دیفای (defi) و کاربرد های نو ظهورش یا خدمات مالی سنتی؟

۱. معرفی

بیت کوین وعده داده بود که ما را از نیاز به بانک ها رها سازد، اما به نظر می رسد که اتریوم بتواند از طریق فناوری مالی غیرمتمرکز این کار را انجام دهد. صنعت مالی غیرمتمرکز یا به صورت خلاصه DeFi، یک حرکت در جامعه رمزارزهاست به سوی ایجاد محصولات مالی که غیرمتمرکز و قابل دسترس برای همه هستند. این سازمان غیرمتمرکز مالی نگهبانی ندارد؛ آنچه برای ورود نیاز دارید کیف پول و مقداری رمزارز است.
در حالی که بیتکوین به عنوان پول غیرمتمرکز شناخته شده است، برنامه های DeFi بر بستر اتریوم راه های بهتری را برای پس انداز، سرمایه گذاری، وام دهی و قرض گیری پول ارائه می کنند. امروزه این برنامه های غیرمتمرکز جایگزین مناسبی برای اغلب خدمات بانکی هستند و در همین حال اطلاعات خصوصی مشتریان را نمی گیرند، کارمزد اضافی اخذ نمی کنند و از ما نمی خواهند که در مورد وجوه خود به آن ها اعتماد کنیم.
در حالی که به اعتقاد بسیاری از متخصصان، DeFi هنوز در مراحل اولیه رشد خود به سر می برد، هم اکنون بعد از گذراندن یک شش ماهه شگفت انگیز، ارزش بازار برنامه های DeFi حدود ۸ میلیارد دلار است [۱]. همچنین کل ارزش قفل شده در DeFi معادل ۳.۸ میلیارد دلار است که این رقم در ابتدای سال جاری ۶۸۰ میلیون دلار بوده است [۲].
یکی از مدل های کسب و کار رایج در صنعت DeFi، قرارداد های غیرمتمرکز است؛ صرافی غیرمتمرکز، بستر های وام دهی، بیمه، بازار مشتقات و معاملات مارجین، دارایی مصنوعی و بازار های پیش بینی، از این دسته هستند. در ادامه به مقایسه این مدل ها با خدمات مشابه در بازار های مالی رایج و معرفی نمونه های موفق آن ها می پردازیم.

۲. صرافی غیرمتمرکز dYdX

این برنامه یک بستر غیرمتمرکز پیشگام در زمینه ی محصولات مالی پیشرفته مانند معاملات مارجین و مشتقات است. در بازار های متمرکز و سنتی، حجم معاملات مشتقات حدودا ۱۰ برابر حجم معاملات آنی است؛ از این نظر فرصت های زیادی در این پروژه فراهم بود. این برنامه DeFi در حال حاضر ۳۵.۲ میلیون دلار ارزش بازاری دارد و تیمی ۸ نفره شامل چندین مهندس و برنامه نویس، با تجربه ی فعالیت در شرکت های Google، Bloomberg، Coinbase، Uber و چند شرکت و دانشگاه معتبر دیگر، در آن مشارکت دارند.
این برنامه تاکنون سه محصول اصلی تولید کرده است: توکن های اهرمی و کوتاه مدت، صرافی معاملات مارجین، و اوراق قرضه بدون سررسید. محصول اول به نام Expo طراحی شد تا یک تجربه آسان را برای دسترسی به محصولات رمزارزی اهرمی فراهم کند.
در واقع این محصول برای سرمایه گذاران نسبتا مبتدی طراحی شده بود اما دیده شد کاربرانی که از آن استفاده می کنند معامله گران حرفه ای بودند. به همین دلیل آن ها محصول دوم خود، معاملات مارجین را ساختند. این محصول برای سرمایه گذاران سطح بالا ساخته شد که می خواهند به ویژگی های پیشرفته مثل اهرم و داده های جامع تقاضا و عرضه دست یابند. این برنامه دسترسی مستقیم به دفتر سفارشات را از طریق سفارش توقف زیان ، سفارش محدود و سفارش به قیمت بازار فراهم کرده است. این برنامه همچنین محیط کاربری ساده ای را برای قرض گیری و وام دهی مستقیم دارایی های رمزارزی ارائه کرده است. در طراحی قرارداد های هوشمند اتریوم برای معاملات مارجین از یک رویکرد پشته کامل استفاده شده؛ یعنی همه چیز اعم از قرارداد های هوشمند تا برنامه نهایی توسط همین شرکت تولید شده اند.
محصول دیگر این برنامه DeFi، اوراق قرضه بدون سررسید است. اوراق بدون سررسید بی شک یکی از محبوب-ترین راه های معامله رمزارز هستند و از طریق آن کاربران توانستند برای اولین بار بیت کوین را به صورت شناور در صنعت DeFi داد و ستد نمایند. این اوراق به مشتریان اجازه می دهد اهرم بالاتر، نسبت نقد شوندگی بهتر و معامله سیال تری داشته باشند.
پروتکل اوراق بدون سررسید در حال حاضر متن باز است و توسط OpenZeppelin ناظر قرارداد های هوشمند بررسی می شود. کاربران می توانند در بازار اوراق بدون سررسید BTC-USDC با اهرم حداکثر ۱۰ برابری معامله نمایند.
مدل کسب و کار این شرکت بر پایه کارمزد معاملات است. با وجود این که در بحبوحه تبلیغات ICO راه اندازی شد، اما این برنامه DeFi توکن بومی خود را صادر نکرد و بدون دغدغه ی مدیریت شبکه دارندگان توکن یا توزیع توکن، بر روی ارتقای محصولات خود تمرکز کرد. البته این شرکت اظهار کرده که به موضوعاتی چون استفاده از توکن در حکم رانی تمایل دارد.

