بحث آزادچندرسانه‌ای

توکنومیک یا اقتصاد توکنی چیست؟ (Tokenomics) – قسمت اول

در حال حاضر میزان سرمایه بازار رمزارز حدود ۱۷۰ بیلیون دلار است. اگر می خواهید سهمی در این بازار داشته باشید، توصیه می شود قبل از ورود دانش کافی کسب کنید. توکن های مختلفی وجود دارند که دارای مدل توکن یا اقتصاد توکنی متفاوتی هستند. برای کسب دانش عمیق از اقتصاد توکنی دارایی دلخواه باید وایت پیپر آن را به دقت مطالعه کنید.

هدف این راهنما این است که شما را با کارکرد اقتصاد توکنی آشنا کنیم.

توکن چیست؟

در دنیای واقعیف یک توکن چیزی است که بیانگر یک حقیقت قابل رئویت یا محسوس، کیفیت، احساس و غیره است. خوشبختانه تعداد زیادی توکن واقعی موجود است.

  • کارت باشگاه شما یک توکن است که نشان می دهد که در باشگاه ثبت نام کرده اید.
  • گواهینامه رانندگی نشان می دهد که آموزش های لازم برای رانندگی را طی کرده اید.
  • کارت هتل نشان می دهد که شما برای یک اتاق در هتل پول پرداخته اید.

به همین ترتیب، در رمزارز، یک توکن نماینده چیزی در اکوسیستم است، که می تواند حق رأی، دارایی و یا هر چیز دیگری باشد. نقش های توکن محدود به یک مورد نیست. یک توکن نشان دهنده یک واحد است که یک شرکت دارد و اغلب آن را طی فروش عمومی بین سرمایه گذاران توزیع می کند.

پیشنهاد مطالعه: تفاوت بین رمزارز، ارز دیجیتال، توکن و آلتکوین در چیست؟

اقتصاد توکنی چیست؟

توکنومیک (Tokenomics یا همان اقتصاد توکنی) از دو کلمه توکن و اکانومیک به معنای اقتصاد تشکیل شده است. اقتصاد توکنی کیفیت یک توکن است که کاربران/سرمایه گذاران را قانع می کند تا از آن استفاده کنند و اجازه ساخت اکوسیستم بر مبنای پروژه آن توکن را می دهد. هر چیزی که روی ارزش توکن تأثیر می گذارد بخشی از اقتصاد توکنی است. اقتصاد توکنی یک موضوع بسیار گسترده است و شامل اجزای مختلفی می باشد. اجازه دهید آنها را یک به یک بررسی کنیم.

تیم:

لازم به ذکر است که برای موفقیت یک پروژه یک تیم قوی باید از آن پشتیبانی کند. افراد پشت پروژه تعیین می کنند که پروژه یک سکه شانسی برای پذیرش گسترده دارد.پس تیم یک جزئ مهم از اقتصاد توکنی است. اجازه دهید به مثال هایی در این زمینه بپردازیم.

اقتصاد توکنی

مثلاً تیم پشت توکن  Basic Attention یا به طور خلاصه BAT را در نظر بگیرید. یکی از دلایل اصلی که BAT توانسته به موفقیت دست بیابد تیم پشتیبان است. مؤسس BAT با نام  Brendan Eich  که مؤسس جاوااسکریپت و موزیلا فایرفاکس نیز می باشد. تیم کنار او بسیار مستعد و معتبر است.

پیشنهاد مطالعه: توکن بت (BAT) یا همان بیسیک اتنشن توکن چیست؟

تخصیص توکن:

نکته مهم دیگر این است که چگونه توکن پس از عرضه توزیع خواهد شد. می توانید این موارد را در وایت پیپر جستجو کنید. همچنین، مهم است زمان lock-up که به تیم و مشاوران داده می شود را نیز بررسی کنید. مؤسسان/ایجادکنندگان که به پتانسل بلند-مدت پروژه علاقه مند هستند دارای دوره lock-up طولانی هستند.

روابط عمومی و برندینگ:

یکی از مهم ترین جنبه های پروژه های رمزارز جامعه آن است. بدون داشتن یک جامعه خوب، پروژه بی ارزش است. مهم نیست چه قدر رمزارز شما اساسی است، باید توجه کافی به خریداران بالقوه یا همان جامعه داشته باشید. پروژه هایی که دارای جامعه فعال هستند تمایل به داشتن سکه های پایدار در آنها بیشتر است.

