دارایی مصنوعی در دیفای : موارد استفاده و پتانسیل‌های آن

محمد حضرت پورمهر 24, 1399آخرین بروزرسانی: تیر 24, 1402

زمان تقریبی مطالعه 12 دقیقه

«در حالی که به نظر می‌رسد کاربرد اصلی رمزارز‌ها همچنان سفته‌بازی و کسب سود است، اما عقیده‌ای دال بر بد بودن آن ندارم. سفته‌بازی عامل مهمی در توسعه بازارهای مالی بوده و همچنان به ایفای نقش خود در صنعت ادامه می‌دهد. در درجه اول، سوداگران نقدینگی را تأمین می‌کنند که ورود و خروج آسان سرمایه‌گذاران را در بازار تسهیل می‌نماید. این موجب کاهش هزینه‌های تراکنش و افزایش سطح دسترسی برای مشارکت‌کنندگان بازار می‌شود.»

اینها گفته‌های دیمیتری بِرِنزون، محقق شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر (Venture Capital Firm) Zenith است که پیش از این در شرکت CoinFund به انجام پژوهش، ارزیابی صلاحیت سرمایه‌گذاری و راه اندازی یک بستر مدیریت پورتفولیو رمزارز مشغول بود.

بازار رمزارزها هنوز به بلوغ خود نرسیده و از عدم نقدینگی کافی رنج می‌برد. برخلاف دارایی‌ها در سیستم مالی سنتی، که دهه‌های متمادی اساس تأمین نقدینگی بوده‌اند، فقط چند سال از پیدایش اغلب رمزارزها می‌گذرد. برای مثال، حجم معاملات روزانه بیتکوین حدود 700 میلیون دلار است و همین رقم برای سهام شرکت اپل 5.3 میلیارد دلار است. نقدینگی ناکافی، همانطور که در مورد صرافی‌های غیرمتمرکز و بازارهای پیش‌بینی مشاهده شده، موجب محدود شدن استفاده از پروتکل‌های اساسی می‌شود.

بسیاری باور دارند که بازار رمزارزها نیز مشابه با بازارهای مالی سنتی تکامل می‌یابد که برای رسیدن این هدف به ابزارهای مالی پیچیده‌تری نیاز است، بویژه دارایی‌های مصنوعی برای مشارکت‌کنندگان نهادی و اعضای خرد.

در این مقاله، برِنزون به موارد زیر پرداخته است:

ارائه یک بررسی اجمالی دارایی‌های مصنوعی، توضیح ماهیت و چگونگی استفاده از آنها در بازار‌های مالی سنتی
توضیح دلیل اهمیت این دارایی‌ها برای رشد بازار رمزارزها و ارائه نمونه‌هایی از پروژه‌های کنونی استفاده کننده از دارایی‌های مجازی
پیشنهاد مواردی از مشتقات بومی رمزارزی که می‌توانند ساخته شوند.

دارایی مصنوعی یا مجازی

دارایی مجازی یک ابزار مالی است که دیگرِ ابزارهای مالی را شبیه‌سازی می‌کند. در واقع، پروفایل ریسک / بازده مربوط به هر ابزار مالی می‌تواند با استفاده از یک ترکیب از ابزارهای مالی دیگر شبیه‌سازی شود. دارایی مجازی از یک یا چند مشتقه مالی تشکیل شده که دارایی‌هایی بر مبنای ارزش یک دارایی زیرین و شامل این موارد هستند:

تعهدات آتی: قرارداد‌های آتی، قرارداد‌های سلف Forwards و سوآپ
مطالبه مشروط: اختیارات، مشتقات اعتباری (مثل سوآپ نکول اعتباری Credit Default Swap (CDS)) و اوراق با پشتوانه دارایی

چندین انگیزه برای سرمایه‌گذاران وجود دارد تا یک دارایی مجازی را خریداری کنند:

تهیه بودجه

دارایی‌های مجازی هزینه‌های تأمین بودجه را کاهش می‌دهند. برای مثال، سوآپ بازده کل Total Return Swap (TRS)، یک قرارداد سواپ است که در آن یک پرداخت ثابت یا شناور مشخص با بازده یک دارایی پایه، معاوضه می‌شود و از آن به عنوان ابزاری برای تأمین مالی دارایی‌های نگهداری شده، استفاده می‌شود.

با این ابزار کاربر می‌تواند برای یک استخر از دارایی‌های تحت مالکیت خود، سرمایه جذب کند و طرف سوآپ نیز می‌تواند از وجوهی که با استخر دارایی تضمین شده‌اند، بهره کسب کند. از این نظر، سوآپ بازده کل، مشابه با یک وام تضمین‌شده عمل می‌کند، زیرا:

طرفی که اوراق را می‌فروشد و متعهد می‌شود که دوباره آنها را بخرد، همان طرفی است که به تأمین مالی نیاز دارد.
طرفی که اوراق را می‌خرد و توافق می‌کند که دوباره آنها را بفروشد همان طرفی است که بودجه را فراهم می‌کند.

