آموزش فیبوناچی در تحلیل تکنیکال رمز ارزها: اصلاح فیبوناچی چیست؟

در ادامه‌ی بحث ابزارها و شاخص‌های تحلیل تکنیکال (technical analysis)، به اصلاح فیبوناچی (Fibonacci retracement) می‌رسیم. اصلاح فیبوناچی اندیکاتور محبوبی است که هزاران تریدر در بازار‌های بورس، فارکس و رمزارز از آن‌ استفاده می‌کنند. این ابزار بر دنباله فیبوناچی که ۷۰۰ سال پیش کشف شد مبتنی است.

اگر در کوین ایران جستجو کرده و مقالات را خوانده باشید، با مطالب پیشین ما درباره ابزارها و اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال (technical analysis) که تریدرها از آن‌ها برای پیش‌بینی تحرکات قیمت استفاده می‌کنند آشنایی دارید. این ابزارها شامل چارچوب‌های تحلیل کامل بازار مانند متد وایکوف (Wyckoff Method)، تئوری موج الیوت (Elliott Wave Theory) یا نظریه داو (Dow Theory) هستند. میانگین متحرک (Moving Averages)، شاخص قدرت نسبی (RSI)، RSI استوکاستیک، باندهای بولینگر (Bollinger Bands)، نمودار ابری ایچیموکو (Ichimoku Clouds)، SAR پارابولیک یا توقف و بازگشت سهموی (Parabolic Sar) نیز ازجمله اندیکاتورهای تحلیلی هستند.

پیشنهاد مطالعه: آموزش تحلیل تکنیکال ارز دیجیتال برای تازه‌کارها

در این مقاله قصد داریم ابزار اصلاح فیبوناچی و نحوه استفاده از آن را برای یافتن سطوح مهم در یک نمودار برایتان بازگو کنیم.

اصلاح فیبوناچی چیست؟

اصلاح فیبوناچی (Fibonacci Retracement) ابزاری است که تحلیل‌گران تکنیکال و تریدرها از آن برای پیش‌بینی بخش‌های موردنظر خود در یک نمودار استفاده می‌کنند. در این پیش‌بینی، نسبت‌های فیبوناچی به‌ عنوان «درصد» مورد استفاده‌ی تریدرها قرار می‌گیرند. ابزار اصلاح فیبوناچی از رشته اعداد کشف‌شده توسط لئوناردو فیبوناچی، ریاضی‌دان قرن ۱۳ میلادی گرفته شده است. این رشته اعداد به‌نام دنباله فیبوناچی شناخته شده است. روابط ریاضی خاص بین اعداد در این دنباله، نسبت‌هایی ایجاد می‌کند که بعداً برای یک نمودار ترسیم و طرح‌ریزی می‌شوند. نسبت‌ها این‌ها هستند:

• ۰ %
• ۶ %
• ۲ %
• ۸ %
• ۶ %
• ۱۰۰ %

درصدِ ۵۰ اگرچه جزو نسبت‌های فیبوناچی نیست، اما بعضی از تریدرها به آن اهمیت می‌دهند چون وسط بازه‌ی قیمتی است. نسبت‌های فیبوناچی خارج از بازه ۰ تا ۱۰۰، مانند ۱۶۱.۸%، ۲۶۱.۸% یا ۴۲۳.۶ % نیز گاهی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

نحوه استفاده‌ی تریدرها از این درصدها را در ادامه توضیح می‌دهیم، ولی نکته اصلی این است که سطوح ترسیم‌شده توسط این درصدها می‌تواند با سطوح چشمگیر بازار همخوانی و همبستگی داشته باشند. وقتی سطوح فیبوناچی را به یک نمودار وارد می‌کنیم، می‌تواند برای بخش‌هایی ازجمله حمایت، مقاومت، اصلاح، نقطه ورود، تارگت خروج یا سطوح توقف ضرر به‌کار گرفته شوند.

پیشنهاد مطالعه: خط حمایت و مقاومت در ارز دیجیتال چیست؟

نحوه محاسبه اصلاح فیبوناچی

از آنجایی‌‌که درصدها در همه ابزارهای اصلاح فیبوناچی یکسان هستند، نیازی نیست همه‌چیز را دستی محاسبه کنید. اما بد نیست برای شروع با اعداد فیبوناچی آشنا شوید.

