بررسی MakerDAO ؛ نگاهی عمیق و کلی

اینک ترید Maker و Dai به صورت رسمی در CoinList امکان‌پذیر است و کاربران می‌توانند به خرید، فروش، مبادله و ذخیره MKR و DAI در کیف پول‌های CoinList خود بپردازند. CoinList مدت‌هاست که به MakerDAO اعتقاد دارد و همین امر باعث شد که این پلتفرم نشستی با Maker ترتیب دهد و در آن به بحث درمورد این پروژه و پیشرفت آن پرداخته شود. در زیر ده مورد از نکات قابل توجه در بررسی MakerDAO را برایتان آماده کرده‌ایم.

۱- پروتکل Maker که به عنوان سیستم Maker در MakerDAO شناخته می‌شود، چیست؟

MakerDAO سازمانی غیر متمرکز است که می‌خواهد ثبات و شفافیت مالی را وارد اقتصاد جهان کند. MakerDAO تولید Dai را امکان‌پذیر می‌کند که استیبل کوینی (Stablecoin) غیر متمرکز و برجسته است. Dai نوسان را از طریق یک سیستم خودمختار قرارداد هوشمند که پروتکل Maker نامیده می‌شود، کاهش می‌دهد و همچنین این نوسانات از طریق مدیریت غیر متمرکز جامعه نیز کاهش می‌یابد.

پروتکل Maker بر روی بلاک‌چین اتریوم ساخته شده است و این باعث ذخیره باثبات ارزش می‌شود. مولفه‌های حال حاضر پروتکل Maker را استیبل کوین Dai، خزانه‌های وثیقه Maker، اوراکل‌ها (oracle) و رای‌گیری تشکیل می‌دهند. MakerDAO این پروتکل را با تصمیم‌گیری درمورد پارامتر‌های مهم مدیریت می‌کند.

بخش اساسی MakerDAO را جامعه بزرگ و پویای آن تشکیل می‌دهد. این جامعه متشکل از افراد و سازمان‌هایی است که فعالانه از MakerDAO حمایت می‌کنند. یکی از مشارکت‌کنندگان برجسته این جامعه، بنیاد رشد اکوسیستم Maker است که وظیفه آن ترغیب MakerDAO به رشد و حرکت دادن این سازمان به سمت عدم تمرکز کامل است. این بنیاد در‌حال انجام اقداماتی برای تحقق آینده‌ای غیر متمرکز است.

پروژه MakerDAO مشارکت‌های زیادی برقرار کرده است و یکی از قوی‌ترین جامعه‌های توسعه‌دهنده را در فضای رمز‌ارز‍‌ها دارد. با توجه به این ویژگی‌ها، ‌ MakerDAO تبدیل به موتور نهضت دیفای (DeFi) یا همان امور مالی غیر متمرکز شده است. Maker امروزه در‌حال محقق کردن وعده بلاک‌چین برای توانمند‌سازی اقتصادی است.

بیشتر بخوانید: دیفای (defi) و کاربرد های نو ظهورش یا خدمات مالی سنتی؟

۲- MakerDAO دارای دو توکن MKR و DAI است. این دو توکن چه تفاوتی با هم دارند و چگونه با همدیگر تعامل می‌کنند؟

DAI کاملا بر بلاک‌چین استوار و در اختیار همه افراد جهان است. گرچه این توکن روی بلاک‌چین اتریوم طراحی شده، اما این طراحی به‌گونه‌ای است که با همه بلاک‌چین‌ها نیز سازگار باشد. همه این توکن‌ها توسط مازاد وثیقه‌‌ی کاربران پشتیبانی می‌شوند و هر‌کسی که یک اتصال اینترنتی در‌اختیار داشته باشد، می‌تواند سلامت سیستم را در هر لحظه از طریق daistats.com مشاهده کند.

DAI قدرت پول سنتی را با استفاده از محاسن بلاک چین افزایش می‌دهد. آن را می‌توان آزادانه برای افراد فرستاد، از آن به عنوان پرداختی برای کالا‌ها و خدمات استفاده کرد و یا آن را در یک قرارداد هوشمند محبوس و سود کسب کرد.

MKR توکن مدیریتی پروتکل Maker است؛ از این‌رو کاربران برای رای‌گیری در‌مورد چیز‌های مختلف از آن استفاده می‌کنند. از رای‌گیری، برای اعمال تغییرات در پارامتر‌های داخل پروتکل و نیز برای تصمیم‌گیری درمورد جنبه‌های غیر فنی پروتکل استفاده می‌شود.

