیکان (ICANN) انجام می‌شود و مشمول فرایند ثبت درخواست است. دامنۀ سطح بالا اغلب اطلاعاتی دربارۀ منطقۀ جغرافیایی، هدف سایت یا سازمانی که مرتبط با آن است، در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد. به عنوان مثال .uk یک TLD است که برای سایت‌های مستقر در کشور انگلیس استفاده می‌شود.
به این ترتیب، قبل از این‌که متقاضی بتواند یک TLD جدید متناسب با نیازهای خود در DNS ریشه ایجاد کند، می‌بایست ابتدا برای دامنۀ سطح بالا درخواست بدهد، در مزایدۀ آن برنده شود و مدتی در انتظار تایید بماند. هندشیک می‌خواهد با ایجاد یک انقلاب، این سیستم را تغییر دهد و دامنه‌های سطح بالای جایگزینی را ارائه دهد که بسیار کارآمدتر، مقرون‌به‌صرفه‌تر و ایمن‌تر باشند. دامنه‌های هندشیک با استفاده از فناوری بلاک‌چین، سیستم فعلی تحت نظارت ICANN را دور می‌زنند و به ایجاد یک سیستم غیرمتمرکز برای دامنه‌های آنلاین کمک می‌کنند.
مقایسۀ هندشیک (HNS) با DNS سنتی
همان‌طور که گفته شد، زیرساخت DNS فعلی به‌شدت به منطقۀ ریشه ICANN وابسته است. این بدان معنی است که برای ثبت دامنه‌های HNS، ابتدا باید یک ثبت‌کنندۀ دامنۀ هندشیک (Resolver) در فرایند رزولوشن وجود داشته باشد. فرایند رزولوشن DNS شامل تبدیل نام میزبان (مانند www.example.com) به یک آدرس IP مناسب برای کامپیوتر (مانند ۱۹۲.۱۶۸.۱.۱) است.
البته، روش کار DNS و HNS کاملا مشابه یکدیگرند. تنها تفاوت این دو، فایل منطقۀ ریشه (Root Zone) است که اینترنت به آن اعتماد میکند و از روی آن می‌خواند؛ بنابراین برای دستیابی به سیستم جدید، نیاز به معرفی یک جایگزین Handshake است.
البته در این جایگزینی، هدف این نیست که به‌طور کامل به منطقۀ ریشۀ Handshake سوییچ کنید، زیرا انجام این کار TLDهای فعلی (.com و سایرین) را نیز تغییر می‌دهد؛ مگر این‌که آن‌ها هم بپذیرند که TLDهای خود را در بلاک‌چین هندشیک بازسازی کنند، که البته بعید است این اتفاق به این زودی‌ها بیفتد.
سازگاری یکی دیگر از مشکلاتی است که هندشیک می‌بایست برای آن راه‌حلی داشته باشد. درحال‌حاضر هزاران TLD وجود دارد و با گسترش اینترنت روزبه‌روز بر تعداد آن‌ها افزوده می‌شود. هندشیک به منظور اطمینان یافتن از سازگاری منطقۀ ریشۀ غیرمتمرکز جدید با سایر TLDها، آن‌ها را برای سازمان‌های مدیریتی رزرو کرده تا در ۳سال آینده آن‌ها را از آن خود کنند.
دامنۀ Handshake چگونه کار میکند؟
هندشیک به‌طور عمده آدرس‌های وب‌سایت را از طریق مزایده‌های خودکاری که توسط نرم‌افزار Handshake انجام می‌شود، توزیع میکند. مزایدۀ دامنه‌های TLD هر دوهفته یک‌بار برگزار می‌شود و کاربران برای شرکت در آن و ارائۀ پیشنهادات خود، می‌بایست از ارز دیجیتال پروتکل هندشیک یعنی HNS، استفاده کنند.
این مزایده‌ها به شیوۀ مزایدۀ ویکری (Vickrey) برگزار می‌شود؛ به این معنی که شرکت‌کنندگان پیشنهادهای خود را در پاکت‌های مهر و موم‌شده تحویل می‌دهند و فردی که بالاترین پیشنهاد را ارائه داده باشد، برندۀ مزایده می‌شود اما قیمت پیشنهادی برندۀ دوم (دومین نفر ارائه‌کنندۀ بالاترین قیمت) را می‌پردازد. این روش، رفتار منصفانه با همۀ شرکت‌کنندگان را تضمین میکند و تخصیص کارآمد نام‌های دامنه با قیمت‌های منصفانه متناسب با ارزش بازار را در پی دارد.
