بسیاری به فناوری بلاکچین و ارز دیجیتال لقبِ «اینترنت ارزش» داده‌اند. اینترنت در چند دهۀ اخیر نشان داد که قدرت یک شبکۀ بازِ جهانی برای اطلاعات تا چه حد می‌تواند دنیا را دگرگون سازد. در آینده‌ای نزدیک ایدۀ یک شبکۀ آزاد و یک‌پارچۀ ارزش نیز به ثمر خواهد نشست؛ واقعه‌ای که همین حالا هم دور از ذهن نیست. تعداد بسیار کمی از تکنولوژی‌ها به‌عنوان یک فناوری انقلابی شناخته می‌شوند. فناوری بلاکچین که با سرعت چشمگیری درحال رشد است یکی از آن‌هاست. مدل‌‌های کسبوکار جدید، امنیت، قابلیت اعتماد، سرعت و کارایی، شفافیت، خودکارسازی فرآیندها، حذف هزینه‌های نظارت، کاهش هزینه تراکنش، کاهش کلاه‌برداری و جعل، برخی از قابلیت‌های بلاکچین هستند که به آن پتانسیل بازآفرینی سیستم‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و حقوقی را می‌دهند.
در سال‌های اخیر، فناوری بلاکچین و رمز ارز از ریشه‌های زیرین خود در رمز ارزها مانند بیت کوین و اتر (ETH) تکامل یافته و به یک اکوسیستم زنده شامل تعداد بی‌شماری پلتفرم با کاربردهای مختلف در صنایع و بخش‌های متنوع تبدیل شده است. حالا پس از گذشت سال‌ها از پیدایش بیت کوین، پیشرفت‌های جذابی چه به لحاظ گسترش کاربردهای بلاکچین و چه از نظر بهبود تجربۀ کاربری، پدیدار شده است. با توجه به روند سریع ورود پروژه‌های جدید به این بازار، شناسایی و دنبال کردن آن‌ها، درک منبع ارزش و شناخت بخش مربوط به خدمات آن‌ها دشوار است. نقشه اکوسیستم بلاکچین به‌عنوان یک شبکه جامع می‌تواند بینش‌های مفیدی به سرمایه‌گذاران، استارتآپها و بازیگران پیشرو و فعال در صنعت کریپتو ارائه کند.
پیشنهاد مطالعه: اولین نقشه اکوسیستم بلاکچین و رمزارز ایران و کسب‌وکارهای فعال منتشر شد!
نقشه اکوسیستم بلاکچین چیست؟
نقشه اکوسیستم بلاکچین یک اسنپ‌شات دقیق و جامع از کل فضای درحال رشد راه‌حل‌های مبتنی بر بلاکچین در بخش‌های مختلف ارائه می‌دهد. این نقشه می‌تواند بنیانی برای تجزیه و تحلیل نقاط تمرکز و سرحد‌های توسعه در اکوسیستم بلاکچین باشد. نقشه‌های اکوسیستم بلاک چین تاکنون نشان داده‌اند که نزد سرمایه‌گذاران، کارآفرینان و شرکت‌های فعال در این حوزه بسیار محبوب هستند.
به عبارت دیگر، نقشه اکوسیستم بلاکچین و رمز ارز یک گواهی بر این است که فناوری بلاکچین در پیشروی و کاوش صنایع و بخش‌های مختلف چگونه عمل کرده است. دنبال کردن روندهای رشد و شناخت پروژه‌های دارای پتانسیل بالا به طراحی یک نقشه از چشم‌انداز موجودِ فضای بلاکچین و رمز ارز نیاز دارد.
پروژه‌ها و پلتفرم‌های مختلف با توجه به هدف اصلی یا کاربرد خود، در طبقه‌های گوناگونِ دسته‌بندیِ نقشۀ بلاکچین قرار می‌گیرند. نقشه‌های مختلف دسته‌بندی‌های مختلفی دارند اما می‌توان گفت که به‌طور معمول دارای دسته‌های بلاکچین، خدمات مالی (فین‌تک)، متاورس و ان‌اف‌تی، صرافی (مبادله)، سرمایه‌گذاران، ابزارها (توسعه و نرم‌افزار)، بازی، خدمات داده، خدمات مشاوره، پلتفرم‌های خبری و سایر هستند.
می‌توان ابعادی را به نقشۀ اکوسیستم افزود. برای مثال توزیع جغرافیایی، توزیع بخش‌ها، مقیاس پروژه، فرآیندهای تحت‌تأثیر و نوع مشتری، برخی از این موارد هستند. با بررسی هر یک از این ابعاد در سطح نقشۀ اکوسیستم، می‌توان بینش عمیق‌تری از وضعیت صنعت بلاک چین و سیر تکامل آن به‌دست آورد.
معرفی اکوسیستم بازی‌های مبتنی بر بلاکچین در فضای استارتاپی ایران
مزایای نقشه اکوسیستم بلاکچین
مزایای نقشه اکوسیستم بلاکچین را این‌گونه می‌توان بیان کرد:
- کمک به همگام شدن با سیر تحول سریع فضای بلاکچین و رمز ارز و شناخت بازیگران اصلی این اکوسیستم
- تحلیل کل اکوسیستم بلاکچین در یک نگاه و کسب بینش‌های ارزشمند دربارۀ روند رشد بخش‌های مختلف
- ارائه یک ابزار بصری برای تحلیل نقاط تمرکز و جبهه‌های پیشرفت پیاده‌سازی بلاکچین در صنعت و کسبوکار
- کمک به سرمایه‌گذارانی که می‌خواهند در معرض منافع شرکت‌ها و استارت‌آپ‌های بلاکچینی قرار گیرند و تنوع سرمایه‌گذاری خود را ارتقا دهند.
