ریفای (ReFi) که کوتاه شدۀ عبارت «Regenerative Finance» است به معنای امورمالی احیاکننده بوده و بیانگر راهکاری است که در آینده برای تامین مالی پروژه‌های درحال توسعه و متن‌باز استفاده می‌شود. به تعبیر دیگر می‌توان ریفای را تاسیس نوعی جامعۀ عمومی برای پروژه‌هایی دانست که انتظار می‌رود بازگشت مالی قابل‌قبولی برای تامین‌کنندۀ مالی خود داشته باشند.
راهکار پیشنهادی ReFi بهره‌مندی از پول به عنوان ابزاری جهت مسائل سیستماتیک و احیای جوامع و محیط طبیعی است. ریفای سعی دارد ارزش مشترکی ایجاد کند که در آن سودآوری یک هدف نیست بلکه راهی برای پیشرفت هرچه بیشتر تلقی می‌شود. گردش مالی در امورمالی احیاکننده جای خود را به انباشت سرمایه می‌دهد.
مقایسۀ امورمالی سنتی، سرمایه‌گذاری ESG و امورمالی احیاکننده (ReFi)
مقایسۀ امورمالی سنتی و امورمالی احیاکننده (ReFi)
بارزترین تفاوت بین امورمالی سنتی و ریفای را می‌توان در شاخص سنجش موفقیت آن‌ها دانست. در امورمالی سنتی موفقیت مالی بر مبنای بازگشت سرمایه محاسبه می‌شود و هرگونه تاثیر مثبت احتمالی اجتماعی و محیط زیستی، یک محصول جانبی قلمداد خواهد شد. پاداش‌ها در امورمالی سنتی تنها برای افزایش حداکثری سود مالی وضع شده و پول را نوعی هدف درنظر می‌گیرند. از سوی دیگر در امورمالی احیاکننده موفقیت براساس تحقق تغییرات مثبت سنجیده شده و سودآوری مالی یک محصول جانبی است.
مقایسۀ سرمایه‌گذاری ESG و امورمالی احیاکننده (ReFi)
نخست بهتر است مفهوم ESG را بدانیم. راهبری محیطی، اجتماعی و شرکتی یا ESG مخفف «Environmental, social, and corporate governance» راهکاری است برای ارزیابی میزان فعالیت یک شرکت به نمایندگی از آن اهداف اجتماعی که فراتر از نقش یک شرکت برای به حداکثر رساندن سود از طرف سهامداران شرکت است. نوعاً، اهداف اجتماعی که دیدگاه ESG از آن‌ها دفاع می‌کند شامل تلاش برای دستیابی به مجموعه معینی از اهداف زیست‌محیطی و همچنین مجموعه ای از اهداف مربوط به حمایت از جنبش‌های اجتماعی خاص، و مجموعه سومی از اهداف مربوط به این هستند که آیا شرکت به‌گونه‌ای اداره می‌شود که با اهداف جنبش تنوع، برابری و شمول سازگاری داشته باشد.
سرمایه‌گذاری ESG علی‌رغم چالش‌های موجود بدون شک روند مثبتی تلقی می‌شود. این رویکرد به‌رغم آنکه شاخص‌های ESG و منابع موجود را در تصمیمات سرمایه‌گذاری اعمال و ادغام می‌کند، اما همچنان سودآوری مالی را هدف اصلی خود می‌داند. علاوه‌بر این باید دانست که بازنمود گزارش‌های تجدیدپذیری شرکت‌ها غالبا از عملکرد به سمت پردازش انحراف دارد. باید دانست که حتی استراتژی‌های سرمایه‌گذاری که با هدف کسب سود خالص مثبت تدوین شده‌اند بر مجموعه اهداف محدودی تنظیم شده و معمولا قادر به درنظر گرفتن نحوۀ ایجاد پیامدهای احتمالی و ذی‌نفعان نخواهند بود.
ریفای شکاف‌های موجود بین امورمالی سنتی و سرمایه‌گذاری ESG را پوشش داده و به ادغام روش‌های مختلف سرمایه‌گذاری، وام و تامین مالی کمک خواهد کرد. این ویژگی کارآفرینان، پروژه‌های کوچک و راهکارهای هدفمند را تامین مالی کرده و موفقیت آن‌ها را به حداکثر می‌رساند.
ویژگی‌های ReFi
به طور خلاصه باید گفت که رویکرد امورمالی احیاکننده جامع، فراگیر، غیرمتمرکز و تضمین‌کنندۀ ارتباط صحیح بین علت و معلول است. کاربرد Regenerative Finance محدود به اجرای تراکنش‌ها نمی‌شود، بلکه راه‌گشای موثری به بسیاری از فرصت‌ها است زیرا همکاری خلاقانه با افراد شایسته به افزایش ضریب موفقیت پروژۀ شما منجر خواهد شد.
