یادداشتی بر نقد پژوهش بهترین صرافی ارز دیجیتال ایرانی

در این یادداشت، جهت ایجاد شفافیت بیشتر و زدودن ابهامات برای مخاطبین محترم، توضیحی در باب نقد صرافی اکسیر بر پژوهش «بهترین صرافی ارز دیجیتال ایرانی کدام است؟ مقایسه تخصصی – فصل پاییز» ارائه میدهیم:
در ابتدا از صرافی اکسیر، بابت توجهی که به پژوهش منتشر شده داشتند تشکر میکنیم. اهمیتی را که برای کاربران و مخاطبان خود قائل بودند تا اطلاعات باکیفیت و معتبر دریافت کنند ارزشمند میدانیم. افزایش هرچه بیشتر کیفیت چنین پژوهشهایی در گرو بازخوردهای سازندهٔ صرافیهای آنلاین است و میتواند نقش پررنگی در بهبود وضعیت صرافیهای رمزارز ایرانی ایفا کند.
کوین ایران معتقد است این نقد و سایر انتقادها و پیشنهادهای دلسوزانه و از سر خیرخواهی اعضای جامعه بزرگ رمز ارز فارسی، بخش مهمی از پروسه علمی این پژوهش است. معتقد هستیم که تمامی بازخوردهای مثبت و منفی به این رتبهسنجی، به شکلگیری دیالوگهای سازنده بین این پروژه و نیازهای موجود منجر میشود و این خود باعث توسعه هرچه بهتر و تطابقپذیری هرچه بیشتر با واقعیتهای موجود در بازار ایران میشود.
توجه به این نکته که این پژوهش به صورت بومی و مختص جغرافیای مالی و ساختاری ایران، برای اولین بار است که صورت میگیرد٫ گواه این نکته است که این کوشش تا تحقق یک ساختار جامع و بدون عیب و نقص فاصله دارد. همکاری ابتدایی مجموعه های فعال و نقدهای سازنده برای تیم تحقیقاتی ارزشمند است. به همین دلیل تیم تحقیقاتی با آغوش گرم پیشنهادها را میپذیرد.
در یادداشت اخیر در سایت راه پرداخت، اشاره شده است اینکه تنها ۱۶ درصد کاربران از صرافیهای داخلی برای مبادلات رمز ارزی خود استفاده میکنند از واقعیت به دور است. چرا که «حتی همین طیف متخصص هم برای تکمیل چرخه تبادلات خود نیاز به پلتفرمهای تبادل داخلی که با ارز رایج کشور امکان مبادله را ایجاد کردهاند، دارند.»
ما از مدیریت محترم اکسیر و مجموعه راه پرداخت و سایر رسانهها درخواست ایجاد یک نظرسنجی مشترک و به اشتراکگذاری آن را داریم تا بتوان به یک جامعه بزرگتر و متنوعتر از مخاطب دسترسی داشت.
در اینجا ذکر چند نکته الزامی است.
در اینکه کاربران برای تکمیل چرخه اقتصادی مبادلات خود در نهایت به کانالهای تبدیل به ریال نیاز دارند شکی نیست. طبق مطالعات صورتگرفته ما ۱۶ درصد مخاطبین کوین ایران برای مبادلات روزانه خود از پلتفرمهای مبادلاتی ایرانی استفاده میکنند. گزاره بسیار واضح است. کاربری که برای مبادلات روزانه خود از صرافیهای خارجی نظیر بایننس استفاده میکند و در انتها ممکن است ماهی یا سالی چندبار برای تبدیل داراییهای خود به ریال مجبور به استفاده از صرافیهای داخلی شود جزو این ۱۶ درصد محاسبه نشده و حتما خود نیز این گزینه را انتخاب نکرده است.
ایران سهم قابل توجهی از بازار رمز ارزها در دنیا دارد و حجم داراییهای ایرانیها در بازار بینالمللی چند صد میلیون دلار تخمین زده میشود. این در حالی است که مجموع بازار تمامی صرافیهای رمز ارزی ایرانی از چندین میلیون دلار تجاوز نمیکند. حال سوال اینجاست: آن چند صد میلیون دلار چرا برای مبادلات خود از پلتفرمهای ایرانی استفاده نمیکنند. شاید بهتر باشد با پذیرش واقعیت موجود، ضعفهای احتمالی موجود در بازارهای داخلی را مرتفع کنیم تا شاهد بازگشت سرمایه کاربران ایرانی از صرافیهای خارجی باشیم.
