ICO چیست و چگونه می توان در آنها سرمایه گذاری کرد ؟

راهنمای قدم به قدم سرمایه گذاری در ICO ها؛ این مقاله کوین ایران برگرفته از سایت cryptocurrency facts و برای راهنمایی کاربران در شرکت در پیش فروش توکن های شرکت های نوپا و استارتاپ ها می باشد.

  هر آنچه باید درباره ICO ها بدانید

در این مقاله ابتدا مفهوم ICO را به شما توضیح می دهیم؛ سپس مراحل سرمایه گذاری در یک ICO را گام به گام توضیح می دهیم. برای همراهی با این آموزش به یک کیف پول حاوی مقداری رمزارز (ترجیحا اتریوم) نیاز دارید.

توکن هایی که سرمایه گذاری بر روی آنها را در این مقاله بررسی می کنیم، توکن هایی از جنس توکن های اتریوم ERC20 می باشند؛ بیش از نیمی از ICO ها در سال 2018، توکن های خود را از این نوع و بر بستر شبکه اتریوم ارائه می دهند.

روش سرمایه گذاری در تمام ICO های در جریان در حال حاضر، دقیقا به همین شکل است. (اکثر ICO های حال حاضر از توکن های ERC20 استفاده می کنند. برای درک ماهیت توکن ها، بخش “ماهیت واقعی توکن ها” در همین مقاله را مطالعه نمایید.)

ولی قبل از هر چیزی ابتدا به بررسی ماهیت ICO ها پرداخته و درباره ریسک های سرمایه گذاری در این ICO ها هشدار می دهیم.

ICO چیست؟

اگر بخواهیم تعریفی خیلی خلاصه از ICO ها ارائه دهیم، می توان گفت که ICO ها ترکیبی از IPO ها (پیش فروش  ارز اولیه سهام شرکت های سهامی عام) و جمع آوری سرمایه اولیه مورد نیاز برای شروع به کار شرکت های نوپا و استارتاپ ها می باشند.

به طور خلاصه، با سرمایه‌گذاری در این شرکت‌های نوپا و خرید سهم های آنها (توکن ها)، به شکل گیری فعالیت آنها کمک می کنید؛

همچنین در صورت بالا رفتن ارزش آن شرکت و پیشرفت فعالیت های آنها، ارزش توکن ها افزایش می یابد؛ در نتیجه سود سرشاری عاید شما می شود.

تفاوت بزرگی بین ICO ها با IPO ها وجود دارد که آن ها را مختص به دنیای رمزارزها می کند؛ این تفاوت در این است که خرید و فروش توکن های ICO ها تنها با رمزارزهایی چون بیت کوین، اتریوم و یا حتی توکن های ICO های دیگر امکان پذیر است. هر سهم قابل خرید و فروش در یک ICO، یک توکن (Token) نامیده می شود؛ و هر ICO، توکنی مخصوص به خود دارد. در بسیاری از موارد، حتی پرداخت های درون سازمانی این شرکت ها نیز با همان توکن های ایجاد شده توسط خودشان صورت می گیرد.(معمولا این توکن ها با استفاده از قراردادهای هوشمند در شبکه اتریوم ایجاد می شوند.)

یکی از تفاوت های دیگر ICO ها با ارز اولیه سهام شرکت های سهامی عام در این است که به جز توکن های آن پروژه، حق رای، حق مالکیت و یا هیچ حق دیگری در آن پروژه از آن شما نمی شود و شما فقط در مالکیت توکن های آن پرژوه شریک آنها می شوید.

دلیل جذابیت ICO ها

نکته ای وجود دارد که بسیاری از سرمایه گذاران را جذب ICO ها کرده است و آن قیمت توکن هاست؛ قیمت آنها در هنگام پیش‌فروش ICO ها بسیار کمتر از قیمتشان پس از عرضه عمومی در صرافی ها و… است. این بهترین فرصت خرید توکن های پروژه هایی هست که از دید شما پیشرفت زیادی خواهند داشت.

نکته سرمایه گذاری: بر خلاف مطلبی که در پاراگراف بالا نوشتیم، در بسیاری از موارد، قیمت توکن های ICO ها پس از اتمام مهلت شرکت در ICO آن ها و بالافاصله پس از عرضه عمومی در صرافی ها، کاهش چشم گیری پیدا می کند. دلیل این موضوع این است که بسیاری از این پروژه ها پس از استارت خوردن نمی توانند انتظار بسیاری از سرمایه گذاران برای پیشرفت را برآورده کنند. هر چند برای بسیاری از توکن ها این موضوع صادق نیست.

