از اکتبر ۲۰۲۲ سطح نقدینگی در بازار جهانی رمز ارزها و فلزات گران‌بها (طلا، نقره و..) با یک جهش مثبت قابل توجه همراه بوده است. هر دو دسته اخیرا یک روند اصلاح قیمت را تجربه می‌کنند و جالب توجه آنکه میزان اصلاح قیمت در هر دو گروه برابر است. بیست کوین نسبت به قله قیمتی ۹۰ روز گذشته خود، ۱۰.۸ درصد کاهش یافته است و نقره در همین مدت یه اصلاح ۱۰.۶ درصدی را تجربه کرده است. با این حال بازار طلا مقاومت بیشتری نشان داده است و کاهشی ۵.۴ درصدی را نشان می‌دهد. بازار نفت خام طی نیز طی دوره اخیر بیشترین اصلاح را داشته و با ریزشی ۱۲.۱ درصدی همراه بوده است. نمودار تغییرات قیمت رمز ارزها و دیگر سرمایه‌های کلیدی بازار به شکل زیر است:
همانطور که طی گزارش تحلیلی هفته گذشته عنوان شد، بخش بزرگی از سرمایه‌گذاران بیت کوین برای ورود به بازار در انتظار نوسانات بیشتری هستند. به عبارتی خروج بازار از وضعیت اصلاح و رکود، مستلزم عبور قیمت از سطوح کلیدی است. در این مقاله سعی داریم به توجه به فضای روانی حاکم بر بازار سطوح کلیدی قیمت را تعیین کنیم و نشان دهیم که در افق کوتاه‌مدت بازار، چه تغییراتی می‌تواند حجم مبادلات را افزایش داده و پویایی را بازار بیت کوین برگرداند.
کاهش شتاب تغییرات قیمت
همانطور که می‌توانید در شاخص نوسانات ماهانه مشاهده کنید، میزان شاخص به ۳۴ درصد رسیده است که زیر حد متوسط محدوده بولینگر (Bollinger Band) است. طی کل تاریخ بیت کوین، در ۲۰ درصد مواقع، بازار با نوسانات محدودی مثل دوره اخیر مواجه بوده است. بر همین مبنا منطقی است که نتیجه بگیریم، سرمایه‌گذاران در انتظار نوسانات بیشتر بیت کوین هستند.
تغییرات عملکرد صرافی‌ها
حجم مبادلات ثبت شده در شبکه بیت کوین همچنان در پایین‌ترین حد چرخه اخیر قرار دارد. می‌توان این امر را معادل کاهش فعالیت صرافی‌ها نیز قلمداد کرد. برای اندازه‌گیری دقیق‌تر و اثبات این فرضیه، می‌توان حجم تراکنش‌های ورودی و خروجی صرافی‌ها را در یک هفته اخیر با میانگین شش ماه گذشته مقایسه کرد و به نتیجه قطعی رسید.
در نمودار زیر می‌توان سطح فعالیت صرافی‌ها را از منظر حجم ورودی‌ها و خروجی‌ها مشاهده کرد. این شاخص اخیرا نسبت به ۶ ماه گذشته، ۲۷ درصد کاهش را نشان می‌دهد. برای در نظر گرفتن اثر حذف شدن صرافی FTX که از نوامبر ۲۰۲۲ فعالیت خود را متوقف کرد، می‌توان شتاب معکوس فعالیت صرافی بایننس را جایگزین کرد. در هر صورت نتیجه قطعی است، میل سرمایه‌گذاران به مبادله، انباشت یا عرضه بیت کوین در سطح قیمتی فعلی کاهش چشم‌گیری داشته است.
