توکن NFT به لحاظ طراحی، یک نوع منحصربه‌فرد از توکن‌های مبتنی بر بلاک‌چین است. اما برخلاف توکن‌های قابل‌تعویض مثل بیت کوین، اتر، سولانا و بسیاری دیگر، هر توکن NFT منحصر به فرد است و همسانی ندارد. به همین دلیل، از توکن NFT که به طور معمول یک متادیتا شامل تصویر، صدا، فایل ویدیویی یا یک سند به آن وصل شده است، برای اثبات فردیت یا منحصربه‌فرد بودن یک دارایی دیجیتال استفاده می‌شود. توکن‌های NFT می‌توانند مالکیت یک دارایی دیجیتال یا فیزیکی را بر اساس سازنده‌ آن و متادیتای مربوطه، اثبات کنند. توکن‌های NFT در شبکه اتریوم با عنوان توکن‌های استاندارد ERC-721 یا ERC-1155 نیز شناخته می‌شوند، اما این توکن‌ها در سایر انواع بلاک‌چین‌ مانند سولانا، آوالانچ، کاردانو و تزوس نیز وجود دارند. در این پست به کاربرد NFT در زندگی واقعی می‌پردازیم.

پیشنهاد مطالعه: فناوری NFT در پی تاج‌وتخت! آیا بازار NFT دوام خواهد آورد؟

کاربردهای توکن NFT

درحالی‌که منتقدانِ فناوری NFT این توکن‌ها را غیرضروری می‌دانند، اما ان‌اف‌تی‌ها دامنه‌ای از کاربردها و کارکرد واقعی را فراهم کرده‌اند.

توکن NFT نماینده‌ای از کمیابی یک دارایی‌ دیجیتال است و برای آن، شناسۀ منحصر‌به‌فردِ قابل اثبات ارائه می‌کند. در این دنیای سراسر دیجیتال، ممکن است تصور کنیم که دارایی‌های دیجیتال ارزش زیادی ندارند چون می‌توانند نسخه‌برداری، تکثیر یا بازتولید شوند. اما فناوری NFT به درستی نشان می‌دهد که کدام دارایی اصل است؛ برای مثال یک نقاشی اصیل را در اتاقی پر از تابلوهای تکراری تصور کنید.

همچنین توکن‌های NFT به افراد، امکان کنترل کامل و مالکیت واقعی بر دارایی خود را می‌دهند. به بیان ساده، آن‌ها مالک واقعی دارایی دیجیتال هستند بدون اینکه به یک واسطه یا یک سرور مرکزی برای حضانت دارایی خود وابسته باشند. در دنیای کریپتو، جملۀ «بدون کلید خصوصی، رمز ارز مال شما نیست» به این ایده اشاره دارد که تنها راه برای مالکیت واقعی بر یک دارایی دیجیتال، حفظ کنترل کامل بر کلید خصوصی و ذخیره‌کردن توکن‌ها در یک کیف‌پول نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری غیرحضانتی است.

همچنین، توکن‌های NFT دروازه‌های جدیدی را برای انتقال دارایی بین پلتفرم‌ها گشوده است که به قابلیت همکاری (Interoperability) معروف است. متیو بال، مدیر سابق در استودیو آمازون و تحلیل‌گر متاورس، در یک مصاحبه با مجلۀ دکریپت (Decrypt) گفته است که به وضوح ارزش NFTها را می‌بیند.

وی افزود که پذیرش توکن‌های NFT به عنوان یک فناوری جدید می‌تواند با رشد و توسعۀ متاورس، بسیار فراگیرتر شود. به عقیدۀ وی، فناوری NFT ماندنی‌ترین راه‌حلی است که تاکنون برای کالاهای مجازی مطرح شده است. به لحاظ طراحی، توکن‌های NFT به معنای حقیقی، یک مفهوم تازه از مالکیت دارایی دیجیتال ساخته‌اند.

