برای اولین بار یک پروژه انقلابی در زمینه توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) و هنر رمزارزی در یک حراجی سنتی به فروش می‌رسد. کریپتو پانک ها یک مجموعه‌ی ۱۰ هزارتایی از عکس‌های ۸ بیتی شخصیت‌های پانک است که همگی متمایز هستند و با استفاده از استاندارد ERC-721 به بلاک چین اتریوم متصل شده‌اند.
سه سال پیش دو برنامه‌نویس نرم‌افزار یک پروژه هنری منحصربه‌فرد به‌نام کریپتو پانکس (Cryptopunks) را آغاز کردند که در آن زمان، ایده‌ی آن‌ها کمی ناقص بود و به گفته‌ی خودشان نیاز به یک «جهش مفهومی» داشت. در حال حاضر پروژه کریپتو پانک ها یکی از عناصر اصلی در پویایی فعلی جنبش هنر رمز ارزی به شمار می‌رود و به‌نظر می‌رسد این جهش مفهومی محقق شده است.
حالا با پیشرفت فناوری توکن‌های غیرقابل تعویض و رونق گرفتن بازار کلکسیونی‌ها و هنر دیجیتال، یک نمونه خاص از این هنرِ پیشگامانه در یک حراجی سنتی برای فروش عرضه خواهد شد. ۹ شخصیت از کریپتو پانک ها که توسط شرکت Larva Labs بر روی بلاک چین اتریوم ساخته شده‌اند، در نمایشگاه و حراجی معروف Christie در روز ۱۳ می در نیویورک به فروش می‌رسند.
پیشنهاد مطالعه: گران‌ترین و محبوب‌ترین ترندهای بازار NFT
۱-پروژه کریپتو پانکس در ابتدا یک آزمایش بود
در سال ۲۰۱۷، مت هال و جان واتکینسون، دو بنیان‌گذار شرکت نرم‌افزاری Larva Labs، یک برنامه نرم‌افزاری را توسعه دادند که قادر است هزاران شخصیت عجیب و غریب را بسازد که همگی از دیگران متمایز هستند. آن‌ها در ابتدا در اندیشه‌ی عرضه محصول خود در قالب یک برنامه و یا بازی موبایل بودند. اما در نهایت یک مدل با یک پارادایم جدید را در بازار هنر دیجیتال انتخاب کردند و آن چیزی نبود جز استفاده از مفهوم توکن‌های غیرقابل تعویض در بلاک چین اتریوم. با راه‌اندازی پروژه کریپتو پانکس، می‌توان گفت که مفهوم مالکیت دیجیتال در اینترنت به مرزهای تازه‌ای قدم گذاشت. یکی از توسعه‌دهندگی‌های استاندارد ERC-721 برای توکن‌های غیرقابل تعویض، که اخیرا به‌طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار گرفته است، همین پروژه‌ی کریپتو پانک بوده است.
توکن‌های استاندارد ERC-721 در شبکه اتریوم به‌علت غیرقابل تعویض بودن آن‌ها، منحصربه‌فرد هستند. این توکن‌ها برخلاف توکن‌های قابل تعویض مثل بیت کوین یا اتریوم، هر یک ارزش متمایزی دارند که کار را برای توکنیزه کردن دارایی‌های خاص مثل هنر دیجیتال و یا کلکسیون‌ها آسان می‌کند.
۲-راه‌اندازی کریپتو پانکس توسط شرکت Larva Labs (2017)
پروژه کریپتو پانکس یک مجموعه از تصاویر ۲۴×۲۴ پیکسل با فرمت ۸ بیتی از شخصیت‌های متفاوت و غیرعادی است. در کل تعداد ۱۰ هزار از آن‌ها وجود دارد که هر یک دارای شخصیت بصری مخصوص به خود و یک ترکیب تصادفی یکتا از ویژگی‌های متمایز هستند.
