تحلیل آنچین هفتگی ارزهای دیجیتال (۳۱ فروردین) – تغییر ساختار مالکیت کوینها در پی تسلیم تدریجی سرمایهگذاران!
بازار بیت کوین در هفته گذشته به محدوده زیر ۴۰ هزار دلار بازگشت. در واقع ضعف تقاضا و فشار فروش، باعث کاهش قیمت شد. با این حال به نظر میرسد که تسلیم سرمایهگذاران در مقابل روند کلان نزولی در سطحی عمیقتر در جریان است و خریداران با جذب این فشار فروش توانستهاند از سقوط ناگهانی و شدید قیمت جلوگیری کنند.
سرمایهگذاران بیت کوین بار دیگر یک هفته ضعیف و ناامیدکننده را پشت سر گذاشتند. قیمت در ادامه روندی که از ماه مارس آغاز شده بود به محدوده ۳۸ تا ۴۰ هزار دلار رسید. قیمت در اوایل هفته گذشته سقف ۴۱۴۴۶ دلار را تجربه کرد و پس از آن در طول هفته به کف قیمتی ۳۸۷۲۹ دلار رسید.
بازار بیت کوین همچنان ارتباط نزدیکی با بازار سهام سنتی دارد و وضعیت آن همبسته با شرایط بازار سهام تغییر میکند. بازارهای سنتی نیز با مقاومت در برابر سیگنالهای منفی اقتصاد کلان و شرایط آشفته سیاسی درجهان، سعی در ایجاد یک وضعیت پایدار دارند. در حال حاضر بازارهای مالی جهان به عوامل گوناگونی که به شکل زنجیرهای به یکدیگر مرتبط هستند، واکنش نشان میدهد. قیمت در بازار کالاهای اساسی به اوج خود رسیده است، بازده اوراق قرضه افزایش یافته و همین عوامل باعث شکلگیری وضعیت تورمی شده است. با توجه به این مطالب جای شگفتی نیست که بازار بیت کوین، به عنوان یک بازار گسترده، با حجم نقدینگی بالا و معاملات ۲۴ ساعته؛ تحت تاثیر این عوامل قرار نگیرد.
کسب اطلاعات موثق و دقیق از وجوه گوناگون بازار کار سادهای نیست. با این حال اگر بیت کوین را سرمایهای در نظر بگیریم که به تغییرات مختلف حوزه مالی جهان واکنش نشان میدهد؛ بررسی رفتار انباشتکنندگان بیت کوین میتواند درک بهتری از وضعیت کلی بازار به ما ارائه دهد و در انتخاب استراتژیهای تجاری مفید واقع شود.
در نسخه آنچین این هفته قصد داریم به ارزیابی و پژوهش راجع به دو دسته مهم از انباشتکنندگان بیت کوین بپردازیم. ما این دو دسته کلی را بر اساس پتانسیل این سرمایهگذاران در راستای خرج کردن کوینها، طبقهبندی کردهایم. همانطور که پیشتر نیز با این دو گروه مهم آشنا شدید، خریداران کوتاهمدت و خریداران بلندمدت این دو دسته را تشکیل میدهند. با تحلیل این دو دسته، قصد داریم الگوی انباشت کوینها را استخراج کنیم، احتمال وقوع رخداد تسلیم را پیش بینی کنیم و ریسکها و موقعیتهای مناسب بازار را بر اساس رفتار کلی این دو دسته از سرمایهگذاران، مشخص کنیم.
محدوده حمایتی قیمت!
در نسخههای پیشین تحلیل آنچین توضیح دادیم که محدوده قیمتی ۳۵ تا ۴۲ هزار دلار برای سرمایهگذاران یک محدوده معتبر حمایتی محسوب میشود و جریان تقاضا در این بازه قیمتی دچار تغییرات عمدهای میگردد. بر اساس سوابق چند ماه گذشته، حجم بالایی از کوینها در این محدوده دست به دست میشود. آن چیزی که انتظار میرود ولی همچنان رخ نداده است، شکل گیری روند صعودی بر اساس جریان تقاضا در این محدوده است. بازار در مدت اخیر بارها از این منطقه عبور کرده و دوباره به آن برگشته است. این محدوده قیمتی در حال حاضر نقش مرکز گرانشی بازار بیت کوین را بر عهده گرفته است.
در دو نموداری که در ادامه خواهد آمد قصد داریم علت تغییر توزیع کوینها در دو سطح قیمتی مختلف بررسی کنیم. این دو مقطع شامل کف قیمتی ۳۳ هزار دلار در ژانویه و وضعیت کنونی بازار است.
