یونیسوآپ (Uniswap) و سوشیسوآپ (SushiSwap) به وضوح ثابت کردند که صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) قادر به شکست انواع متمرکز از قبیل کوینبیس (Coinbase) هستند. وجه تمایز کرو فایننس (Curve Finance) با سایر DEXها در پشتیبانی انحصاری آن از استیبلکوینها یا توکنهای پایدار است. این پلتفرم امکان اجرای تبادلهای بسیار سریع، موثر و ارزان استیبلکوینها را فراهم ساخته و یادآور این امر است که صرافیهای غیرمتمرکز عملکرد بسیار بهتری از انواع سنتی و فارکس (Forex) دارند.
کِرو فایننس چیست؟
کرو فایننس پلتفرمی است که خدمات مبادلۀ داراییهای دیجیتالِ بر پایۀ اتریوم را به کاربران علاقمند ارائه میکند. پلتفرم Curve خدمات خود را از ژانویۀ ۲۰۲۰ راهاندازی کرد. بنیانگذار این صرافی غیرمتمرکز Michael Egorov است که در رشتۀ فیزیک دکترای خود را اخذ کرده است. Curve که از یک شبکۀ غیرمتمرکز استفاده میکند در حال حاضر یکی از مهمترین شرکتهای مبادلاتی مبتنی بر اتریوم است.
برخلاف همتایان خود که سفارشات خرید را با سفارشات فروش تطبیق میدهند، کرو فایننس با بهرهمندی از ویژگی بازارساز خودکار (AMM) شبهکدها (pseudocode) حجم لیکوئیدیتی داراییهای خود را در بازار افزایش میدهد.
شبهکد روشی سریع، فشرده و غیررسمی برای توضیح یک الگوریتم کامپیوتری است که از ساختارهای معمول بعضی از زبانهای برنامهنویسی استفاده میکند و برای خواندهشدن توسط انسان و نه ماشین طراحی شدهاست.
بازارساز خودکار تضمینکنندۀ اجرای سریع سفارشهای خرید و فروش است و احتمال نوسان قیمت یک دارایی را در هنگام خرید کاهش میدهد. علاوهبر مزیت فوق، وجود یک سیستم خودکار موجب میشود که عمق بازار در مقایسه با سایر پلتفرمهای مبادلاتی آنلاین تا ۱۰۰ برابر افزایش یابد.
اجرای سفارشات خرید-فروش در Curve معمولا با ریسک بسیار کمی همراه است زیرا تراکنشها را یک به یک پردازش میکند. شاید با خود بگویید این شیوه بسیار کند است و مدرن بهنظر نمیرسد اما کرو فایینس از این راه سطح لیکوئیدیتی استخرهای خود را در شرایط مطلوبی حفظ کرده و پاداشهای خوبی به شرکتکنندگان میدهد. در ادامه برخی از ویژگیهای اصلی این پلتفرم را باهم مرور خواهیم کرد:
- کمینۀ زیانهای موقت (Minimal Temporary Losses): این زیانها تنها در بین تراکنشها رخ میدهند زیرا اکثر پلتفرمها قادر به اجرای بلافاصلۀ سفارشات نیستند. در این پلتفرمها ابتدا سفارش دریافت شده و سپس داراییهای مربوط به آن را به اتریوم تبدیل میکنند و پس از ذخیرهسازی آن را با دارایی موردنظر مبادله میکنند. چنانچه قیمت دارایی موردنظر بین زمان ثبتسفارش و تحویل دارایی افزایش یابد، پلتفرم موظف است تا ضرر را جبران و قیمت را ثابت نگه دارد. با پشتیبانی انحصاری Curve Finance از استیبلکوینها، تراکنشها بسیار سریع و بدون هرگونه زیان موقت اجرا میشوند.
- پیوستگی و ادغام (Mergers): از مهمترین ویژگیهای صرافیهای غیرمتمرکز، ترکیب کلاسهای مختلفی از داراییهای دیجیتال بهمنظور ارائه سود حداکثری به مشتریان است. باید به یاد داشت که ترکیب داراییها نیازمند نظارت پیوستۀ نرخ مبادلات است تا بتوان از زیانهای مالی هنگفت پیشگیری کرد.
- استخرها (Pools): کرو فایننس نقدینگی موردنیاز خود را از استخرها تامین کرده و بخشی از حمایتهای مالی کاربران را به شرکتکنندگان اهدا میکند. با این وجود این پلتفرم از لحاظ قانونی تضمینی درخصوص ضررهای احتمالی وارده به مشتریان نیست.