ایجاد نقدینگی

دارایی‌های مجازی می‌توانند برای تزریق نقدینگی به بازار مورد استفاده قرار گیرند که هزینه‌ها را برای سرمایه‌گذاران کاهش می‌دهد. برای مثال، سوآپ نکول اعتباری یک قرارداد مشتقه بین دو طرف است، که خریدار یک سری از پرداخت‌های نقدی را به فروشنده انجام داده و یک ضمانت را برای جبران زیان‌های اعتباری ناشی از رخداد نکول مثل ناتوانی در بازپرداخت، ورشکستگی یا تجدید ساختار دریافت می‌کند.

ابزار CDS نسبت به اوراق قرضه بنیادی نقدشوندگی بسیار بیشتری دارد. یکی از دلایل اصلی این ویژگی، استاندارد‌سازی است؛ اوراقی که توسط یک شرکت صادر می‌شوند معمولا از نظر کوپن‌ها، سررسید، توافق‌ها و چند مورد دیگر متفاوت هستند. این تقسیم‌بندی از قدرت نقدشوندگی این اوراق می‌کاهد. بر‌عکس، ابزار CDS یک محل استاندارد برای ریسک اعتباری شرکت است.

دسترسی به بازار

دارایی‌ مصنوعی با خلق مجدد جریان نقدی هر نوع اوراقی به صورت مصنوعی، از طریق ترکیبی از ابزارها و مشتقات، ورودی‌های بازار را برای مشارکت آزادانه و تقریبا رایگان، می‌گشاید. مثلا می‌توانیم از یک سوآپ نکول اعتباری بهره جوییم تا محل عرضه یک اوراق قرضه را تکثیر کنیم. این موضوع می‌تواند در شرایطی که اوراق در یک بازار آزاد به سختی قابل دستیابی است و یا دیگر قابل دسترسی نیست، بسیار مفید باشد.

اوراق قرضه 5 ساله شرکت تسلا را در نظر آورید که نسبت به اوراق خزانه، 600 امتیاز پایه را به دست می‌دهند. ابتدا 100 هزار دلار اوراق خزانه 5 ساله را می‌خرید و آنها را به عنوان وثیقه نگه می‌دارید. یک قرارداد سوآپ نکول اعتباری نوشته و آن را می‌فروشید و در نهایت از اوراق خزانه بهره و از قرارداد CDS سالانه 600 امتیاز پایه کسب می‌کنید.

اگر نکولی واقع نشد، اوراق خزانه و امتیاز پایه CDS با هم دقیقا بازده‌ای به اندازه اوراق 5 ساله شرکت تسلا می‌دهند. اگر اوراق تسلا دچار نکول شود، ارزش پورتفولیو معادل ارزش اوراق خزانه منهای پرداخت CDS خواهد بود که همان مقدار زیان نکول از اوراق تسلا است. پس در دو حالت، عایدی پورتفولیو با داشتن اوراق قرضه شرکت تسلا یکسان است.

ویژگی‌های یک دارایی مصنوعی خوب

اغلب، توسعه این محصول تنها موقعی ممکن شده که یک حجم بحرانی از نقدینگی در زیربنای آن به دست آید. اگر نقدشوندگی دارایی زیرین بیش از حد کم باشد، مزیتی در ایجاد دارایی مصنوعی وجود ندارد چرا که در آن صورت احتمالا از فایده‌های اقتصادی می‌کاهد.

سوآپ بازده کل یک مثال مناسب برای این فرآیند است. گرچه بازار مشتقات اعتباری از اوایل دهه 90 میلادی شکل گرفت، اما سوآپ بازده کل برای مدت چندین سال به شکل گسترده‌ای منتشر و معامله نشد. در واقع، سرمایه‌گذارانی که متقاضی اوراق قرضه شرکتی یا شاخص اوراق قرضه بودند، بیشتر این اوراق را به صورت مستقیم می‌خریدند. هنگامی که بازارگردانان شروع به مدیریت فعالانه پورتفولیو‌های اعتباری و تعیین قیمت‌های دوطرفه برای محدوده‌ای از مشتقات اعتباری کردند، فرصت‌های مشارکت در موقعیت‌های اعتباری مصنوعی از طریق سوآپ بازده کل برای سرمایه‌گذاران بهبود یافت. با شکل گرفتن یک بازار دوطرفه قدرتمند، شکاف قیمت خرید و فروش دارایی مصنوعی کاهش یافت و کاربران نهایی که تشنه انتقال مصنوعی اعتبار بودند، جذب شدند. حالا این بازار قادر به پشتیبانی از یک محدوده وسیع از اوراق است زیرا بازار مشتقات اعتباری زیرین، نقدشونده و فعال است و به‌خوبی پشتیبانی می‌شود.