بسیاری از پروژه های رمزارز تمایل به نادیده گرفتن جامعه و تمرکز بیشتر بر روی ساخت محصول دارند. درحالیکه اهمیت و تمرکز برای ساخت یک پروژه عالی ایرادی محسوب نمی شود، اما جامعه نیز اهمیت بالایی دارد.

پروژه ها نیاز دارند شخصی در تیم داشته باشند که به طور مرتب و دلسوزانه با کاربران در ارتباط باشد.

مدل بیزینسی:

یکی از فاکتورهای کلیدی مدل بیزینسی پروژه است. پروژه ها باید دارای مدل قوی باشند که بتوانند کسب درآمد کنند. سکه های رمزارز مثل بیت کوین و بیت کوین کش با هدف پرداخت خلق شده اند، بنابراین نیازی به بیزینس مدل های پیچیده ندارند. اگرچه، برای کاربردهای نامتمرکز، که چیزی فراتر از یک سیستم پرداخت ساده هستند، باید بیزینس مدل قوی داشته باشند.

برای مثال در مدل Golem این است که با استفاده از توکن GNT به منابع خود دسترسی داشته باشند. به طور مشابه، در ایاس برای بدست آوردن منابع مورد نیاز برای اجرای Dappها باید شرط بندی کنید.

پیشنهاد مطالعه: اپلیکیشن‌ غیرمتمرکز یا Dapp چیست؟

سهام واقعی:

سهام واقعی در واقع آوردن هر ارزش واقعی به بازار است. آیا پلتفرم پروژه کاملاً بر توکن وابسته است؟ اگر پاسخ مثبت است، سرمایه گذاری در این پروژه معقول است.

بخش قانونی:

پس از آنکه در سال های بین ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ شرکت ها از عرضه اولیه پول کسب کردند، تحت بررسی های جامع دولتی قرار گرفتند. طبق آن، پروژه هایی که به آن علاقه دارید باید به طور قانونی با تمام قوانین آن کشور همخوانی داشته باشد. پروژه باید دارای تیم قانونی باشد که از انطباق با قوانین مختلف اطمینان حاصل شود.

ساختار توکن:

آخرین چیزی که باید بدانید ساختار توکن است و اینکه چگونه توکن در پروژه حضور دارد. این موضوع بسیار عمیق است و در بخش های بعدی بیشتر روی آن تمرکز خواهیم داشت.

انواع توکن:

قبل از آنکه بیشتر ادامه دهیم، باید بدانیم با چه نوع توکنی در ارتباط هستیم. چند راه برای گروه بندی توکن ها وجود دارد، اجازه دهید به برخی از آنها اشاره کنیم.

لایه اول در برابر لایه دوم:

لایه اول بلاک چین اصلی است. توکنی که این بلاک چین را فعال می کند توکن لایه اول است. لایه دوم Dapp/ICO ها هستند که بر روی بلاک چین اصلی قرار می گیرند. اجازه دهید با یک مثال به بررسی بیشتر این موضوع بپردازیم.

OmiseGO یک پروژه بر روی بلاک چین اتریوم است. در این مورد، اتریوم لایه اول است که با اتر کار می کند که به آن توکن لایه اول می گویند. OmiseGO لایه دوم است که با OMG کار می کند که همان توکن لایه دوم است.

در این مورد، عملکرد لایه دوم به عملکرد لایه اول بستگی دارد. اگر لایه اول دچار مشکل شود، برای مثال هک شود، بر عملکرد لایه دوم تأثیر می گذارد. بسیاری از پروژه ها در حال حاضر در حال مستقل سازی حداکثری لایه اول و دوم هستند، البته ارتباطاتی این دو لایه همواره وجود خواهد داشت.

حال اگر اپلیکیشن لایه دوم عملکرد خوبی داشته باشد، به لایه اول نیز منعکس می شود. به همین ترتیب، بسیاری از پروژه های لایه اول سعی می کنند تا توسعه دهندگان بیشتری وارد پلتفرم کنند. با افزایش کیفیت لایه دوم، عملکرد لایه اول شبکه بهبود خواهد یافت.

چین اصلی در برابر چین فورک شده:

گروه دوم در اغلب موارد در مورد پروتکل لایه اول است. به زبان ساده، آیا پروتکل اصلی یا فورک است. بیت کوین و اتریوم مثال هایی از پروتکل اصلی هستند. زی کش، بیت کوین کش، لایت کوین و غیره مثال هایی از چین های فورک شده هستند زیرا از پروتکل بیت کوین اصلی فورک شده اند.