باید به این نکته نیز توجه داشته باشید که جمع آوری سرمایه اولیه در ICO ها تنها برای مدت محدودی امکان پذیر است؛ پس از اتمام مهلت پیش فروش توکن‌ها، انتظار برای عرضه عمومی آنها و خریدشان از طریق صرافی های وجود دارد. در برخی از موارد، ICO ها زودتر از موعد مقرر توکن های خود را به فروش می رسانند؛ به همین دلیل، خیلی زودتر از بازه زمانی تعیین شده، فرصت سرمایه گذاری در آنها از دست می رود.

مشکلات قانونی ICO ها

هشدار بسیار مهم: سرمایه گذاری در ICO ها هنوز در هیچ کشوری از نظر قانونی به رسمیت شناخته نشده است؛ به طور مثال کشور چین سیاست های نرمی را در برابر رمزارزها اتخاذ کرده است؛ اما اخیرا جمع آوری سرمایه در این کشور را به طور کلی ممنوع اعلام کرده است (البته هنوز چینی ها می توانند در ICO های شکل گرفته در کشورهای دیگر سرمایه گذاری کنند). توجه داشته باشید که به دلیل اینکه هنوز هیچ قانون گذاری خاصی بر روی ICO ها صورت نگرفته است ممکن است بسیاری از آنها در آینده تحت قوانین مالیاتی شدیدی قرار بگیرند که ارزش آنها را شدیدا تحت الشعاع قرار خواهد داد. همچنین ممکن است فعالیت های بسیاری از آنها غیرقانونی شناخته شود.

تعداد زیادی ICO با تبلیغاتی گسترده در صدد جذب سرمایه گذاران هستند؛ اما از میان آنها تنها درصد بسیار کمی واقعا پروژه با ارزشی را در دست اجرا دارند. حتی از بین ICO های به ظاهر آینده دار نیز تنها تعداد اندکی از آنها در کسب و کار و پروژه خود موفق می شوند. البته قصد ما ترساندن و منصرف کردن شما از سرمایه گذاری در ICO ها نیست؛ چرا که ICO ها پر سود ترین روش سرمایه گذاری در دنیای رمزارزها هستند. ولی باید توجه داشته باشید که سرمایه گذاری در ICO ها حتی از سرمایه گذاری در رمزارزهای ارزان قیمت کمتر شناخته شده نیز خطرناک تر است.

به همین دلیل شدیدا توصیه می کنیم قبل از تصمیم به سرمایه گذاری در هر ICO ای ابتدا Whitepaper آنها را کاملا با دقت مطالعه نمایید. Whitepaper های ICO ها معمولا بروشورهایی در قالب فایل های PDF هستند؛ این بروشورها علاوه بر توضیح جامعی درباره آن ICO، برنامه های آتی آن پروژه و همچنین سیاست های تقسیم سرمایه بین اعضای آن پروژه و سرمایه گذاران و …. را با شفافیت هر چه تمام توضیح می دهند.

ماهیت واقعی توکن ها

از آنجا که سهم های قابل خریداری در ICO ها تنها به شکل توکن هستند، بهتر است تا ابتدا ماهیت آنها را درک کنید. برای درک عمیق این موضوع می توانیم بگوییم که در واقع توکن ها خود نوعی رمزارز محسوب می شوند. بر عکس این موضوع نیز صادق است؛ تمام رمزارزها خود نوعی توکن هستند که بر بستر خاصی ایجاد شده اند. برای مثال بیت کوین خود یک نوع توکن است که بر روی شبکه بلاکچین بیت کوین ایجاد شده است. در واقع وقتی شما با استفاده از اتریوم در یک ICO سرمایه گذاری می کنید، توکن های اتریوم (ETH) را با توکن های دیگری از جنس اتریوم مبادله می کنید. توکن های ERC20 ایجاد شده بر بستر اتریوم در بلاکچین اتریوم ثبت و مبادله می شوند ولی هر کدام قیمت و گردش مالی خاص خود را دارند.

