بسیاری از ما احتمالاً هزینه‌های بالای گس (Gas) و سرعت پایین تراکنش‌ها در بلاک‌چین لایه ۱، به‌ویژه اتریوم را تجربه کرده‌ایم؛ چیزی که می‌تواند برای هر کاربر و سرمایه‌گذاری ناامیدکننده باشد. اما فناوری به سرعت درحال پیشرفت است و الگوریتم‌های کامپیوتری روزبه‌روز هوشمندتر می‌شوند. در این مطلب، می‌خواهیم شما را با راه‌حل مقدماتی Immutable X (ایموتبل ایکس) آشنا کنیم؛ یک بلاک‌چین لایه ۲ که برای مبادلۀ سریع و ارزان توکن‌های تعویض‌ناپذیر (NFT) طراحی شده است.
پروتکل Immutable X چیست؟
پروتکل ایموتبل ایکس (Immutable X) که به اختصار IMX نامیده می‌شود، یک پروتکل مبتنی بر اتریوم و یک راهکار مقیاسپذیری لایه ۲ است که برای مبادلۀ توکن‌های تعویض‌ناپذیر (NFT) طراحی شده است. این پلتفرم با فراهم کردن امکان تأیید بدون کارمزد شبکه (گس فی – Gas Fee) و فوریِ معاملات برای کاربران و با مقیاسپذیری بالا (۹۰۰۰ تراکنش در ثانیه)، راه‌حلی برای مسائل رایج در تراکنش‌های مبتنی بر اتریوم ارائه می‌دهد. Immutable X تلاش می‌کند مقیاسپذیری و تجربۀ کاربری اتریوم را افزایش دهد و این پتانسیل را دارد که آیندۀ گیمینگ و توکن‌های NFT را در دست بگیرد.
علاوه بر این، ایموتبل ایکس یک پلتفرم منبع باز است که به توسعه‌دهندگان و متخصصان فناوری کمک می‌کند تا در زنجیرۀ اتریوم به شکلی جامع‌تر و آسان‌تر بازی و برنامه بسازند. این پلتفرم امنیت و سهولت بالایی برای معاملۀ NFTها فراهم می‌کند. کاربران Immutable X می‌توانند بهراحتی توکن‌های ERC-۷۲۱ و ERC-۲۰ را با قیمت‌های کمتری تولید و مبادله کنند بدون اینکه خطری امنیت دارایی‌هایشان را تهدید کند.
بنیانگذاران پروژۀ Immutable X
Immutable X که مقر آن در استرالیا است، در سال ۲۰۱۸ توسط دو برادر، جیمز فرگوسن (James Ferguson) و رابی فرگوسن (Robbie Ferguson) به همراه الکس کانولی (Alex Connolly) راه‌اندازی شد. جیمز فرگوسن، قبل از آن مدیرعامل و یکی از بنیانگذاران Shopyak و Rivlr بود. رابی فرگوسن نیز پیش از پیوستن به Immutable، برای بنیاد Thiel و YPO کار می‌کرد.
علاوه بر آن، Immutable X از سوی چندین شریک از جمله صرافی ارز دیجیتال Coinbase، Nirvana Capital و Galaxy Digital نیز پشتیبانی می‌شود. با چنین پشتوانه‌ای می‌توان آیندۀ خوبی برای Immutable X پیش‌بینی کرد.
Immutable X چگونه کار می‌کند؟
در قلب Immutable X فناوری مقیاسپذیری به‌نام ZeroKnowledge Rollup) ZKRollup) قرار دارد که یک مکانیزم لایه ۲ برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها در بلاک‌چین اتریوم است. ZKRollup به‌جای افزودن تمام داده‌های تراکنش به بلاک‌چین، صدها تراکنش را در یک پروتکل اثبات دانش صفر به نام اثبات ZK-STARK تجمیع می‌کند.
ZkSTARK مخفف Zero-Knowledge Concise and Transparent Knowledge Discussion، یک روش اعتبارسنجی است که برای اثبات مالکیت داده‌های خاص بدون افشای هرگونه اطلاعات مهم استفاده می‌شود و حریم خصوصی و امنیت بیشتری را برای تراکنش‌های Immutable X فراهم می‌کند.