دارایی در برابر سهام:

دارایی در برابر سهام

به این دلیل که اغلب عرضه اولیه ها موقعیت های سرمایه گذاری در خود شرکت هستند، اغلب توکن ها سهام هستند. اگرچه، اگر توکن از تست Howey عبور نکند به عنوان توکن دارایی درنظر گرفته می شود. این توکن ها برای کاربران یک محصول یا خدمتی فرآهم می کنند.

مطابق نظر مدیر ارشد شرکت Never Stop Marketing توکن دارایی می تواند برای صاحبان خود موارد ذیل را فراهم کند:

  • اجازه استفاده از شبکه
  • حق رأی
  • افزایش قیمت به دلیل محدودیت عرضه

از طرف دیگر، توکنی که از تست Howey عبور کند به عنوان توکن سهام شناخته می شود. این توکن ها اغلب ارزش خود را از دارایی های خارجی و قابل معامله دریافت می کنند. به این دلیل که توکن سهام در نظر گرفته شده اند، تحت قوانین سهام قرار می گیرند. اگر عرضه اولیه از قوانین پیروی نکند، جریمه می شود.

تعویض پذیری در برابر تعویض ناپذیری:

تعویض پذیری در برابر تعویض ناپذیری:

اگر ۱۰۰ دلار از دوستتان قرض بگیرید و به او یک اسکناس ۱۰۰ دلاری دیگر بدهید مشکلی بوجود نخواهد آمد. درحقیقت، می توانید به او دو اسکناس ۵۰ دلاری یا حتی ۱۰ اسکناس ۱۰ دلاری بدهید. به این نوع از دارایی دارایی تعویض پذیر می گوییم.

در مقابل دارایی های جمع شونده داریم. فرض کنید نقاشی پیکاسو دوستتان را برداشته اید، نمی توانید نقاشی پیکاسوی دیگری به او بدهید. برخلاف پول، نقاشی و هر نوع دیگری از دارایی های جمع شونده غیرقابل تغییر هستند.

ارزها به دلیل تعویض پذیری دارای ارزش مضاعفی هستند. هر قدر پذیرش یک ارز بیشتر باشد، افراد بیشتری از آن استفاده می کنند و درنتیجه ارزش بالاتری خواهد داشت. بنابراین، باید بررسی کنید که آیا توکن تعویض پذیر است یا نه.

تعویض ناپذیری در مواردی که توکن شما از نوع جمع شونده باشد یک دارایی مطلوب تلقی می شود. برای مثال توکن رمزارز مثالی از توکن تعویض ناپذیر است. آنها به دلیل یکتا بودن ارزش دارند.

پیشنهاد مطالعه: توضیح ساده توکن غیر قابل تعویض (Non-Fungible Tokens)

جریان توکن:

مواردی وجود دارد که باید در نظر داشته باشید تا بتوانید ساختار توکن را بفهمید. در درجه اول، اجازه دهید نگاهی به جریان توکن بیاندازیم.

درک نحوه جریان توکن در اکوسیستم بخش ضروری در توکنمیک است. وقتی به پروژه نگاه می کنید، باید موارد زیر را در نظر بگیرید:

  • چگونه می خواهد در بلندمدت یک اکوسیستم پایدار بسازد؟
  • چگونه توکن ها وارد/خارج اکوسیستم می شوند؟
  • چگونه افراد مشارک کننده تشویق به انجام فعالیت می شوند؟

جریان توکن در لایه اول:

اجازه دهید این موضوع را در لایه اول بررسی کنیم. صرف نظر از یک روش پرداخت، لایه اول اقتصاد توکنی را به وسیله موارد زیر قدرتمند می سازد؟

  • تشویق مشارکت کنندگان
  • توسعه در پلتفرم

تشویق مشارکت کنندگان:

بیت کوین یک پروتکل لایه اول اصلی است. درحالیکه بیت کوین یک مدل ساده سیستم پرداخت دارد، از طریق نودهای خاص به نام ماینرها پشتیبانی می شود. بیت کوین براساس پروتکل اجماع گواه اثبات کار است.

اجازه دهید به بررسی عملکرد پروتکل گواه اثبات کار بپردازیم.