ERC20 مجموعه ای از استانداردها و قوانین تعریف شده برای ایجاد یک توکن جدید در شبکه اتریوم می باشد. توکن هایی که از این استاندارد پیروی کنند ماهیت و عملکردی مشابه یکدیگر خواهند داشت و این تشابه باعث می شود تا بتوان این توکن ها را در تمام کیف پول های استاندارد اتریوم (با قابلیت پشتیبانی ERC20) ذخیره کرد. همچنین تشابه ماهیتی این توکن ها این اجازه را به کاربران می دهد  که توکن های خود را با انواع دیگری از توکن ها مبادله کنند.

رمزارز اتریوم ( با واحد ETH ) خود در واقع یک توکن بر بستر شبکه اتریوم می باشد. واقعیت جالب تر این است که اکوسیستم Ether خود به صورت یک ICO فعالیت خود را شروع کرد و تا به امروز یکی از موفق ترین ICO ها به شمار می رود.

نقش قراردادهای هوشمند

یک قابلیت منحصر به فرد اکوسیستم اتریوم این است که می توان قراردادهای هوشمند در آن نوشت؛ با استفاده از تعریف و برنامه نویسی این قراردادهای هوشمند، می توان توکن ها یا رمزارزهای جدیدی را بر روی شبکه بلاکچین آن ایجاد کرد. حدود نیمی از ICO های موجود حال حاضر بر بستر اتریوم ساخته شده اند.

وظیفه دیگر قراردادهای هوشمند، توزیع و تقسیم توکن های استارتاپ ها بعد از از اتمام مهلت پیش فروش آن ها و شروع عرضه عمومی آنها می باشد. عملیات اجرای قراردادهای هوشمند تحت شبکه بلاکچین اتریوم انجام می شود؛ به همین دلیل هیچ خدشه ای در انجام اتوماتیک عملیات آنها وارد نمی شود.

همانطور که قبلا هم گفتیم، نکته فنی بسیار مهم دیگری که باید توجه داشته باشید این است که توکن های اکثر ICO ها از جنس توکن های ERC20 اتریوم است؛ به همین دلیل عملیات خرید و فروش و ثبت تراکنش های آنها در شبکه بلاکچین اتریوم انجام می شود. پس بهتر است قبل از سرمایه گذاری در ICO ها حتما یک کیف پول اتریوم با قابلیت پشتیبانی از توکن های ERC20 تهیه نمایید. در این آموزش، ما از کیف پول وبسایت MyEtherWallet  استفاده می کنیم.

چگونه می توان در ICO ها سرمایه گذاری کرد ؟

برای سرمایه گذاری در این گونه استارتاپ ها می توانید از هر کیف پول حاوی هر رمزارزی چون بیت کوین، اتریوم و…. استفاده کنید. هر چند توصیه ما این است که از یک کیف پول اتریوم با قابلیت پشتیبانی از توکن های ERC20 استفاده نمایید. این موضوع به این دلیل است که موجودی توکن های خریداری شده شما در ICO ها، تنها در کیف پول های پشتیبانی کننده از توکن های ERC20 نمایش داده می شود. شما می توانید با هر کیف پول معمولی دیگری نیز در ICO ها سرمایه گذاری کنید؛ ولی در آخر برای دریافت توکن های خود باید آدرس یک کیف پول اتریوم با قابلیت پشتیبانی از توکن های ERC20 را به ICO بدهید. برای بازسازی کیف پول اتریوم معمولی خود در کیف پول MyEtherWallet از آموزشی که در زیر به آن لینک داده شده است استفاده نمایید:

کنترل کلید های خصوصی اتریوم و انتقال پول یا توکن به والت های دیگر:

https://coiniran.com/access-your-ethereum-ether/

راهنمای قدم به قدم سرمایه گذاری در ICO ها

 در این آموزش تمام اقدامات لازم برای سرمایه گذاری و شرکت در یک ICO ارائه دهنده توکن های اتریوم ERC20 را از صفر تا صد نشان می دهیم. توجه داشته باشید که سرمای گذاری در تمام ICO هایی که بر مبنای شبکه بلاکچین اتریوم ساخته شده اند به همین شیوه می باشد.

