توسعه پایدار و طراحی اقتصادی توکنها – قسمت اول
همزمان با افزایش توجه جهانیان به رمز ارزها، شاخصهای اقتصادی نیز از علاقه شرکتها و کمپانیهای بزرگ تجاری به استفاده از روشهای جذب سرمایه توسط رمز ارزها خبر میدهند. الگوهای اقتصادی جدید در قالب علم اقتصاد توکنها و رمز ارزها، قادر به پیشبینی رفتار انسانی در مدلهای اقتصادی مبتنی بر ارضای انگیزههای شخصی است. استفاده از این روشها میتواند هزینههای جمع آوری سرمایه اولیه پروژهها را به مقدار زیادی کاهش دهد. شفافیت بالا و توسعه پایدار از طریق طراحی یک سیستم بهینهی جمعآوری سرمایه قابل حصول است.
در این کوشش که یک مجموعه دو قسمتی است، ابتدا به بررسی چگونگی طراحی توکنها در فضای رمز ارزها پرداخته شده است. در ادامه با بررسی دقیقتر پروژه ارزشمند استیمیت Steemit، به واکاوی جزئیات طراحی ارزشمند و روششناسی توکنهای این شبکه اجتماعی مبتنی بر بلاکچین پرداخته میشود. در انتهای بخش اول این مجموعه دو قسمتی، مکانیسم پاداشدهی در این شبکه اجتماعی به طور مفصل مورد بحث قرار میگیرد.
قسمت دوم این مجموعه، با تمرکز بر روشهای افزایش پایدار ارزش توکنهای شبکه استیمیت Steemit، به معرفی روش مدیریت استراتژیک بهکار رفته در طراحی توکنهای این مجموعه میپردازد.
مقدمه
فناوری بلاکچین رمزنگاریشده، در حال جذب توجه جهانیان است. عرضه اولیه توکن (ICO) یکی از روشهای جذب سرمایه توسط رمز ارزهاست و تعداد این ICO ها از زمانی که ویتالیک باترین پلت فرم اتریوم را راهاندازی کرد، افزایش قابلملاحظهای پیدا کردهاند. در سال ۲۰۱۶ تعداد سی عرضه اولیه توکن اتفاق افتاد و این تعداد در سال ۲۰۱۷ به ۸۰۰ رسید. بسیاری از کشورها رمز ارزها را بهعنوان داراییهای دیجیتال شناسایی کرده و در حال قانونگذاری پیرامون آنها هستند. تعداد زیادی از این ICO ها اما به خاطر طراحی ضعیف اقتصادی خود با شکست مواجه شدند.
هدف این مقاله بررسی یک مدل بهینه برای عرضه اولیه توکن است؛ مدلی که بتواند ارزش بالایی در بازار پیدا کند و توسعه پایداری را برای پروژه خود رقم بزند؛ مدلی که با توجه به فعالیتهای داوطلبانه کاربران پروژه که هرکدام منافع شخصی خود را دنبال میکند، توسعه پیدا کند. سؤال این مطالعه این است که یک شرکت و جامعه خاص چطور باید یک مدل اقتصادی برای عرضه اولیه توکن خود طراحی کند که خود پایدار باشد.
در مطالعات پیشین، عمدتاً از منظر اقتصادی و یا علوم کامپیوتری به این مسئله اندیشیدهاند، اما این مطالعه با استفاده از یک الگوی مدیریت استراتژیک قصد ارائه راهکار خود را دارد. بهطور خاص تمرکز این مطالعه بر ایجاد یک مدل خود-توسعهدهنده است که در یک فرآیند غیرمتمرکز بهصورت خود-مشوق برای کاربران عمل کند.