  • ماینرها مسائل رمزارز را برای استخراج یک بلاک حل می کنند تا بتوانند یک بلاک به بلاک چین اضافه کنند.
  • این فرآیند نیاز به انرژی و قدرت محاسباتی بالایی دارد. مسائل به گونه ای حل شده اند که مشکل باشند.
  • وقتی یک ماینر مسئله را حل می کند، بلاک را برای تأیید به شبکه می فرستد. در صورت تأیید، بلاک به چین اضافه می شود.

بنابراین، چه چیزی ماینرها را برای انجام کار تشویق می کند، استخراج به خودی خود گران است؟ برای یافتن یک بلاک معتبر، ماینر، یا به طور دقیق تر استخری که ماینر به آن تعلق دارد، پاداش دریافت می کند، که در حال حاضر این مقدار پاداش برابر ۱۲.۵ بیت کوین است.

مورد فوق یک مثال تشویق در سیستم است. در مواردی سیستم تنبیه نیز وجود دارد. اتریوم تمایل دارد از طریق پروتکل کسپر به اجماع گواه اثبات سهام منتقل شود. فرآیند این روش اجماع به صورت زیر خواهد بود؟

  • تأییدکنندگان در بلوکه کردن مقداری سکه به عنوان استیک کمک می کنند.
  • پس از آن شروع به تأیید بلاک ها می کنند. یعنی، پس از کشف بلاک که فکر می کنند قابلیت اضافه شدن به چین را دارد، آنها آن را با قرار دادن مقداری شرط تأیید می کنند.
  • اگر بلاک اضافه شود، تأییدکننده پاداشی متناسب با میزان شرط دریافت می کند.

اگر تأییدکنندگان سعی در اجرای رفتار غیراخلاقی داشته باشند، مقدار شرط آنها از بین خواهد رفت. به عبارت دیگر، اگر بر علیه سیستم فعالیت شود آن فرد با از دست دادن مبلغ شرط به سرعت تنبیه می شود. این سیستم اطمینان می دهد که مشارکت کنندگان در سیستم در مسیر جریان توکن فعالیت می کنند.

پیشنهاد مطالعه: کارمزد انتقال بیت کوین چقدر است؟ نحوه محاسبه کارمزد تراکنش‌ها در بلاک چین

توسعه در پلتفرم:

براساس عقیده مدیر بایننس، برای توسعه صنعتی که در آن هستیم به کارآفرین های بیشتری برای توسعه پروژه ها نیاز داریم. همچنین، مؤسس اتریوم و ترون نیز جامعه خود را برای ساخت پروژه های جدید در بلاک چین های خود تشویق می کنند.

برخی از افراد مستعد در فضای بلاک چین تمایل به ایجاد Dapp بیشتر در بلاک چین دارند. برای دانستن رابطه بین ایجاد پروژه های معتبر در شبکه و ارزش خود شبکه، باید نگاهی به قانون Metcalfe بیاندازیم.

این قانون تئوری اثر شبکه است. براساس مطلبی در ویکیپدیا، این قانون بیان می کند که تأثیر یک شبکه مخابراتی متناسب با مربع تعداد کاربران متصل به سیستم است (n^2).

این رابطه توسط Bob Metcalfe فرموله شده است، مؤسس اترنت و یکی از مؤسسان ۳Com.

اقتصاد توکنی

به بیان ساده، قانون Metcalfe بیان می کند که با افزایش تعداد افراد بیشتر در شبکه، ارزش شبکه افزایش خواهد یافت.

مثلاً، اگر فقط یک نفر تلفن داشته باشد، تلفن ارزشی نخواهد داشت. اگرچه، تعداد بیشتری از افراد به آن دسترسی داشته باشند، ارزش تلفن افزایش خواهد یافت. برای درک بهتر به شکل زیر توجه کنید:

اقتصاد توکنی

همانطور که در شکل می بینید، اگر دو تلفن در شبکه داشته باشید، فقط یک ارتباط خواهید داشت. اگر پنج تلفن داشته باشید، ۱۰ ارتباط شکل خواهد گرفت. اگر ۱۲ تلفن داشته باشید ۶۶ ارتباط ممکن می شود و این یک رشد نمایی است.

نکته دیگری که نباید فرآموش کنید این است که آنها تمایل دارند روند خود را  داشته باشند. یعنی، با افزایش کاربران، آنها کاربران بیشتری را جذب می کنند. به همین دلیل اغلب شبکه های موفق از رشد نمایی لذت می برند.