دارایی مصنوعی برای صنعت مالی غیرمتمرکز

چندین دلیل برای مفید بودن دارایی مصنوعی برای مشارکت کنندگان در اکوسیستم مالی غیرمتمرکز وجود دارد:

مقیاس‌گذاری دارایی‌ها

یکی از بزرگترین چالش‌ها در این فضا، ایجاد دارایی‌های دنیای واقع در یک قالب بدون اعتماد است. یک مثال برای این مسئله ارزهای رایج هستند. در حالی که ساختن یک کوین پایدار با پشتوانه ارز رایج مثل تتر ممکن است، یک رویکرد دیگر داشتن معرض قیمتی مصنوعی بدون الزام به نگهداری دارایی واقعی در حضانت یک طرف متمرکز است. برای اغلب کاربران، معرض قیمتی کافی است. دارایی‌های مجازی مکانیزمی فراهم کرده تا دارایی‌های دنیای واقع بر یک بلاکچین معامله شوند.

مقیاس‌گذاری نقدینگی

بازارگردان‌ها نقش مهمی را در اینجا برای دارایی‌های رمزارزی ایفا می‌کنند، اما برای مدیریت ریسک مناسب، ابزار مالی محدودی در اختیار دارند. دارایی‌های مصنوعی و مشتقات با اهرم کردن موقعیت‌ها و محافظت از سود به بازارگردان‌ها کمک شایانی در ارتقای مقیاس عملیاتشان کرده است.

مقیاس‌گذاری فناوری

یک مسئله دیگر، محدودیت‌های فنی فعلی بسترهای قرارداد هوشمند است. هنوز ارتباطات و تعامل‌های بین زنجیره‌ای حل نشده که قابلیت دسترسی دارایی را در صرافی‌های غیرمتمرکز کاهش می‌دهد. به هر‌حال معامله‌گران نیازی به تصاحب مستقیم یک دارایی ندارند.

مقیاس‌گذاری مشارکت

در حالی که دارایی‌های مصنوعی از قدیم برای سرمایه‌گذاران بزرگ و حرفه‌ای قابل دست‌یابی بوده‌اند، بسترهای قرارداد هوشمند بدون مجوز مثل اتریوم، به سرمایه‌گذاران خرد این امکان را می‌دهد که از مزایای آنها استفاده کنند. همچنین به مدیران سرمایه‌گذاری سنتی اجازه می‌دهد با گسترش مجموعه ابزار مدیریت ریسک به این فضا وارد شوند.

چند مورد از دارایی‌های مجازی در صنعت مالی غیرمتمرکز

در واقع کاربرد گسترده‌ای از دارایی‌های مصنوعی در فضای مالی غیرمتمرکز وجود دارد. در ادامه به معرفی اجمالی چندین نمونه از پروژه‌هایی که از دارایی‌های مصنوعی استفاده می‌کنند و همچنین به نشان دادن نمودارهای ساده شده جریان ساخت دارایی در آنها می‌پردازیم.

Abra

این شرکت که در سال 2014 تأسیس شده غول اصلی دارایی‌های مجازی در فضای رمزارزهاست. وقتی که کاربر وجوهی را در کیف پول خود سپرده می‌کند، این وجوه به صورت آنی تبدیل به بیتکوین می‌شوند و در برنامه Abra به عنوان دلار (USD) نمایش داده می‌شوند. برای مثال اگر آلیس 100 دلار را به کیف پول Albaخود انتقال دهد و قیمت بیتکوین 10 هزار دلار باشد، او یک سپرده به ارزش 0.01 بیتکوین خواهد داشت که همان 100 دلار نمایش داده می‌شود. بستر Abra این کار را با ساختن یک کوین پایدار با وثیقه رمزارز یعنی حفظ یک اتصال BTC/USD انجام می‌دهد که تضمین می‌کند آلیس همواره حق دارد 100 دلار خود را بازپس بگیرد، فارغ از نوسانات قیمت بیتکوین و دلار.

علاوه بر این، بلافاصله ریسک خود را در سطح تمام معاملات در همه مواقع پوشش می‌دهد. زمانی که کاربری وجوه را در کیف پول Abra به سپرده می‌گذارد، آنها موقعیت فروش در مورد بیتکوین و موقعیت خرید در مورد دارایی پوشش ‌داده ‌شده، اتخاذ می‌کنند و Abra در موقعیت خرید در بیتکوین و موقعیت فروش در مورد دارایی پوشش ‌داده ‌شده، قرار می‌گیرد.