- نشان دادنِ روندها در پذیرش بلاکچین و کمک به مقایسۀ اندازه، تأثیر و بلوغ بخش‌ها و زمینه‌های مختلف در صنعت
- استفاده از یک رویکرد واقعی و عملی به رشد و توسعه با تمرکز بر خدمات و پروژه‌های باکیفیت
- شناخت فعالیت‌ها و فرآیندهایی که بیشتر از همه تحت‌تأثیر پیاده‌سازی بلاکچین قرار گرفته‌اند.
- یک نقشه اکوسیستم با اتصال گره به گره می‌تواند به‌خوبی همکاری موجود بین شرکت‌ها و استارت‌آپ‌های فعال را در سطح بخش‌های مختلف نمایش دهد.
- در نهایت، نقشه اکوسیستم می‌تواند راهنمای مناسبی برای پیش‌بینی روندها و الگوهای رشد در فضای بلاکچین باشد.
معرفی استارتاپ‌های مرتبط با ابزارهای بلاکچین در ایران
مسائل اصلی در ساخت نقشه اکوسیستم بلاکچین
شناسایی بازیگران مختلف در صنعت نوپا و جوان بلاکچین و قرار دادن آن‌ها در نقشه اکوسیستم به سادگیِ استفاده از نکات و بینش‌های حاصل از آن نیست.
هیچ منبع داده رسمی برای فعالیت‌های کسب‌وکارهای مبتنی بر بلاکچین وجود ندارد و باید تنها به داده‌های در دسترس عموم و تحلیل‌های کیفی بسنده کرد. باید کل صنعت را با تحقیق و پژوهش در کنار داده‌های مشتریان که از طریق نظرسنجی و مشارکت اعضای جامعه جمع‌آوری شده، زیر و رو کنید.
یک مشکل دیگر در طراحی نقشه اکوسیستم بلاکچین این است که با انتخاب و برچسب‌گذاری تعدادی پروژه در یک دسته یا خوشه، به‌طور حتم برخی از آن‌ها در ناحیه خاکستری قرار می‌گیرند و همزمان متعلق به چند دسته هستند. برای رفع این شکل می‌توان یک طبقه با عنوان پروژه‌های عمومی در نظر گرفت یا اینکه آن‌ها را بر اساس اصلی‌ترین هدف یا کاربرد دسته‌بندی کرد. از این‌رو، مهم است که هنگام توسعۀ یک نقشه اکوسیستم بلاکچین، حداکثر تلاش انجام شود تا پروژه‌ها بر اساس هدف اصلی یا منبع ارزش خدماتشان جدا شوند.
معرفی استارتاپ‌های مرتبط با فناوری بلاکچین در ایران
اولین نقشه اکوسیستم بلاکچین ایران
اولین نقشه اکوسیستم بلاکچین و رمز ارز ایران که توسط کوین ایران و با کمک اعضای جامعه کریپتو در ایران شکل گرفته، در واقع یک لایه داده بنیادی است که شبکه‌ای از بازیگران اصلی و شرکت‌های پیشرو در فضای بلاکچین را به نمایش می‌‌گذارد. این نقشه برای پلتفرم‌ها، مشارکت‌کنندگان، سرمایه‌گذاران، ذینفعان و کاربران صنعت بلاکچین و رمز ارز ارزش‌آفرین است.
داشتن یک درک کلی از تمام استارت‌آپ‌های فعال در حوزۀ بلاکچین به ارزیابی و شناخت اکوسیستم بلاکچین و آخرین روندهای رشد آن کمک می‌کند. با یک ارزیابی دقیق و مقایسۀ اکوسیستم بلاکچین ایران و جهان می‌توان خلاءهای موجود را شناسایی کرد و معیار مناسبی برای ورود سرمایه‌گذاران و یا تأسیس یک استارت‌آپ در اختیار داشت.
ارائه یک نقشه جامع از سازندگان اکوسیستم بلاکچین و استارت‌آپ‌های بلاکچینی ایرانی تنها یکی دیگر از کوشش‌های فراوان تیم کوین ایران در راستای بهبود آگاهی از پتانسیل‌ها، مزیت‌ها و ریسک‌های نوآوری‌های مبتنی بر تکنولوژی بلاکچین، با تمرکز بر اهمیت آموزش و یادگیری بوده است.
پیشنهاد مطالعه: چارچوب عملی برای راه‌اندازی کسبوکار روی بلاکچین!
جمع‌بندی
در پایان قابل ذکر است که از نگاه بسیاری، دو روند دیجیتال شدن و غیرمتمرکز شدن، غیر قابل اجتناب هستند. اگر بخواهیم اکوسیستم بلاکچین یک کشور یا منطقه در مسیر خود پیشگام باشد، ناگزیر به پیروی از این روندها هستیم. از این‌رو، نیاز به یک نقشه اکوسیستم بلاکچین داریم که بتواند کل چشم‌انداز بلاکچین و رمز ارز را به‌دقت ارزیابی کند و کاستی‌های موجود را نشان دهد. به‌هرحال، فناوری بلاکچین به نقطه‌ای از بلوغ خود خواهد رسید که به پذیرش همگانی دست یابد. گرچه هنوز برخی از جنبه‌های فنی مانند مقیاس‌پذیری، تعامل‌پذیری و تجربۀ کاربری نیاز به رسیدگی و راه‌حل دارند، هر روز کاربردهای جدیدی کشف می‌شوند و موسسات و نهادهای بیشتری به این حوزه وارد می‌شوند.
این مقاله صرفا برای اهداف آموزشی ارائه شده است و نباید به‌عنوان مشاوره‌ی تجاری و سرمایه‌گذاری از طرف کوین ایران و نویسندگانش قلمداد شود.
