برای این که موفق باشید، باید کارهایی را انجام دهید که دیگران انجام نمیدهند، به جاهایی بروید که دیگران نمیروند و چیزهایی را بگویید که دیگران نمیگویند. حتما شنیدهاید که تعداد زیادی از سرمایهگذاران اولیه بیتکوین و اتریوم ثروتمند شدهاند. امروزه دیفای (DeFi) نیز چنین موقعیتی را ایجاد کرده است و عده زیادی در اثر استفاده از پروتکلهای وامدهی و یا استفاده از موقعیتهای دیگر سرمایه گذاری در دیفای ثروتمند شدهاند.
ممکن است درمورد استیکینگ (staking)، وامدهی غیر متمرکز و یا کوینی که جامعه دیفای توصیه میکند، کنجکاو شده باشید و بخواهید بیشتر درمورد این امور بدانید. در این نوشتار به بیان نکاتی پرداخته میشود که قبل از سرمایه گذاری در دیفای باید بدانید و لیستی از بایدها و نبایدها نیز مورد بررسی قرار میگیرد.
در ابتدا این سوال ممکن است برای شما پیش آید که سرمایه گذاری در دیفای به چه معناست؟ سوال خوبیست. در جواب باید بگوییم که موقعیتهای سرمایهگذاری در دیفای مانند موقعیتهای سرمایهگذاری در جهان واقعی و سنتی است، با این تفاوت که دیفای پیچوتاب خاص خود را دارد. فرضا در جهان سنتی میتوان به افراد وام داد و از آنها بهره گرفت؛ در دیفای نیز چنین قابلیتی وجود دارد و با وام دادن به افراد میتوان کسب درآمد کرد.
وامدهی غیر متمرکز به این صورت است که فرد وامگیرنده وثیقه خود را در یک قرارداد هوشمند میگذارد و بهره به صورت خودکار به وامدهنده پرداخت میشود. در بانکهای سنتی نیز افراد حساب پسانداز باز میکنند و بانک از پول آنها برای تراکنشهای مختلف استفاده میکند و در عوض به پسانداز این افراد بهره تعلق میگیرد.
استیکینگ به این معنی است که فرد، داراییهای دیجیتال خود را در اکانت خاصی قرار میدهد و به داراییهای او بهره تعلق میگیرد. از این داراییهای دیجیتال برای تایید تراکنشها و تامین امنیت شبکه استفاده میشود.
همچنان که در جهان سنتی با استفاده از دانش و تخصص به سرمایهگذاری در کسبوکارها، املاک و مستغلات و غیره پرداخته میشود، در دیفای نیز موقعیتهای خوب شناسایی و در آنها سرمایهگذاری میشود.
آیا با امور مالی و ظرافتهای نقدینگی آشنایی دارید؟ شاید شما به توکنهای پشتیبانی شده در صرافیهای غیر متمرکز، اوراق مشتقه و یا دیگر قراردادهای مالی مانند KNC علاقه داشته باشید. اگر به مدیریت غیر متمرکز علاقهمند باشید، MakerDAO و استیبل کوین آن پروژهای خواهد بود که توجه شما را جلب میکند.
برای سرمایه گذاری در دیفای لازم است موارد زیر را انجام دهید:
شما اگر بخواهید یک ماشین دست دوم بخرید، معمولا قبل از خرید، آن را پیش مکانیک میبرید تا از وضعیت آن مطلع شوید. در مورد سرمایهگذاری در دیفای نیز نباید بدون تحقیق و بررسی وارد شوید. تنها کافیست نام پروژه را همراه با عبارت اسکم (scam) در گوگل جستجو کنید و اگر این پروژه ابهاماتی داشته باشد، فورا از آن مطلع خواهید شد.
اگر برنامه مورد نظر شما در لیست اسکمها نبود، به این معنی نیست که این برنامه خالی از باگ و یا آسیبپذیری است. همواره باید در این فضا با احتیاط عمل کنید. یکی از مزایای کار با فناوریهای متن باز این است که هر فردی میتواند کد مورد استفاده در توکنها و پروتکلهای دیفای را مورد بررسی قرار دهد و اگر با قراردادهای هوشمند آشنایی داشته باشد، به راحتی میتواند کد را تشریح کند. اما اگر در برنامهنویسی تخصص ندارید، نشانههای زیر میتوانند به شما کمک کنند:
اگر از لحاظ فنی وارد نباشید، آسانترین روش برای ارزیابی امنیتی یک پروژه، توجه به گفتههای متخصصین امنیتی درمورد آن است. مهم نیست که توسعهدهنده یا گروه توسعهدهنده چه افرادی هستند؛ پروژههای خوب دیفای بازرسیهای امنیتی را درمورد پروژههای خود انجام میدهند و امنیت را جدی میگیرند.
