توضیح ساده توکن غیر قابل تعویض (Non-Fungible Tokens)

در این مقاله می‌خواهیم توضیحی ساده از توکن غیر قابل تعویض یا همان NFT ها (Non-Fungible Tokens) ارائه دهیم. برای درک بهتر اینکه چه چیزی توکن‌های غیر قابل تعویض را خاص می‌کند، بررسی مفهوم «قابل تعویض» و «غیر قابل تعویض بودن» ارزشمند است.

تاریخ آخرین به‌روزرسانی این مقاله: اسفند ۱۳۹۹

همان‌طور که از عبارت «قابل تعویض بودن» پیداست، این مفهوم برای چیزهایی به کار برده می‌شود که به راحتی قابل تعویض باشند؛ مثل دانه‌های برنج یا یک دلاریِ درون جیب شما. در واقع اگر شما یک دلار به کسی قرض دهید، برایتان اهمیتی ندارد که او دقیقا همان اسکناس را به شما برگرداند، زیرا هر اسکناس یک دلاری دیگر هم همان ارزش را دارد. این شرایط وقتی چیزی «غیر قابل تعویض» است تغییر می‌کند. اگرچه ممکن است دو چیز در نگاه اول یکسان باشند، اما وقتی هریک دارای اطلاعات یا ویژگی‌های منحصربه‌فردی باشند، مبادله‌ی آن‌ها غیرممکن می‌شود. برای مثال بلیط هواپیما یک دارایی غیر قابل تعویض است. بلیط‌های هواپیما شبیه به هم به‌نظر می‌رسند اما هرکدام از آن‌ها دارای مشخصات منحصربه‌فردی هستند و معاوضه‌ی آن‌ها می‌تواند عواقب جدی دربر داشته باشد.

پیشنهاد مطالعه: توکن غیر قابل تعویض (NFT) چیست؟

تفاوت توکن‌ غیر قابل تعویض با دیگر توکن‌ها در چیست؟

توکن بسیاری از رمز ارزها قابل تعویض هستند. اگر شما برای کسی یک بیت کوین بفرستید و او هم یک بیت کوین برای شما بفرستد، هیچ تفاوتی ایجاد نخواهد شد. اغلب مواقع توکن‌های قابل تعویض با استفاده از استاندارد ERC-20 ساخته می‌شوند. برای روشن‌تر شدن مطلب، فرض کنید هر توکن ۱۰ دلار ارزش دارد. اگر توکنی برای کسی بفرستید و او یک هفته بعد آن را پس دهد، تفاوتی ایجاد نخواهد شد (نوسانات قیمت رمز ارز نسبت به دلار اهمیتی ندارد).

این شرایط برای توکن‌های غیر قابل تعویض که با استاندارد ERC-721 سازگار هستند تغییر می‌کند. اگر تصادفا برای کسی یکی از این توکن‌ها را بفرستید و توکن ERC-721 متفاوتی دریافت کنید، احتمالا بسیار ناراحت خواهید شد.

یکی دیگر از تفاوت‌های بسیار مهم، این است که توکن‌های قابل تعویض تقسیم‌پذیرند؛ بدین معنا که شما می‌توانید بخشی از یک توکن ERC-20 را برای دیگران بفرستید (مانند پول نقد)، اما توکن‌های ERC-721 غیر قابل تقسیم هستند و باید خریده یا فروخته شوند (مانند یک بلیط مسابقه فوتبال که نمی‌خواهید آن ‌را با کسی شریک شوید).

توکن‌های غیر قابل تعویض چه استفاده‌هایی دارند؟

جمع‌آوری کلکسیون، یکی از رایج‌ترین موارد استفاده از انواع توکن‌ غیر قابل تعویض است. یکی از پیشگامان استفاده از توکن‌های غیر قابل تعویض، بازی CryptoKitties است که روی یک پلتفرم بلاک چینی ایجاد شده و بازیکنان آن به جمع‌آوری و تولید گربه‌های دیجیتال مشغول‌اند. اگر در دنیای واقعی حیوان خانگی داشته‌اید می‌دانید که جایگزینی آن‌ها آسان نیست؛ چراکه هر یک خصوصیات و ظاهر منحصربه‌فرد خود را دارند. این بازی مفهوم را در دنیای کریپتو تکرار کرده است. (طبق گزارش‌های سال گذشته گران‌ترین CryptoKitty صدوبیست هزار دلار بوده است.)

