فضای رمزارزها از زمان انجام اولین تراکنش شبکه بیت کوین تا زمان حاضر تغییر زیادی کرده است. در کنار الگوریتم‌های شناخته‌شده‌ی اثبات کار و اثبات سهام، مکانیسم‌های اجماع دیگری هم معرفی شده‌اند که روش‌های جایگزینی برای رسیدن به اجماع در یک سیستم بلاک چین ارائه می‌کنند.
الگوریتم اجماع اثبات کارِ مورد استفاده‌ی بیت کوین، قابل‌اتکاترین و امن‌ترین الگوریتم تا به امروز است؛ اما چندان مقیاس‌پذیر نیست. بیت کوین و بلاک چین‌های دیگر مبتنی بر اثبات کار، عملکرد محدودی از نظر تعداد تراکنش بر ثانیه (TPS) دارند. این محدودیت به دلیل اتکای بیت کوین بر شبکه غیرمتمرکزی از گره‌هاست که باید بر وضعیت جاری بلاک چین به اجماع و توافق برسند؛ یعنی قبل از اینکه بلاکی از تراکنش‌ها تایید شود باید توسط اکثریت گره‌های شبکه اعتبارسنجی و مورد تایید قرار گیرد. بنابراین، بُعد غیرمتمرکز بیت کوین نه‌تنها سیستم اقتصادی امن و بی‌واسطه‌ای ارائه میکند، بلکه پتانسیل آن برای استفاده در مقیاس گسترده‌تر را هم محدود می‌سازد.
بلاک چین‌های اثبات سهام ازنظر تعداد تراکنش بر ثانیه عملکرد بهتری نسبت به بیت کوین دارند؛ اگرچه تفاوت‌شان آنقدر چشمگیر نیست و شبکه‌های اثبات سهام نیز نتوانسته‌اند مشکل مقیاس‌پذیری را به‌طور واقعی حل کنند.
الگوریتم اثبات اعتبار (Proof of Authority) درحال‌حاضر در این زمینه به‌عنوان جایگزین بهینه‌تری به‌کار گرفته می‌شود؛ چراکه می‌تواند تعداد تراکنش بیشتری در هر ثانیه پردازش کند.
پیشنهاد مطالعه: انواع الگوریتم اجماع در دنیای بلاک چین و ارز دیجیتال (consensus algorithm)
گواه اثبات اعتبار (Proof of Authority) چیست؟
اثبات اعتبار (PoA) یک الگوریتم اجماع مبتنی بر شهرت است که راهکار عملی و بهینه‌ای برای شبکه‌های بلاک چین (به‌خصوص شبکه‌های خصوصی) ارائه میکند. این اصطلاح را گوین وود (Gavin Wood)، هم‌بنیان‌گذار و مدیر سابق فناوری اتریوم در سال 2017 پیشنهاد کرد.
الگوریتم اجماع PoA از ارزش هویت‌ها بهره می‌برد؛ یعنی تاییدکنندگان بلاک به‌جای سهم‌گذاری کوین‌های خود (همانند اثبات سهام)، شهرت خود را سهم‌گذاری می‌کنند. بنابراین، بلاک چین‌های اثبات اعتبار توسط گره‌های تاییدکننده‌ای که به‌صورت اختیاری به‌عنوان مراجع معتمد انتخاب شده‌اند امنیت می‌یابند.
مدل اثبات اعتبار بر تعداد محدودی از تاییدکنندگان بلاک متکی‌ست و همین است که آن را یک سیستم به‌شدت مقیاس‌پذیر میکند. بلاک‌ها و تراکنش‌ها توسط شرکت‌کنندگانی از قبل تاییدشده که به‌عنوان مدیران سیستم عمل می‌کنند، اعتبارسنجی میشوند.
الگویتم اجماع اثبات اعتبار می‌تواند در سناریوهای گوناگونی پیاده شود و گزینه‌ی باارزشی برای کاربردهای لجستیک درنظر گرفته می‌شود. مثلاً وقتی بحث به زنجیره‌های تامین می‌رسد، اثبات اعتبار می‌تواند راهکاری موثر و منطقی باشد.
مدل اثبات اعتبار به شرکت‌ها قابلیت حفظ حریم خصوصی و درعین‌حال بهره‌مندی از مزایای فناوری بلاک چین را می‌دهد. Microsoft Azure نمونه دیگری‌ست که از الگوریتم اثبات اعتبار استفاده کرده است. پلتفرم Azure راهکارهایی برای شبکه‌های خصوصی ارائه میکند و سیستمی دارد که مستلزم داشتن یک ارز محلی مانند «گس» اتر نیست؛ چون نیازی به استخراج وجود ندارد.
