تحلیل آنچین هفتگی ارزهای دیجیتال (۲۵ خرداد) – بیت کوین در عمیق‌ترین مرحله بازار نزولی!
با توجه به فشار سنگین فروش و ریزش شدید قیمت، شاخص‌های کلان نشان می‌دهد که بازار وارد آخرین و عمیق‌ترین مرحله نزولی خود شده است. تحلیل‌های فاندامنتال نیز گزارشی از شرایط بحرانی بازار ارائه می‌دهند. حتی هولدرهای بلندمدت نیز زیان سنگینی را متحمل شدند.
بازار بیت کوین و ارزهای دیجیتال باز هم یک هفته ضعیف و پرنوسان را پشت سر گذاشت و حرکات قیمتی روندی کاملا نزولی را در پیش گرفت. بازار در هفته گذشته کار خود را با ۳۱۶۹۳ دلار آغاز کرد و تا پایین‌ترین قیمت ۱۸ ماه گذشته، ۲۵۱۵۰ دلار، کاهش یافت. سیگنال‌های منفی اقتصاد کلان همچنان عامل اصلی ریزش بازارهای مالی محسوب می‌شود. اعلام نرخ تورم ۸.۶ درصدی آمریکا، بازارهای مالی را تحت تاثیر قرار داد. این رقم خیلی بالاتر از انتظارسرمایه‌گذاران بود. از طرفی میزان بازده اوراق قرضه ۲ تا ۱۰ ساله نیز روندی کاهشی را آغاز کرده است. این عوامل جزو اصلی‌ترین علل ریزش شدید بازار بیت کوین و ارزهای دیجیتال است.
فعالیت شبکه بیت کوین همچنان روندی کاهشی و نا‌‌امیدکننده دارد و شاخص‌هایی مثل RVT در روند نزولی خود به مناطق جدیدی وارد شده‌اند. علیرغم ادامه یافتن روند انباشت در میگوها (کیف پول‌هایی با موجودی کمتر از ۱ بیت کوین) و نهنگها (کیف پول‌هایی با موجودی بیشتر از ۱۰ هزار بیت کوین)، فرآیند تثبیت قیمت اتفاق نمی‌افتد. هرچند بسیاری از شاخص‌های کلان نشان از مرحله پایانی بازار نزولی دارد، اما قیمت بیت کوین همچنان وابستگی معناداری با بازارهای سنتی سهام دارد و بر اساس آن تغییر می‌کند.
در این نسخه از تحلیل آنچین قصد داریم به ارزیابی این مرحله تاریک و عمیق بازار نزولی اخیر بپردازیم و شباهت‌ها و تفاوت‌های آن را با بازار نزولی چرخه‌های پیشین مقایسه کنیم. بازار بیت کوین در حال حاضر به ندرت با قیمتی بیشتر از میانگین قیمت پایه، معامله می‌شود و بسیاری از هولدرهای بلندمدت در محدوده زیان واقع شده‌اند.
نزدیک شدن قیمت لحظه‌ای به قیمت واقعی
با کاهش قیمت تا میانه محدوده ۲۰ تا ۳۰ هزار دلار در هفته گذشته، بازار به محدوده بسیار حیاتی و مهم قیمت واقعی (Realized Price) نزدیک شد. این شاخص میانگین قیمت پایه هر کوین را در آخرین جابه‌جایی صورت گرفته محاسبه می‌کند.
قیمت لحظه‌ای بازار معمولا به ندرت به قیمت واقعی نزدیک می‌شود، مگر در مراحل انتهایی بازار نزولی و رخداد تسلیم سرمایهگذاران (Capitulation). مارس سال ۲۰۲۰ و مراحل پایانی بازار نزولی سال ۲۰۱۸ جزو معدود مواردی محسوب میشوند که در آن قیمت لحظه‌ای به قیمت واقعی رسید و همه هولدرها در محدوده زیان قرار گرفتند.