برای مثال در این بین، ۶۰۳۹ شخصیت مرد و ۳۸۴۰ شخصیت زن وجود دارند. ۶۹۶ عدد از آن‌ها رژ لب دارند، ۳۰۳ عدد با ریش قصابی هستند، ۲۸۶ پانک عینک سه‌بعدی بر چشم زده‌اند و ۷۸ پانک دندان خرگوشی دارند. همچنین ۸ شخصیت هیچ ویژگی بارزی ندارند که به آن‌ها پانک‌های اولیه گفته می‌شود. تنها یک شخصیت پانک با ۷ ویژگی وجود دارد:
کریپتو پانک ۸۳۴۸، یک مرد ریش‌بلند، دندان‌خرگوشی، سیگار به لب، با یک خال و گوشواره که عینکی کلاسیک به چشم دارد و یک کلاه لبه‌دار بر سر گذاشته است.
۳-مجموعه کریپتوپانکس از یک نمایش سبک پانک در لندن الهام گرفته است
ویران‌شهر تنیده در فناوری، تصویری است که سبک هنری سایبر پانک در پی خلق آن است. جنبش پانک دهه هفتاد در لندن دقیقا همین رویکرد را داشت. از منظر نگاه دو بنیان‌گذار پروژه کریپتو پانکس، در مراحل ابتدایی حرکت فناوری بلاک چین، یک فضای سختگیرانه، ضد استقرار و سرکوب‌کننده حاکم بود. این حال و هوایی بود که مجموعه کریپتو پانک ها قصد داشت از طریق شخصیت‌های غیر معمول پانک که نمادی از ناسازگاری‌ها و عدم تجانس هستند، نشان دهد. فیلم Blade Runner و همچنین رمان ویلیام گیبسون، «متخصص اعصاب»، هر دو از شاهکارهای سبک سایبر پانک هستند که ازجمله نمونه‌های تأثیرگذار بر این پروژه بوده‌اند.
۴- همه می‌توانند هر کدام از شخصیت‌ها را ببینند
یک عکس ترکیبی شامل تصویر تمام ۱۰ هزار شخصیت کریپتو پانک در وب‌سایت Larva Labs وجود دارد. هرکسی می‌تواند یک کپی از آن فایل را در کامپیوتر و هارد خود ذخیره کند. همچنین هر یک از شخصیت‌ها صفحه مخصوص به خود را دارند که در آن ویژگی‌های خاص او نوشته شده و یک سابقه تراکنش کامل از آن‌ها موجود است.
۵- تنها یک نفر می‌تواند مالک یک کریپتو پانک باشد
مالکیت رسمی هر یک از این تصاویر در یک دستور کامپیوتری خوانا در قالب یک قرارداد هوشمند بر بلاک چین اتریوم نقش بسته است که برای عموم قابل دسترس است. همان‌طور که شرکت Larva Labs بیان می‌کند، سوابق مالکیت این توکن‌ها بر بلاک چین مستندسازی و ردیابی می‌شوند، از این‌رو غیرقابل تغییر و دست‌کاری هستند. همچنین این قراردادهای هوشمند طول عمر بالایی دارند و تقریبا دائمی محسوب می‌شوند. سیستمی که پروژه کریپتو پانک از آن استفاده می‌کند قابل مقایسه با مالکیت یک اثر هنری فیزیکی است که دارای یک قرارداد اجاری دائمی با یک موزه‌ی عمومی است.
پیشنهاد مطالعه: هزینه گس اتریوم: یک توضیح ساده
۶- برخی از شخصیت‌های کریپتو پانک، کمیاب‌تر هستند
مشابه با کریپتو پانک‌های انسان‌نما (با اقتباس از الگوهای فرهنگ عامه)، دو بنیان‌گذار این پروژه الگوریتم نرم‌افزاری خود را تغییر دادند و تعداد محدودی از تصاویر غیر انسان‌نما را تولید کردند. آن‌ها ۸۸ پانک زامبی سبز پوست، ۲۴ پانک میمون پشمالو و ۹ پانک فضایی با پوست آبی روشن را به مجموعه خود افزودند. به مانند پانک‌های انسان‌نما، پانک‌های غیر انسان هم ترکیب‌های متفاوتی از ویژگی‌ها و اشیا را دارند: برای مثال یک پانک فضایی که پیپ می‌کشد و به فضاییِ خردمند معروف است.
