سوزاندن توکن یا به‌طور کلی سوزاندن رمز ارزها، فرآیندی است که در آن کاربر بخشی از توکن‌ها یا کوین‌ها را از سرمایه‌های دردسترس خارج می‌کند و درنتیجه تعداد کل کوین‌ها یا توکن‌های درگردش، کم خواهد شد. به عبارتی از این طریق، توکن‌های سوزانده‌شده دیگر قابلیت مبادله‌شدن ندارند. این توکن‌ها به کیف‌پول یا آدرسی انتقال می‌یابند که صرفا قابلیت دریافت توکن دارد و پس از اینکه توکن‌ها به آن واریز شوند امکان بازگشت آن‌ها وجود ندارد. این آدرس‌ها به‌عنوان کیف‌پول‌های خارج از شبکه شناخته می‌شوند.
به‌طور کلی می‌توان فرآیند سوزاندن توکن‌ها را در سه عبارت کلیدی خلاصه کرد:
- فرآیند سوزاندن توکن‌ها (Burning) همان ارسال توکن‌ها به حسابی است که صرفا قابلیت دریافت توکن دارد.
- کیف‌پول‌ها یا آدرس‌هایی که برای سوزاندن مورد استفاده قرار می‌گیرند “Burner” یا “Eater” نامیده می‌شوند.
- فرآیند سوزاندن توکن‌ها درنهایت منجر به کاهش تعداد ذخیره‌ی در دسترس خواهد شد.
سوزاندن توکن چیست و توکن سوزی چگونه انجام می‌شود؟
برای فهم بهتر فرآیند سوزاندن توکن که به انگلیسی می‌شود Token Burning بهتر است روند ارسال و دریافت توکن‌ها از طریق کیف‌پول را با سازوکار ایمیل مقایسه کنیم. تصور کنید دارای یک حساب ایمیل هستید؛ از این طریق می‌توانید به هر آدرس ایمیل دیگری پیام ارسال کنید و از آدرس‌های دیگر پیام دریافت کنید. آدرس کیف‌پول‌های شخصی نیز سازوکاری شبیه به شبکه ایمیل دارد.
اما شما برای ارسال و دریافت ایمیل نیاز به رمز شخصی دارید. از طریق این رمز می‌توانید به محتوای پیام‌های دریافتی دسترسی داشته باشید و آن‌ها را برای آدرس‌های دیگر ارسال کنید. در حوزه کیف‌پول‌ها نیز این قاعده برقرار است. هر کیف‌پولی دارای کلیدهای شخصی است که به شما اجازه می‌دهد از سرمایه‌های آن برداشت کنید. حال اگر آدرسی وجود داشته باشد که هیچ کلیدی ندارد، ارسال توکن‌ها به آن، به این معناست که توکن‌های موردنظر برای همیشه از دسترس خارج شده‌اند. به این فرآیند سوزاندن توکن‌ها گفته می‌شود.
پیشنهاد مطالعه: سرویس انتخاب نام اتریوم (ENS): ارسال نام خود به جای آدرس کیف پول
سوزاندان توکن‌ها بر چه مبنایی انجام می‌شود؟
از دسترس خارج کردن یک سرمایه و حذف آن از سرمایه‌های در گردش، اقدام جدیدی نیست. پیش از ظهور صنعت بلاک‌چین و شکل‌گیری بازار رمز ارزها نیز بانک‌های مرکزی جهت حفظ قدرت خرید ارز کشور، مقداری از ارزها را از چرخه بازار خارج می‌کردند. به عبارتی می‌توان گفت یکی از دلایل از دسترس خارج کردن بخشی از یک سرمایه، حفظ ارزش آن و کنترل بازار است. در ادامه بیشتر به این موضوع می‌پردازیم.