۳- بنا‌بر اسناد شبکه، DAI از طریق قرارداد‌های هوشمندی ایجاد شده که Maker Vaults نامیده می‌شوند. می‌توانید توضیحاتی در‌مورد نحوه ایجاد DAI و عملکرد آن بدهید؟

Maker Vault مولفه اصلی پروتکل Maker است که ایجاد DAI را در مقابل وثیقه‌های محبوس شده تسهیل می‌کند. Vault باعث تغییر عرضه کلی DAI می‌شود. کاربران، DAI را در برابر وثیقه خود تولید می‌کنند و زمانی که حساب خود را تسویه کردند، این توکن‌های DAI منهدم می‌شوند. این فرآیند بر روی زنجیره اتفاق می‌افتد و بازرسی کامل DAI در‌حال گردش و پشتیبانی وثیقه‌ای آن را مقدور می‌کند.

لازم است که Vault (خزانه) دارای وثیقه بیش‌از‌حد باشد تا از نقد شدن پوزیشن (position) مالکان خزانه جلوگیری شود. علاوه بر این، یک سقف بدهی به صورت جهانی بر پروتکل Maker اعمال می‌شود که این سقف بر هر نوع Vault به صورت فردی نیز اعمال می‌شود. هر کاربری که بخواهد DAI ایجاد کند، می‌تواند وثیقه را به داخل Vault واریز کند و کارمزدی را بر موجودی DAI ایجاد شده بپردازد.

کاربران خزانه برای ایجاد و یا بازپرداخت DAI آزادند و آنها می‌توانند به اضافه کردن و یا برداشت وثیقه بپردازند که در این میان هیچ محدودیت زمانی مطرح نیست. تا زمانی که حداقل نسبت وثیقه‌گذاری برای مالکان خزانه ثبت شده باشد، آنها می‌توانند آزادانه با خزانه‌های خود تعامل داشته باشند. اگر نسبت نقدینگی یک خزانه نقض شود، پوزیشن نقد خواهد شد. اگر کاربری بخواهد همه وثیقه خود را مطالبه کند، باید DAI ایجاد شده در اثر آن وثیقه را برگرداند.

۴- در حال حاضر از چه دارایی‌هایی می‌توان به عنوان وثیقه استفاده کرد؟ پارامتر‌ها برای هر نوع وثیقه چگونه تعیین می‌شوند؟

در‌حال حاضر، یک خزانه Maker را می‌توان با ETH، BAT، WBTC، KNX، ZRX، USDC و TUSD ایجاد کرد که البته به اضافه کردن وثیقه‌های دیگری هم فکر می‌شود که به مرور زمان این وثیقه‌های جدید اضافه می‌شوند. پارامتر‌های لازم برای هر وثیقه در‌میان دارندگان MKR به رای گذاشته می‌شود. برای آگاهی یافتن از لیست به‌روز دارایی‌هایی که به عنوان وثیقه قبول هستند، می‌توانید به وبسایت www.daistats.com مراجعه کنید.

۵- زمانی که وثیقه یکی از کاربران خزانه به زیر حد نصاب لازم می‌رسد، چه اتفاقی می‌افتد؟ چه اتفاقی برای وثیقه می‌افتد و چه کسی بدهی را تسویه می‌کند؟

ارزش DAI نسبتا به دلار بستگی دارد و از این مزیت نیز برخوردار است که توسط وثیقه‌های مختلفی پشتیبانی شده است. این فرآیند نقد شدن به DAI کمک می‌کند که همیشه با مقدار وثیقه مناسب پشتیبانی شود. در این حالت، خزانه‌هایی که به کمتر از حد نصاب لازم رسیده باشند، بسته خواهند شد تا از فروپاشی اکوسیستم جلوگیری شود.

نقد شدن به فرآیند فروش وثیقه برای پوشش DAI ایجاد شده و همچنین پوشش کارمزد‌های مربوطه دلالت دارد. اگر مقدار وثیقه یک خزانه به زیر حد نصاب لازم برسد، آن خزانه نقد خواهد شد. در‌ خلال فرآیند نقد شدن، وثیقه کافی برای پوشش بدهی و جریمه فروخته می‌شود و بعد از اینها، اگر وثیقه‌ای باقی مانده باشد، مالک Vault می‌تواند آن را برداشت کند.

