فن توکن چیست؟ + معرفی سایت‌های خرید Fan Token یا توکن هواداری

به طور معمول رابطۀ بین هواداران و چیزی که به آن علاقه‌مندند، مانند تیم‌های ورزشی یا هنرمندان، یک رابطۀ یک‌طرفه بوده است، به‌طوری که هواداران با خرید بلیط یا آثار هنری بخشی از درآمد حاصله را به باشگاه ورزشی یا هنرمند موردنظر پرداخت می‌کردند. فناوری بلاک‌چین توانسته است با نوعی رمز ارز نوین به اسم فن توکن (fan token) یا توکن هواداری ماهیت این رابطه را تغییر دهد.

معرفی توکن‌ هواداری (fan token)

توکن‌های هواداری یا فن توکن‌ها نوعی رمز ارز هستند که امکان دسترسی به امتیازات متنوعی را به هواداران، مانند حق رای‌ در تصمیمات باشگاه ورزشی، پاداش‌ها، طراحی محصولات و تجربیاتی منحصربه‌فرد، خواهند داد. این توکن‌ها معمولا توسط باشگاه‌های ورزشی، انجمن‌های شعر و موسیقی و یا سایر سازمان‌هایی که سعی دارند حق تصمیم‌گیری و رهبری راه به هواداران بدهند، استفاده می‌شوند.

توکن‌های هواداری برخلاف توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) معاوضه‌پذیر هستند. به بیان دیگر فن توکن‌ها مانند ارز فیات یا پول نقد، قابل تعویض با کالاهای تجاری باشگاه‌های ورزشی و امتیازات VIP هستند. فن توکن‌ها نقش بسزایی در انسجام جوامع کاربری با سایر انجمن‌های هواداری مربوط به یک برند تجاری ایفا می‌کنند.

توکن‌های هواداری لزوما نباید توسط یک ذخیرۀ ارزش دیگر مانند بیت‌کوین و اتریوم پشتیبانی شوند، بلکه ارزش خود را از میزان حمایت هواداران برای برخورداری از امتیازات ویژه دریافت می‌کنند.

The Chiliz اولین و معروف‌ترین Fan Token است که راه را برای پیدایش توکن‌های هواداری متعدد دیگری ازجمله Manchester City Fan Token، AC Milan Fan Token و Juventus Fan Token هموار کرد. با گسترش روزافزون نوآوری در فضای بلاک‌چین، فن توکن‌ها توانسته‌اند کاربردهای متنوع و جدیدی را برای کریپتو رقم بزنند.

سازوکار فن توکن‌ها چگونه است؟

هواداران می‌توانند این توکن‌های دیجیتالی را خریداری و آن‌ها را مانند سایر رمز ارزها مبادله کنند. قیمت فن توکن‌ معمولا توسط فروشنده ارزش‌گذاری خواهد شد. دو نکتۀ قابل‌توجه دیگر در تعیین قیمت این توکن‌ها رفتار بازار و محبوبیت یک Fan Token در هنگام معامله است.

کاربران با خرید فن توکن‌ حق شرکت در تصمیم‌گیری امور متعدد باشگاه مورد علاقۀ خود را پیدا می‌کنند. این امور با توجه به برنامه‌ریزی هر باشگاه متفاوت است، اما برخی از متداول‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

• طراحی کالاهای تجاری باشگاه
• طراحی تورهای سیاحتی باشگاه
• سازوکار فروش و توزیع بلیط مسابقات و رویدادها
• موقعیت مکانی مسابقات
• گروه‌بندی کمینه محصول پذیرفتنی (minimum viable product)

امتیازات فوق به هواداران حس بهتری دربارۀ حضور در فرآیند باشگاه دلخواه خود داده و حتی با افزایش ارزش باشگاه مربوطه در طول زمان ممکن است قیمت آن‌ها نیز بالا رود.