گام های سرمایه گذاری در ICO

• ابتدا در سایت Myetherwallet یک کیف پول جدید ایجاد کنید و مقداری اتریوم به آن واریز نمایید (به دلیل پشتیبانی این کیف پول از توکن های ERC20). اگر می خواهید مقداری از اتریوم های خود را در  ICOسرمایه گذاری کنید کافی است تا مقداری اتریوم را از کیف پول دیگر خود ( مانند Blockchain.info ) به کیف پول جدیدی که در سایت Myetherwallet ایجاد کردید انتقال دهید؛ ولی اگر می خواهید تمام اتریوم های خود را در ICO سرمایه گذاری کنید بهتر است تا با آموزش زیر کیف پول اتریوم خود را در سایت Myetherwallet بازسازی نمایید. (در این روش هیچ کارمزدی برای انتقال اتریوم کسر نخواهد شد، ولی برای این روش باید کلید خصوصی کیف پول اتریوم قبلی خود را در اختیار داشته باشید)

کنترل کلید های خصوصی اتریوم و انتقال پول یا توکن به والت های دیگر

• سپس وب سایت رسمی ICO مورد نظر خود را با جستجو در گوگل پیدا کنید و سپس در آن ثبت نام کنید. پس از ثبت نام، برای شرکت در پیش فروش ICO آنها به دنبال عباراتی از قبیل “Token Sale “،  “Enter The Token Sale”، “Participate Now”، “Participate”، “Contribute Now”، “Contribute” و عباراتی از این قبیل باشید و بر روی آنها کلیک نمایید.
• از آنجا که هر استارتاپ روند منحصر به فرد خود را دارد، کافی است تا مراحل نشان داده شده در سایتشان را دنبال کنید؛ هر کجا که از شما درخواست پول کرد، تعداد دلخواهی از توکن های استارتاپ مورد نظر را با استفاده از اتریوم های موجود در کیف پول MyEtherWallet خود خریداری نمایید. ( با وایز اتریوم به آدرس Receive ای که در وبسایت ICO مورد نظر به شما نشان داده می شود، توکن های آن به طور خودکار برای شما خریداری می شوند. توجه داشته باشید که در ارسال اتریوم حتما مقدار سوخت (Gas) مناسبی را برای تراکنش خود انتخاب نمایید. Gas یا سوخت در شبکه اتریوم مشابه کارمزد تراکنش در شبکه بیت کوین می باشد و معمولا توصیه می شود که مقدار 0.01 اتریوم را به عنوان Gas در تراکنش های خود در نظر بگیرید)

برای سرمایه گذاری در هیچ استارتاپی کلید خصوصی یا رمزعبور کیف پول شما نیاز نیست؛ پس به هیچ وجه این اطلاعات را در اختیار هیچ ICO ای قرار ندهید. تنها اطلاعاتی که آنها نیاز دارند آدرس عمومی کیف پول اتریوم شما برای ارسال توکن های خریداری شده تان به آن است.

مشاهده و مدیریت توکن های خریداری شده ICO پس از عرضه عمومی

روند کار در بسیاری از ICO ها اینطور است که هنگام پیش خرید، توکن ها به کیف پول شما فرستاده نمی شوند. برای دریافت توکن های خود باید تا روز عرضه عمومی توکن های آنها صبر کنید؛ در روز عرضه عمومی به روش زیر توکن های خود را در کیف پول خود دریافت نمایید:

برای اضافه کردن توکن های ERC20 به کیف پول اتریوم MyEtherWallet باید به ترتیب عملیات زیر را انجام دهید. (مفهوم این عملیات برای تمامی کیف پول های اتریوم که از توکن های ERC20 پشتیبانی می کنند یکسان می باشد):

1. به سایت  www.myetherwallet.com. رفته و با وارد کردن کلید خصوصی ( یا روش دلخواه خود ) وارد کیف پول خود شوید.
2. پس از ورود به کیف پول خود بر روی تب View Wallet info  کلیک نمایید.
3. در سمت راست صفحه زیر نوشته Token Balances بر روی دکمه Add Custom Token کلیک نمایید.

جزئیاتی از قبیل سمبل تجاری توکن خریداری شده (مانند ETH, BTC ولی مختص به توکن های ICO)، آدرس قرارداد هوشمند (Contract Address) و تعداد ارقام اعشار توکن خریداری شده را وارد نمایید. تمامی این اطلاعات در هنگام خرید یا روز عرضه عمومی توکن های ICO در اختیار شما قرار داده می شوند. بر روی دکمه Save کلیک نمایید.

 بعد از انجام مراحل بالا توکن های خریداری شده شما در موجودی کیف پول اتریوم شما نمایان می شوند.