- نوسانات بازدهی (Fluctuation in returns): اکثر استخرهای این پلتفرم ناپایدار هستند، بهطوری که سطح بازدهی استخرهای با بازدهی بالا ممکن است در بلندمدت برابر با استخرهای بازدهی متوسط یا حتی کم شود. برای جبران دو روش وجود دارد. روش اول که بهتر است از آن پرهیز کنید تغییر استخر بازدهی است زیرا ورود به یک استخر جدید نیازمند پرداخت مجدد کارمزد است. روش دیگر توزیع سفارشها و داراییهای خود بین چندین استخر است تا درهنگام بروز نوسانات آسیب زیادی به نرخ بازدهی شما نرسد.
- کارمزدها (Fees): همانگونه که در بخش قبل اشاره شد کاربران برای ورود یا خروج از استخرهای کرو فایننس نیازمند پرداخت کارمزدهای مربوطه هستند. این کارمزدها هزینۀ لازم را برای اجرای بهینه و منظم خدمات این پلتفرم تامین میکنند. درنتیجه اگر به دنبال تغییر استخر برای افزایش درآمد هستید باید بدانید گاهی پرداخت کارمزدها از سود حاصله پیشی خواهند گرفت.
استخرهای نقدینگی به سه گروه تقسیم میشوند: بازدهی زیاد، بازدهی متوسط و بازدهی پایین. هر یک از این استخرها سودآوری متفاوت و سطح ریسک یکسانی دارند. نکتۀ حائز اهمیت آن است که هر استخر براساس میزان موفقیت و اعتبار تامینکنندۀ خود ممکن است ارزش سودآوری خود را تغییر دهد؛ درنتیجه استخری که بازدهی پایین دارد شانس این را دارد که جایگاه یک استخر با بازدهی زیاد را تصاحب کند.
کرو فایننس از ۷ استخر منحصربهفرد برخوردار است که ۴ عدد آنها (Compound، BUSD، PAX و Y) استخرهای وامدهی هستند و کاربران از فرایند وامدهی-وامگیری قادر به کسب درآمد هستند. ۲ استخر sBTC و sUSD مسئول اهدای پاداش به سفارشات خرید-فروش بوده و ۲ استخر REN و sBTC نیز ماهیت توکنمحور دارند.
عملکرد کرو فایننس چگونه است؟
اگر تا اینجا با ما همراه بوده باشید میدانید که Curve Finance کاملا شبیه به صرافی یونیسوآپ است اما تنها از استیبلکوینها پشتیبانی میکند. برای درک بهتر عملکرد کرو فایننس نخست مروری کوتاه بر پروتکلهای بازارساز خودکار (AMM) خواهیم داشت. سیستم AMM در کرو فایننس از ۴ بخش اصلی تشکیل شده است:
- ارائهکنندگان نقدینگی افرادی هستند که توکنهای خود را در استخرها سپردهگذاری میکنند.
- استخرها محل نگهداری توکنهای شرکتکنندگان است و نقدینگی موردنیاز مبادلات را فراهم میسازد.
- تریدرها با مبادلۀ توکنهای موجود در استخرهای نقدینگی موجب شکلگیری فشار خرید-فروش و تعیین قیمت توکنها میشوند.
- الگوریتمهای بازارساز خودکار قیمت توکنها را به شکلی بهینه و براساس فشار خرید-فروش در استخرهای نقدینگی تنظیم میکنند.
بازارسازهای خودکار به کمک الگوریتمهای قراردادهای هوشمند قادر به ارزشگذاری بهینۀ رمز ارزها در استخرهای نقدینگی بوده و نیاز به حضور طرف قرارداد را از بین میبرند.
اما سفارشها در صرافیهای متمرکز براساس دفاتر سفارشگذاری ایجاد میشوند. این دفاتر تضمین میکنند که صرافیها مالک تمام داراییها و طرف قرارداد تمام مبادلات خواهند بود.
با توجه به آنکه مبادلۀ استیبلکوینها در کرو فایننس مستلزم حضور دفاتر سفارش و طرف قرارداد نیست، ممکن است از خود بپرسید که این پلتفرم نقدینگی لازم را چگونه تامین میکند؟ این مبلغ از سوی کاربرانی تامین میشود که استیبلکوینهای خود را در پلتفرم Curve سپردهگذاری میکنند.
به بیان دیگر کرو فایننس نقدینگی لازم را از جانب کاربران بهدست آورده و برای تعیین قیمتها از الگوریتم ویژۀ خود بهره میبرد. در نهایت تریدرها میتوانند با قراردادهای هوشمند موجود به مبادلۀ دارایی دلخواه خود در استخرها بپردازند.