باید این نکته را در نظر گرفت تعادل بازار در مدت اخیر حاصل کاهش فعالیت شبکه و سطح پایین مبادلات است. برای تایید این فرضیه باید به شاخص برآیند سود و زیان بالقوه (Net Unrealized Profit/Loss) را مود مطالعه قرار دهیم. می‌توان مراحل مختلف یک چرخه را بر مبنای شاخص زیر به چهار دسته مختلف طبقه‌بندی کرد:
- کف بازار نزولی: شاخص کوچکتر از صفر
- روند اصلاح و بازیابی قیمت: شاخص بین صفر تا ۰.۲۵
- وضعیت تعادلی بازار: شاخص بین ۰.۲۵ تا ۰.۵
- بازار صعودی: شاخص بیشتر از ۰.۵
در حال حاضر میزان شاخص ۰.۲۹ است. می‌توان گفت که بازار در کف محدوده تعادلی واقع شده است. به طور کلی در تاریخ بازار بیت کوین در ۳۷ درصد مواقع بازار در این محدوده قرار داشته است و تعادل فعلی از ابتدای مارس ۲۰۲۳ آغاز شده است. با نگاهی به روند دو چرخه اخیر می‌توان دید که بازار مجموعا ۱۶ ماه از این دوره‌ها در وضعیت تعادلی قرار داشته است.
سنجش وضعیت روانی بازار
سنجش وضعیت روانی بازارمیتوان برای سنجش حساسیت روانی سرمایه‌گذاران، میانگین قیمت خرید کوینها را مورد ارزیابی قرار داد. پیدا کردن این سطح قیمتی می‌توان تعیین‌کننده نقطه محرک نوسانات بازار باشد، چراکه به رسیدن قیمت به این سطح بخش عمده‌ای از سرمایه‌گذاران وادار به واکنش خواهند شد.
شاخص قیمت پایه سرمایه‌گذار (Active Investor Cost Basis) در حال حاضر در محدوده ۳۳۵۰۰ دلار نوسان می‌کند. این شاخص مربوط به سرمایه‌گذارانی است که به شکل فعال در مبادلات شرکت دارند و به همین خاطر سطح قیمتی تعیین شده توسط این شاخص را می‌توان سطح بالای قیمت پایه در نظر گرفت. شاخص MVRV در محدوده ۰.۸۳ نوسان می‌کند و این عدد نشان می‌دهد که همچنان بخش عمده‌ای از خریداران چرخه ۲۰۲۱-۲۲ در محدوده زیان واقع شده‌اند و در انتظار جهش‌های مثبت قیمتی هستند. سوی دیگر این انتظار نیز ریزش ناگهانی قیمت لیکوئید شدن سرمایه‌های این دسته از سرمایه‌گذاران است.
اما برای تعیین سطوح کمینه قیمت پایه و تعیین حمایت روانی کلیدی بازار، باید مجموع کل کوینها را در نظر گرفت و هولدرهایی که سال‌ها است اقدام به مبادله سرمایه‌های خود نکردند را نیز در نظر گرفت. این سطح می‌توان در مقابل ریزش‌های ناگهانی و شدید واکنش نشان داده و روند بازار را معکوس کند. در حال حاضر میانگین قیمت پایه کل ذخیره در گردش بیت کوین در محدوده ۱۷۶۰۰ قرار دارد. بنابراین می‌توان سطوح کلیدی و روانی بازار را مقاومت ۳۳۵۰۰ دلاری و حمایت ۱۷۶۰۰ دلاری قلمداد کرد.
به نظر می‌رسد که بازار کشش کمی نسبت به صعود یا ریزش قیمت دارد. با یک بررسی ساده می‌توان مشاهده کرد که حرکات قیمتی به سمت قیمت پایه هولدرهای کوتاه‌مدت می‌رود و دوباره چرخه پیشین تکرار می‌شود. برای بررسی این فرضیه شاخص سود و زیان بالقوه هولدرهای کوتاه‌مدت (STH Unrealized Profit/Loss Ratio) ابزار مناسبی است.
این شاخص اخیرا به محدوده بحرانی ۱ رسید و دوباره به سمت سطح ۲.۶ حرکت کرد. این وضعیت یک تعادل پایدار بین سود و زیان بالقوه در سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت را نشان می‌دهد. کاهش این شاخص به زیر سطح بحرانی باعث ریزش شدید قیمت خواهد شد، اما همانطور که در دهه اخیر تجربه کردیم، بازار فعلی قصد دارد از این سطح به عنوان یک سطح حمایتی بهره بگیرد و روند صعودی منعطف‌تری را شکل دهد.