واتکینسون از شرکت Larva Labs در این‌باره می‌گوید: «ایده‌ی اصلی این بود که هر کریپتو پانک باید منحصربه‌فرد و متمایز باشد. مزیت هنر مولد این است که اگر چرخ فرآیند‌ها به حرکت درآید، نتایج خارق‌العاده‌ای حاصل می‌شود! ما بارها مدل کسب‌وکار خود را با روش‌های مختلف آزمایش کردیم، نتایج را بررسی و مدل را اصلاح کردیم. در نهایت بعد از شکست‌های متمادی، آن را به قرارداد هوشمند بلاک چین اتریوم متصل کردیم و آنجا بود که پروژه کریپتو پانکس به شکل اصولیِ آن پایه‌ریزی شد.
۷- مجموعه‌ی ۱۰ هزار تایی کریپتو پانکس تعیین شده و غیر قابل تغییر است
به دلیل ماهیت غیرقابل تغییر بلاک چین، از زمانی که قرادادهای هوشمند پروژه کریپتو پانک راه‌اندازی شد، شرکت Larva Labs اگر بخواهد هم نمی‌تواند تغییراتی در این مجموعه اثر هنری ایجاد کند و یا تعداد پانک‌ها را افزایش دهد.
سازندگان این مجموعه، هر یک از این تصاویر را یک قطعه از هنر مولد می‌دانند در عین حال که از نظر آن‌ها، کل پروژه می‌تواند بخشی از یک اثر مفهومی وسیع‌تر باشد. به عقیده‌ی دو بنیان‌گذار پروژه کریپتو پانک‌ها، این تصاویر اولین اثر‌های هنری بودند که یک مکانیزم درونی برای ثبت و انتقال مالکیت دارند.
۸- پروژه کریپتو پانک الهام‌بخش جامعه‌ی کلکسیونرها و هنرمندان
زمانی که توکن‌های هر یک از شخصیت‌های پانک صادر شدند، هال و واتکینسون تصمیم گرفتند آن‌ها را به‌صورت رایگان عرضه کنند. در ابتدا توجه و علاقه‌ی کمی مشاهده کردند تا جایی که کاملا امید خود را از دست داده بودند. به هرحال مدت زیادی به طول نینجامید تا که این آثار به قیمت چندین هزار دلار خرید و فروش می‌شدند.
برای علاقه‌مندان به کلکسیون‌های دیجیتال، کریپتو پانک‌ها مثل کارت‌های دیجیتال Sorare و یا پلتفرم شوت‌های برتر NBA جذاب هستند. البته طرفداران هنر مولد آن را یک نمونه‌ی خاص در این طبقه از دارایی می‌دانند. برای هنرمندان و تولیدکنندگان نیز استفاده از فناوری بلاک چین می‌تواند انعطاف‌پذیری استفاده از عناصر چندین دنیای مختلف را در چارچوب یک پروژه فراهم کند.
پیشنهاد مطالعه: چگونه فناوری بلاکچین، قادر به نجات هنرمندان سراسر جهان از کشمکش‌ها خواهد بود
۹- بازار کریپتو پانک‌ها به معنای واقعی کلمه فعال است
بیش از ۸ هزار خرید در ۱۲ ماه گذشته در این بازار صورت پذیرفته که قیمت فروش متوسط برای آن‌ها معادل با ۱۵.۴۵ اتر بوده است. تعداد کل فروش‌ها در تاریخ این پروژه در حدود ۱۴۸ هزار اتر است که با قیمت فعلی به ۳۶۷ میلیون دلار می‌رسد.
در ماه فوریه، کریپتو پانک ۶۹۶۵ با قیمت ۸۰۰ اتر (۱.۹ میلیون دلار با قیمت فعلی) فروخته شد و در ادامه در تاریخ ۱۱ مارس امسال، کریپتو پانک ۷۸۰۴، با قیمت معادل ۷.۵ میلیون دلار (۴۲۰۰ اتر) به فروش رفت.