پیشنهاد مطالعه: آموزش روانشناسی چرخه بازار (Market Cycle): پیش‌بینی سود و زیان معاملات
شاخص MVRV Z-Score روند اختلاف قیمت لحظه‌ای و قیمت واقعی را محاسبه و بازنمایی می‌کند. این شاخص از طریق بررسی کلی این تغییرات در طول زمان و محاسبه میزان انحراف این دو نمودار از یکدیگر، می‌تواند معیار مناسبی برای تعیین ارزش بیت کوین در هر دوره باشد. به عبارتی از طریق این شاخص می‌توان دوره‌هایی که بیت کوین بیشتر یا کمتر از ارزشش معامله می‌شود را تعیین کرد.
مقادیر میانگین (خط مشکی) معمولا معیاری برای مشخص شدن مراحل انتهایی بازار نزولی است. در هفته گذشته شاخص فقط ۰.۲۶ بالاتر از مقدار میانگین قرار گرفت. از منظر تاریخی این محدوده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و ممکن است مقدمه‌ای بر روند افزایشی Z-Score محسوب شود.
این نکته را هم در نظر بگیرید که مقادیر منفی این شاخص معمولا در نقطه پایانی بازار نزولی رخ می‌دهد، اما ممکن است چندین ماه در همین وضعیت باقی بماند (بازار نزولی ۲۰۱۸). این مدت حتی ممکن است یک سال زمان ببرد (بازار نزولی ۲۰۱۵). می‌توان پیش‌بینی کرد که در هفته پیش رو این شاخص مقادیر منفی را محقق کند.
روند ملایم انباشت کوین‌ها ادامه دارد
طی روند نزولی بازار از نوامبر سال گذشته تا به امروز، شاهد استراتژی‌های گوناگون انباشت و توزیع توسط سرمایهگذاران بوده‌ایم. با توجه به روند تغییر این الگوها می‌توان رفتار آتی سرمایهگذاران و علل تغییر آن را پیش‌بینی کرد. شاخص روند انباشت (Accumulation Trend Score) یکی از ابزارهای مفید و جامع برای ارزیابی روند انباشت است. این شاخص بر اساس روند افزایش یا کاهش ذخیره کوین‌ها می‌تواند روند انباشت و مدت آن را مشخص کند.
دسامبر ۲۰۲۰ تا ژانویه ۲۰۲۱: روند صعودی است و انباشت در حال افزایش است. معامله‌گران با ورود به بازار و وارد کردن تکانه‌های مثبت از طریق افزایش تقاضا، بازار صعودی را تا قله ۶۴ هزار دلار پیش بردند.
ژانویه ۲۰۲۱ تا اکتبر ۲۰۲۱: روند آهسته و فراگیر توزیع آغاز شد و ادامه یافت.
اکتبر ۲۰۲۱ تا ژانویه ۲۰۲۲: بخشی از کوین‌ها که در مسیر پیشروی قیمت تا قله، انباشت شده بود، پس از عبور از قله و کاهش قیمت تدریجا توزیع شد.
ژانویه ۲۰۲۲ تا می ۲۰۲۲: انباشت و توزیع متناوب تا اوج گرفتن فشار فروش بر اثر سقوط LUNA و UST و توزیع گسترده.
در حال حاضر شاهد روندی یک ماهه از انباشت کوین‌ها با شاخص ۰.۸ هستیم. این امر نشان می‌دهد که تغییرات سازنده‌ای در بازار شکل گرفته است. در واقع این تداوم انباشت پیش از سقوط LUNA می‌تواند نشانه مثبتی از تغییر نگاه سرمایهگذاران باشد. افزایش تقاضا در محدوده ۲۰ تا ۳۰ هزار دلار، فرضیه مرحله پایانی بازار نزولی را تایید می‌کند.
علاوه بر مطالب گفته شده می‌توان از طریق شاخص Liveliness تمایل کلی سرمایهگذاران به انباشت و توزیع را مشخص کرد. این شاخص میزان روز‌هایی که از قدمت کوین‌ها کاسته شده یا به آن اضافه می‌شود را محاسبه کرده و از این طریق می‌تواند تعیین کند که استراتژی کلی سرمایهگذاران بر مبنای انباشت تنظیم شده یا توزیع کوین‌ها.