فن توکن‌ها توانایی ساخت یک مجموعۀ انحصاری از هواداران متعهد را دارند. این توکن‌ها روش نوینی برای شرکت در یک سیستم پاداش و رای‌گیری به دارندگان خود می‌دهند، به‌طوری که با داشتن توکن‌های بیشتر میزان نفوذ و وفاداری شما به تیم محبوب‌تان افزایش می‌یابد.

پیشنهاد مطالعه: NFT موزیک چیست؟ (Music NFT) + بازارهای خرید و فروش NFT موزیک

چیلیز (Chiliz) چیست؟

فن توکنِ بسیار محبوب چیلیز خود را تحت عنوان «ارائه‌کنندۀ برتر فناوری بلاک‌چین و فینتک در حوزۀ فینتک و سرگرمی جهان» معرفی می‌کند. چیلیز (CHZ) که پیشتاز توکن‌های هواداری به‌شمار می‌آید دارای یک بلاک‌چین بومی است و برای تعامل هواداران با تیم‌ها و باشگاه‌های محبوب‌شان پلتفرمی به اسم Socios.com را توسعه داده است.

توکن بومی چیلیز، CHZ نام داشته و از استاندارد ERC20 تبعیت می‌کند، به معنای آنکه امنیت و پایداری آن به وسیلۀ بلاک‌چین اتریوم تامین و برای پرداخت‌های پلتفرم Chiliz و Socios.com به کار می‌رود.

چیلیز را می‌توان بنیان‌گذار فن توکن‌ها دانست. با مراجعۀ هواداران به پلتفرم Socios.com، شرکای باشگاه میزبان رویداد عرضۀ توکن هواداری (FTO) خواهند بود. طی این رویداد فن توکن‌ها با قیمتی ثابت و زودتر از عرضۀ در بازار دراختیار کاربران قرار می‌گیرد.

هواداران با خرید فن توکن‌ ها قادر‌ند تا در فرآیند رای‌گیری از طریق اپلیکیشن تلفن همراه شرکت کنند و با سایر هواداران که اشتیاق مشترکی در حمایت از یک باشگاه دارند در ارتباط باشند.

باشگاه‌های فوتبال از پلتفرم Socios.com به عنوان راهکاری برای توسعۀ هواداران خود در سطح جهانی استفاده می‌کنند. این امر در کشورهای آسیایی که شور و اشتیاق هواداران به تیم‌های فوتبال رو به افزایش است، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. پلتفرم Socios.com با اتصال باشگاه‌ها به هواداران، تضمین‌کنندۀ جریان درآمدی جدید، دیجیتالی، امن، با قوانینی شفاف برای باشگاه‌ها است.

مختصری دربارۀ توکن‌ CHZ

• CHZ توکن بومی پلتفرم com است و تمام پرداخت‌های آن را ممکن می‌کند. این پلتفرم سمت کاربر به هواداران امکان استفاده از CHZ را برای شرکت در نظرسنجی‌ها و دریافت پاداش خواهد داد.
• کاربران برای حضور در رویداد عرضۀ اولیۀ توکن هواداری (FTO) و دسترسی به Socios Locker Room باید مقداری CHZ دراختیار داشته باشند.
• توکن CHZ از بازار بسیار خوبی برخوردار است و در بسیاری از صرافی‌های بزرگ رمز ارز مانند بایننس و Huobi خرید و فروش می‌شود.

Socios تنها پلتفرم مبادله و خرید Fan Token نیست؛ صرافی معروف بایننس نیز در اکتبر ۲۰۲۱ با معرفی Binance Fan Tokens رسما در این حوزه فعالیت خود را آغاز کرد. این پلتفرم از توکن‌های هواداری Alpine F1 Team، S.S. Lazio، FC Porto، Santos FC و سایر باشگاه‌های ورزشی پشتیبانی می‌کند.