پیشنهاد مطالعه: بررسی مالکیت در فروش آثار هنری دیجیتال NFT

کاربرد NFT در سینما و صنعت فیلم‌سازی

هالیوود و صنعت فیلم مستقل با اهداف مختلفی از فناوری توکن‌ NFT استفاده کرده‌اند. برای مثال، استودیوهای بزرگ و پلتفرم‌های پخش مانند پارامونت (Paramount)، وارنر برادرز (Warner Bros) و لاینزگیت (Lionsgate) به فناوری توکن NFT به عنوان منبع جدید درآمد از حقوق معنوی آثار خود می‌نگرند. با وجود چرخش مصرف‌کننده از دیسک‌های فیزیکی به فایل‌های دیجیتال و پلتفرم‌های استریم، توکن‌های NFT راه مناسبی برای جبران درآمد روبه‌کاهش سینمای خانگی هستند.

استودیو وارنر درحال بازنمایی چشم‌انداز آیندۀ خود برای صنعت سرگرمی خانگی است. آن‌ها این‌کار را با ساخت آزمایشی توکن‌های NFT مجموعۀ ارباب حلقه‌ها انجام دادند. این مجموعۀ توکن دارای ویژگی‌های خاص و یک نسخه از فیلم هستند که در عمل جایگزین DVD می‌شوند.

شبکه نتفلیکس (Netflix) از رویکرد متفاوتی در ساخت NFT برای سریال چیزهای عجیب (Stranger Things) بهره برد. این پلتفرم تصمیم گرفت که توکن‌های پوسترهای دیجیتال ستارگان نمایش را به عنوان جایزه برای کامل کردن بازی‌های آنلاین هفتگی اهدا کند.

در این حین که عناصر نقش‌آفرین در دنیای هالیوود قدم به عرصۀ NFT می‌گذارند، برخی به‌دنبال کسب درآمد از کلکسیون‌های دیجیتال هستند و برخی هم فقط به جنبۀ تفریحی و تبلیغی این تجربه پرداخته‌اند. اما نیاز نیست که NFT فیلم فقط تجاری یا تبلیغاتی باشد چراکه برخی از آن‌ها انقلابی هستند.

نیلز جول (Nils Juul)، که تهیه‌کنندۀ فیلم‌های سکوت (the Silence) و مرد ایرلندی (Irishman) با کارگردانی مارتین اسکورسیزی بود، فناوری NFT را یک روش مناسب برای تأمین مالی پروژه‌های فیلم‌سازی می‌داند.

وی می‌خواهد نشان دهد که هنرمندان می‌توانند خارج از دایرۀ قدرتِ برندهای مشهور و دفاتر شرکتی مستقر در نیویورک یا لس‌آنجلس، به سوی موفقیت گام بردارند. این برای هنرمندانی که خارج از آمریکا و دور از نهادهای غربی زندگی می‌کنند، اهمیت زیادی دارد. آن‌ها با NFT پروژه‌های خود را تأمین بودجه می‌کنند و صدای خود را به‌طور قابل رقابت با هنرمندان جریان غالب، به مخاطب می‌رسانند.

نیلز جول قبل‌تر در یک مصاحبه با خبرگزاری دکریپت گفته بود: «می‌دانم که متن‌های بسیار عالی همین حالا موجود هستند که برای تولید نیاز به 10، 15 یا 20 میلیون دلار دارند اما موفق نمی‌شوند چون استودیوهای بزرگ بیشتر به مارول توجه می‌کنند.»

نیلز در یک تلاش با هدف تأمین مالی فیلم‌های کم‌خرج و متوسطی که استودیوها نمی‌پذیرند، استودیوهای NFT و سازمان خودگردان غیرمتمرکز KinoDAO را راه‌اندازی کرد. مورد دوم، به خریداران NFT اجازه می‌دهد که در تصمیم‌های تولید فیلم مشارکت‌ کنند و یا امتیازهای انحصاری برای دسترسی ویژه و پاداش‌های مبتنی بر توکن دریافت کنند.

برایان آنکلس، سازندۀ سری فیلم بازی‌های گرسنگی (Hunger Games) در وضعیت مشابهی است. او می‌خواهد برای پروژۀ سینمایی بعدی خود به‌نام دونده (Runner) از NFTها برای تأمین مالی و جمع‌کردن هواداران، استفاده کند. برایان و تیمش تمرکز خود را در ابتدا بر روایت نقلی و نگارش کتاب داستان دونده قرار داده‌اند تا این‌که بخواهند به فکر سایر فرمت‌های رسانه‌ای مثل نمایش تلوزیونی یا بازی ویدیویی باشند.

