تحلیل آنچین هفتگی ارزهای دیجیتال (۹ آذر) – ویژگیهای رخداد تسلیم (Capitulation) در هفتههای اخیر
در حالی که عوارض ناشی از سقوط بازار پس از بحران FTX فروکش میکند، پاسخ به یک پرسش اهمیتی کلیدی یافته است. آیا ریزش قیمت اخیر باید در ادامه روند نزولی فهمیده شود یا محرک آن فضای ترس حاکم بر بازار و سرمایهگذاران است؟ پاسخ به این پرسش، راهنمای خوبی برای سنجش میزان پایداری بازار بیت کوین است. بازار بیت کوین پس از نوسانات شدیدی که در چند هفته اخیر تجربه کرد در یک وضعیت تعادلی محصور شده است. قیمت با ادامه یک روند خنثی صرفا توانسته است قیمت را در بالای سطح ۱۶ هزار دلار حفظ کند. پس از رخداد بحران FTX واکنش هولدرهای بیت کوین کمی روشنتر شده است. در این شرایط باید محرک اصلی ریزش قیمت را با دقت بیشتری بررسی کرد. میان تمدید روند نزولی و ریزش حاصل از ترس، تفاوت زیادی وجود دارد و درک ما را نسبت ساختار بازار رمز ارزها تغییر میدهد.
در این نسخه از تحلیل آنچین قصد داریم میزان زیان بالقوه و زیان واقعی هولدرهای بیت کوین را زیر ذرهبین قرار دهیم. بی شک میتوان ریزش اخیر بیت کوین را جزء یکی از بزرگترین فرآیندهای تسلیم (Capitulation) در تاریخ بازار طبقهبندی کرد. این ارزیابی به ما نشان خواهد داد که سیاستهای تجاری سرمایهگذاران بیت کوین پس از ریزش اخیر چه تغییری کرده است و تصویر روشنتری از کل ساختار بازار در اختیارمان قرار خواهد داد.
تغییر سیاستهای تجاری سرمایهگذاران بیت کوین
در حال حاضر قیمت بیت کوین برای ۴ ماه و نیم است که پایینتر از سطح قیمت واقعی (میانگین قیمت خرید کل کوینها) قرار گرفته است. از منظر تاریخی این روند میتواند با شکلگیری کف بازار نزولی مرتبط باشد. اما برای بررسی دقیقتر باید شاخص روند انباشت کوینها (Accumulation Trend Score) را مورد ارزیابی قرار دهیم.
این شاخص، دارایی صاحبان بیت کوین را در بازههای ۳۰ روزه مورد سنجش قرار داده و روند تغییرات آن را بازنمایی میکند. این شاخص دو سویه اصلی دارد که به روند انباشت شدید و روند توزیع شدید کوینها تقسیم میشود.
- مقادیر نزدیک به ۱: این مقادیر نشان میدهد که بخش عمده صاحبان بیت کوین در حال انباشت کوینها و افزایش داراییهای خود هستند.
- مقادیر نزدیک به صفر: این مقادیر نشان میدهد که بخش عمده صاحبان بیت کوین در حال توزیع کوینهای خود بوده و داراییهای آنها رو به کاهش است.
با توجه به این مطالب شاخص زیر نشان میدهد که شدت انباشت قدرتمندی که در هفتههای اخیر شکل گرفته است، آخرین بار در ریزش قیمت سال ۲۰۱۸ دیده شده است. این رویکرد سرمایهگذاران معمولا در ریزشهای شدید و ناگهانی بازار دیده میشود:
نوامبر تا دسامبر ۲۰۱۸ در پی ریزش ۵۰ درصدی قیمت
مارچ ۲۰۲۰ و ریزش قیمت در پی شیوع کرونا
می ۲۰۲۲ در پی ریزش ناگهانی ارزش LUNA
ژوئن ۲۰۲۲ وقتی قیمت برای اولین بار به زیر سطح ۲۰ هزار دلار رسید
میتوان سرمایهگذاران مختلف را بر مبنای میزان دارایی کیف پولها و استفاده از اهرمها طبقهبندی کرد تا به شکل دقیقتری مشخص شود کدام دسته از هولدرها نقش پررنگتری در افزایش میزان انباشت کوینها داشتهاند.