کاربران خاصی به‌نام Keepers دائما مسئول نظارت بر خزانه‌ها هستند و خزانه‌هایی را که در‌حال رسیدن به زیر حد نصاب باشند، شناسایی می‌کنند. این کاربران برای اطمینان از پرداخت دیون خزانه‌ها تعیین شده‌اند. نقد شدن از طریق یک مکانیسم حراج صورت می‌گیرد که در داخل پروتکل Maker تعبیه شده است. ترتیب ساده فعالیت‌هایی که در این میان صورت می‌گیرد، به صورت زیر است:

یک کاربر Keeper خزانه‌ای را که سطح وثیقه آن به آستانه کمینه رسیده است را شناسایی و فرآیند نقد شدن را شروع می‌کند.

در این حالت، همه وثیقه برای پوشش هزینه‌های مورد نظر به حراج گذاشته می‌شود.

زمانی که پیشنهاد‌ها به مقدار DAI مورد نظر رسید، حراج معکوس می‌شود و پیشنهاد‌دهندگان با ارائه پذیرش وثیقه کمتر به رقابت می‌پردازند.

زمانی که حراج تکمیل می‌شود، پیشنهاد‌دهنده‌ها وثیقه‌ی فروخته شده را دریافت می‌کنند و مالک خزانه می‌تواند وثیقه باقیمانده را برداشت کند.

۶- علاوه بر حراج وثیقه، دو نوع دیگر حراج نیز برای حفظ شبکه وجود دارد که حراج مازاد و حراج بدهی نام دارند. این حراج‌ها چگونه کار می‌کنند و نقش آنها در حفظ سیستم چیست؟

اگر حراج وثیقه DAI کافی برای پوشش الزامات خزانه جمع‌آوری نکند، این کمبود تبدیل به بدهی پروتکل خواهد شد. بدهی پروتکل در Maker Buffer توسط DAI پوشش داده می‌شود. اگر DAI کافی در Buffer موجود نباشد، پروتکل حراج بدهی را آغاز می‌کند. در خلال حراج بدهی، MKR توسط سیستم ضرب شده و سپس به پیشنهاد‌دهندگان برای DAI فروخته می‌شود.

اگر DAI حاصل از حراج‌ها و پرداخت کارمزد از محدوده Maker Buffer بیشتر شود، از طریق حراج مازاد به فروش خواهند رسید. در حین حراج مازاد، پیشنهاد‌دهندگان با پیشنهاد دادن مقادیر افزاینده‌ای از MKR برای دریافت مقدار ثابتی DAI با هم رقابت می‌کنند. زمانی که حراج مازاد به پایان رسید، پروتکل Maker خود به خود MKR جمع‌آوری شده را منهدم می‌کند و به این ترتیب، عرضه کل MKR را کاهش می‌دهد.

۷- DAI چگونه اتصال خود به دلار را حفظ می‌کند؟

DAI به صورت شدید و دقیق به دلار متصل نیست و دقیقا ارزش دلار و یا یک ارز فیات دیگر را دنبال نمی‌کند؛ بلکه این اتصال نوعی اتصال شناور و آزاد است که نوسان کمی در برابر دلار خواهد داشت. DAI این ثبات را از طریق ترکیبی از نیرو‌های خارجی بازار به دست می‌آورد و همچنین انگیزه‌های اقتصادی داخلی مکمل و ابزار‌های سیاستی که توسط دارندگان MKR کنترل می‌شوند، در این میان نقش دارند. بازیگران مختلف بازار به نفع خود عمل می‌کنند، اما در کل، در حفظ ثبات DAI هم مشارکت می‌کنند. این بازیگران شامل دارندگان توکن MKR، افرادی که آربیتراژ (arbitrage) انجام می‌دهند، مالکان خزانه، کاربران دارای نقش Keeper و بازارگردان‌ها هستند.

اگر تقاضا برای DAI مرتبا از عرضه آن بیشتر شود و یا عکس این قضیه اتفاق افتد، این سیگنال ایجاد می‌شود که دارندگان MKR ممکن است لازم باشد که نرخ پس‌انداز DAI را تنظیم کنند. بالا بردن این نرخ، ظاهرا تقاضا را برای نگهداری DAI افزایش می‌دهد و پایین آوردن این نرخ، باعث کاهش تقاضا برای نگهداری این توکن می‌شود. این فرآیند به معنی ایجاد ثبات برای DAI خواهد بود.