فناوری NFT به تیم سازندۀ دونده اجازه می‌دهد تا بدون وجود واسطه‌ها، کنترل سازنده‌ای که می‌خواهند را داشته باشند و از طرفی جامعه‌ای بسازند و به‌صورت مستقیم از هواداران بازخورد بگیرند.

برایان در یک مصاحبه با مجلۀ دکریپت گفت: «به‌طور خلاصه، گرچه خلق جهان‌ها در بسیاری از پروژه‌های وب 3.0 با تصویرهای خارق‌العاده‌ و بسیار عالی صورت گرفته، اما چالش اصلی آن‌ها این است که مفهوم و ساختاری فراگیر ندارند که بتوانند خود را به رسانه‌های مختلف بسپارند. امید ما این است که با وجود دانش و تجربه کافی خود از صنعت فیلم، تلویزیون و بازی، متوجه شویم چه چیزی مناسب فضاست».

به‌هرحال، تولیدکنندگان هالیوود تنها افرادی نیستند که به دلیل علاقه به پتانسیل‌های فراوان آن درحال ساخت NFT هستند؛ بازیگران سرشناس مثل آنتونی هاپکینز و اسکات ایستوود نیز به فضای NFT وارد شده‌اند.

کلکسیون NFT آنتونی هاپکینز در شبکه اتریوم که او را در نقش‌های مختلف نشان می‌دهد، در عرض چند دقیقه به فروش رسید. اسکات ایستوود نیز در یک مصاحبه گفته بود که قصد دارد کلکسیون NFT خود را برای بهترین هوادارانش منتشر کند.

درحالی‌که به‌نظر می‌رسد صنعت هالیوود به دنیای وب 3.0 وارد می‌شود، اما همه مطمئن نیستند که هنوز برای این تغییر آماده باشد. برایس اندرسون از پروژۀ دونده در یک توئیت در سال 2022 نوشت که هالیوود هنوز آمادگی لازم برای این تغییر و تحول را ندارد. وی عنوان کرد: «آیا صنعت فیلم برای خوش‌آمدگویی به فناوری NFT حاضر است؟ گوشه و کنار این صنعت هنوز حتی با فناوری‌های استریم یا تصویربرداری دیجیتال کنار نیامده‌اند. به هر حال، هرچه برای مخاطب مناسب باشد، در نهایت برای هالیوود نیز کار خواهد کرد.»

کاربرد NFT در موسیقی

بسیاری از موسیقی‌دانان و آهنگ‌سازها مانند Steve Aoki و 3LAU عقیده دارند که صنعت سنتی موسیقی نیاز به یک بازسازی اساسی دارد. هنرمندان سهم کوچکی از حق امتیاز فروش یا پخش ترانه‌های خود کسب می‌کنند و برای همین برای برگزاری تور و انجام اجرای زنده برای تأمین نیازهای خود، تحت فشار شدیدی هستند.

در طول دوران پاندمی کرونا، برگزاری تور ناممکن بود و هنرمندان به‌شدت به دنبال روش‌های دیگر برای کسب درآمد بودند. سازندگان موسیقی الکترونیک که شبانه‌روز با کامپیوترهای خود کار می‌کنند شروع به مکاشفه در دنیای NFT کردند و با پتانسیل‌های آن برای ایجاد ارتباط مستقیم با مخاطب بدون وجود استودیوهای بزرگ، آشنا شدند.

نام‌های بزرگی مثل گروه Kings of Leon در سبک راکِ آلترناتیو، آزی آزبورن از سبک هوی متال، اسنوپ داگ در سبک هیپ‌هاپ، همگی با اهداف تجاری مختلفی تلاش‌هایی برای استفاده از NFT انجام داده‌اند.