۳. وام دهی غیرمتمرکز

فناوری بلاکچین منجر به ظهور مدل های جدید کسب و کار در سطح بازار های مالی شده است. در حال حاضر یکی از رایج ترین این مدل های کسب و کار، قرارداد های غیرمتمرکز هستند که در چند طبقه ی صرافی غیرمتمرکز، وام دهی غیرمتمرکز، بیمه غیرمتمرکز، بستر های معاملاتی مشتقات و مارجین غیرمتمرکز و دارایی های مصنوعی قرار می گیرند.
بازده بسیاری از محصولات DeFi به ویژه پروتکل های وام دهی غیرمتمرکز در مقایسه با نمونه های دیگر در طبقه های دارایی بسیار بیشتر است. برای درک بهتر مقایسه وام دهی در DeFi و فرصت های سرمایه گذاری در سیستم مالی سنتی، به صورت خلاصه به مرور طبقه های دارایی موجود و بازده انتظاری آن ها می پردازیم.
بنا بر گزارشی از موسسه پژوهشی TokenInsight بخش وام دهی در صنعت DeFi در نیمه اول سال ۲۰۲۰ رشد بالایی را تجربه کرده است، به طوری که توکن های COMP و LEND در طی ۶ ماه گذشته به ترتیب ۲ و ۵ برابر بیتکوین بازدهی داشتند.
نگهداری پول نقد، یعنی ارز فیزیکی و بدهی های الکترونیکی (پس انداز، چک اعتباری و حساب های بازار پول) معمولا به معنای از دست دادن قدرت خرید در برابر تورم است؛ اما نگهداری آن در حساب های مشخصی در بازار پول که معمولا حداقل سپرده بالاتری نیاز دارند، به طور متوسط ۲ تا ۲.۵ درصد بهره سالانه دارد.
به عنوان یک طبقه دارایی دیگر، تجارت کالاها مقدم بر تجارت سهام و اوراق است و یک راه موثر برای تنوع بخشی به سبد دارایی به حساب می آید. چندین راه متفاوت برای داد و ستد کالا وجود دارد؛ بازار های آنی و روزانه یا معامله اختیارات و قرارداد های آتی و یا سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله. کالاها بسته به نوع، نرخ های بازده متفاوتی دارند. این بازه از نرخ های منفی تا نرخ ۱۸ درصد تخمین زده می شود.
زمین و املاک نیز دامنه گسترده ای داشته و نیاز به سرمایه بیشتری دارد. بنابر آمار Investopedia، نرخ بازده معاملات زمین تجاری در حدود ۹.۵ درصد و متوسط بازده سرمایه گذاری های مسکونی ۱۰.۶ درصد است.
سهام شرکت ها که به صورت عمومی معامله می شوند، برای معامله گران روزانه نوسانات کوتاه مدت فراهم می کند و از نظر تاریخی نسبت به طبقه های دارایی دیگر به لحاظ سرمایه گذاری بلند مدت، عملکرد بهتری داشته است. بازار S&P 500 که از ۵۰۰ شرکت اول آمریکا به لحاظ بزرگی تشکیل شده، بازده متوسط معادل ۱۰ درصد در سال دارد. البته این برای سهام داران بلند مدت که سهام شاخص بازار را دارند محاسبه شده و بازده برای معامله گران نوسان بیشتری دارد. برای یک معامله گر قاعده مند که استراتژی معامله مناسبی دارد، این نرخ بین ۵ تا ۱۰ درصد ماهانه است، البته آن استراتژی ممکن است از هر لحظه ای به بعد موثر نباشد.
زیرساخت نیز یک طبقه دارایی دیگر است. زیرساخت شامل پروژه های دولتی در مقیاس بزرگ و یا انحصارات دولتی و یا حتی پروژه های کوچک تر توسط بنگاه های خصوصی و سازمان های مردمی است که بودجه ی آن می تواند به صورت عمومی، خصوصی و یا مشارکت خصوصی-عمومی تأمین گردد. سرمایه گذاری در زیرساخت به معنای خریدن سهام شرکت هایی است که زیرساخت حمل و نقل، کالا و یا داده را فراهم و نگه داری می کنند. تقریب ها نشان دهنده بازده ۵ تا ۱۰ درصدی سرمایه گذاری در زیرساخت است.
بازده طبقه دارایی DeFi و به خصوص بازار های وام تا کنون بسیار بیشتر از طبقه های دارایی رایج در بازار های مالی سنتی بوده است. نرخ بهره وام دهی کوین پایدار در بستر هایی چون Compound یا dYdX همواره بین ۱۰ تا ۲۰ درصد سالانه بوده است. این نتیجه ی حذف واسطه ها در ایجاد فرصت های وام، بیمه، معاملات مارجین و مشتقات و معاملات الگوریتمی است.
دو دلیل آشکار برای این بازده بالا وجود دارد. اول این که حذف واسطه ها و هزینه های تراکنش در نهایت منجر به افزایش درآمد بهره ای وام دهندگان می گردد. همچنین توانایی معامله گران رمزارز در به دست آوردن بازده بالاتر نسبت به معامله گران در بازار های رایج، به بالا بودن بهره ی کوین های پایداری که وام دهندگان در DeFi از طریق آن ها نقدینگی ایجاد می کنند، منجر می شود.