مسیر پیش روی بازار بیتکوین
مسیر پیش روی بازار بیتکوینباتوجه به اینکه بازار در یک مرحله تعادلی قرار دارد می‌توانیم با توجه به حرکات قیمت در چرخه‌های پیشین، مسیر پیش‌روی بازار را تا حدی روشن‌تر کنیم. برای این هدف، باید از ابزارهای مختلف آنچین بهره بگیریم.
اولین شاخصی که برای ارزیابی وضعیت آتی مورد مطالعه قرار خواهیم داد، شاخص ذخیره هولدرهای بلندمدت است. می‌توان در این شاخص دید که رفتار سرمایه‌گذاران بلند مدت بر مبنای دوره‌های مختلف قابل طبقه‌بندی است (دوره‌های انباشت و دوره‌های عرضه). از طرفی این دوره‌ها به شکل چرخه‌ای تغییر می‌کنند و جای خود را به همدیگر می‌دهند. بر اساس این الگو (استراتژی هولدرهای بلندمدت) می‌توان تا حدی وضعیت فعلی و آتی بازار را پیش‌بینی کرد.
- پیش از رسیدن قیمت به قله تاریخی خود، هولدرهای بلندمدت با یک نرخ ثابت و طی یک دوره طولانی مشغول انباشت کوینها بودند.
- پس از رسیدن قیمت به قله تاریخی و اولین حرکت‌های برگشتی، هولدرهای بلندمدت به شکل گسترده‌ای کوین‌های خود را به بازار عرضه کردند و آن‌ها را با قیمت بالایی به خریداران جدید واگذار کردند.
حال اگر چرخه فعلی را در نظر بگیریم، طی بازار نزولی سال ۲۰۲۲، مرحله اول به شکل کامل توسط هولدرهای بلندمدت اجرا شد. حتی در اوج نوسانات قیمتی نیز این دسته از سرمایه‌گذاران پیوسته مشغول انباشت کوینها بودند.
از آنچه گفته شد می‌توان برای ساخت یک الگوی سنجشی استفاده کرد. در قدم اول باید دوره سخت و طولانی میان قله تاریخی قیمت تا کف چرخه اخیر را به سه مرحله تقسیم کنیم:
- تثبیت کف چرخه نزولی: قیمت لحظه‌ای پایین‌تر از قیمت پایه هولدرهای بلندمدت
- وضعیت تعادلی: قیمت لحظه‌ای بالاتر از قیمت مایه هولدرهای بلندمدت و پایین‌تر از قله قیمتی چرخه پیشین
- ورود به محدوده جدید صعودی: قیمت لحظه‌ای بالاتر از قله قیمتی چرخه قبلی
در مرحله بعد باید عملکرد بازار را بر مبنای میزان عرضه هولدرهای بلندمدت طبقه‌بندی کنیم. برای ارزیابی میزان عرضه کوین‌های این هولدرها می‌توان از شاخص SBI بهره گرفت.
از شاخص بالا می‌توان دریافت که میزان عرضه هولدرهای بلندمدت طی هفته لخیر بسیار ملایم بوده است. اما طی اصلاح قیمت اخیر یک جهش قابل مشاهده داشته است. اما باید به این نکته توحه داشت که بر مبنای شاخص زیر ۴ روز از این ۷ روز، میزان واگذاری کوینها بیشتر از انباشت آن بوده است. این میزان شباهت نزدیکی به دوره‌های ریزش قیمت در چرخه‌های پیشین دارد.
با استفاده مطالب گفته شده می‌توان الگوی جدیدی را طراحی کرد تا میزان عرضه کوینها توسط هولدرهای بلندمدت یه شکل دقیق‌تری مشخص شود.