تبدیل توکن ها به ارزهای دیگر

حال که توکن های خود را دریافت کرده اید می توانید به چند روش آنها را به پول نقد یا دیگر رمزارزها تبدیل کنید. بسیاری از این استارتاپ ها خود ابزاری جهت تبدیل توکن های خود به اتریوم (ETH) در اختیار شما قرار می دهند. ولی در صورتی که چنین ابزاری به شما ارائه نشد، باید منتظر بمانید تا آن توکن در یک صرافی معتبر قرار گیرد؛ در آنصورت می توانید آن را با توکن ها یا رمزارزهای دیگر مبادله کنید. برای اینکه بدانید توکن های ICO شما در چه صرافی هایی تبادل می شوند کافی است تا نام آن را در سایت  CoinMarketCap.comجستجو کنید و پس از ورود به صفحه جزئیات آن توکن، در تب Exchange یا Markets می توانید لیستی از صرافی هایی که این توکن را خرید و فروش می کنند پیدا کنید.

برای فرستادن توکن های خود به صرافی ها یا هر جای دیگری باید دقیقا مانند فرستادن اتریوم عمل نمایید؛ با این تفاوت که در هنگام ارسال وجه با کلیک بر روی منوی dropdown نشان داده در شکل زیر توکن مورد نظر خود را به جای اتریوم انتخاب نمایید.

نکته مهم : علاوه بر کیف پول MyEtherWallet می توانید موجودی توکن های خود را به طور مستقیم در شبکه بلاکچین اتریوم (ethplorer.io)  نیز چک کنید.

حالا که روش سرمایه گذاری در ICO ها را بررسی کردیم، باز هم خالی از لطف نیست تا توصیه های امنیتی بیشتری را یاد آور شویم.

هشدارهای سرمایه گذاری در این استارتاپ ها

• اکثر ICO ها محکوم به شکست هستند. روزانه تعداد زیادی ICO جدید ثبت می شود که با تبلیغات گسترده ای سعی در جذب سرمایه گذاران دارند؛ ولی از آنجا که هر استارتاپ با ظهور خود یک توکن یا ارز جدید تولید می کند و بسیاری از این ارزها در گذر زمان ارزش خود را از دست می دهند، این استارتاپ ها ورشکست می شوند.
• فعالیت استارتاپ ها به این شیوه در بسیاری از کشورها مانند چین و بسیاری از شهرها مانند واشینگتون و نیویورک ممنوع هستند؛ به همین خاطر ICO هایی که تیم اجرایی شان در آن کشور قرار داشت به ناگهان توقیف شدند؛ به طبع آن، سرمایه بسیاری از کاربرانی که در آنها سرمایه گذاری کرده بودند نیز بی ارزش شد.
• بر خلاف اکثر کیف پول های ذخیره کننده رمزارزها، ثبت نام و شرکت در ICO ها نیازمند ثبت اطلاعات شخصی و هویتی بسیاری می باشد.
• اگر دسترسی شما به کیف پول اتریوم تان از بین برود، دسترسی شما به تمام توکن های خریداری شده تان نیز از بین خواهد رفت.
• به دلیل نوسانات بالای رمزارزهایی چون اتریوم، بیت کوین و … حتی درصورت افزایش قیمت توکن های ICO و فروش آنها به بالاترین قیمت، ممکن است پس از تبدیل آنها به اتریوم یا بیت کوین، باز به دلیل نوسانات آنها ضرر کنید ( یا سود مضاعفی نصیب شما شود!)
• بسیاری از این استارتاپ ها واقعا پتانسیل پیشرفت خاصی ندارند و تنها به دنبال جذب سرمایه اولیه هنگفتی برای کسب در آمد خود هستند. این شما هستید که باید با تحقیق بسیار ICO های آینده دار را انتخاب کنید.
• صبر زیادی داشته باشید. بسیاری از توکن های این استارتاپ ها پس از عرضه عمومی کاهش قیمت شدیدی پیدا می کنند. گاهی قیمت بسیاری از آنها تا مدت ها بدون تغییر باقی می ماند. پس صبر مهم ترین عامل در کسب  سود از ICO هاست.

به طور خلاصه ICO ها یکی از پر ریسک ترین روش های سرمایه گذاری در دنیای امروز می باشند. ولی بر هیچ کس پوشیده نیست که معمولا پر ریسک ترین روش های سرمایه گذاری می توانند سود آورترین نیز باشند.