آیا کرو فایننس برای مبادلۀ استیبلکوینها بهتر از یونیسوآپ است؟
ارزش کل قفلشدۀ (TVL) تحت اختیار Curve اندکی کمتر از یونیسوآپ است. براساس نمودارهای معتبر سایت DeFi Pulse میزان TVL کرو فایننس و یونیسوآپ به ترتیب ۶ و ۶.۸۶ میلیارد دلار است.
تنها دلیل آنکه کرو علیرغم ناشناختگی، پابهپای یونیسوآپ در صدر جدول قرار دارد، تمرکز انحصاری آن بر استیبلکوینها است؛ پلتفرمهای بسیار اندکی در این حوزه فعالیت اختصاصی دارند. این موضوع هدفمندی کرو فایننس را افزایش داده و تریدرها و ارائهدهندگان نقدینگی میتوانند از مزایای زیر بهرهمند گردند:
- کارمزد مبادلاتی پایین: نرخ کارمزد Curve در برابر یونیسوآپ بسیار کمتر است؛ ۰.۰۴ درصد در برابر ۰.۳ درصد.
- حداقل لغزش مبادلاتی: نهنگها و جفتهای معاملاتی پرتقاضا از مهمترین دلایل لغزش معاملات هستند. کرو فایننس با استفاده از استخر داراییها این مشکل را به حداقل رسانده است.
- عدم وجود ضررهای موقت: ارائهکنندگان نقدینگی در استخرهای کرو فایننس تامینکنندۀ جفتهای معاملاتی استیبلکوینهایی هستند که احتمال وقوع ضررهای موقت را به صفر میرسانند.
صرافی Uniswap از اتریوم به عنوان ارز مبادلاتی پایه استفاده میکند. این DEX برای آنکه مبادلات را تا حد امکان ساده و ارزان اجرا کند تمامی سفارشات را نخست به ETH تبدیل کرده و سپس آن را با رمز ارز مقصد جابهجا میکند. با این روش تمامی سفارشها دارای دو دستور خرید بوده و کارمزد نهایی افزایش مییابد.
کرو فایننس با حذف اتریوم به عنوان رمز ارز پایه مبادلات ارزانتری را به کاربران ارائه میهد و استخرهای نقدینگی آن مملو از انواع استیبلکوینهایی است که سفارشهای شما را با نهایت سرعت، سادگی و طی یک فرآیند تکمیل میکنند.
چنانچه در شرایط خرسی بازار نمودارهای DeFi Pulse را مشاهده کرده باشید خواهید دید که کرو فایننس برخلاف سایر صرافیها توانسته است TVL خود را حفظ کند. دلیل این موضوع راهکار منحصربهفرد Curve در محفاظت از ارائهدهندگان نقدینگی خود در برابر ضررهای موقت است.
ضررهای موقت نتیجۀ از دست رفتن سود استخرهای نقدینگی هستند و هنگامی ایجاد میشوند که نوسان رمز ارزها باعث تنظیم قیمت نامطلوب جفتهای معاملاتی میشوند. با توجه به آنکه تمام استخرهای نقدینگی شما را ملزم میکنند تا یک جفت معاملاتی را در آنها سپردهگذاری کنید، هنگامی که قیمت یکی از آنها سریعتر از دیگر افزایش یا کاهش یابد ریسک تولید ضررهای موقت رخ میدهد و برای پیشگیری از آن باید یک تعادل ۵۰ به ۵۰ را بین داراییهای موجود در استخرها حفظ کنید.
راهکار کرو فایننس برای رفع مشکل ضررهای موقت استفاده از استخرهای پایدار است. تمام استخرهای نقدینگی این پلتفرم یا از الگوریتم یک-به-یک استیبلکوین (مانند: USDT/DAI) یا الگوریتم یک-به-یک توکنهای مصنوعی یا سینتتیک (مانند: sETH/ETH) تشکیل شدهاند. با محدود کردن داراییهای استخرها به یک جفت معاملاتی ثابت، کرو فایننس توانسته است به پلتفرمی امن برای حضور تامینکنندگان نقدینگی تبدیل شود.
چگونه از استخرهای نقدینگی کرو فایننس برای کسب سود دیفای استفاده کنیم؟
پروژۀ Curve را میتوان تنها پلتفرم حال حاضر حوزۀ کریپتو برای مبادلات استیبلکوینها دانست. حجم بالای نقدینگی و مکانیسم موثر بازارساز خودکار کرو فایننس به اندازهای موفق بوده است که به راحتی سفارشهای عظیم را به خود جذب میکند.