بر اساس داده‌های سایت Dappradar، در یک ماه گذشته، ۱۳۰۰ کیف پول اتریوم مختلف با قرارداد هوشمند کریپتوپانکس تعامل داشته و تعداد کل تراکنش‌های آن در این مدت برابر با ۱۴ هزار بوده است. در حال حاضر کل ارزش دارایی‌ها در این قرارداد هوشمند معادل ۱۲ میلیون دلار است. داده‌ها نشان می‌دهد که تنها در یک ماه اخیر حدود ۱۱۴ هزار اتر (معادل با ۲۵۰ میلیون دلار) به قرارداد هوشمند کریپتو پانکس وارد شده است.
همچنین داده‌های سایت CryotpSlam، حاکی از آن است که در بین تمام پروژه‌های NFT و در تمام دوران، به لحاظ ارزش کل فروش‌ها، پروژه‌ی شوت‌های برتر NBA (NBA Top Shot) و کریپتو پانکس بالاتر از Hashmask، Sorare و CryptoKitties، رتبه‌های اول و دوم را دارند.
۱۰-پروژه کریپتو پانکس خود را برای یک حراج سنتی آماده می‌کند
شرکت Larva Labs که این پروژه را رهبری می‌کند، ۹ عدد از بهترین شخصیت‌ها از کلکسیون اصلی را در قالب یک مجموعه در نمایشگاه هنری Christie به فروش می‌رساند.
این ۹ اثر همگی از شخصیت‌های کمتر از شماره ۱۰۰۰ هستند و در این بین یکی از شخصیت‌های فضایی که فقط ۹ عدد از آن‌ها موجود است، یعنی کریپتو پانک ۶۳۵، برای فروش در حراجی انتخاب شده است. شرکت Larva Labs عنوان کرده که این ۹ کریپتو پانک به گونه‌ای انتخاب شده‌اند که هم نماینده‌ای از کمیاب‌ترین و پرتقاضاترین شخصیت‌ها باشند و هم اینکه شخصیت‌هایی با ویژگی‌های خاص را که به نوعی امضای پروژه کریپتو پانک محسوب می‌شوند، در بر گیرد.
حراجی مشهور کریستی (Christie) بعد از فروش تاریخی مجموعه آثار «everydays» از نقاش دیجیتال معروف، بیپل (Beeple)، حالا در برنامه بعدی خود برای تسلط بر بازار هنر رمز ارزی، قصد دارد این ۹ تصویر از مجموعه‌ی کریپتو پانک را در ماه می به فروش برساند. مجموعه نقاشی‌های بیپل در این حراجی با ارزش مجموع ۶۹ میلیون دلار به فروش رسیدند و این مجموعه تبدیل به سومین فروش گران‌قیمت آثار هنری یک هنرمند در قید حیات شد.
پیشنهاد مطالعه: روز تاریخی NFTs: توکن نقاشی بیپل ۶۹.۳ میلیون دلار فروخته شد!
این حراجیِ معروف به مانند رویه‌ای که در فروش نقاشی‌های بیپل داشت، امکان پرداخت هزینه خرید را با توکن اتر و همچنین دلار فراهم کرده است. حالا در یک فروش عصرانه، یک‌بار دیگر آثار هنر رمز ارزی، در یک حراجی سنتی عرضه می‌شوند.
به هرحال پروژه کریپتو پانک در ادامه مسیر پیشرفت خود، پرسش‌های جدی و تأمل‌برانگیزی را به همراه دارد. برای مثال آیا چند خط دستور کامپیوتری ساده می‌تواند به یک احساس مالکیت معنادار تبدیل شود؟
این مقاله صرفا برای اهداف آموزشی ارائه شده است و نباید به‌عنوان مشاورهٔ تجاری و سرمایه‌گذاری از طرف کوین ایران و نویسندگانش قلمداد شود.