پیشنهاد مطالعه: NFT موزیک چیست؟ (Music NFT) + بازارهای خرید و فروش NFT موزیک

اظهارات Aoki در یک فستیوال موزیک گالا در فوریه 2022 که گفت درآمد او از فروش NFT موزیک خودش، بیشتر از درآمد یک‌دهه فروش موسیقی‌هایش بوده، مایۀ شگفتی بسیاری در سطح اینترنت شد. این هنرمند اشاره کرد: «اگر بخواهم مسأله را باز کنم، خب، در ده سال که مشغول به ساخت موسیقی بودم، 6 آلبوم منتشر شد و اگر همه آن‌ها را با هم جمع کنید، با انتشار یک NFT در سال گذشته توانستم پول بیشتری از تمام آن به‌دست آورم.»

با چشم‌پوشی از سایر تفاوت‌های بلاک‌چین، فایل‌های متصل یک NFT موزیک برای شنونده تفاوتی با پخش (Stream) در پلتفرم‌های استریم مانند Soundcloud یا Bandcamp ندارند. در هر حال هواداران با شنیدن هنرمند دلخواه خود، به‌طور مستقیم از او حمایت مالی می‌کنند در عین حال که هرکسی می‌تواند به جریان پخش هر هنرمندی گوش دهد. مزیت NFT این است که افراد مالک واقعی یک موسیقی هستند و خالق اثر به آسانی درصدی را به عنوان حق امتیاز (Royalty) از فروش‌ ثانویه دریافت می‌کند.

برای همین، اظهارنظر بالا از Aoki مایۀ شگفتی نیست. مسألۀ حق امتیاز (Royalty) دلیل مهمی است که جاستین بلاو (3LAU)، هنرمند موسیقی الکترونیک آمریکایی، پلتفرم موزیک وب 3.0 خود را راه‌اندازی کرد که اجازه می‌دهد هنرمندان مالک واقعی اثر خود باشند و درصدی از حقوق موسیقی خود از فروش NFT موزیک را به هواداران اهدا کنند.

خواننده رپ آمریکایی- باربادوسی، Halik Maul به مفهوم NFT به شکل دیگری می‌نگرد. وی موزیک ویدیوی ساخته‌شده به‌دست هوادارانش را به توکن NFT تبدیل و منتشر کرد. او سال گذشته توانست در مدت 3 دقیقه حدود 640 هزار دلار برای ضبط اثرِ VERIFIED جمع‌ کند. با این پول، یک گروه فیلمبرداری را به باربادوس فرستاد. محصول نهایی، معرکه گرفت و بیش از 4 میلیون بار دیده شد. این ماجرا نشان داد که استفاده از NFT به‌طور خاص برای هنرمندانی که بیشتر از این‌که مشهور باشند، برای مخاطب خود قابل باور هستند، بسیار مفید است. هالیک تاکنون با استفاده از توکن‌های NFT موزیک خود بیش از 250 هزار دلار درآمد کسب کرده است.

آهنگ‌سازهای دیگری مانند Tycho و Illmind می‌خواهند از توکن‌های NFT به عنوان نوعی بلیط برای جوامع دارای امتیازهای انحصاری استفاده کنند. تایکو در مصاحبه‌ای با خبرگزاری دکریپت اظهار داشت: «من به توکن‌های NFT به‌عنوان چشم‌اندازی آرمانی به‌شکلی  که از ابتدا همه‌جا جار زده شد، نمی‌نگرم. اما به‌طور حتم فکر می‌کنم که ابزاری دیگر در جعبه‌ابزار هنرمندان است. هر بار که یک اهرم دیگر داریم، تصور می‌کنم باید به شکلی پویا شرایط را تغییر دهد.»

چیزی که روشن خواهد شد این است که موسیقی‌دانان سبک الکترونیک بیش از هنرمندان سبک‌های دیگر، خود را به دنیای NFT می‌رسانند. داده‌های پلتفرم Audius نشان داد که هنرمندان الکترونیک و هیپ‌هاپ در این پلتفرم محبوب‌ترین‌ها بوده‌اند.