کارمزد‌های ثبات برای انواع مختلف خزانه، یک ابزار سیاستی دیگری است که برای کمک به حفظ ثبات DAI مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما این ابزار در درجه اول برای پوشش ریسک انواع مختلف خزانه به‌کار گرفته می‌شود. کاهش در کارمزد ثبات، هزینه وام گرفتن را انعکاس می‌دهد و این می‌تواند ایجاد بیشتر DAI را ترغیب کند. همچنین افزایش کارمزد‌های ثبات می‌تواند نرخ تولید DAI را کاهش دهد.

آربیتراژ به حفظ ثبات کوتاه مدت DAI در بازار‌های مختلف کمک می‌کند. مالکان خزانه نیز می‌توانند به حفظ این ثبات در زمان فشار عرضه و بالا‌تر رفتن قیمت DAI از یک دلار، کمک کنند. در‌این حال توکن‌های DAI صادر‌شده توسط مالک خزانه قدرت خرید بیشتری خواهند داشت. برعکس، زمانی که قیمت DAI زیر یک دلار است، مالکان خزانه به خرید DAI در بازار‌های باز ترغیب می‌شوند و موجودی DAI خود را با هزینه کمتری تامین می‌کنند.

۸- نحوه مدیریت MakerDAO چگونه است و چه افرادی می‌توانند در آن مشارکت کنند؟

MakerDAO توسط گروهی غیر متمرکز از دارندگان MKR مدیریت می‌شود. هر فردی که MKR داشته باشد، توان شرکت در رای‌گیری را دارد. مسئولیت اولیه دارندگان MKR این است که از ثبات DAI و سلامت کلی پروتکل Maker اطمینان حاصل کنند. همچنین دارندگان MKR علاقه دارند که بر بهبود و رشد پروتکل Maker متمرکز شوند. برای این منظور، اقداماتی مانند احداث استاندارد‌های ارزیابی ریسک برای ورود انواع جدید وثیقه و خزانه، تصویب دستورالعمل‌های نقش پروتکل و غیره انجام می‌شود.

یکی دیگر از وظایف مهم دارندگان MKR این است که به طور عمومی ارتباط داشته باشند و نظرات خود را در‌مورد مشکلات مدیریتی Maker در هر زمانی ابراز دارند. مشارکت جدی در بحث‌های فوروم (forum) و ابراز عقاید، به دلیل ماهیت غیر متمرکز این پروتکل و مدیریت آن از اهمیت زیادی برخوردار است. برای مشارکت در مدیریت Maker، می‌توانید به فوروم www.forum.makerdao.com ملحق شوید.

۹- MKR چگونه در فراهم آوردن سرمایه مجدد برای پروتکل Maker دخیل است؟

اگرچه این فراهم آوردن سرمایه مجدد مانند چیزی نیست که در سازمان‌های دیگر مرسوم است، اما وقتی که Buffer سیستم به کمتر از حد مورد نظر می‌رسد و وثیقه برای بدهی DAI خزانه کمتر از حد مورد نظر می‌شود، پروتکل Maker از فرآیند حراج بدهی استفاده خواهد کرد. در این حالت، MKR توسط سیستم ضرب می‌شود و بنابراین به پیشنهاد‌دهندگان DAI فروخته می‌شود.

۱۰- پروتکل Maker همچنین دارای مفهومی به‌نام قرارداد نرخ پس‌انداز DAI است. این قرارداد چگونه کار می‌کند و تفاوت آن با یک اکانت (account) پس‌انداز عادی چیست؟

نرخ پس‌انداز DAI گزینه‌ای برای کسب سود از نگهداری DAI است. هر دارنده DAI ممکن است آن را در یک قرارداد هوشمند  محبوس کند تا DAI بیشتری به‌دست آورد؛ سود کسب شده مستقیما از پروتکل Maker حاصل می‌شود. این DAI از کارمزد‌هایی می‌آید که برای ایجاد DAI از خزانه‌ها اخذ می‌شود.

این نرخ سود از طریق دارندگان توکن MKR و با مدیریت آنها تعیین می‌شود که براساس پارامتر‌هایی مانند عرضه و تقاضای حال حاضر DAI، کارمزد‌ها و غیره است. دیفای همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد و این یعنی ما متعهد به ایجاد بازار‌هایی قابل اعتماد در این راستا هستیم.