در نمودار زیر می توانید میزان رشد فیسبوک را ببینید.

نمودار رشد فیسبوک

فیسبوک در ماه ۲.۱۹ بیلیون کاربر فعال دارد که ۳۰ درصد جمعیت کل دنیا را تشکیل می دهد. براساس قانون Metcalfe، ارزش فیسبوک نیز همزمان به صورت نمایی افزایش داشته است.

در نمودار زیر می توانید ببینید که ارزش فیسبوک ۱۴۴.۵ درصد در طول ۳.۵ سال (از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵) افزاش یافته است.

اقتصاد توکنی

در حال حاضر این میزان به ۵۰۰ بیلیون دلار رسیده است که همه آن را مدیون قانون Metcalfe است.

استفاده از قانون Metcalfe در پلتفرم لایه اول:

پلتفرم های لایه اولی مثل اتریوم، ایاس و نئو نیز می توانند از این قانون بهره ببرند. درواقع، تمرکز این پلتفرم ها نیز همین است. بنابراین این سؤال مطرح می شود که چگونه آنها یک اقتصاد درونی و سیستم جریان توکن ایجاد می کنند که به توسعه دهندگان اجازه می دهد تا پروژه های خود را به صورت کارآمدی بسازند؟ دو روش مورد استفاده قرار می گیرد:

  • استفاده از هزینه بنزین
  • مبلغ شرط

استفاده از هزینه بنزین:

در منطق ریاضی، خطایی به نام مسئله توقف داریم. اساساً، به این معنا است که آیا یک برنامه می تواند در زمان مشخص اجرا شود. در سال ۱۹۳۶،  Alan Turing به این نتیجه رسید که هیچ راهی برای دانستن اینکه آیا یک برنامه در زمان مشخص به پایان می رسد وجود ندارد.

این موضوع در قراردادهای هوشمند مشکل آفرین است زیرا قرارداد باید در زمان مشخص به پایان برسد. راههای مختلفی برای اطمینان از جلوگیری از ورود به یک لوپ وجود دارد که از منابعی استفاده می کند:

  • Turing Incompleteness: این پلتفرم دارای توابع محدودی است و لوپ در آن تشکیل نمی شود. بنابراین، امکان ورود به لوپ بینهایت در آن وجود ندارد.
  • Step and Fee Meter: یک برنامه می تواند بر تعداد گام های طی شده کنترل داشته باشد یعنی تعداد توابعی که اجرا کرده است و پس از اجرای تابع خاص متوقف می شود.
  • Fee meter: در اینجا قرارداد با یک مبلغ از پیش پرداخت شده شروع می شود. هر اجرا نیاز به مبلغ مشخصی دارد. اگر هزینه از مبلغی پیشی بگیرد قرارداد متوقف می شود. اجازه دهید بر این مورد تمرکز داشته باشیم.

پلتفرم قراردادهای هوشمند مثل اتریوم از سیستم هزینه ای به نام هزینه بنزین استفاده می کنند. هر جزئی از قرارداد هوشمند دارای هزینه بنزین مربوطه است. قبل از اجرا، توسعه دهندگان میزانی بنزین به قرارداد الحاق می کنند. پس از اتمام بنزین، قرارداد به سرعت متوقف می شود. کاربران قراردادهای هوشمند این هزینه را از طریق توکن اتر می پردازند.

پیشنهاد مطالعه: قرارداد هوشمند چیست؟ (Smart Contract)

شرط بندی:

روش هزینه بنزین پس از افزایش تحت بررسی دقیقی قرار گرفته است. به همین دلیل بسیاری از بلاک چین های جدید مثل ایاس دارای روش شرط بندی برای ارتباطات توسعه دهدگان هستند. توسعه دهندگان ایاس مقداری ایاس به عنوان شرط قرار می دهند و به همان میزان به منابع دسترسی می یابند. در بلند-مدت روش شرط بندی برای توسعه دهندگان ارزانتر از هزینه بنزین است.

موارد زیادی هنوز در مورد اقتصاد توکنی باقی مانده است. با این حال، امید داریم که بهره لازم از این قسمت را برده باشید.

در ادامه بخوانید: توکنومیک یا اقتصاد توکنی چیست؟ (Tokenomics) – قسمت دوم

https://coiniran.com/?p=38507
0 0 رای ها
امتیازدهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
guest
0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
دکمه بازگشت به بالا
0
دیدگاه خود را با کوین ایران به اشتراک بگذارید!x