۱. تسلیم هولدرهای بلندمدت: در این شرایط قیمت لحظه‌ای پایین‌تر از قیمت پایه هولدرهای بلندمدت است و در همین راستا فشار فروش، این دسته از سرمایه‌گذاران را وادار به افزایش عرضه می‌کند. وضعیت شاخص LTH-MVRV کوچکتر از ۱ است و شاخص SBI بزرگتر از ۰.۵۵ است.
۲. تغییر روند: در این شرایط قیمت لحظه‌ای کمی بالاتر از قیمت پایه هولدرهای بلندمدت است و به همین خاطر روند عرضه به شکل ملایم و روزانه ادانه می‌یابد. وضعیت شاخص LTH-MVRV بین ۱ تا ۱.۵ است و شاخص SBI بزرگتر از ۰.۵۵ است.
۳. تعادل: پس از اینکه بازار از وضعیت نزولی خارج شد، یک حالت تعادلی میان سطح تقاضا و عرضه هولدرهای متضرر (خریداران چرخه پیشین) برقرار می‌شود. عرضه شدید کوینها توسط خولدرهای بلندمدت در این شرایط به شدت افزایش قیمت وابسته است و در صورتی که جهش‌های صعودی متعددی در مسیر بازار قرار گیرد، عرضه کوینها توسط این دسته از سرمایه‌گذاران نیز افزایش می‌یابد. وضعیت شاخص LTH-MVRV بین ۱.۵ تا ۳.۵ است و شاخص SBI برابر با ۱ است.
۴. وضعیت صعودی: زمانی که شاخص LTH-MVRV به مرز ۳.۵ می‌رسد، به این معناست که قیمت لحظه‌ای به قله قیمت چرخه قبلی رسیده است و هولدرهای بلندمدت در محدوده سود بالقوه ۲۵۰ درصدی قرار گرفته‌اند. در این شرایط عرضه هولدرهای بلندمدت به شدت افزایش می‌یابد. می‌توان گفت نرخ عرضه کوینها در چنین وضعیتی هر روز بیشتر می‌شود. وصعیت شاخص LTH-MVRV بزرگتر از ۳.۵ است و شاخص SBI برابر با ۱ است.
بازار بیت کوین در حال حاضر به مرحله تغییر روند رسیده است. این موضوع را می‌توان از طریق افزایش محسوس عرضه کوینها طی هفته اخیر تایید کرد. با توجه به آنکه نوسانات قیمتی چه مسیری را در پیش بگیرند، با این الگو می‌توان وضعیت کلان‌مدت بازار را به واسطه رفتار هولدرهای بلندمدت تشخیص داد.
جمع‌بندی
جمعبندیبازار رمز ارزها همچنان چرخه‌های مشترکی را با بازارهای مالی بزرگ دنیا تجربه می‌کند. بیشتر بازارهای مالی دنیا طی هفته‌های گذشته یک اصلاح قیمت معنادار را تجربه کردند. این اصلاح قیمت پس از خروج این بازارها از دوره نزولی سال ۲۰۲۲ رخ داده است. در شرایط کنونی بازار بیت کوین در یک محدوده تعادلی قرار گرفته است و با توجه به نوسانات اخیر می‌توان گفت که به هر دو سو (صعودی و نزولی) کشش دارد. برای تعیین جهت حرکت قیمتی در افق میان‌مدت باید تا شکسته شدن یکی از حمایت‌ها و یا مقاومت‌های کلیدی بازار منتظر ماند.
با توجه به اینکه تعادل فعلی حاصل کاهش چشمگیر فعالیت شبکه و حجم مبادلات است، می‌توان گفت که این تعادل مدت زیادی دوام نخواهد داشت و به زودی فرومی‌پاشد. به همین خاطر سعی کردیم در این مقاله سطوح حساس قیمت را مشخص کنیم، رفتار هولدرهای بلندمدت را به عنوان یک معیار کلیدی تشرح کنیم و الگویی برای پیش‌بینی وضعیت آتی در صورت تغییر جهت قیمت در اختیار شما قرار دهیم.