پیشنهاد مطالعه: هزینه گس اتریوم: یک توضیح ساده
اثبات اعتبار (PoA) درمقابل اثبات سهام (PoS)
برخی اثبات اعتبار را نسخه‌ی تعدیل‌شده‌ی اثبات سهام می‌دانند که از هویت به‌جای کوین استفاده میکند. اثبات سهام به‌دلیل ماهیت غیرمتمرکز بیشترِ شبکه‌های بلاک چین، برای همه‌ی کسب‌وکارها و شرکت‌ها مناسب نیست. درمقابل، سیستم‌های اثبات اعتبار می‌توانند راهکار بهتری برای بلاکچین‌های خصوصی ارائه کنند چون عملکرد آن بسیار قوی‌تر است.
شرایط اجماع اثبات اعتبار
اگرچه شرایط اجماع در سیستم‌های مختلف تفاوت دارد، اما الگوریتم اجماع اثبات اعتبار بر موارد زیر متکی است:
- هویت‌های معتبر و قابل‌اعتماد: اعتبارسنج‌ها باید هویت واقعی‌شان را تایید کنند.
- دشواری تبدیل شدن به یک اعتبارسنج: کاندید باید مایل به سرمایه‌گذاری و به‌خطر انداختن شهرت خود باشد. یک فرایند سخت باعث کاهش ریسک‌های انتخاب تاییدکنندگان مشکوک شده و مشوق تعهد بلندمدت است.
- استانداردی برای تایید اعتبارسنج: روش گزینش اعتبارسنج‌ها باید برای تمام کاندیدها برابر باشد.
ماهیت مکانیسم شهرت، قطعیتی است که ورای هویت یک اعتبارسنج یا تاییدکننده قرار دارد. این فرایند ساده‌ای نیست و به‌راحتی هم رها نخواهد شد. این مکانیسم باید بتواند بازیگران بد را از بازی خارج کند. درنهایت با حصول اطمینان از اینکه تمام اعتبارسنج‌ها از فرایند یکسانی عبور می‌کنند، یکپارچگی و قابلیت‌اطمینان سیستم تضمین می‌شود.
پیشنهاد مطالعه: الگوریتم اثبات سوزاندن یا Proof of Burn چیست؟ (PoB)
محدودیت‌ها
برداشت‌ها از مکانیسم اثبات اعتبار این است که از تمرکززدایی چشم‌پوشی میکند. بدین ترتیب می‌توان گفت که این الگوریتمِ اجماع تلاشی در راستای بهینه‌تر کردن سیستم‌های متمرکز است. اگرچه این باعث می‌شود اثبات اعتبار راهکار جذابی برای شرکت‌های بزرگ درمورد نیازهای لجستیک باشد، تردید‌هایی (به‌ویژه در رمزارزها) را هم با خود به همراه دارد. یک سیستم اثبات اعتبار توان زیادی دارد، اما وقتی چیزهایی مثل سانسور و ایجاد لیست سیاه به‌سادگی انجام میشوند، جنبه‌های تغییرناپذیری زیر سوال می‌روند.
نقد رایج دیگر این است که هویت اعتبارسنج‌های PoA معمولا برای همه قابل‌مشاهده است. استدلال هم این است که تنها بازیگرانی که بتوانند این موقعیت را نگه دارند قصد تبدیل شدن به اعتبارسنج را خواهند داشت؛ اما دانستن هویت آن‌ها نمی‌تواند به‌صورت بالقوه منجر به دستکاری از طرف شخص ثالث شود. مثلاً اگر رقیبی بخواهد یک شبکه مبتنی بر PoA را مختل کند، سعی خواهد کرد اعتبارسنج‌های شناخته‌شده را تحت‌تاثیر قرار دهد تا غیرصادقانه عمل کرده و بر سر امنیت سیستم سازش کنند.
الگوریتم‌های اثبات کار، اثبات سهام یا اثبات اعتبار همه مزایا و معایب خاص خود را دارند. همه می‌دانیم که تمرکززدایی در جامعه رمزارز بسیار باارزش است و اثبات اعتبار نیز به‌عنوان یک مکانیسم اجماع، برای دستیابی به توان و مقیاس‌پذیری بالا، تمرکززدایی را قربانی میکند. ویژگی‌های ذاتی سیستم‌های PoA تضاد آشکاری با نحوه کارکرد بلاک چین‌ها دارند؛ اما به‌هرحال PoA رویکرد جالبی دارد و نمی‌توان به‌عنوان یک راهکار نوظهور بلاک چین که شاید با بسیاری از کاربردهای بلاکچین‌های خصوصی تناسب داشته باشد، به آن بی‌توجه بود.