Aave:

به عقیده استانی کولچوف بنیان گذار این پروتکل، اگر بتوانیم نیاز به اعتماد را از ساختار های مالی حذف کنیم، سرعت و کارآمدی سیستم مالی ارتقا می یابد. با وجود قرارداد های هوشمند این امر ممکن است. بعد از یک ICO در سال ۲۰۱۷، پروژه ETHLend به عنوان اولین استخر غیرمتمرکز وام دهی توسط همین شرکت راه اندازی شد. سال پیش با انتشار آخرین نسخه ETHLend شروع به ساختن پروتکل Aave کردند.
ETHLend توانست نزدیک به ۱۷ میلیون دلار سرمایه جمع آوری کند و راه را برای بنیان گذاری پروتکل Aave هموار سازد. به هر حال در سال ۲۰۲۰ اعلام شد که ETHLend فعالیت خود را متوقف می کند و تمام آن توسط Aave انجام خواهد شد. این پروتکل یک بستر خلق بازار پول است که بر یک پروتکل بدون حضانت و متن باز ساخته شده که کسب بهره از سپرده رمزارز و گرفتن وام را بسیار آسان کرده است.
این شرکت با یک تیم متشکل از ۲۰ نفر، در لندن و همچنین سوییس مستقر است. نیمی از تیم برنامه نویس هستند و نیم دیگر، پشتیبانی و تحقیق و توسعه را انجام می دهند. در نظر آن ها مردم از حساب های بانکی خود بازده قابل ملاحظه ای کسب نمی کنند. هدف آن ها وارد کردن مردم به DeFi است تا نشان دهند راه های جذابی برای کنترل پول و کسب بازده حداکثری از آن وجود دارد.
تفاوت اصلی این پروتکل با محصولات مشابه مثل Compound در این است که Aave از دارایی های قفل شده درون اکوسیستم اتریوم دوباره استفاده می کند.
وام های Flash یکی از محصولات این پروتکل است که به جای قفل کردن دارایی ها، نقدینگی بی حد و حصری را به DeFi عرضه می کنند. کاربران می توانند مادامی که نقدینگی با یک تراکنش واحد (یک بلوک) به استخر بازگردد، وام های بدون وثیقه بگیرند. اگر یک نکول یا دیرکرد در پرداخت اتفاق افتد، یک بازگشت در تراکنش، فرآیند های انجام شده را تا آن نقطه که نکول اتفاق افتاده باطل خواهد کرد. این راهی برای حفظ امنیت وجوه استخر در برابر بازیگران بد و نکول کنندگان است. ویژگی بدون وثیقه بودن، به برنامه نویسان کمک می کند تا بدون نیاز به سرمایه، محصولات خود را بسازند؛ به علاوه موانع ورود افراد را به اکوسیستم مالی غیرمتمرکز از میان برمی دارد.
یک ویژگی جذاب این وام ها، انجام این عملیات در یک اکوسیستم بدون اعتماد و غیرمتمرکز است، یعنی رد پایی از قوانین ضد پولشویی و شناخت مشتری وجود ندارد. در ضمن به هیچ عنوان امکان دخالت نهادهای واسطه ای و طرف سوم وجود ندارد؛ به علاوه این که نیازی به وصل کردن وام دهنده و وام گیرنده نیست [۳].
همچنین این پروتکل توکن های aToken را معرفی کرده که با نسبت یک به یک به دارایی های سپرده گذاری شده متصل است و بهره سپرده را به صورت مستقیم و آنی در کیف پول کاربر انباشت می کنند. برای مثال اگر ۱۰۰ عدد Dai را به سپرده بگذارید، ۱۰۰ عدد توکن aDai به دست می آورید که آزادانه قابل انتقال، داد و ستد و ذخیره هستند. در حالی که دارایی سپرده به قرض گیرندگان داده شده است، این توکن ها به صورت مستقیم بهره را به کیف پول مورد استفاده شما ارسال می کنند.
ویژگی دیگر، قابلیت تغییر انتخاب مشتریان بین نرخ های بهره متغیر و ثابت است تا در صورت نوسانِ نرخ های بهره، مشتریان بتوانند در انتخاب خود تجدید نظر کنند. زمانی که نرخ های بهره بالا هستند، قرض گیرندگان تمایل دارند که از گزینه نرخ بهره ثابت استفاده کنند. در کل این ویژگی تا حدی هزینه های وام را برای قرض گیرنده کاهش می دهد [۴].
در حال حاضر مالکیت این پروتکل برای حسابرسی و پاسخ گویی به مسائل و مشکلات، در اختیار شرکت Aave است اما قدم بعدی برای Aave انتقال مالکیت پروتکل به جامعه است. با افزودن حکم رانی به قرارداد های هوشمند، توکن های بومی LEND برای ارائه پیشنهاد و رأی گیری مورد استفاده قرار خواهند گرفت.
شاید داشتن تردید به دلیل وجود ریسک های موجود در اکوسیستم رمزارز، دلیل اصلی سرعت کم این فناوری در به دست آوردن پذیرش جریان غالب است. اما با وجود پروتکل های مبتنی بر رمزارز مثل Aave روند پذیرش این اکوسیستم مالی نوین شتاب می گیرد. سیستم های سنتی وام به سختی درگیر چالش هایی چون اعتماد، تمرکز، دخالت واسطه ها، عدم شفافیت، کمبود انگیزه ها و موانع ورود هستند.
Compound نیز یکی از پروژه های وام دهی برجسته است که در فضای مالی غیرمتمرکز با مفهوم استخراج نقدینگی مبتنی بر انگیزه، توجه بسیاری از سرمایه گذاران و کاربران را به خود جلب کرد. توکن COMP توسط یک مکانیزم استخراج نقدینگی صادر می شود و کاربران با وام دادن و قرض گرفتن می توانند این توکن ها را کسب کنند. قیمت توکن COMP یک رشد چشم گیر را تجربه کرده و با لیست شدن در صرافی Coinbase و در کل اوج گرفتن DeFi، از ۶۰ دلار به ۳۰۰ دلار رسید.