حجم معاملات روزانۀ کرو تقریبا کمتر از ۲۰۰ میلیون دلار است، که با انجام هر معامله ۰.۰۴ درصد از آن به عنوان کارمزد به استخرهای نقدینگی واریز میشود. با اینحال ارائهکنندگان نقدینگی Curve از روشهای زیر نیز قادرند از دارایی خود کسب سود کنند:
- کارمزد معاملات: با تامین نقدینگی استخرها میتوانید از کارمزد معاملات آن به تناسب حجم دارایی خود برخوردار شوید.
- ییلد فارمینگ یا برداشت بازده (Yield farming): داراییهای منفعل موجود در استخرها در سایر پروتکلهای دیفای سپردهگذاری شده و درآمد مضاعفی تولید میکنند.
- نرخ پرداخت سود سالانۀ بالا (APY): کرو فایننس به استیبلکوینهای سپردهگذاری شده در استخرهای نقدینگی خود سود سالانۀ بالایی میدهد.
- توکن veCRV: با قفلکردن توکن بومی CRV میتوان توکن veCRV را ایجاد کرد که در نهایت به افزایش نرخ سود سالانه منجر خواهد شد.
- استخرهای تقویتی: برخی از استخرها برای جذب نقدینگی بیشتر پاداشهایی از قبیل نرخ بازده بسیار بالایی به ارائهکنندگان میدهند.
توانایی بینظیر کرو فایننس برای ارائه انواع راهکارهای مالی، آن را به پلتفرم متمایزی بین سایرین تبدیل کرده است. شما حتی میتوانید چند راهکار فوق را باهم ترکیب کرده و نرخ سود خود را افزایش دهید.
ارز Curve Finance (CRV)
CRV نام توکن بومی پلتفرم کرو فایننس است و با عملیات سپردهگذاری و مبادلۀ استیبلکوینها از سوی کاربران به دست میآید. ارز CRV نوعی روش پرداخت سود تامینکنندگان نقدینگی استخرها است، زیرا سهم پول آنان به شکل مالیات و عوارض حاصل میگردد. CRV نخستینبار توسط یک توسعهدهندۀ مستقل، ۸ ماه پس از آغاز به کار کرو فایننس طراحی شد اما تیم توسعهدهندگان رسمی Curve آن را تایید نکردند.
توسعهدهندگان رسما اعلام کردند که این توکن از سوی تیم رسمی کرو فایننس تولید و عرضه نشده است. با اینحال پس از آنکه CRV با استقبال گستردهای مواجه شد و بسیاری از کاربران شروع به استخراج آن کردند، توسعهدهندگان طی بررسیهای ثانویه از صحت عملکرد CRV اطمینان حاصل کرده و آن را به عنوان یک ارز وابسته به Curve Finance معرفی کردند.
در ساعات اولیۀ معرفی CRV تقریبا ۱۰۰ هزار عدد از آن توسط کاربران استخراج شد. این موضوع صنعت رمز ارز را تاحدی تعجبزده کرد. قیمت ارز CRV در نخستین روز معرفی به بیش از ۵۰ دلار رسید، اما در هنگام نگارش این مقاله ارزش هر واحد از آن تنها ۱.۱۳ دلار است که نشاندهندۀ ناپایداری بیش از حد آن است و کاربران باید با هشیاری کامل نسبت به خرید آن اقدام کنند.
ارز CRV علاوهبر آنکه نوعی روش پرداخت سود تامینکنندگان نقدینگی محسوب میشود، به دارندگان خود درصد محدودی (وابسته به میزان مالکیت توکن) قدرت رایگیری در تصمیمگیریهای پلتفرم کرو فایننس را خواهد داد.
توکن veCRV
veCRV نسخۀ جانبی CRV است که در آن ve کوتاهشدۀ عبارت vote-escrowed میباشد. این یک اسم ساختگی برای اشاره به توکنهای CRV قفلشده در استخرهای نقدینگی به مدت معین است. از veCRV در مواردی همچون رایگیری حکمرانی، افزایش پاداش، کسب کارمزد تراکنشها و دریافت ایردراپ استفاده میشود.