پیشنهاد مطالعه: معرفی ارز دیجیتال AUDIO و پلتفرم آدیوس (Audius): سرویس پخش موسیقی غیرمتمرکز

یکی از هنرمندان سبک الکترونیک به‌نام دیلین فرانسیس به مجله دکریپت در مصاحبه‌ای گفت: «موسیقی الکترونیک همان‌طور که می‌دانید به 10 رتبۀ برتر بیلبورد متکی نیست. ما به آهنگ‌هایی بستگی داریم که در فستیوال‌ها یا کلاب‌ها نواخته می‌شوند و البته اثر کلام و نوشته‌های وبلاگ‌ها… این، یک دلیل دیگر است که چرا این فرهنگ و جامعۀ وب 3.0 برای ما تا این اندازه جذاب است.»

کاربرد NFT در صنعت مد

در بحبوحۀ معرکۀ متاورس در سال 2022 بود که بسیاری از برندهای لوکس صنعت مد شروع به راه‌اندازی کلکسیون‌ NFT از هنر تصویری یا پوشیدنی‌های دیجیتال کردند. بسیاری از این توکن‌های NFT به دارایی‌های فیزیکی دنیای واقع متصل بودند. برخی از برندهای سرشناس طراحی مد به‌نظر می‌رسید به این دلیل از فناوری NFT و وب 3.0 استفاده می‌کنند تا نظر نسل جوان و نسل بومی‌های دنیای دیجیتال را جلب کنند.

شرکت Tiffany’s یک مجموعه NFT با نسخه محدود راه‌اندازی کرد که شامل 250 توکن متصل به کلکسیون کریپتوپانکس (Cryptopunks) بود. به ازای 30 اتر، هولدرهای توکن کریپتوپانک می‌توانستند کاراکترهای 8×8 پیکسل خود را در یک گردنبند Tiffany’s ببینند.

برند گوچی در پلتفرم سندباکس (Sandbox) زمین مجازی خرید و همچنین در دنیای ربلکس (Roblox) فعال بوده است. این شرکت همچنین توکن NFT مخصوص به خود را ساخت و در ماه می 2022 اعلام کرد که در فروشگاه‌های خود، بیت کوین و ایپ کوین را به‌عنوان یک روش پرداخت می‌پذیرد.

به همین روش، برندهای پرادا (Prada)، Givenchy، بالمین (Balmain)، بالنسیاگا (Balenciaga) و D&G تاکنون اقداماتی برای استفاده از NFT به عنوان یک عرصۀ دیجیتال برای کسب درآمد از محصولات انجام داده‌اند اما هنوز به‌صورت عمومی دربارۀ استفاده از NFT به‌عنوان راهی برای سندیت یا اصالت دارایی‌های فیزیکی بحثی نکرده‌اند.

در فضای پوشاک خیابانی و لباس ورزشی، آدیداس، نایک و پوما هر سه به فضای وب 3.0 وارد شده‌اند. آدیداس به استارت‌آپ یوگا لبز (Yuga Labs) وصل شده و می‌خواهد پوشیدنی‌های دیجیتال با برند آدیداس منتشر کند. شرکت پوما نیز نام دامین اتریوم (.eth) در پلتفرم ENS را خریده و از آن زمان پوشیدنی‌های دیجیتال با برند پوما ساخته است.

کاربرد NFT در صنعت بازی

توکن‌های NFT سر و صدای زیادی در صنعت سنتی بازی به‌راه انداخته‌اند. درحالی‌که برخی شرکت‌ها مانند یوبیسافت، Epic Games و Square Enix به‌خوبی از ایدۀ توسعۀ بازی با دارایی‌های دیجیتال درون بازی در قالب توکن NFT استفاده کرده‌اند، برخی دیگر مانند Valve و توسعه‌دهنده سبک ایندی، Aggro Crab این ایده را با سرسختی رد می‌کنند.

استودیو الکترونیک آرتز (Electronic Arts) دیدگاهی معتدل‌تر همراه با کمی خوش‌بینی اتخاذ کرده اما هنوز به‌نظر نمی‌رسد که فعالانه درحال توسعه یا دنبال‌کردن NFT بازی باشد. موضع شرکت مایکروسافت در مورد استفاده از NFT متفاوت است. این غول فناوری، توکن‌های NFT واسطه را در بازی ماین‌کرفت ممنوع کرد. این شرکت به‌هرحال یک رهبر پیشرو در بلاک‌چین دارد و توصیه کرده کریپتو و وب 3.0 بخشی از پورتفوی گسترده‌تر این شرکت باشند. همچنین به‌نظر می‌رسد شرکت سونی در پی توسعۀ توکن‌های NFT درون بازی باشد زیرا حقوق انحصاری مرتبط با NFT را درخواست داده است.