بیشتر بخوانید: دیفای (defi) چیست و چه کاربردهایی دارد

۴. بیمه غیرمتمرکز

خدمات بیمه غیرمتمرکز تفاوت هایی با سایر خدمات مثل معاملات مشتقات و بازار های پیش بینی دارد. تفاوت اصلی این است که پروتکل های بیمه، یک استخر سرمایه مشترک هستند. این امکان منجر به تقسیم ریسک در سطح پوشش های مختلف می شود و در نتیجه استخر، کمتر از حد وثیقه دارد. همین، دلیل اساسی وجود شرکت های بیمه است: آن ها می توانند چندین برابر ریسک را با سرمایه بسیار کمتری پوشش دهند. این رویکردِ استخر سرمایه مشترک، به راه انداختن نقدینگی را در دامنه ای از ریسک ها آسان می کند. به جای نیاز به بازار های دو طرفه نقدینگی برای هر ریسک، یک طرف بازار توسط استخر گرفته شده است.
یک تفاوت دیگر، در انعطاف پذیری است. محصولات بیمه به لحاظ معرفی محصولات جدید سریع نیستند چرا که قیمت گذاری و تعهد برای این که استخر در مورد تقبل ریسک جدید اطمینان دارد نیازمند کار تحقیقاتی زیادی است. اما به لحاظ انعطاف پذیری و تنوع در پوشش ریسک، به مانند بازار های پیش بینی، شما را فقط محدود به تخیل خود می-کنند. در مورد مشتقات، به این خاطر که باید یک دارایی مالی را در نقطه ای از زمان آینده با یک دارایی دیگر عوض کنید، پس محدود به دارایی های مالی موجود با ریسک های مشخص هستید.
مورد دیگر، قیمت گذاری ست. اگر توجه ما به رویداد های نادر و شدید است، در آن صورت محصولات بیمه نسبت به بازار های پیش بینی و معاملات مشتقات مزیت قابل توجهی دارد. اگر بگوییم که احتمال وقوع رویدادی ۱ درصد در سال است، آن گاه اگر شما بخواهید طرف دیگر این بخت آزمایی را بگیرید، حداکثر عایدی شما ۱ درصد سرمایه شما خواهد بود. به صورت کلی بازار های مشتقات و بازار های پیش بینی در مواجهه با ریسک های ناشی از رویداد هایی با احتمال رخداد زیاد و عواقب مالی کم و متوسط، خوب عمل می کنند. محصولات بیمه نیز برای مواجهه با ریسک رویداد-های نادر با عواقب مالی شدید، مناسب هستند [۵].

۵. دارایی مصنوعی

یکی از مشکلات اصلی در فضای رمزارزها کمبود نقدینگی است. دارایی ها در سیستم مالی سنتی در عرض چندین دهه یک خط مبنا برای نقدینگی خود ایجاد کرده اند در حالی که دارایی های رمزارزی بیش از چند سال قدمت ندارند. برای مثال ارزش حجم معاملات ۲۴ ساعته برای بیت کوین نزدیک به ۷۰۰ میلیون دلار و برای سهام شرکت اپل ۵ میلیارد دلار است [۶], [۷].