شاخص Liveliness از آگوست ۲۰۲۱ در یک روند نزولی ممتد قرار گرفته است. جریان غالب در بازار بیت کوین، افزایش قدمت کوین‌ها به واسطه هولدرهای بلندمدت است. اما همانطور که در نسخه تحلیل آنچین هفته پیشین اشاره شد، در حال حاضر بازار تحت تسلط هولدرهای بلندمدت است و جریان آهسته و تدریجی انباشت توسط این دسته از هولدرها نمی‌تواند در مقابل فشار فروش اخیر مقاومت کند. تعداد روزهای کاسته شده از قدمت کوین‌ها بیشتر از تعداد روزهای اضافه شده است.
برای درک واضح‌تر این موضوع می‌توان تغییرات سه ماهه شاخص Liveliness را مورد ارزیابی قرار دهیم (با رنگ بنفش در نمودار زیر مشخص شده است). می‌توان از جولای ۲۰۲۱ و مهاجرت گسترده ماینرها از چین، یک جریان انباشت کلی را مشخص کرد. با این حال این روند به واسطه اتفاقات اخیر متوقف شد و در یک وضعیت تعادلی میان انباشت و توزیع قرار گرفت. این امر نشان‌دهنده عدم اطمینان سرمایهگذاران به حرکات آتی بیت کوین است. شاید بتوان عدم قطعیت حاکم بر بازار را حاصل سیاست خروج سرمایهگذاران از بازار در نظر گرفت. بسیاری از افراد جهت کاهش ریسک سرمایه‌گذاری خود از بازار نقدی فاصله گرفته‌اند.
ارزیابی تغییر وضعیت ذخیره هولدرها نیز می‌تواند سیاست‌گذاری سرمایهگذاران بیت کوین را بیش از پیش روشن کند. شاخص زیر نشان می‌دهد که در حال حاضر بین ۱۵ تا ۲۰ هزار بیت کوین در ماه، وارد ذخیره هولدرها می‌شود. این رقم از اوایل ماه می، ۶۴ درصد کاهش یافت و روند انباشت را به شدت کند کرد.
طی ۱۸ ماه گذشته سیاست توزیع و انباشت بارها تغییر کرده است. اما باید به این نکته توجه کرد که در حال حاضر مشابه بازه زمانی می تا جولای ۲۰۲۱ که قیمت در محدوده ۳۰ هزار دلار قرار گرفت، روند انباشت کوین‌ها افزایش یافت و پس از آن حرکات قیمتی روندی مثبت و سازنده در پیش گرفتند.
سرمایهگذاران و استراتژی‌های دوگانه
اشاره کردیم که سرمایهگذاران محدوده ۳۰ هزار دلار را به عنوان یک محدوده معتبر در نظر گرفته و روند انباشت کوین‌ها را افزایش می‌دهند. اما حرکات قیمتی بازار نشان می‌دهد که میزان تقاضای سرمایهگذاران برای حمایت از قیمت و تثبیت آن کافی نیست. به همین خاطر قصد داریم در ادامه مشخص کنیم که دقیقا کدام گروه از سرمایهگذاران در فرآیند انباشت شرکت دارند و کدام گروه‌ها سیاست دیگری را در پیش گرفتند.
گراف زیر به ما کمک می‌کند که وضعیت توزیع و انباشت کوین‌ها را به تفکیک حجم دارایی کیف پول‌ها مشخص کنیم:
- میگوها (موجودی کمتر از یک بیت کوین) و نهنگها (موجودی بیشتر از ۱۰ هزار بیت کوین) از زمانی که قیمت به محدوده ۲۵ تا ۳۲ هزار دلار رسید، روند انباشت را به شدت تقویت کردند. می‌توان گفت این وضعیت در دو ماه اخیر سیاست غالب این سرمایهگذاران بوده است.
- کیف پول‌های با موجوی ۱ تا ۱۰۰ بیت کوین، در فشار فروش اخیر از یک وضعیت خنثی و تعادلی به سمت توزیع بیشتر کوین‌ها متمایل شده‌اند. این امر نشان‌دهنده کاهش اطمینان این دسته از سرمایهگذاران به حرکات آتی قیمت است.