پیشنهاد مطالعه: معرفی بازی‌های بلاک چین

مزایا و معایب توکن غیر قابل ‌تعویض

اگرچه توکن‌های غیر قابل‌ تعویض ERC-721 به نسبت توکن‌های ERC-20 بهبود‌هایی یافته‌اند، اما هنوز بدون نقص نیستند. طرفداران پروتکل ERC-20 معتقدند که این پروتکل می‌تواند تبدیل به وسیله نهایی برای گذاشتن هر دارایی با ارزش بر روی یک بلاک چین عمومی یا ترکیبی شود و بدین ترتیب امنیت و تغییر‌ناپذیری در این میان به صورت صددرصد تامین شود.

توکن‌های غیر قابل ‌تعویض همه‌ی‌ جزئیات خاص خود را برای کاربران نمایان می‌کنند؛ جزئیاتی که باعث خاص و منحصربه‌فرد شدن این توکن‌ها شده است. این جزئیات فراتر از اموری مانند نام، موجودی، عرضه و نماد توکن هستند؛ چراکه در اینجا شما می‌خواهید یک حجم داده عظیم و غنی را درمورد یک دارایی و همچنین اطلاعاتی درباره مالکیت را وارد کنید. این جزئیات معتبر درنهایت می‌توانند باعث افزودن ارزش شوند، زیرا سرمایه‌گذاران می‌توانند درمورد منبع، اعتماد کامل داشته باشند.

همان‌طور که گفته شد، این توکن‌ها دارای نواقصی نیز هستند. توکن غیر قابل ‌تعویض برخلاف آنچه که حامیان آن انتظار داشتند، مورد پذیرش سریع قرار نگرفته است. یکی از دلایل اصلی آن، بسیار جدید بودن پروتکل ERC-721 است. توسعه برنامه‌های غیرمتمرکزِ مناسب برای توکن‌های غیر قابل ‌تعویض می‌تواند وقت‌گیر و دشوار باشد.

پیشنهاد مطالعه: استاندارد توکن ERC-721 چیست و چگونه یک توکن ERC721 بسازیم؟

پس چرا در این میان از راه‌حل‌های جهان واقع استفاده نشود؟

جهان درحال فاصله گرفتن از کاغذ است و حامیان این توکن‌ها معتقدند که کاربرد‌های زیادی ورای جمع‌آوری کلکسیون برای این توکن‌ها وجود دارد. به عنوان مثال، این پدیده می‌تواند روشی ایمن و تغییر‌ناپذیر برای ذخیره گواهی‌نامه‌ها، مدارک دانشگاهی، ضمانت‌نامه‌ها و هویت‌ها فراهم آورد. حتی آثار هنری و مالکیت املاک و مستغلات را نیز می‌توان به این ترتیب ذخیره کرد.

دارایی‌های جهان واقع را می‌توان به درستی به‌صورت دیجیتالی در یک کیف پول با امنیت کامل ذخیره کرد و مطمئن بود که این دارایی‌ها توسط اشخاص ثالث جعل یا تغییر داده نخواهند شد.

توکن‌های غیر قابل‌ تعویض چگونه ایجاد شده‌اند؟

این نگرانی وجود دارد که استفاده از توکن‌های غیر قابل ‌تعویض درنهایت می‌تواند منجر به نوعی پراکندگی استاندارد‌های مختلف و اختلاف در گواهی‌نامه‌ها شود. در حال حاضر، رسیدن به چنین وضعیتی پرهزینه و پیچیده است. گاهی توسعه یک برنامه غیرمتمرکز ماه‌ها طول می‌کشد و در جهان بلاک چین که به سرعت درحال حرکت است، این مسئله برای کارآفرین هزینه‌هایی را به بار می‌آورد که ممکن است باعث شود برتری رقابتی خود را از دست بدهد.

به‌جای اینکه هر جریان علاقه‌مند به توکن‌ غیر قابل ‌تعویض خودش اقدام به ایجاد قالب خود کند، بعضی از پلتفرم‌ها به‌دنبال ایجاد یک لایه فناوری هستند که این توکن‌ها را متحد و استاندارد کنند. یکی از این پلتفرم‌ها 0xcert است که یک چارچوب تجهیزات آماده را ارائه می‌دهد و این به معنی این است که یک توکن غیر قابل‌ تعویض سریع‌تر توسعه یافته و تایید می‌شود. این پلتفرم مدعی است که این کار درعرض چند روز قابل انجام است. این شرکت اظهار می‌دارد که این کار نیاز به دانش عمیق بلاک چین را از میان برمی‌دارد؛ درعین‌حال باعث می‌شود که داده‌های باارزش، منزوی و جدا از سیستم نشوند. در این صورت توسعه‌دهنده‌ها نیز دیگر لازم نخواهد بود درگیر یک فرآیند ناایمن، پرهزینه و طولانی شوند.

منبع: ۱