یک دارایی مصنوعی ابزاری مالی است که ابزار مالی دیگر را شبیه سازی می کند. به عبارت دیگر، پروفایل ریسک/پاداش هر یک از ابزار مالی می تواند با استفاده از یک ترکیب از سایر ابزارهای مالی شبیه سازی شود. دارایی های مصنوعی از یک یا چند مشتقه مالی تشکیل می شوند از جمله:
• تعهدات آتی: قرارداد آتی و سواپ
• مطالبه مشروط: اختیارات، مشتقات اعتباری مثل سواپ نکول اعتباری (CDS) و اوراق بهادار با پشتوانه دارایی
خلق نقدینگی، تأمین بودجه و دسترسی به بازار، سه دلیل اصلی رشد این طبقه از محصولات DeFi است. اما در واقع چرا دارایی مصنوعی تا این حد برای اعضای اکوسیستم DeFi کاربردی بوده است؟
یکی از چالش های اساسی DeFi قرار دادن دارایی های دنیای واقعی مثل ارزهای فیات در یک زنجیره غیرمتمرکز بدون اعتماد است. یک راه ممکن، ساختن کوین های پایدار با پشتوانه ارز فیات مثل Tether است. اما یک روش دیگر، قرار دادن قیمت در معرض دلار به صورت مصنوعی و بدون نگه داری دارایی واقعی در حضانت، توسط یک واسطه متمرکز است. دارایی های مصنوعی مکانیزمی طراحی کرده اند که دارایی های دنیای واقع بتوانند بر روی یک بلاک چین و قرارداد هوشمند داد و ستد شوند.
یک محدودیت دیگر در DeFi این است که هنوز ارتباطات بین زنجیره ای راه حل مناسبی ندارد که قابلیت دست یابی دارایی ها در صرافی های غیرمتمرکز را کاهش دهد. به هر حال با وجود دارایی های مصنوعی، معامله گران به مالکیت مستقیم یک دارایی نیازی ندارند.
Synthetix
این برنامه از دارایی های مصنوعی استفاده می کند تا به کاربران اجازه دهد با استفاده از رمزارزها در دارایی های دیگر خارج از این اکوسیستم سرمایه گذاری کنند. این یعنی بدون خارج شدن از اکوسیستم رمزارز ها می توانید طلا، فلزات گرانبها و اوراق و سهام را داد و ستد نمایید. در حال حاضر دارایی های قابل معامله در بستر Synthetix شامل رمزارز های رایج، طلا و نقره است اما در آینده ای نزدیک دارایی های دیگر مثل اوراق و سهام شرکت ها به این بستر برای معامله اضافه خواهند شد.
Synthetix این دارایی های مصنوعی را با فرآیندی مشابه با صدور CDP ها توسط MakerDAO صادر می کند، یعنی با عرضه توکن های بومی SNX که به عنوان یک استخر نقدینگی عمل می کنند. تمامی دارایی های مصنوعی در این بستر، در برابر استخر نقدینگی قابل معامله هستند. در ازای آن، سهام داران SNX، هزینه های معامله را به عنوان پاداش دریافت می کنند [۸]. توجه شود که به دلیل وجود مکانیزم استخر و وثیقه، سهام داران SNX به صورت جمعی در تقبل ریسک طرف مقابل در موقعیت های مصنوعی کاربران مشارکت می کنند.