پس از تجمیع و دسته‌بندی تراکنش‌ها، شواهد به بلاک‌چین ارسال و توسط یک قرارداد هوشمند اعتبارسنجی می‌شود. قراردادهای هوشمند ZK-Rollup جزئیات تراکنش را در لایه ۲ ذخیره می‌کنند. بنابراین، شواهد به‌سرعت بررسی و تأیید می‌شوند؛ زیرا اطلاعات کاملِ تراکنش را شامل نمی‌شوند و برای اعتبارسنجی بلوک به منابع محاسباتی و حافظۀ کمتری نیاز است. این امر به Immutable X اجازه می‌دهد تا گس فی را به میزان قابل‌توجهی کاهش داده و TPS بالایی (۹۰۰۰ تراکنش در ثانیه) ارائه دهد.
در نتیجه، ZK-Rollup در توانایی ایموتبل ایکس برای دستیابی به ۹۰۰۰ TPS با تراکنش‌های کم‌هزینه، نقش کلیدی دارد. وظیفۀ اصلی آن ادغام تمام تراکنش‌های IMX در یک بستۀ واحد است تا زنجیرۀ اتریوم بتواند تراکنش‌ها را با سرعت بیشتری اعتبارسنجی کند و در عین حال از فضای ذخیره‌سازی کمتری استفاده کرده و هزینه‌های کمتری را برای این فرایند صرف می‌کند.
توکن IMX چیست؟
IMX یک توکن ERC-۲۰ است که به عنوان توکن بومی چندکاره برای اکوسیستم Immutable X عمل می‌کند و کل عرضۀ آن (۲ میلیارد توکن) برای چندین هدف به شرح زیر تخصیص می‌یابد:
- ۵۱.۷۴٪ – برای توسعۀ اکوسیستم Immutable X
- ۲۵٪ – برای توسعۀ پروژه‌های پلتفرم Immutable X
- ۱۴.۲۶٪ – برای فروش توکن به شرکت‌های خصوصی و افراد
- ۵٪ – برای فروش توکن به سازمان‌های عمومی
- ۴٪ – برای ذخیرۀ بنیاد
تعداد توکن‌های IMX تا سال ۲۰۲۶ در نهایت به ۲ میلیارد واحد خواهد رسید.
توکن IMX برای چه مواردی استفاده می‌شود؟
توکن IMX دارای طیف گسترده‌ای از کاربردها است:
- پاداش دادن به کاربران: یکی از نقش‌های اصلی این توکن، پاداش دادن به کاربرانی است که به Immutable X در تبدیل شدن به یک اکوسیستم NFT مقیاس‌پذیر برای اتریوم کمک می‌کنند. کاربران می‌توانند به روش‌هایی مانند ساختن برنامه و معاملۀ NFT به رشد و توسعۀ اکوسیستم کمک کنند و صاحب توکن‌های IMX شوند.
- پرداخت کارمزد: کاربران ۲۰٪ از کارمزد هر تراکنش معاملاتی در Immutable X را در قالب توکن IMX پرداخت می‌کنند.
- استیکینگ (استیک کردن ارز به منظور کسب پاداش): کاربران می‌توانند دارایی‌های خود را در استخرهای شرط‌بندی (استخر استیکینگ) قرار دهند تا طی مکانیزم تعریف‌شده، پاداش‌های خوبی دریافت کنند.
- شرکت در تصمیمگیریهای حاکمیتی (رأی‌دهی به پیشنهادات): دارندگان توکن می‌توانند در رأی‌گیری و تصمیمگیریهای مربوط به نقشۀ راه توسعۀ پلتفرم شرکت کنند. قدرت رأی‌گیری بستگی به حجم توکن‌های کاربر دارد. هرچه حجم توکن‌ها بیشتر باشد، حق رأی بیشتر است. جامعۀ بومی پلتفرم از طریق همین رأی‌گیری‌ها هدایت می‌شود.