بلاک‌چین هندشیک مشابه بلاک‌چین بیتکوین اجرا می‌شود؛ یعنی ماینرها (استخراج‌کننده‌ها) نرم‌افزار Handshake را اجرا می‌کنند و برای باز کردن قفل توکن‌های جدید HNS با حل یک سری معماهای ریاضی، رقابت می‌کنند. هر ۱۰دقیقه بلوک‌های جدیدی به بلاک‌چین اضافه می‌شود و ماینرها به ازای هر ۱۰دقیقه فعالیت استخراج، ۲۰۰۰ رمزارز HNS دریافت می‌کنند. حداکثر عرضۀ این رمزارز، ۲.۰۴ میلیارد است.
پیشنهاد مطالعه: معرفی بهترین ارزهای وب۳ (Web 3.0)
دامنۀ هندشیک چه استفاده‌ای دارد؟
دامنه‌های هندشیک کاربردهای زیادی دارند؛ درست همان کاربردهایی که هر نام دامنۀ دیگری برای هر وب‌سایت یا خدمات آنلاینی دارد. به‌ویژه برای کسب‌وکارها، دامنه‌های هندشیک می‌توانند با ارائۀ حریم خصوصی و کنترل بیشتر بر فضای نام دامنه‌شان، برای آن‌ها مزیت رقابتی ایجاد کنند.
برخی دیگر از کاربردهای دامنه‌های هندشیک عبارتند از:
- فروش زیردامنه (Subdomain): کسب سود از طریق فروش زیردامنه‌هایی که افزونه‌های یک TLD واحد محسوب می‌شوند.
- لاگین با هندشیک: از هندشیک برای ورود امن و محرمانه بدون نیاز به رمز عبور استفاده می‌شود.
- تغییر مسیر (Redirect): از هندشیک به عنوان کوتاه‌کنندۀ URL استفاده می‌شود.
- dLinks: از هندشیک برای ایجاد یک مرکز غیرمتمرکز برای محتوای آنلاین استفاده می‌شود.
- Hmail: می‌توانید روی نام Handshake خود یک آدرس ایمیل ایجاد کنید.
- dWord: می‌توانید وب‌سایت‌هایی بسازید که روی نام Handshake فرد پیاده‌سازی شوند.
- Nomad: نام‌های Handshake را می‌توان به عنوان نام کاربری در شبکه‌های اجتماعی استفاده کرد.
- ایجاد یک وب‌سایت: می‌توانید از سرویس‌هایی مانند Sia Skynet، GitHub Pages، Heroku، Vercel یا WordPress برای ایجاد یک وب‌سایت در Handshake استفاده کنید.
چگونه یک دامنه هندشیک ثبت کنیم؟
همان‌طور که گفته شد، یکی از راه‌هایی که کاربران می‌توانند در فرایندهای مزایدۀ دامنه‌های هندشیک شرکت کنند، استفاده از رمزارز HNS است. علاوه بر آن، ثبت‌کنندۀ دامنۀ Namecheap نیز خدمات ثبت‌نام دامنه‌های Handshake را به عموم ارائه می‌دهد.
TLDهایی که درحال‌حاضر توسط Namecheap ارائه می‌شود، در تصویر زیر نمایش داده شده است:
ثبت دامنۀ هندشیک در Namecheap، ساده است. کاربر می‌بایست گزینۀ HNS را فعال کرده و روند معمول ثبت‌نام دامنه را طی کند. علاوه بر ثبت‌نام دامنه، انتقال یا به‌روزرسانی دامنۀ Handshake نیز در Namecheap یا از طریق کوین‌های HNS قابل انجام است.
چگونه به دامنۀ Handshake دسترسی پیدا کنیم؟
دامنه‌های هندشیک در حال حاضر در مرورگرهای وب معمولی ثبت نمی‌شوند. برای دسترسی به دامنۀ Handshake، می‌بایست از خود نرم‌افزار Handshake یا یکی از موارد زیر استفاده کنید:
- افزونۀ مرورگر (اکستنشن)
- Fingertip
- HDNS.io
- HNS.to
- NextDNS
- VPN
مزایا و معایب دامنه‌های هندشیک
برای دامنه‌های هندشیک می‌توان مزایا و معایبی را برشمرد که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.
مزایا
استفاده از نام دامنۀ Handshake مزایای متعددی دارد، از جمله:
- حفظ حریم خصوصی و کنترل بیشتر؛
- انعطاف‌پذیری بیشتر در استفاده از نام دامنه؛
- و امکان شرکت در مزایدۀ نام دامنه.