سوزاندن توکن‌ها در راستای افزایش ارزش آن‌ها
شرکت‌های بزرگ سهامی عام، گاهی برای کاهش سهم‌های موجود در بازار، اقدام به بازخرید سهم‌ها می‌کنند. این شرکت‌ها از این طریق سهام در گردش را کاهش داده و ارزش سهام خود را افزایش می‌دهند. از طرفی این اقدام نشانه‌ای از عملکرد موفق شرکت در سیاست‌گذاری‌های تجاری محسوب می‌شود. اما باید این نکته را نیز مدنظر قرار داد که استراتژی فوق همیشه موفق عمل نخواهد کرد و حتی ممکن است اثر عکس نیز داشته باشد (منجر به کاهش ارزش سرمایه گردد). اما علاوه‌بر ارتقاء ارزش سرمایه، شرکت‌ها می‌توانند برای تسلط بیشتر بر بازار اقدام به بازخرید کنند. شرکت‌ها از این طریق سهم و اثر خود بر بازار را افزایش می‌دهند.
بنابر آنچه گفته شد نمی‌توان به‌طور قطع پیش‌بینی کرد که سوزاندن یک توکن باعث افزایش ارزش آن توکن خواهد شد؛ چراکه این اقدام می‌تواند در تصمیم‌گیری و انتخاب استراتژی کلی سرمایه‌گذاران موثر باشد. این موضوع بسیار تعیین‌کننده‌تر از افزایش و کاهش قیمت است. به همین خاطر نمی‌توان صرفا با استفاده از قانون عرضه و تقاضا، نتیجه سوزاندن توکن‌ها را پیش‌بینی کرد.
اما با این حال افرادی که اقدام به سوزاندن توکن‌ها می‌کنند اهدافی از این دست را دنبال می‌کنند. این افراد با کاهش توکن‌های درگردش و قابل دسترس، سعی می‌کنند ارزش توکن‌ها را حفظ کنند یا بالا ببرند. به همین خاطر برخی از توسعه‌دهندگان رمز ارزها، عامدانه اقدام به سوزاندن توکن‌ها می‌کنند.
سوزاندن توکن‌ها در راستای حفظ تعادل میان استخراج‌کنندگان
فرآیند سوزاندن در برخی از شبکه‌های بلاک‌چین به‌عنوان یک سازوکار خودکار پیاده‌سازی می‌شود. به این ترتیب به‌شکل دوره‌‌ای باید برخی از توکن‌ها سوزانده شود. شبکه از این طریق از ایجاد اختلاف بین ماینرهای اولیه و ماینرهای جدید جلوگیری می‌کند.
هرچقدر بلاک‌های بیشتری در یک شبکه پردازش شود، میزان سختی پردازش نیز افزایش می‌یابد. باتوجه به این موضوع ماینرهای اولیه که سرمایه و امکانات بیشتری دارند بر ذخیره‌ی بازار تسلط پیدا می‌کنند که یک وجه منفی در شبکه غیرمتمرکز به حساب می‌آید. از طریق این پروتکل ماینرها باید به ازای استخراج توکن‌های جدید برخی از توکن‌های قدیمی را بسوزانند تا تعادل بین ماینرها برقرار شود. این پروتکل در شبکه‌های مبتنی بر استاندارد اثبات-کار (Proof-of-Work) کاربرد دارد.
پیشنهاد مطالعه: الگوریتم اثبات سوزاندن یا Proof of Burn چیست؟ (PoB)
جمع‌بندی
سوزاندن توکن‌ها به‌طور کلی فرآیندی است که در آن کاربر بخشی از توکن‌ها را به آدرسی ارسال می‌کند که صرفا قابلیت دریافت توکن را دارد. از این طریق توکن‌ها برای همیشه از دسترس خارج می‌شوند. هدف اصلی از سوزاندن توکن‌ها حفظ ارزش توکن یا بالا بردن قیمت آن است. البته این هدف ممکن است همواره محقق نشود؛ چراکه این فرآیند استراتژی کلی سرمایه‌گذاران را نیز تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.
یکی دیگر از کاربردهای سوزاندن توکن‌ها، برقراری تعادل میان ماینرها یا دارندگان توکن است. در این زمینه از سوازندن توکن‌ها به‌عنوان ابزاری برای جلوگیری از تمرکز سرمایه استفاده می‌شود. به‌طور کلی نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی از نتیجه سوزاندن توکن داشت و باید عوامل متعددی که در این فرآیند دخیل هستند را به‌دقت واکاوی کرد.