همچنین در بخش دیگری اشاره شده است که بالا بودن ((هزینه تراکنش)) در صرافیهای ایرانی ابهام دارد و مشخص نیست که کدام نوع از هزینه ها مورد نظر است.
طبق نتایج نظرسنجی این تحقیق٫ کاربران هزینه پلتفرم های داخلی را بالا ارزیابی کرده اند. این جدا از نوع مبادله (رمز ارز به فیات و تبادل بین رمز ارزها) است و کاربران از آن ناراضی هستند. هرچند این نقد٫ ما را بر این داشت که در نظرسنجی زمستان٫ تمایزی بین این هزینه ها قائل شویم تا نتایج تحقیق مطلوب تر گردد.
در قسمت دیگری آمده است که پارامترهای مطالعه شده در قسمت امنیت و کیفیت بازار «به هیچوجه بهصورت تخصصی در مفهوم صنعت رمزارز، مورد مطالعه و ارزیابی قرار نگرفته است.»
یک نگاه اجمالی به مطالعات انجام شده در این حوزه نشان میدهد که همگرایی مناسبی بین شاخصهای استفاده شده در گزارش کوین ایران با پارامترهای مورد تایید آنها وجود دارد. برای مثال موسسه Cryptocompare در جدیدترین گزارش فصلی خود از ارزیابی صرافیهای رمز ارزی شاخصهای امنیتی خود را اینگونه تعریف میکند.:
- Formal Security Certificate
- SSL Rating
- Use of a Cold Wallet
- % Funds in Cold Wallets
- Geographical Distribution of Keys
- ۲FA
- Custody Provider
- Number of Hacks
- (Any Recent Hacks (within 1 year
حال شاخصهای امنیتی مورد مطالعه کوین ایران را در زیر مشاهده کنید.
باید توجه داشت که محدودیت عرضه اطلاعات توسط صرافیها موجب به محدودیت دامنه تحقیقات میشود. امیدواریم در پژوهش پیشرو مجموعههای فعال دراین حوزه٫ با ارائه اطلاعات کافی در بخش امنیت به بالا بردن کیفیت پژوهش کمک کنند.
در بخش بررسی کیفیت بازار٫ با در نظرگرفتن اطلاعات موجود ارزیابی را به نحوی انجام شده که تنها یک شاخص مانند حجم بازار نتواند کیفیت بازار یک صرافی را نماینده شود. در این گزارش به تنوع بازار در هر صرافی، میانگین spread مشاهده شده برای هر بازار در هر صرافی و شاخصهایی توجه شده است که به صورت دقیق نمیتواند کیفیت بازار یک صرافی را نشان دهد، اما برای دریافت یک تحلیل کیفی ثمربخش است. تا بالغتر شدن بازار صرافیهای ایرانی باید صبرکرد تا اطلاعات به نحوی تولید شوند که امکان مطالعه و ارزیابی بهتر آنان محیا شود.
با توجه به عدم وجود قانون و رگولاتوری مشخص در این فضا، در این پژوهش سعی بر این شده تا از قوانین و مقررات فعلی کشور برای ارزیابی صرافی استقاده شود. شایان ذکر است با این حال اگر بستر قانونی وجود ندارد برای تمامی پلتفرمها به یک شکل است و در فضای رقابتی تاثیرگذار نخواهد بود. در هر گزارش فصلی، قانون جاری و به روز در نظر گرفته خواهد شد.
برخی از اطلاعات نظیر هویت تیم مدیریتی و نحوه نگهداری از داراییها، توسط خود پلتفرمها ارائه شده و فرض بر شفافیت و صحت این اطلاعات است. در این پژوهش، میزان و نحوه همکاری صرافیها در ارائه اطلاعات یکسان نبوده و این خود چالشی است که امیدواریم در فصل آتی با آن مواجه نباشیم.
با آرزوی موفقیت روزافزون صرافیهای متمرکز ایرانی رمزارزهای غیرمتمرکز
تیم تحقیقاتی کوینایران – آذر ۹۹