ارزش کل بازار فن توکن‌ها در مقایسه با رمز ارزها تقریبا کم است. تا شهریور ۱۴۰۱ باشگاه لاتزیو، تیم فرمول ۱ آلپاین و پاری‌سن‌-ژرمن به ترتیب ارزش بازاری معادل با ۶۶، ۵۰ و ۲۹ میلیون دلار داشته‌اند. ارزش کل بازار بیت‌کوین و اتریوم، دو دارایی برتر بازار رمز ارزها، به ترتیب ۳۸۰ و ۲۰۰ میلیارد دلار است.

امتیازاتی که Fan Token به دارندگان خود ارائه می‌کند در برابر توکن‌های حاکمیتی پروژه‌های امورمالی غیرمتمرکز (DeFi) نسبتا ناچیز است. کاربران دیفای می‌توانند با تصمیم درخصوص نحوۀ عملکرد پروتکل دلخواه خود نقش بسیار مهمی در رهبری آن ایفا کنند.

چگونه Fan Token بخریم؟

کاربران برای خرید توکن هواداری تیم یا باشگاه موردنظر خود باید ابتدا مقداری CHZ در کیف‌پول خود داشته باشند. با این‌ حال برخی از توکن‌های هواداری را می‌توان بدون مراجعه به پلتفرم Socio و خرید CHZ دریافت کرد.

این دست توکن‌ها بسیار انحصاری بوده و تنها برای دسترسی به دفترکل رمزنگاری‌شدۀ رای‌دهی و حقوق اعضا صادر می‌شوند. برای مبادله یا معاوضۀ هر یک از فن توکن‌ها می‌توان به بستر بومی Chiliz.net مراجعه نمود.

صرافی‌های معتبر و اصلی رمز ارز از فن توکن‌های رسمی که دارای حجم بازار خوبی باشند پشتیبانی می‌کنند. اگر Fan Token شما جزو این گروه نیست نگران نباشید؛ با مراجعه به صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) مانند یونی‌سوآپ و داشتن مقداری رمز ارز (مانند اتریوم یا لایت‌کوین) فن توکن‌ موردنظر خود را یافته و آن را خریداری کنید.

فن توکن چیلیز را در حال حاضر می‌توان در پلتفرم‌های زیر خرید-فروش کرد:

• com
• Coinbase Pro
• Huobi Global
• Bithumb
• KuCoin

چگونه توکن‌های هواداری را شناسایی کنیم؟

فن توکن‌ها معمولا بخشی از برنامۀ امتیازدهی باشگاه‌های ورزشی بوده و تفاوت اصلی آن‌ها با رمز ارزها در این است که برای حل مسائل و معماهای پیچیدۀ ریاضی استفاده نمی‌شوند. به بیان دیگر این توکن‌ها بیشتر جنبۀ تفریحی داشته و جهت ارائۀ پاداش به هواداران صادر می‌شوند.

پیشنهاد مطالعه: ریفای (ReFi) چیست؟ طرحی برای آینده‌ای پایدارتر

جمع‌بندی

فن توکن‌ها نوعی رمز ارز هستند که به دارندگان خود امکان دسترسی به امتیازهای ویژۀ یک باشگاه ورزشی خاص، مانند جلسات ملاقات حضوری و تخفیفات استثنایی بلیط و محصولات تجاری را می‌دهند. توکن‌ هواداری برای باشگاه‌های ورزشی نیز مفید بوده و منبع درآمد جدیدی برای آن‌ها رقم می‌زنند.

اگر قصد سرمایه‌گذاری در فن توکن ها را دارید بهتر است مانند سایر فرصت‌های مالی ابتدا ارزش ارائه‌شده را ارزیابی کرده و سپس با آگاهی کامل اقدام لازم را انجام دهید. با این‌حال ایدۀ Fan Token بیشتر از آنکه بر حوزۀ سرمایه‌گذاری متمرکز باشد، ارائه‌دهندۀ امتیازات و راهکارهای تعاملی هواداران با باشگاه‌های ورزشی محبوب‌شان است.

این مقاله صرفا برای اهداف آموزشی ارائه شده است و نباید به‌عنوان مشاورهٔ تجاری و سرمایه‌گذاری از طرف کوین ایران و نویسندگانش قلمداد شود.