ارز دیجیتال چیست به زبان ساده
در پاسخ به سوال ارز دیجیتال چیست باید گفت ارز دیجیتال (Digital currency) یک واسطه تبادل برپایهٔ اینترنت است (جدا از واسطههای فیزیکی مانند اوراق بانکی یا سکه) که ویژگیهایی مشابه با پول فیزیکی را داراست، اما تراکنشهای انتقال سرمایه را بهصورت آنی و بدون مرز بین افراد انجام میدهد. پولهای مجازی و رمزارزها (cryptocurrency) هر دو از نمونههای ارزهای دیجیتال هستند اما برعکس این عبارت صحیح نیست. ارزهای دیجیتال مانند پولهای فیزیکی، برای خرید کالا و سرویس مورد استفاده قرار میگیرند اما میتوانند به استفاده در مجامع خاص نیز محدود شوند. مثلاً میتوان یک ارز مجازی مخصوص یک بازی یا شبکهٔ اجتماعی داشت. ارزهای دیجیتال مانند بیتکوین بهعنوان «ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز» شناخته میشوند؛ به این معنی که مرکزی برای تولید این پول وجود ندارد.
تاریخچه ارز دیجیتال
تاریخچه ارز دیجیتال به حباب دات-کام در دهه ۱۹۹۰ برمیگردد. یکی از اولین ای-گلدها که با پشتوانه طلا بود، در سال ۱۹۹۶ ایجاد شد. یکی از ارزهای دیجیتال مطرح دیگر رزرو آزادی (به انگلیسی Liberty Reserve) بود که در سال ۲۰۰۶ بهوجود آمد. این سرویس به کاربران اجازه میداد تا پول دلار یا یوروی خود را به این ارز تبدیل کرده و بتوانند آن را آزادانه با کارمزد ۱٪ با یکدیگر رد و بدل کنند. هر دوی این سرویسها متمرکز بوده و برای استفاده در پولشویی شهرت داشتند. همین امر سبب شد تا دولت آمریکا هر دو سرویس را تعطیل کند. گسترش تازهٔ رمزارزها، علاقه به استفاده مجدد از ارز دیجیتال را افزایش داده است. این امر با معرفی بیتکوین در سال ۲۰۰۹ همراه بود که آن را به بزرگترین و موردِ پذیرشترین پول دیجیتال تبدیل کرد.
قوانین ارز دیجیتال
پولهای مجازی تهدیدی برای بانکهای مرکزی، قانونگذاران مالی، وزارتخانه یا سازمانهای مربوط به مسائل مالی و سازمانهای آمارگیری و محاسباتی است.
در ۲۰ مارس سال ۲۰۱۳ شبکهٔ اجرایی جرائم مالی (Financial Crimes Enforcement Network) رهنمودی را برای روشنسازی روش اجرای قانون پنهانکاری بانکها (Bank Secrecy Act) در مقابله با افرادی که پول مجازی تولید، رد و بدل و یا انتقال میدهند، تصویب کرد. در ماه می سال ۲۰۱۴ کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا نیز در مورد خطرهای بیتکوین و دیگر پولهای مجازی هشدار داد.
تفاوت ارز دیجیتال، ارز مجازی و رمزارز چیست؟
ارز دیجیتال مجموعهٔ بزرگی است که پول مجازی و رمزارزها زیرمجموعهٔ آن حساب میشوند. در واقع تمام پولهای الکترونیکی زیرمجموعهٔ ارز دیجیتال هستند. ارز دیجیتال برخلاف دلار و سکه هیچ پشتوانهای ندارد و واسطهها هم تا حدی زیادی وجود ندارند و این یعنی معاملات بهطور لحظهای انجام میشوند.
ارز مجازی چیست؟
ارز مجازی یکی از انواع ارز دیجیتال است که تحت کنترل سازندگان آن بوده و مورد استفادهٔ یک جامعهٔ مجازی خاص است. بنابراین ارزهای مجازی، دیجیتال هستند ولی همهٔ ارزهای دیجتال مجازی نیستند، یعنی بعضی از ارزهای دیجیتال هم هستند که محدود به یک محیط خاص نیستند و این با تعریف ارز مجازی مختص به یک محیط خاص تفاوت دارد.
برخلاف ارزهای فیات، ارز مجازی را هیچ بانکی صادر نمیکند. ویژگی عدم تنظیم ارز مجازی به این معنی است که دولت و بانکها کنترلی روی قیمت ندارند.
رمزارز چیست؟
منظور از «رمز» در کلمهٔ رمزارز این است که برای امنیت این ارزها در شبکه از الگوریتمها و تکنیکهای رمزنگاری استفاده میشود تا امکان تقلب را به حداقل برساند. یکی از معروفترین رمزارزها، بیت کوین است.
برای آشنایی بیشتر با رمزارزها و کاربرد آنها مقالهٔ رمزارز (cryptocurrency) چیست؟ را بخوانید.
اگر تحتنظر بانک مرکزی یک کشوری تولید شوند، آنها را ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) مینامیم. برخی کشورها مانند انگلستان، سوئد و اروگوئه قصد دارند نسخهٔ دیجیتالی پول فیات بومی خود را راهاندازی کنند.
توضیح نهایی برای تعریف ارز دیجیتال
بهطور خلاصه ارز دیجیتال اصطلاحی است که برای پولی به کار برده میشود که فقط در فضای دیجیتال وجود دارد. ارزهای مجازی و رمزارزها، ارزهای دیجیتالی هستند به این دلیل که بهصورت آنلاین وجود دارند.
ارزهای مجازی نوعی ارز دیجیتال هستند که در دنیای مجازی موجودند. رمزارزها از آنجایی که بهصورت آنلاین وجود دارند ارزهای دیجتال هستند اما همزمان ارز مجازی هم هستند که با الگوریتمهای رمزنگاری ایجاد میشوند.
بنابراین گرچه اصطلاحات دیجیتال، مجازی و رمزارز را با هم ترکیب میکنند، اما تفاوتهای ظریفی با هم دارند.