هنگام قفلکردن توکنهای CRV در استخرهای نقدینگی، دو گزینۀ زمانی دراختیار خواهید داشت: دورۀ زمانی زیاد (قفل کردن همیشگی) و کوتاه (قفل کردن یک روزه). دورۀ بلندمدت و همیشگی سودآوری بسیار بیشتر برای داراییهای CRV شما به ارمغان خواهد آورد زیرا قفلهای CRV به مرور زمان اثربخشی خود را از دست میدهند. به بیان دیگر با قفل کردن CRV به مدت یک سال ۲۰۰ عدد veCRV به شما داده خواهد شد، اما اگر قفل سالانۀ خود را تمدید نکنید تعداد veCRVها در شش ماه آینده به ۱۰۰ عدد خواهد رسید.
هودل کردن veCRV از این جهت مفید است که به شما سود ناشی از کارمزد مبادلات تعلق خواهد گرفت. درحال حاضر نرخ سود سالانۀ veCRV تقریبا ۱۰ درصد است، اما تغییر حجم مبادلات ممکن است این نرخ را تحت تاثیر قرار دهد.
پروتکل کرو فایننس سازوکار تقریبا پیچیدهای دارد و این باعث شده است تا میزان پذیرش veCRV آنچنان بالا نباشد. با اینحال با درک هرچه بیشتر ییلد فارمرها از چگونگی عملکرد Curve، به تعداد کاربران حاضر در این پلتفرم افزوده میشود.
چنانچه مایل هستید توکنهای veCRV خود را به شکل همیشگی در پلتفرم کرو استیک کنید میتوانید از راهکاری بهنام Backscratcher Vault استفاده و سود سالانۀ خوبی کسب کنید. به یاد داشته باشید با استفاده از این راهکار امکان برداشت داراییهای شما ازبین خواهد رفت، اما اگر کرو فایننس با همین روند صعودی به پیشرفت خود ادامه دهد نباید نگران این موضوع باشید.
Swerve Finance
کرو فایننس نیز مانند سوشیسوآپ و یونیسوآپ دارای یک هارد فورک بسیار مهم است که Swerve Finance نام دارد. Swerve Finance توکن حاکمیتی (SWRV) خود را بدون هرگونه بنیانگذار و توسعهدهندۀ اختصاصی راهاندازی کرد. این توکنها در یک رویداد استخراج نقدینگی که حضور در آن محدودیتی نداشت بین کاربران توزیع گشت. Swerve ادعا میکند که یک فورک رسمی از Curve بوده و مدیریت آن کاملا بر عهده جامعۀ کاربری آن میباشد.
آیندۀ کرو فایننس (CRV)
کرو فایننس توانسته فضای دیفای را به عنوان یک صرافی غیرمتمرکز شوکه کند. حجم سرمایهای که کرو در سال ۲۰۲۱ به فضای دیفای انتقال داد به حدی بالا بود که در سهماهۀ چهارم سال تا ۱۲۷ درصد رشد داشت. شبکۀ بیتکوین در مقایسه تنها توانست ۵ درصد در بازۀ مشابه پیشرفت کند. با پذیرش هرچه بیشتر دیفای در سال جاری (۲۰۲۲) انتظار میرود که کرو فایننس همچنان صرافی غیرمتمرکز پیشتاز استیبلکوینها باشد. حتی میتوان گفت درصورتیکه یک مهاجرت دستهجمعی از ارزهای فیات به استیبلکوینها در آیندۀ نزدیک رخ دهد، کرو قطعا حکمران مطلق تمام صرافیها خواهد بود.
پیشنهاد مطالعه: ریفای (ReFi) چیست؟ طرحی برای آیندهای پایدارتر
جمعبندی
با درنظر داشتن این امر که آیندۀ فناوری و امور مالی به سمت رمز ارزها، شبکههای غیرمتمرکز و فناوری بلاکچین، در حرکت است، تغییر رویکرد بسیاری از اشخاص و نهادهای تجاری-سرمایهگذاری برای ملحق شدن به این رویداد کاملا طبیعی بهنظر میرسد.
بهرغم نوظهور بودن، Curve Finance با ویژگیهای قابلتوجهی که دارد میخواهد به رهبر اصلی پلتفرمهای حاضر در فضای دیفای تبدیل شود. چنانچه مایل به سرمایهگذاری در کرو فایننس هستید توصیه میکنیم باتوجه به نوظهور بودن این پلتفرم، حجم محدودی از دارایی خود را به آن اختصاص دهید تا احتمال وقوع هرگونه ریسک را به حداقل برسانید.
این مقاله صرفا برای اهداف آموزشی ارائه شده است و نباید بهعنوان مشاورهٔ تجاری و سرمایهگذاری از طرف کوین ایران و نویسندگانش قلمداد شود.