با استقبال از ریفای می‌توان امید داشت که تعامل ذی‌نفعان مجددا تحقق یابد. ReFi تضمین می‌کند که به‌جای تصمیمات هرمی و از بالا به پایین، سهامداران حاضر در هر پروژه مستقیما در امر تصمیم‌گیری نقش داشته و از راهکارهایی که به شکلی جامع به رفع مشکلات می‌پردازند حمایت شود. راهکارهایی از این دست که ماهیتی سیستماتیک دارند تنها به مقصد سرمایه‌گذاری اهمیت نداده، بلکه به اشخاص و چگونگی انتقال سرمایه نیز توجه دارند.
ویژگی دیگر امورمالی احیاکننده مربوط به تجانس ریفای و امورمالی غیرمتمرکز (DeFi) است. دیفای نوعی شبکۀ همتا-به-همتا است که از قراردادهای هوشمند مبتنی بر بلاک‌چین‌ها بهره می‌برد. ReFi می‌خواهد جوامعی را که از ابزارهای مالی همتا-به-همتا برای حمایت از پروژه‌های تجدیدپذیر استفاده می‌کنند، احیا کرده و یاری رساند.
ReFi و صنعت کریپتو
نسل سوم اینترنت یا وب۳ که اهداف پیچیدۀ آن تنها با اتحاد همکاری‌ها میسر می‌شود بستر بسیار مطلوب ادغام تمرکزدایی و ReFi است. اگرچه ریفای بسیار نوپا است اما ظرفیت آن برای بازآفرینی ساختارهای اقتصادی به شکل نظام‌های جامع و تجدیدپذیر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
پروژه‌های تجدیدپذیر و راهکارهای آب و هوایی موجود در فضای وب۳ تنوع فراوانی دارند که در اینجا به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم: حذف آلاینده‌های کربنی، توسعۀ شهرهایی با منابع انرژی تجدیدپذیر، حفاظت از اکوسیستم‌های طبیعی و حذف زباله‌های شهری. در این میان یکی از برجسته‌ترین پروژه‌های موجود در تلفیق ریفای با وب۳ حل چالش‌ها و موانع موجود در تجارت کربن (carbon trading) است.
امورمالی احیاکننده با بهره‌مندی از فناوری بلاک‌چین قادر به خلق شفافیت نوینی است که از ثبت چندبارۀ اعتبارات پیشگیری می‌کند. اعتبارات آن‌چین کربن قابل رهگیری بوده و هیچ دو شخصی نمی‌توانند بر یک اعتبار یکسان ادعای مالکیت کنند. این ویژگی توسط فرآیند سوزاندن اعتبارات آن‌چین محقق خواهد شد.
یک مثال کاربردی از ریفای: پروتکل Toucan
Toucan یک پروژۀ بلاک‌چین با هدف دسترسی همگانی به تجارت کربن است. در Toucan یک پُل کربن (Carbon Bridge) طراحی شده است که به افراد امکان انتقال اعتبارات کربی را به شکل توکنی‌شده می‌دهد.
کربن توکنی‌شده و پُل کربنی پروتکل Toucan
کربن توکنی‌شده و پُل کربنی پروتکل Toucanپروتکل Toucan تصمیم دارد تا کربن توکنی‌شده را به یک راهکار نوین در حوزۀ دیفای بدل سازد. این امتیاز جدید را می‌توان به عنوان واحدها یا لگوهای پولی کربنی درنظر گرفت.
پُل کربنی Toucan پلی یک‌طرفه است که به وسیلۀ آن تنها می‌توان اعتبارات کربنی را به بلاک‌چین انتقال داد. یک‌طرفه بودن این پُل مانع از شمارش مجدد یک اعتبار خواهد شد. اعتبارات پیش از آن که به حالت آن‌چین تبدیل شوند باید نخست توسط کاربر از رجیستری منبع حذف و از گردش خارج شوند؛ این فرآیند تضمین‌کنندۀ آن است که این توکن کربنی ماهیتی منحصربه‌فرد دارد.
موفقیت Toucan به حدی بوده که از زمان راه‌اندازی توانسته است بیش از ۲۱ میلیون آفست کربن (کاهش انتشار دی‌اکسید کربن یا دیگر گازهای گلخانه‌ای) را به بلاک‌چین خود جذب و آن را از گردش در رجیستری Verra خارج کند.
جمع‌بندی
ReFi یا امورمالی احیاکننده فرایندی است که در آن از انواع مختلف سرمایه برای ایجاد تغییرات سیستماتیک، تجدیدپذیر و مثبت استفاده خواهد شد. ریفای سعی دارد تا جریان سرمایه‌گذاری را به سمت کسب‌وکار تجدیدپذیر هدایت کرده تا ضمن تسهیل پیشرفت آن به بهبود تاثیر‌گذاری آن نیز منجر شود. امورمالی احیاکننده قادر است تا با تامین سرمایۀ لازم کمبودهای بازار را جبران کند. برخلاف امورمالی سنتی، ReFi به پروژه‌های مستقل و نوپا انگیزۀ لازم را برای خلق پیامدهای مفید محیط زیستی و اجتماعی می‌دهد.
این مقاله صرفا برای اهداف آموزشی ارائه شده است و نباید به‌عنوان مشاورهٔ تجاری و سرمایه‌گذاری از طرف کوین ایران و نویسندگانش قلمداد شود.