بنابراین افزایش امتیاز شاخص انباشت تا ۰.۹ در هفته اخیر، حاصل اطمینان و انباشت دو دسته از سرمایهگذاران است. سرمایهگذاران کلان و سرمایهگذاران بسیار کوچک. این نکته حائز اهمیت است که سرمایهگذاران کلان یا همان نهنگها، در دوره‌ای که قیمت در محدوده ۳۵ تا ۴۵ هزار دلار نوسان می‌کرد، کوین‌های خود را توزیع کرده (محدوده A) و حالا در محدوده ۲۵ تا ۳۲ هزار دلار انباشت خود را شدت بخشیده‌اند (محدوده B).
در ادامه قصد داریم تغییرات ۳۰ روزه ذخیره میگوها را مورد ارزیابی قرار دهیم. شاخص تغییرات ۳۰ روزه با وضوح بیشتری سیاست‌گذاری معامله‌گران این دسته را مشخص می‌کند. اگرچه در یک نگاه کلی شیب انباشت کوین‌ها در حالتی خنثی قرار گرفته است، اما سرمایهگذاران کوچک در ۱۸ ماه گذشته روند انباشت را تقویت کردند. این دسته از سرمایهگذاران از تاریخ نهم می، همزمان با سقوط LUNA، ذخیره کوین‌های خود را ۲۰۸۶۳ بیت کوین افزایش داده‌اند. به همین خاطر می‌توان گفت که میگوها سهم عمده‌ای در افزایش امتیاز انباشت داشته‌اند.
در یک نگاه بلندمدت‌‌تر میگوها پس از قله تاریخی قیمت در نوامبر ۲۰۲۱، بیش از ۹۶ هزار بیت کوین به ذخایر خود افزوده‌اند. این رقم معادل ۰.۴۵ درصد کل ذخیره در گردش بیت کوین است و ۴۸ درصد کوین‌های جدیدی که در این دوره استخراج شده‌اند را شامل می‌شود.
می‌توان به وضوح شاهد افزایش تمایل خریداران خُرد به مالکیت بیشتر کوین‌ها بود. نمی‌توان تعیین کرد که استراتژی میگوها درست است یا نادرست؛ اما این دسته از سرمایهگذاران نسبت به نوسانات قیمت واکنش منفی خاصی نشان نمی‌دهند و علیرغم روند نزولی موجود، همچنان به انباشت کوین‌ها می‌پردازند.
دسته دیگری از سرمایهگذاران که در تقویت روند انباشت نقش موثری بازی می‌کنند نهنگها هستند. با بررسی تغییرات ۳۰ روزه ذخیره نهنگها می‌توان نتایج پیشین را تایید کرد. موج انباشت در محدوده قیمتی ۲۵ تا ۳۲ هزار دلار تقویت شده است. میزان انباشت نهنگها به حدود ۱۴۰ هزار بیت کوین در ماه رسیده و از قله تاریخی قیمت در نوامبر تا به امروز، ۳۰۵۳۶۵ بیت کوین به مجموع ذخیره آن‌ها افزوده شده است.
شاخص زیر کوین‌های توزیع شده را بر اساس قیمت پایه آن‌ها در ستون‌های مختلف طبقه‌بندی کرده و دسته مالکان آن را از طریق طیف رنگی تعیین می‌کند. مالکیت این کوین‌ها بر اساس حجم دارایی کیف پول‌ها طبقه‌بندی شده است.
در محدوده ۳۰ تا ۴۰ هزار دلار شاهد تجمع خوشه‌ای کوین‌ها هستیم که تمام دسته‌بندی کیف پول‌ها را شامل می‌شود. به عبارتی بخش عمده سرمایهگذاران در ذخیره‌های خود، کوین‌هایی با قیمت پایه ۳۰ تا ۴۰ هزار دلار دارند. این امر نشان می‌دهد که در محدوده مذکور تبادل کوین‌ها افزایش یافته است. از طرفی در محدوده ۲۰ تا ۲۷ هزار دلار کوین‌های کمی تبادل شده‌اند که نشان می‌دهد این محدوده قیمتی منطقه ریسکی و پرنوسانی محسوب شده و احتمال نبود حمایت کافی در آن بالا است.