شاخص زیر نشانمیدهد که تقریبا تمام گروههای سرمایهگذاری طی هفتههای اخیر به موج انباشت کوینها پیوستهاند. این امر میتواند تغییر سیاست کلی سرمایهگذاران را تا حدی روشن کند. علیرغم ریزش شدید بازار، هولدرها موقعیت کنونی را برای خرید، مناسب دیدهاند و داراییهای خود را از صرافیها به سمت کیفپولها روانه کردهاند. البته همانطور که پیشتر گفته شد، معمولا پس از ریزشهای شدید قیمتی میزان انباشت کوینها به شکل قابل ملاحظهای افزایش مییابد.
ارزیابی دقیقتر طبقهبندی مختلف کیفپولها (بر حسب میزان دارایی) میتواند اطلاعات جزئیتری نیز در اختیارمان قرار دهد.
- شاخص دستهبندی آدرسها (Address Cohorts): این شاخص نشان میدهد که تعداد کل آدرسهای متعلق به هر دسته در ۳۰ روز گذشته چه تغییراتی کرده است.
- شاخص تغییر دارایی افراد (Entities Balance Change): این شاخص نشان میدهد که در سی روز گذشته به طور کلی میزان دارایی افراد چه تغییراتی داشته است.
در میان تمام دستهها، افرادی با دارایی کمتر از یک بیت کوین (میگوها) با افزایش دارایی خود دو رکورد تازه را طی ۵ ماه گذشته به ثبت رساندهاند. علاوه بر این میگوها طی مدتی که از سقوط FTX میگذرد ۹۶ هزار بیت کوین به داراییهای خود افزودهاند و در حال حاضر صاحب ۱.۲ میلیون بیت کوین هستند. این میزان ۶.۳ درصد از کل ذخیره در گردش بیت کوین محسوب میشود.
سرمایهگذاران جدید تحت فشار ریزش قیمت
یکی از عواملی که میتواند تغییر روند بازار از نزولی به صعودی را تسریع کند، افزایش قابل توجه زیانهای محقق شده است. به عبارتی افزایش زیانهای محقق شده را از منظر تاریخی میتوان نشانهای بر تغییر روند در نظر گرفت. طی ماه نوامبر یکی از بزرگترین تسلیمهای تاریخ بازار بیت کوین رقم خورد. زیانهای محقق شده در طی یک هفته به ۱۰ میلیارد دلار رسید. این میزان ۴ بار بزرگتر از زیان محقق شده در دسامبر ۲۰۱۸ و دو برابر زیان محقق شده در مارس ۲۰۲۰ است.
با توجه به وسعت ریزش اخیر، حد نهایی فشار وارد شده بر سرمایهگذاران را میتوان از طریق بررسی وضعیت سرمایهگذاران جدیدتر ارزیابی کرد. با مقایسه قیمت پایه کوینهای هولدرهای کوتاهمدت و قیمت لحظهای بازار، نتایج زیر بر مبنای الگوی چرخههای بازار قابل استخراج است:
بازار صعودی: با توجه به اینکه قیمت در این دورهها همواره در حال افزایش است، قیمت پایه کوینهای هولدرهای کوتاهمدت همیشه کمتر از قیمت لحظهای است. به عبارتی در این دورهها اکثر هولدرهای کوتاهمدت در محدوده سود قرار دارند (STH Cost Basis < Spot Price)
بازار نزولی: با توجه به اینکه قیمت در بازار نزولی همواره در حال کاهش است، قیمت پایه کوینهای هولدرهای کوتاهمدت همواره بیشتر از قیمت لحظهای است و بر همین مبنا این خریداران معمولا در محدوده زیان واقع شدهاند (STH Cost Basis > Spot Price)
با توجه به اینکه قیمت پایه هولدرهای کوتاهمدت در حال حاضر ۱۸.۳۳ هزار دلار است. میتوان تخمین زد که سرمایهگذاران جدید بازار بیت کوین به شکل متوسط در یک زیان ۱۲ درصدی واقع شدهاند.