بیایید یک دنباله از اعداد بسازیم که با صفر و یک شروع می‌شود و با اضافه‌کردن مجموع دو عدد قبلی به عدد فعلی، دنباله را ادامه دهیم. اگر این توالی را به‌شکل نامحدود ادامه دهیم، رشته‌ای از اعداد به‌دست می‌آید که دنباله فیبوناچی (Fibonacci sequence) نام دارد.

۰، ۱، ۱، ۲، ۳، ۵، ۸، ۱۳، ۲۱، ۳۴، ۵۵، ۸۹، ۱۴۴، ۲۳۳، ۳۷۷، ۶۱۰، ۹۸۷ و …

البته این اعداد به‌صورت مستقیم وارد نمودار قیمت نمی‌شوند؛ درعوض، سطوح مورد استفاده در ابزار اصلاح فیبوناچی از این عددها گرفته می‌شوند.

غیر از چند عدد اول، اگر عددی را بر عدد بعدی آن تقسیم کنید، نسبتی نزدیک به ۰.۶۱۸ به‌دست می‌آید. مثلاً اگر ۲۱ را بر ۳۴ تقسیم کنید، حاصل آن ۰.۶۱۷۶ می‌شود. اگر هم عددی را بر عدد دومِ بعد از خود تقسیم کنید، تقریباً ۰.۳۸۲ به‌دست می‌آید. برای مثال، اگر ۲۱ را بر ۵۵ تقسیم کنیم، حاصل ۰.۳۸۱۸ خواهد بود. همه این نسبت‌ها (غیر از نسبت ۵۰%) در ابزار اصلاح فیبوناچی بر محاسبات مربوط به این روش مبتنی هستند.

دنباله فیبوناچی و نسبت طلایی

در بالا گفتیم که لئوناردو فیبوناچی ریاضی‌دان، در قرن ۱۳ دنباله فیبوناچی را کشف کرد. نسبت طلایی (۰.۶۱۸ % یا ۱.۶۱۸ %) یک نسبت ریاضی‌ست که از این اعداد گرفته شده است. اما اهمیت این عدد در چیست؟

نسبت طلایی (Golden ratio) بیانگر فهرست بلندبالایی از رویدادها در جهان هستی است و می‌توان آن را همه‌جا در طبیعت پیدا کرد. اتم‌ها، ستاره‌ها، کهکشان‌ها، صدف‌ها و حتی زنبورهای عسل را در نظر بگیرید؛ همه‌چیز از کوچک‌‌ترین گرفته تا بزرگ‌ترین، نمونه‌هایی از این نسبت را دارند.

هنرمندان، مهندسان و طراحان، قرن‌ها از این نسبت طلایی برای خلق آثار زیبایی‌شناسانه استفاده کرده‌اند. از اهرام مصر گرفته تا مونالیزا و لوگوی توییتر، بسیاری از آثار هنری و طراحی‌های مشهور به‌نحوی از نسبت طلایی استفاده کرده‌اند. از قرار معلوم، این نسبت در بازارهای مالی هم اهمیت پیدا کرده است.

چگونه از اصلاح فیبوناچی استفاده کنیم؟

حالا که ابزار اصلاح فیبوناچی و نحوه کار آن را فهمیدیم، بیایید کارکرد آن را در بازارهای مالی هم بشناسیم.

این ابزار بین دو نقطه قیمتی چشمگیر، مانند یک سقف و یک کف قیمتی به کار می‌آید. سپس از این بازه به‌عنوان مبنای تحلیل بیشتر استفاده می‌شود. عموماً این ابزار در ترسیم سطوح مابین این بازه کاربرد دارد، اما می‌تواند اطلاعات مهمی درباره سطوح قیمتی چشمگیر خارج از این بازه هم به تریدر بدهد.

این بازه قیمتی بر اساس روند مبنا شکل می‌گیرد. پس در روند نزولی، نقطه پایین ۱ (یا ۱۰۰درصد)، و نقطه بالا ۰ (۰درصد) است. تریدرها با کشیدن خطوط اصلاح فیبوناچی بر روی روند نزولی، می‌توانند سطوح حمایتی که احتمال دارد در‌صورت ورود بازار به دوره اصلاح اتفاق بیفتند را پیش‌بینی کنند.

بالعکس، در روند نزولی، نقطه پایین ۰ (۰درصد) و نقطه بالا ۱ (۱۰۰درصد) خواهد بود. دقت داشته باشید که قیمت در روند نزولی قرار دارد. پس در این مورد، اصلا به حرکت از پایین (جهش پس از سقوط) اشاره دارد. ابزار اصلاح فیبوناچی در این مورد اطلاعاتی درباره سطوح مقاومتی احتمالی در صورت شروع روند نزولی بازار ارائه می‌کند.