اقتصاد توکنها
امکان ایجاد یک مدل با مشوقهای از پیش برنامهریزیشدهی هسته و مفهوم اصلی اقتصاد توکنهاست. به بیان دیگر، طراح یک مدل باید یک رفتار مناسب برای کاربران تعریف و برای هر رفتار مناسب پاداش تعیین کند. در اقتصاد توکنها و مخصوصا رمز ارزها، پاداشها باید بهطور مناسب و شفاف در اختیار همه کاربران قرار گیرد. این پاداشها را میتوان به سه نوع تقسیمبندی کرد. دیدهبان مالی سویس سه نوع تقسیمبندی برای ICO ها قائل است. توکنهایی که بهعنوان ابزاری برای پرداخت مورداستفاده قرار میگیرند؛ توکنهای کاربردی که بهمنظور استفاده از برنامه یا سرویسی که بر اساس بلاکچین عمل میکند طراحی شده است؛ و توکنهای سهامکه بهعنوان دارایی و بهمنظور جایگزین کردن با سهام یک پروژه بین سهامداران عرضه میشود. توکنها ارتباط بین کاربران را تسهیل میکنند و به رشد جامعه آن رمز ارز خاص کمک میکنند. ارزش یک توکن به کاربران آن و کیفیت پلتفرم آن بستگی دارد. تحقق جوامع غیرمتمرکز و خودکار در اکوسیستم رمز ارزها نیازمند وجود توکنهایی است که با سیاستهای خود، رشد اقتصادی پایدار رمز ارز خود را تسهیل کند و موجب رفتار مناسب کاربران آن اکوسیستم (بر مبنای مکانیسم پاداش) شود.
طراحی مکانیسم
طراحی مکانیسم که اولین بار توسط Leonid Hurwicz معرفی شد، فرض میکند که افراد شرکتکننده در یک بازار تمایلاتی دارند و تنها به برطرف شدن آن تمایلات فکر میکند. طراحی مکانیسم، فرآیند طراحی بهینه اهدافی برای یک اکوسیستم است که تمامی کاربران بتوانند تمایلات خود را دنبال کنند و کمترین میزان تضاد منافع در اکوسیستم موجود باشد. در جامعه رمز ارزها، ساتوشی ناکاموتو بیتکوین را باهدف غیرمتمرکز سازی ابداع کرد. پاداش در مکانیسم بیتکوین جایگزینی برای قدرت مرکزی است که همین باعث نگهداری و مدیریت سیستم بهطور مناسبی میشود. رفتار فردی اعضای جامعه بیتکوین که علایق خود را دنبال میکنند (استخراج بیشتر بهمنظور دریافت پاداش بیشتر) میتواند باعث انتفاع کل جامعه بیتکوین شود (امنیت بالا و خطر حمله ۵۱ درصدی کمتر)
روش شناسی
برای طراحی یک مدل اقتصادی توکنی از منظر مدیریت استراتژیک، شرکتها باید از توکنها استفاده کنند تا به حالت رقابتی بمانند. ارتباط بین بازار و مدل تجاری توکن نیز باید در سطح بالایی حفظ شود. استفاده از یک فناوری بالا نیز اگر مدل تجاری توکن عرضهشده همراهی مناسبی با بازار نداشته باشد، نمیتواند مانع شکست اقتصادی پروژه شود. اگر به این باور رسیده باشیم که استفاده از توکنها برای بهرهمندی از مزایای فضای رقابتی لازم است، طراحی بهینه آن و ایجاد یک فضای مبادلهای بهمنظور حفظ فضای رقابتی ضروری بهنظر میرسد.
بررسی مورد استیمیت Steemit
با اعلام یک سیستم پاداشده پیچیده به کاربران که طی آن رمز ارز تولید میشد، استیمیت Steemit به نقد شبکههای اجتماعی موجود نظیر Facebook پرداخت. در سال ۲۰۱۴ شبکه Reddit اعلام کرد که اگر بتواند سهام خود را در میان کاربران خود توزیع کند، نهایتا این میتواند باعث افزایش مشارکت آنها شود. پروژه Steemit با استفاده از یک ساختار اقتصادی جدید مبتنی بر رمز ارزها و با بهکارگیری روشهای مرسوم شرکتهای سهامی عام، یک سیستم پاداشده برای کاربران خود مهیا کرده است که بهوسیله آن پیگیری منافع شخصی هر کاربر منجر به بهبود کل شبکه برای همه اعضای جامعه Steemit میشود. وقتی یکی از کاربران کامنتی مینویسد، با مرز ارز Steem پاداشی به او پرداخت میشود. مقدار رمز ارز پرداختی بستگی به لایک کاربران دیگر دارد. از زمان اجرایی شدن این پروژه در سال ۲۰۱۶، بیش از ۴۰ میلیون دلار Steem بهعنوان پاداش کاربران تولید شده است و ماهانه بیش از ۱.۵ میلیون کامنت در این شبکه پست میشود. ویژگیهای شبکه Steemit که باعث رشد پایدار شبکه آن شده است را در ادامه مقاله بررسی خواهیم کرد.
برای مطالعه کامل این گزارش بر لینک Sustainable Growth and Token Economy Design کلیک کنید.