۶. جمع بندی

صنعت DeFi با توسعه پروتکل هایی برای صرافی غیرمتمرکز، کوین های پایدار غیرمتمرکز و وام دهی غیرمتمرکز مسیر خود را آغاز کرد و اکنون در حال رشد است تا یک طیف گسترده از کاربردها را در بازارهای مالی ارائه دهد. در واقع کاربردهای DeFi می تواند به طور کامل جایگزین بانک ها، شرکت های بیمه، نهادهای واسطه ای مالی و بسیاری از بازارهای معاملات مشتقات گردد. این که آیا این پروتکل ها همچنان می توانند چنین بهره های بالایی به کاربران پیشنهاد دهند و واکنش سیستم مالی سنتی به این پیشرفت ها چه خواهد بود، هنوز پاسخ مشخصی ندارد، اما داشتن یک سیستم مالی آزاد و در دسترس که از توسعه زیرساخت برای فناوری های غیرمتمرکز پشتیبانی کند، دور از ذهن نیست.
در واقع می توان گفت که DeFi فقط یک سیستم مالی غیرمتمرکز نیست، بلکه آینده سیستم مالی نیز به حساب می آید.

بیشتر بخوانید: نگاهی به ریسک در صنعت غیر متمرکز مالی (DeFi)

منبع:

[۱] “Top 100 DeFi Tokens by Market Capitalization.” [Online]. Available: https://defimarketcap.io/. [Accessed: 26-Jul-2020].
[۲] “DeFi – The Decentralized Finance Leaderboard at DeFi Pulse.” [Online]. Available: https://defipulse.com/. [Accessed: 06-Jul-2020].
[۳] “Aave Protocol: A Comprehensive Guide to Aave – Asia Crypto Today.” [Online]. Available: https://www.asiacryptotoday.com/aave/. [Accessed: 26-Jul-2020].
[۴] “Aave Protocol – Innovative DeFi Lending.” [Online]. Available: https://defiprime.com/aave. [Accessed: 26-Jul-2020].
[۵] “Comparing Insurance Like Solutions in DeFi.” [Online]. Available: https://defiprime.com/comparing-insurance-like-solutions-in-defi. [Accessed: 26-Jul-2020].
[۶] “AAPL:NASDAQ GS Stock Quote – Apple Inc – Bloomberg Markets.” [Online]. Available: https://www.bloomberg.com/quote/AAPL:US. [Accessed: 26-Jul-2020].
[۷] “Bitcoin Trade Volume.” [Online]. Available: https://www.bitcointradevolume.com/. [Accessed: 26-Jul-2020].
[۸] “These Top DeFi Apps Are Freeing Us From Banks.” [Online]. Available: https://medium.com/coinmonks/these-top-defi-apps-are-freeing-us-from-banks-83f724bc543e. [Accessed: 26-Jul-2020].