میتوان از تحلیل دقیقتر قیمت پایه هولدرهای کوتاهدمت در بازارهای نزولی مختلف، برای پیشبینی مسیر گذار و تغییر روند به سمت بازار صعودی استفاده کرد.
پیش از شکلگیری روند نزولی (A): معمولا طی مراحل اولیه بازار نزولی، قیمت پایه تمام سرمایهگذاران کمتر از قیمت لحظهای است و میتوان گفت که بخش عمده صاحبان بیت کوین در محدوده سود واقع شدهاند.
شکلگیری روند نزولی (B): پس از یک کاهش طولانیمدت قیمت و تثبیت کامل روند نزولی در بازار، تسلیمهای متعددی رخ میدهد و همین فشارهای شدید فروش، باعث کاهش قیمت تا زیر قیمت پایه میشود.
شکلگیری کف بازار نزولی (C): پس از اینکه بازار چند ریزش قیمت شدید را تجربه کرد، فروشندگان با توزیع گسترده کوینهای خود از بازار خارج میشوند. طی این فرآیند توزیع، خریداران جدید وارد بازار شده، روند انباشت را شدت میبخشند. این روند میانگین قیمت پایه را کاهش داده و به زیر قیمت لحظهای میرساند. در این شرایط خریداران جدید وضعیت بهتری نسبت دیگر سرمایهگذاران دارند، اما ساختار بازار تدریجا به سمت افزایش قیمت تغییر خواهد کرد.
پس از ریزش قیمت حاصل از بحران FTX، مرحله نهایی بازار نزولی نیز آغاز شد. به عبارتی بر اساس شاخص قبلی، بخش عمدهای از کوینها توزیع شد و با قیمتی پایینتر از قیمت پایه در دست خریداران جدید قرار گرفت.
علاوه بر مطالب گفته شده میتوان نسبت زیان بالقوه به حجم بازار را محاسبه کرد. این شاخص زیان بالقوه بازار را در مقایسه با حجم بازار نشان میدهد که میتواند معیاری برای تعیین ساختار بازار نزولی باشد. بررسی این شاخص نشان میدهد که در مرحله انتهایی بازار نزولی پیشین، میزان زیان بالقوه کل شبکه به ۵۰ درصد ارزش بازار رسیده بود. این میزان در حال حاضر به ۵۶ درصد از ارزش بازار رسیده است، بالاترین مقدار در چرخه اخیر به خود اختصاص داده و با مرحله شکلگیری کف بازار نزولی پیشین قابل مقایسه است.
ارزیابی زیان بالقوه
شاخص نرخ MVRV میزان سود باقوه کل شبکه را با در نظر گرفتن ذخایر گم شده (کوینهایی که بیش از ۷ سال جابهجا نشدند) محاسبه میکند. مقادیر بالای ۱ این شاخص نشان میدهد که بخش فعال بازار در محدوده سود بالقوه قرار گرفته است. در حالی که مقادیر پایین ۱ نشان میدهد که بخش عمده بازار در محدوده زیان قرار گرفته است.
این شاخص اخیرا به حد ۰.۶۳ بازگشته است. به عبارتی به طور میانگین کل بازار فعال در ۳۷ درصد زیان بالقوه قرار دارد. این میزان اهمیت بسیار زیادی دارد چراکه شاخص فقط در ۲ درصد از روزهای معاملاتی تاریخ بازار بیت کوین، پایینتر از این مقدار قرار گرفته است. اگر سود بالقوه کوینهای گمشده را از این مقدار کم کنیم، میتوان گفت که زیان بالقوه فعلی بیشترین میزان زیان باقلوه بعد از دسامبر ۲۰۱۸ و ژانویه ۲۰۱۵ است.