پیشنهاد مطالعه: تاثیر هوش مصنوعی بر اکوسیستم NFTهای هنری چیست؟
پروتکل Immutable X چه قابلیت‌هایی دارد؟
علاوه بر استفادۀ Immutable X از فناوری انقلابی ZK-STARK، این پلتفرم دارای قابلیت‌های فراوان دیگری است که به توسعه‌دهندگان بازی و همۀ سازندگان NFT توان عملیاتی بی‌نظیری برای استخراج و تجارت NFTها با نرخ گس صفر در محیطی بدون کربن ارائه می‌دهد. این مجموعه‌ابزار قدرتمند، به سازندگان اجازه می‌دهد تا دارایی‌های درون بازی را برای تجربۀ بهتر طراحی کنند.
در ادامه، به برخی از مهم‌ترینِ این قابلیت‌ها اشاره می‌کنیم.
کربن خنثی
همۀ NFTهایی که کاربران در Immutable X ضرب یا معامله می‌کنند، از نظر تولید آلودگی و کربن برای محیط زیست، خنثی هستند. به عنوان مثال، ضرب کردن ۸ میلیون NFT برای کسب درآمد در بازی Gods Unchained، در اتریوم به حدود ۴۹۰ مگاوات ساعت انرژی نیاز دارد. با فشرده‌سازی ZK-Rollup، ضرب کردن همان مقدار NFT در Immutable X، فقط ۱۰۳۰ کیلووات ساعت انرژی نیاز دارد که ۴۷۵۰۰۰ برابر کمتر است.
مجموعۀ قدرتمند APIهای REST
یکی دیگر از ویژگی‌های منحصربه‌فرد Immutable X مجموعۀ قدرتمند APIهای REST است که می‌تواند تعاملات پیچیدۀ بلاک‌چین را ساده کند. لایۀ انتزاعی API، کاربران را از جابه‌جایی بین شبکه‌ها هنگام اتصال کیف‌پول‌‌ها معاف می‌کند. استفاده از APIهای REST به ساده‌سازی تعاملات بلاک‌چین کمک می‌کنند.
از طریق تماس‌های API، کاربران بهراحتی می‌توانند NFTها را بدون نیاز به تعامل مستقیم با قراردادهای هوشمند، طراحی و مبادله کنند. با استفاده از کیت‌های سادۀ توسعۀ نرم‌افزاری ایموتبل ایکس (SDK)، توسعه‌دهندگان می‌توانند بهراحتی APIها و کیف‌پول‌‌ها را در پلتفرم خود ادغام کنند. این به آن‌ها امکان می‌دهد تا پروژه‌های NFT مانند بازی‌ها را به‌جای چندهفته در عرض چندساعت بسازند.
بهترین خدمات معامله
ایموتبل ایکس در معامله هم بهترین خدمات را به کاربران خود ارائه می‌دهد. تضمین امنیت بالا و حفظ شفافیت در حین برآوردن نیازهای کاربر، Immutable X را به گزینه‌ای عالی برای دوستداران NFT تبدیل می‌کند. کاربران می‌توانند در عرض چندساعت با استفاده از ابزارها و خدمات زیرساخت قدرتمند این پورتال، کسب‌وکار NFT خود را راه بیندازند و رشد دهند.
امنیت بالا
ایموتبل ایکس امنیت پروژه‌های NFT را از طریق یک اکوسیستم غیرمتمرکز ساختاریافته تضمین می‌کند. کاربران می‌توانند بهراحتی توکن‌های ERC-۷۲۱ و ERC-۲۰ را با هزینه‌های نسبتاً کمتری بدون به خطر انداختن امنیت دارایی‌هایشان ایجاد و مبادله کنند.
وجود توکن بومی و چندکارۀ IMX
کل کانال معاملاتی Immutable X توسط NFT بومی آن (IMX) تغذیه می‌شود. این توکن اتریوم نقش مهمی در تقویت پلتفرم Immutable X ایفا می‌کند. IMX برای خدمات فراوانی مانند پرداخت هزینۀ تراکنش، شرکت در تصمیمگیریهای حاکمیتی، پاداش به کاربران و استیکینگ استفاده می‌شود.