همچنین باید به گفتههای دیگران و اعضای تیم درمورد این پروژه خاص توجه داشته باشید. ببینید این افراد در جاهایی مانند تویتر و دیگر شبکههای اجتماعی درمورد این پروژه چه میگویند. البته تنها نمیتوان به گفتههای اعضای تیم و آنچه در کانالهای اجتماعی گفته میشود، بسنده کرد. بررسی کنید که آیا این پروژهها در وبسایتهایی مانند DeFi Prime، DeFi Pulse و DeFi Market Cap لیست شدهاند. لیست شدن پروژه مورد نظر در این وبسایتها نشانه خوبی از اعتبار پروژه میتواند باشد و خیال ما را برای سرمایه گذاری در دیفای راحت میکند.
اطلاعات خود را از هر منبعی که میگیرید، مطمئن شوید که آیا آن منبع مستقل است و یا در اثر پرداخت حق تبلیغات، اقدام به تبلیغ در مورد پروژههای مختلف میکند.
بیشتر بخوانید: دیفای (DeFi) و سرمایهگذاری مبتنی بر توکن
پروژههایی که قرارداد هوشمند خود را در EtherScan تایید کردهاند، اساسا نشان دادهاند که کدی که در ابتدا دیده میشود، همان کدی است که در هنگام اجرای قرارداد از آن استفاده میشود. البته این تایید به این معنی نیست که این قرارداد هوشمند خالی از عیب است، بلکه به این معنی است که کد را در انظار عموم میتوان مورد ارزیابی قرار داد و این ترس مطرح نیست که کد به شیوهای شرورانه تغییر داده شود.
EtherScan همچنین دارای سرویسی بهنام ETHProtect است که به افراد اجازه میدهد فعالیتهای مشکوک و کلاهبردارانه را بر روی بلاک چین اتریوم گزارش دهند. این گزارشها توسط EtherScan مورد بررسی قرار میگیرند و آدرسهای آلوده با یک سپر قرمز نشان داده میشوند.
درحالیکه اکثر صرافیهای غیر متمرکز به افراد اجازه مبادله توکنهای ERC20 را با استفاده از قراردادهای هوشمند خود میدهند، تنها صرافیهای خاصی مانند Uniswap تلاش میکنند که به طور برجسته آن توکنها را در وبسایت خود نمایش ندهند. بسیاری از پروژههای دیفای، توکنهای ERC20 را صادر میکنند تا از این طریق به پشتیبانی از عملکرد خود بپردازند و در میان این توکنها، تعداد زیادی توکن بی ارزش و کلاهبردارانه را مخفی کردهاند و میخواهند نظر سرمایهگذاران را جلب کنند.
بسیاری از کلاهبردارها نام توکنها را طوری طراحی میکنند که برای سرمایهگذاران جذاب باشد، مانند توکن DeFi یا CannabisCoin. افرادی که نام توکن DeFi را میشنوند، ممکن است به این فکر کنند که این نوعی توکن شاخص است، اما با بررسی بیشتر و مراجعه به GitHub، میتوان متوجه شد که این پروژه به هیچ چیز با ارزشی ارتباط ندارد و برای سرمایه گذاری در دیفای مناسب نیست.
یکی از روشهای دیگر برای شناسایی ارزش یک توکن این است که ببینیم در چه صرافیهایی معامله میشود. بسیاری از پروژههای نامطلوب تنها توکنهای خود را در صرافیهای غیر متمرکز و یا صرافیهای کوچک لیست میکنند.
در ادامه به ذکر اموری میپردازیم که برای حفظ سرمایه خود نباید انجام دهید.
بیشتر بخوانید: سرمایهگذاری غیرمتمرکز: 5 نکته در مورد دیفای که باید بدانید!
اگر وارد فضای سرمایهگذاری در داراییهای دیجیتال میشوید، باید مسئولیت حفاظت از داراییهای خود را بپذیرید و درمورد امنیت جدی باشید. یک کیف پول سخت افزاری را از جایی معتبر خریداری و داراییهای خود را در آن انبار کنید. مواردی مانند موبایل و دسکتاپ میتوانند برای خرج کردن رمزارزهای شما مناسب باشند اما قطعا برای نگهداری دراز مدت مناسب نیستند. پس برای سرمایه گذاری در دیفای باید برنامه مشخصی برای حفظ اموال و دوری از اشتباه داشته باشید.
این جمله بارها گفته شده است و باید به آن توجه کرد. باختن همه چیز در دنیای جدید دیفای بسیار آسان است. در حال حاضر، نفع اصلی را از عدم تمرکز افرادی میبرند که به آن نیاز دارند و یا از آن سود میبرند، نه افرادی که تنها به آن علاقهمند هستند. فناوریهای غیر متمرکز گاهی موقعیتهای عظیمی برای سرمایهگذاری هستند، اما سرمایهگذارانی که به این موقعیتها برای مقاصد حریم خصوصی نیاز ندارند، باید با احتیاط زیادی کار کنند.
اینها مهمترین نکاتی هستند که برای سرمایه گذاری در دیفای باید در نظر داشته باشید؟ نظر یا تجربه شما درمورد این سرمایهگذاریها چیست؟