ارزیابی شاخص‌های فاندامنتال
شاخص RVT میزان ارزش بازار محقق شده را با حجم تراکنش‌های روزانه و ثبت شده شبکه، مقایسه می‌کند. از طریق این شاخص می‌توان رابطه سطح فعالیت شبکه و ارزش واقعی بازار را به خوبی مشخص کرد. شاخص RVT بر اساس قواعد زیر قابل تفسیر است:
- مقادیر بالا و روند صعودی شاخص نشان‌دهنده سطح پایین فعالیت شبکه و روند کاهشی آن است.
- مقادیر پایین و روند نزولی شاخص نشان‌دهنده سطح بالای فعالیت شبکه و روند افزایشی آن است.
- روند خنثی و ثابت شاخص نشان‌دهنده این است که سطح فعالیت شبکه نیز در وضعیتی متعادل و خنثی قرار گرفته است.
محدوده قرمز مقادیر ۸۰ و بالاتر را برای شاخص تعیین می‌کند. این عدد نشان می‌دهد که ارزش بازار در این نقطه ۸۰ برابر بزرگتر از حجم فعالیت روزانه شبکه است. این وضعیت معمولا در دوره‌های نزولی و طولانی‌مدت قیمت رخ می‌دهد و حاصل خروج سرمایهگذاران «حساس به قیمت» (Cost-Sensetive) از بازار و در نتیجه کاهش محسوس فعالیت شبکه است.
در چرخه پیشین، کف بازار نزولی توانسته بود این وضعیت را تولید کند. اگر سطح فعالیت شبکه افزایش یابد و میزان شاخص RVT کاهش یابد، می‌توان امیدوار بود که سیگنال‌های فاندامنتال بازار معکوس شده و سرمایهگذاران دوباره وارد بازار شده‌اند.
به هر ترتیب شاخص RVT در حال حاضر در بالاترین حد خود از سال ۲۰۱۰ قرار گرفته است. اگر از این حد عبور کند و افزایش بیشتری از خود نشان دهد، روند نزولی قیمت باز هم ادامه می‌یابد و کف بازار نزولی در سطح قیمتی پایین‌تری تثبیت خواهد شد.
شاخص زیر نیز ارزش بازار بیت کوین را با میزان فعالیت شبکه مقایسه می‌کند، با این تفاوت که معیار سنجش فعالیت شبکه میانگین قدمت کوین‌های خرج شده در آن است. این شاخص برای بازنمایی این مقایسه از مفهوم Dormancy کمک می‌گیرد. Dormancy میانگین روزهای کاسته شده از قدمت کوین‌ها است. مقایسه جریان Dormancy و ارزش بازار بر حسب دلار، می‌تواند روند خرج شدن کوین‌ها را در مقایسه با ارزش بازار بازنمایی کند.
در حال حاضر جریان Dormancy در پایین‌ترین حد تاریخی خود واقع شده است. این امر نشان می‌دهد که ارزش بازار نسبت به فعالیت شبکه پایین است. آخرین باری که وضعیت Dormancy تا این حد بحرانی شده بود، مصادف بود با فشار سنگین فروش و رخداد تسلیم سرمایهگذاران در یک بازار نزولی. در چنین شرایطی حتی برخی از دارندگان قدیمی بیت کوین نیز از شبکه خارج میشوند.
خروج خریداران قدرتمند از بازار بیت کوین
هولدرهای بلندمدت و کوتاه‌مدت دو دسته از سرمایهگذاران بیت کوین محسوب میشوند که استراتژی‌ها و مشخصات متفاوتی دارند:
- به طور کلی هولدرهای کوتاه‌مدت حساسیت بیشتری نسبت به نوسانات قیمت دارند. علت حساسیت این است که معمولا قیمت پایه ذخیره هولدرهای کوتاه‌مدت به قیمت لحظه‌ای بازار نزدیک است.