نرخ بالای بازگشت سرمایه
Immutable X یک راه‌حل قوی برای پروژه‌های بازی بلاک‌چین است زیرا سازگاری خوبی را برای کاربران فراهم می‌کند. این پروژه در مقایسه با برخی رمزارزهای مهم بازار، نرخ بازگشت سرمایۀ بیشتری را فراهم می‌کند.
صرافی Immutable X
صرافی Immutable X یک بازار NFT با سیستم معاملاتی P۲P است. مزیت واقعی آن حداقل هزینۀ تراکنش، مقیاسپذیری بالا و تضمین ۹۰۰۰ TPS (تراکنش در ثانیه) است. این مبادلات، از استانداردهای توکن ERC-۷۲۱ و ERC-۱۱۵۵ نیز پشتیبانی می‌کند.
صرافی ایموتبل ایکس همچنین هنرمندان و مجموعه‌داران هنری را برای مبادلۀ آثار هنری NFT گرد هم می‌آورد. این صرافی بازاری برای گیمرهای بازی‌های God Unchained، GreenPark Sports، Kolectiv و تعداد زیادی از بازی‌های NFT است تا بتوانند دارایی‌های درون بازی خود را معامله کنند.
پیشنهاد مطالعه: NFT موزیک چیست؟ (Music NFT) + بازارهای خرید و فروش NFT موزیک
Immutable X Mint (ضرابخانۀ Immutable X)
از آنجایی که این پلتفرم مبتنی بر اتریوم است و از فناوری لایه ۲ بهره می‌برد، تمام تراکنش‌های روی پلتفرم رایگانند و همان‌طور که گفتیم، میانگین توان عملیاتی آن حدود ۹۰۰۰ TPS است. بنابراین، Immutable X مکانی عالی برای ضرب NFT با روشی فوری، امن و مقرون‌به‌صرفه است.
Immutable X Link
Immutable X Link، نقش اتصال‌دهندۀ Immutable X Key کاربران در لایه ۲ و کلید خصوصی (Private Key) کاربران در بلاک‌چین اصلی اتریوم را بر عهده دارد. در نتیجه، به عنوان یک مدیر کیف پول اتریوم عمل می‌کند و به کاربران امکان می‌دهد مبادلات را تأیید و تصدیق کنند و تراکنش‌ها را برای اعتبارسنجی به بلاک‌چین اصلی بفرستند. بدین ترتیب، کاربران می‌توانند از مبادلات یکپارچه و تجربۀ ضرب NFT بدون خطرات امنیتی لذت ببرند.
ایموتبل ایکس از همۀ کیف‌پول‌های اتریوم پشتیبانی می‌کند؛ بنابراین معامله‌گران می‌توانند NFTها را در چندین کیف‌پول بدون تغییر دارایی‌ها از یک شبکه به شبکۀ دیگر مبادله کنند.
پیشنهاد مطالعه: امن‌ترین کیف پول های NFT در سال ۲۰۲۲
چه چیزی Immutable X را از پلتفرم‌های دیگر متمایز می‌کند؟
مهمترین مزیت این پلتفرم این است که به کاربران اجازه می‌دهد تا بدون دردسر از تجربۀ ضرب و معاملۀ دارایی‌های دیجیتال لذت ببرند. در ادامه، به تشریح مهمترین تمایزهای ایموتبل ایکس می‌پردازیم.
نقدشوندگی
نقدشوندگی در بلاک‌چین به این معنی است که شما همیشه می‌توانید هر دارایی را در بلاک‌چین با قیمتی منصفانه خرید و فروش کنید. این دقیقاً همان چیزی است که Immutable X به شما می‌دهد. این پروتکل با ایجاد بازارهای مجازی قابل تعویض (Virtual Fungible Markets) نقدشوندگی را به حداکثر رسانده است.
به عنوان مثال، اگر یک NFT به نام Rare Quick Quail VeeFriends دارید، می‌توانید آن را با استفاده از عباراتی مانند Rare، Quail یا VeeFriends NFT جست‌وجو کنید. همچنین می‌توانید دارایی‌های خود را به‌طور همزمان در همۀ صرافی‌ها، بر اساس هر یک از این ویژگی‌های مجزا، فهرست کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا بالاترین قیمت و بیشترین نقدینگی را به‌دست آورید.