سطوح فیبوناچی برای تریدرها چه معنایی دارد؟

تریدرها گاهی از سطوح فیبوناچی برای تعیین نواحی ورود بالقوه، تارگت قیمت یا نقاط توقف ضرر استفاده می‌کنند. این به‌کارگیری به ترجیحات شخصی، راهبرد و سبک معاملاتی، بستگی زیادی دارد.

بعضی از راهبردها بر کسب سود در بازه‌ی بین دو سطح فیبوناچی تمرکز دارند. مثلاً یک روند صعودی و اصلاحِ پس از آن را درنظر بگیرید. خرید در سطح اصلاح ۳۸.۲درصد و فروش در سطح ۲۳.۶درصد می‌تواند راهبرد جالبی باشد. البته این راهبرد و استفاده از آن به راهبرد شخصی فرد و عوامل تکنیکال دیگر بستگی دارد.

سطوح فیبوناچی برای یافتن همبستگی بین ساختارهای موج و نواحی بالقوه مطلوب، اغلب با نظریه موج الیوت ترکیب می‌شوند. این می‌تواند راهبردی قوی در پیش‌بینی محدوده اصلاح در موج‌های مختلف ساختار یک بازار خاص باشد.

ابزار اصلاح فیبوناچی، مانند تکنیک‌های دیگر، در‌صورت ترکیب با اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال، به‌شدت قوی و توانمند می‌شود. اگر اندیکاتورهای دیگر نشانه‌ای را در بازار تایید کنند، می‌تواند به یک سیگنال خرید یا فروش تبدیل شود. پس اگر قیمت به یکی از سطوح قیمت فیبوناچی برسد، شاید این قضیه عکس شود. پس همزمان هم ریسک را مدیریت کنید و هم محیط بازار و عوامل دیگر را درنظر بگیرید.

پیشنهاد مطالعه: آشنایی با انواع نمودارهای قیمت بیت‌کوین در تحلیل تکنیکال

افزونه‌های فیبوناچی (Fibonacci Extensions)

در بالا گفتیم که سطوح فیبوناچی می‌توانند برای ارزیابی نواحی اصلاح یا برگشت از سقوط (شماره ۱ در تصویر زیر) به‌کار گرفته شوند. اما دنباله فیبوناچی می‌تواند راهی برای سنجش سطوح مهم بالقوه خارج از بازه کنونی باشند. این‌ها سطوح افزونه (شماره ۲ در تصویر زیر) نام دارند.

سطوح افزونه فیبوناچی از اهداف معاملاتی هستند و هر تریدر می‌تواند یک یا چند سطح افزونه به‌عنوان تارگت انتخاب کند. اولین سطوح افزونه ۱۳۸.۶درصد، ۱۵۰درصد و ۱۶۱.۸درصد هستند که پس از آن ۲۶۱.۸ و ۴۲۳.۶ می‌آیند. پس سطوح افزونه فیبوناچی می‌توانند قسمت‌هایی که تحرک بعدی قیمت در آن‌ها توقف می‌کند را شناسایی نماید.

پیشنهاد مطالعه: آموزش اصول ترید روزانه ارز دیجیتال (Day Trading)

در پایان

پس آموختیم که اعداد فیبوناچی همه‌جا در طبیعت وجود دارند و به باور بسیاری از تریدرها، در بازارهای مالی نیز کاربردی هستند. اما نباید فراموش کرد که رابطه بین حرکت قیمت، الگوهای نمودار و اندیکاتورها، درست مثل اندیکاتورهای تکنیکال، بر هیچ اصل علمی یا قانون فیزیکی مبتنی نیست. پس کاربردی بودن ابزار اصلاح فیبوناچی به تعداد شرکت‌کنندگان در بازار که به این ابزار توجه دارند وابسته است. حتی اگر سطوح اصلاح فیبوناچی با هیچ‌چیز محسوسی همبستگی نداشته باشند، می‌توانند به‌عنوان ابزاری برای پیش‌بینی بخش‌های موردنظر به خدمت گرفته شوند.

این مقاله صرفا برای اهداف آموزشی ارائه شده است و نباید به‌عنوان مشاورهٔ تجاری و سرمایه‌گذاری از طرف کوین ایران و نویسندگانش قلمداد شود.

منبع