همچنین، حرکت به سمت اینترنت غیرمتمرکزتر می‌تواند باعث شود که سرویس‌های نام دامنۀ غیرمتمرکز مانند Handshake درنهایت در برابر سرقت نام دامنه یا قطع شدن سرور، قوی‌تر و انعطاف‌پذیرتر عمل کنند.
معایب
با همۀ این‌ها، استفاده از دامنه‌های هندشیک معایبی هم دارد:
- برای شرکت در مزایده‌های نام دامنه و استفاده از سایر خدمات ارائه‌شده توسط Handshake، کاربران می‌بایست از قبل کوین HNS داشته باشند. این الزام، مانع ورود کسانی است که دانش فنی ندارند یا آشنایی‌شان با ارزهای دیجیتال کم است.
- برای افراد ناآشنا، تنظیم و استفاده از نام‌های دامنۀ هندشیک تا حدودی پیچیده‌تر از نام‌های دامنۀ سنتی است، به‌ویژه این‌که پذیرش این دامنه‌های جایگزین هنوز رواج کافی پیدا نکرده است.
آیندۀ دامنه‌های Handshake
با استقرار سیستم‌های نام دامنۀ بلاک‌چینی Web۳، دامنه‌های ساده‌تر و کوتاه‌تری به کاربران ارائه می‌شود که به‌راحتی می‌توانند به‌صورت آنلاین از آن‌ها استفاده کنند. به این ترتیب، برای مثال، از دامنه‌های هندشیک برای نشان دادن یک آدرس بلاک‌چینی استفاده خواهد شد.
بنابراین، کاربران به‌جای یک رشتۀ طولانی با چندین کاراکتر، می‌توانند فقط بگویند: «Send the payment to joe.crypto»، که استفاده از نام دامنه را در وب راحت‌تر و کاربرپسندتر میکند. هدف Handshake مشارکت در ساختن آیندۀ غیرمتمرکز و در عین حال ارائۀ کنترل بهتر داده‌ها، امنیت و حریم خصوصی کاربران است.
بااین‌حال، باید دید که مشکل دسترسی برای پذیرندگان بالقوه تبدیل به مانعی اساسی خواهد شد یا خیر. آن‌گونه که از اوضاع فعلی برمی‌آید، ثبت‌نام و پشتیبانی مرورگر همچنان در دست زیرساخت‌های سنتی است. همچنین، اگر ICANN در آینده TLDهایی را واگذار کند که با TLDهای هندشیک در تضاد باشد، استفاده از دامنۀ هندشیک پیچیده‌تر خواهد شد.
در چنین شرایطی، ثبت‌کننده‌های دامنه باید تصمیم بگیرند که Handshake TLD را ثبت کنند یا ICANN TLD را؛ ضمن این‌که ICANN به‌طرز غیرقابل انکاری یک سازمان بزرگ‌تر و قدرتمندتر است. سوال اینجاست که آیا این سازمان تسلیم تمرکززدایی خواهد شد؟
به هر روی، سؤالات بی‌پاسخ بسیاری در مورد آیندۀ دامنه‌های هندشیک وجود دارد، و تنها گذر زمان مشخص میکند که آیا خدماتی مانند Handshake به‌طور گسترده مورد استفاده قرار خواهند گرفت یا از بین می‌روند.
پیشنهاد مطالعه: سرویس انتخاب نام اتریوم (ENS): ارسال نام خود به جای آدرس کیف پول
جمع‌بندی
دامنۀ هندشیک (HNS) یک پروتکل نام‌گذاری غیرمتمرکز P۲P است که جایگزین‌هایی برای نام‌های دامنۀ متمرکز مانند .com، دامنه‌های کد کشور همچون .ir و سایر دامنه‌های عمومی ارائه می‌دهد. هندشیک قصد دارد با استفاده از فناوری بلاک‌چین، سیستم DNS سنتی را تغییر دهد و دامنه‌های سطح بالای جایگزینی را ارائه دهد که بسیار کارآمدتر، مقرون‌به‌صرفه‌تر و ایمن‌تر باشند. این‌که آیا خواهد توانست یا خیر، در آینده مشخص خواهد شد.
این مقاله صرفا برای اهداف آموزشی ارائه شده است و نباید به‌عنوان مشاورهٔ تجاری و سرمایه‌گذاری از طرف کوین ایران و نویسندگانش قلمداد شود.