مقیاسپذیری در عین حفظ حریم خصوصی و امنیت
شبکۀ اتریوم همواره درگیر مشکلات مقیاسپذیری بوده و گاهی توان پاسخ‌‌گویی به حجم بالای تقاضای کاربران را ندارد. هزینۀ بالای کارمزدهای این شبکه یا طولانی‌شدن زمان تأیید یک تراکنش در آن، از همین‌جا ناشی می‌شود. تا امروز راهکارهایی برای رفع مشکل مقیاسپذیری این شبکه ارائه شده است. رول آپ‌های دانش صفر (ZK-Rollup) یکی از محبوب‌ترین راهکارهای برون-زنجیره‌ای (Off-Chain) است که به بهبود عملکرد اتریوم و افزایش مقیاسپذیری آن کمک می‌کند.
از نظر فنی، مقیاسپذیری در بلاک‌چین، با از دست دادن امنیت یا تمرکزگرایی همراه است. به همین دلیل است که Immutable X و StarkWare با یکدیگر همکاری می‌کنند تا علاوه بر دسته‌بندی انبوه تراکنش‌ها، با استفاده از روش اعتبارسنجی ZkSTARK حریم خصوصی و امنیت بیشتری را برای تراکنش‌های Immutable X فراهم کنند.
این پروتکل در تلاش است تا مشکل تراکم شبکۀ اتریوم در ساعات اوج معاملات را حل کند. با مقیاسپذیری بالا می‌توان از پردازش سریع تراکنش‌های انبوه با نرخ پایین اطمینان حاصل کرد. بنابراین، Immutable X یک راه‌حل سریع‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر برای کاربران است. این پلتفرم دسترسی به یک رابط تجاری غیرمتمرکز را برای توسعه‌دهندگان و سرمایه‌گذاران توکن‌های غیرقابل تعویض فراهم می‌کند.
اثبات مبتنی بر اعتبار زنجیره‌ای
Immutable X از اثبات مبتنی بر اعتبار استفاده می‌کند. شواهد مبتنی بر اعتبار تضمین می‌کند که دارایی‌های شما هرگز بدون رضایت شما مبادله نمی‌شوند، که همان احتیاط امنیتی زنجیرۀ اصلی اتریوم است.
مزایای دیگر ایموتبل ایکس شامل موارد زیر است:
- هزینۀ گس صفر
- کربن خنثی
- امنیت بسیار بالا
- پردازش ۹۰۰۰ تراکنش در ثانیه (TPS)
- دسترسی به معاملات، بازی‌ها و برنامه‌های فوری بدون هیچ‌گونه اختلال
- تراکنش‌های سریع و دقیق
- اجازه به کاربران برای ساختن یک کلید خصوصی (Private Key) برای کیف پول خود
پیشنهاد مطالعه: ضرب کردن یا مینت NFT چیست؟ راهنمای گام‌به‌گام ساخت NFT
جمع‌بندی
دنیای کریپتو بسیار متغیر و پیش‌رونده است و در آن می‌توان انتظار هر چیزی را داشت. اگر عاشق ریسک کردن هستید، ارزهای دیجیتال و NFTها سرمایه‌گذاری خوبی محسوب می‌شوند. در این مسیر، Immutable X با استفاده از فناوری لایه ۲ امکانات بسیار خوبی را برای شما فراهم می‌کند. در حال حاضر، کاربران ایموتبل ایکس می‌توانند مطمئن باشند که تراکنش‌های امن‌تر، سریع‌تر و کم‌هزینه‌تری نسبت به قبل دارند. اگر قصد سرمایه گذاری در NFTها را دارید، با احتیاط عمل کنید و زمان و پول خود را در پروژه‌های قابل اعتماد سرمایه‌گذاری کنید.
این مقاله صرفا برای اهداف آموزشی ارائه شده است و نباید به‌عنوان مشاورهٔ تجاری و سرمایه‌گذاری از طرف کوین ایران و نویسندگانش قلمداد شود.