نه تنها میزان زیان بالقوه بازار در حال حاضر بسیار بالا است، بلکه زیان محقق شده نیز رقم قابل ملاحظهای را به خود اختصاص داده است. شاخص aSOPR میانگین اختلاف قیمت پایه و قیمت فروش را برای تمام کوینهای که در یک روز جابهجا شدهاند، محاسبه میکند. مقادیر بالای ۱ نشاندهنده غلبه سود است و مقادیر زیر یک نشان میدهد که غالب کوینها با زیان فروخته شدهاند.
شاخص زیر میانگین هفتگی aSOPR را با حدود بالا و پایین این نمودار مقایسه میکند. سطح ماکسیسم و مینیمم، یک محدوده را شکل میدهد که به عنوان یک شاخص متحرک عمل میکند. شاخص زیر نشان میدهد که پس از ریزش حاصل از بحران FTX، مقدار شاخص aSOPR برای اولین بار پس از مارس ۲۰۲۰ از محدوده خارج شد. اهمیت این رخداد با ریزش حاصل از شیوع کرونا و تسلیم سرمایهگذاران در دسامبر ۲۰۱۸ قابل مقایسه است.
برای مقایسه وضعیت بازار در چرخههای مختلف میتوان به شاخص برآیند سود و زیان محقق شده (Net Realiazed Profit/Loss) رجوع کرد. طی هفته گذشته بازار بیت کوین برآیند ۵۲۱ هزار بیت کوین را به عنوان زیان خالص ثبت کرده است. این میزان بسیار نزدیک به بیشترین زیانهای ثبت شده در تاریخ بازار است.
نسبت به میزان ریزش قیمت، حجم زیان محقق شده بسیار بالا است. ریزش قیمت در پی شیوع کرونا و بحران LUNA به ترتیب ۴۴ و ۳۹ درصد بود. در ریزش اخیر که حاصل بحران FTX بود، علیرغم اینکه میزان افت قیمت ۲۶ درصد بود، زیان خالص بازار بسیار بالا است. این امر نشان میدهد که ساختار بازار درحال تغییر است.
جمعبندی
بحران FTX یکی از بزرگترین رخدادهای تسلیم سرمایهگذاران در تاریخ بازار بیت کوین است. این تسلیم، میلیاردها دلار از سرمایههای صاحبان بیت کوین را به باد داد. بازار در حال حاضر یک رکود سنگین را تجربه میکند و برای خروج از عوارض این نوسانات نیازمند زمان بیشتری است.
به هر حال باید این نکته را در نظر گرفت که ویژگیهای تسلیم اخیر شباهت بسیاری به رخداد تسلیم در مراحل پایانی بازار نزولی ۲۰۱۸ دارد. فشار فروش اخیر بسیاری از میانگینها را تغییر داد و باعث ایجاد یک انحراف آماری قدرتمند شد. در حال حاضر میزان زیان باقوه بازار فعال در بالاترین حدود تاریخی خود قرار گرفته است و صرفا با چرخه نزولی ۲۰۱۵ و ۲۰۱۸ قابل مقایسه است.
طی سال اخیر اطمینان و اراده هولدرهای بیت کوین توسط بحرانهای متعددی مورد آزمایش قرار گرفت. وضعیت کنونی به ندرت در تاریخ بازار بیت کوین تکرار شده است. میتوان گفت ریزشهای قبلی امسال نقاطی برای فرسایش فروشندهها بود و در هفتههای اخیر به نقطه انفجار رسید. به همین خاطر انتظار میرود که ساختار بازار پس از این فرآیند تسلیم، تغییر کند.