- هولدرهای اصلی در واقع هولدرهای بلندمدت هستند که نسبت به نوسانات قیمت واکنش شدیدی نشان نمی‌دهند. این دسته از سرمایهگذاران معمولا به دنبال کسب سود در بازه‌های زمانی بلندمدت هستند. به همین خاطر نوسانات قیمت تاثیر زیادی در تعیین استراتژی آن‌ها بازی نمی‌کند.
شاخص Spent Price میانگین قیمت پایه کوین‌هایی که در هر روز توزیع شده‌اند را بازنمایی می‌کند. از این شاخص می‌توان برای مشخص کردن تمایز سیاست‌گذاری‌های توزیع کوین در میان هولدرهای کوتاه‌مدت و بلندمدت، استفاده کرد. خرج کردن کوین‌هایی با قیمت پایه بالا در دسته هولدرهای بلندمدت، امری غیرمعمول محسوب می‌شود. اما هولدرهای کوتاه‌مدت به محض ورود بازار به محدوده تسلیم سرمایهگذاران (Capitulation)، کوین‌های خود را توزیع می‌کنند. البته گاهی در رخداد تسلیم، سرمایهگذاران قدرتمند نیز از بازار خارج میشوند.
نمودار زیر میانگین قیمت توزیع کوین‌ها را بر حسب دو دسته هولدرهای بلندمدت و کوتاه‌مدت، مقایسه می‌کند. می‌توان مشاهده کرد که اخیرا خریداران بلندمدت نیز کوین‌هایی با قیمت پایه بالا را واگذار کرده‌اند. در دوره‌های مشابه (دوره ۵۲ روزه در بازار نزولی سال ۲۰۱۸ و دوره ۵۱۴ در ۲۰۱۴-۱۵) قیمت تا حد قابل توجهی کاهش یافت.
مقایسه میانگین قیمت پایه کل کوین‌ها (قیمت واقعی) و میانگین قیمت پایه ذخیره هولدرهای بلندمدت نشان می‌دهد که این دو نمودار همسو هستند. ذخیره هولدرهای بلندمدت معمولا پایین‌ترین قیمت پایه را دارند. این امر حاصل استراتژی کلی هولدرهای بلندمدت برای خرید کوین‌ها است. این سرمایهگذاران در محدوده‌هایی اقدام به خرید می‌کنند که پایین‌ترین سطوح قیمتی ممکن است.
بنابراین با توجه به اینکه قیمت هولدرهای بلندمدت به قیمت واقعی نزدیک شده است، بر اساس الگوهای تاریخی می‌توان نتیجه گرفت که بازار در عمیق‌ترین مرحله بازار نزولی واقع شده است. با این حال همچنان مشخص نیست که ادامه این روند چقدر طول خواهد کشید.
پیشنهاد مطالعه: گیم فای (GameFi) چیست؟ چگونه از بازی‌های Play to Earn کسب درآمد کنیم؟
جمع‌بندی
بر اساس شواهد موجود از چرخه‌های پیشین، بازار بیت کوین وارد عمیق‌ترین بخش روند نزولی خود شده است. قیمت لحظه‌ای به سختی بالاتر از قیمت پایه کوین‌ها قرار گرفته و حجم فعالیت شبکه روندی کاهشی پیدا کرده است. اگر بازار بخواهد بر اساس الگوی چرخه‌های پیشین حرکت کند، ۸ ماه تا ۲ سال طول می‌کشد تا کف بازار نزولی تثبیت شده و بازار از این روند خارج شود.
نکته مهم استراتژی هولدرها را می‌توان خرج کردن کوین‌هایی با قیمت پایه بالا، در نظر گرفت. در الگوی چرخه‌های پیشین نیز زمانی که هولدرهای بلندمدت کوین‌ها را واگذار می‌کنند، به این معنا است که آخرین مرحله بازار نزولی آغاز شده است. در دوره‌های قبلی فشار فروش باعث ریزش ۴۰ تا ۶۴ درصدی قیمت شد. در حال حاضر نیز همه چشم‌ها به میزان حمایت هولدرها در راستای حفظ قیمت است.
این مقاله صرفا برای اهداف آموزشی ارائه شده است و نباید به‌عنوان مشاورهٔ تجاری و سرمایه‌گذاری از طرف کوین ایران و نویسندگانش قلمداد شود.