هواداران NFT بازی می‌گویند استفاده از این فناوری به بازیکنان اجازه می‌دهد به‌شکل بهتری از زمان خود درآمد کسب کنند و مالکیت بر دستاوردهای خود و دارایی‌های دیجیتال را بهتر حس کنند. بدخواهان اما استدلال می‌کنند که همین الآن نیز بسیاری از بازیکنان حساب‌های خود را واگذار کرده‌اند و معتقدند که فناوری NFT غیرضروری است.

پیشنهاد مطالعه: گیم فای (GameFi) چیست؟ چگونه از بازی‌های Play to Earn کسب درآمد کنیم؟

پیش از رویداد مرج اتریوم و شاید به دلیل عدم اطمینان از آیندۀ این شبکه، عقب‌نشینی گسترده‌ای در زمینۀ NFT بازی رخ داد. شرکت‌های GSC Game World و  Team17 برنامه‌های توسعۀ NFT خود را با عناوین مطرح‌شده کنار گذاشتند.

در حالی که توسعه‌دهندگان سنتی بازی مواضع گوناگونی دربارۀ استفاده از توکن NFT در بازی گرفته‌اند، یک گروه جدید از بازی‌ها با نقش محوری توکن NFT پرطرفدار شده‌اند. بازی‌های وب 3.0 مثل اکسی اینفینیتی (Axie Infinity) و ایلین ورلدز (Alien Worlds) نمونه‌های مشهورتر از بین تعداد زیادی نام و عنوان هستند که هستۀ همگی آن‌ها بر اساس فناوری NFT ساخته شده است.

سایر شرکت‌های بازی به‌سرعت به فضای وب 3.0 آمده‌اند تا برند خود را به معنای واقعی دیجیتال و مدرن کنند. برای مثال شرکت مشهور گیم استاپ (Gamestop) با همکاری ImmutableX به‌عنوان یک بلاک‌چین سازگار با شبکه اتریوم، یک بازار NFT راه‌اندازی کرده است تا بتوان توکن‌های NFT بازی را از طریق آن فروخت.

پیشنهاد مطالعه: معرفی پرفروش‌ترین بازارهای NFT برای خرید و فروش

جمع‌بندی

در آینده اگر NFT ماندگار بماند، به احتمال زیاد تجربۀ نهایی علاقه‌مندان به فیلم، موسیقی، بازی و مد با آنچه امروز دارند، تفاوت چشمگیری نداشته باشد. به عبارتی، جنبۀ بلاک‌چین و کریپتوییِ NFT برای کاربران همان‌قدر پوشیده می‌ماند که امروز مرزهای حقوق مالکیت در اینترنت بر آن‌ها پوشیده است. تفاوت اینجاست که هنرمندان می‌توانند از توکنیزه کردن دارایی فکری و خلاقیت خود و همچنین حق امتیاز فروش‌های ثانویه، کسب درآمد کنند. از طرفی، ما به‌عنوان مصرف‌کننده نهایی می‌توانیم در یک پلتفرم شرکت کنیم که اجازه می‌دهد به‌صورت رایگان از موسیقی، فیلم یا بازی موردعلاقۀ خود لذت ببریم. در واقع هر دو سمت تولید و مصرف، بدون حضور واسطه، از این اکوسیستم نفع می‌برند. ایدهٔ توجه به کاربرد NFT در حوزه‌های مختلف، برای هنرمندان مستقل یک گام بزرگ برای پیشرفت در حرفۀ خود به حساب می‌آید.

 

این مقاله صرفا برای اهداف آموزشی ارائه شده است و نباید به‌عنوان مشاوره‌ی تجاری و سرمایه‌گذاری از طرف کوین ایران و نویسندگانش قلمداد شود.