کف قیمتی بازار در ۲۲ ژانویه امسال ثبت شد و روند کاهشی قیمت که از قله تاریخی آن در نوامبر سال گذشته آغاز شده بود را متوقف کرد. پیش از این، ذخیره کوینها به طور متوازنی در بازه ۳۵ تا ۶۳ هزار دلار توزیع شده بود. این امر نشان میدهد توازن و پیوستگی تقاضا در روند صعودی آگوست یا نوامبر و روند نزولی نوامبر تا ژانویه، به طور پایداری ادامه داشته است.
اگر توزیع قیمت کوینها در این بازه زمانی (آبی) را با توزیع قیمت حال حاضر مقایسه کنیم، نتایج زیر بهدست خواهد آمد:
- بخش عمدهای از ذخیره کوینها در بازه قیمتی ۳۸ تا ۴۵ هزار دلار دوباره انباشت شدهاند. این محدوده همان محدوده تعادل عرضه و تقاضا در بازار فعلی است.
- آبی: بخش عمدهای از کوینها از ۲۲ ژانویه ثابت باقی مانده است (معامله نشده است). علیرغم آنکه در دو ماه و نیم گذشته بازار در یک محدوده تعادلی عرضه و تقاضا محصور شده است، سرمایهگذاران تمایلی به خرج کردن کوینهای خود نشان نمیدهند، حتی در مواقعی که کوینها در بازه زیان قرار میگیرند. این امر نشان میدهد که بخشی از ذخیره انباشتکنندگان را کوینهایی با قیمت پایه بیش از ۴۰ هزار دلار تشکیل میدهند.
- سبز: کوینهایی که در بازه قیمتی ۳۲ تا ۳۶ هزار دلار در محدوده سود قرار گرفتند و در کف قیمتی ۳۳ هزار دلار خریداری شدهاند. میتوان دید که حجم قابل توجه ۶۰ هزار بیت کوین در این محدوده ۳ تا ۴ هزار دلاری قرار گرفته است.
- قرمز: خریدارانی که در دوره قله تاریخی قیمت اقدام به خرید بیت کوین کرده بودند، با ادامه روند کاهشی قیمت و متوقف نشدن آن، مجبور به توزیع کوینهای خود در محدوده زیان شدند.
بررسی الگوهای سود و زیان در دو ماه و نیم گذشته نشان میدهد که سرمایهگذاران همچنان محدوده قیمتی ۳۵ تا ۴۲ هزار دلار را به عنوان یک محدوده حمایتی معتبر پذیرفتهاند و با قرار گرفتن قیمت در این بازه انباشت کوینها را از سر میگیرند.
ما آستانه قدمت ۱۵۵ روز را برای طبقهبندی خریداران کوتاهمدت و بلندمدت مشخص کردیم. به عبارتی کوینهایی با قدمت کمتر از ۱۵۵ روز متعلق به ذخیره خریداران کوتاهمدت است و کوینهای با قدمت بیشتر از ۱۵۵ روز متعلق به ذخیره خریداران بلندمدت است. این بازه زمانی ۱۵۵ روزه، در هنگام نوشته شدن این مقاله محدوده زمانی قله تاریخی قیمت در نوامبر تا به امروز را شامل میشود. به زبان ساده میتوان گفت:
- تقریبا هر فردی که پس از قله تاریخی نوامبر اقدام به خرید کوین کرده، جزو دسته خریداران کوتاهمدت است. این دسته از سرمایهگذاران به نوسانات قیمت حساس هستند و احتمال فروش کوینها در آنها بالا است.
- تقریبا هر فردی که پیش از قله تاریخی قیمت در نوامبر، اقدام به خرید بیت کرده است، جزء دسته خریداران بلندمدت قرار دارد. این دسته نسبت به نوسانات قیمت واکنش کمی نشان میدهند و ادامه روند انباشت کوینها تا شکلگیری قله بعدی قیمت، استراتژی اصلی آنها محسوب میشود.
نمودار زیر که حجم کل ذخیره کوینها را به دو دسته ذخیره خریداران کوتاهمدت و بلندمدت تقسیم کرده است، نتایج زیر را بهدست میدهد:
- خریداران کوتاهمدت (قرمز): تعداد کمی از کوینها با قیمت پایه ۵۰ تا ۶۰ هزار دلار باقی ماندهاند. این امر نشان میدهد که بخش اعظم خریدارانی که در این محدوده قیمتی اقدام به خرید کرده بودند در مقابل روند کاهشی قیمت تسلیم شده و کوینهای خود را فروختهاند. اما به عکس بخش عمده تقاضای خریداران کوتاهمدت بر محدوده قیمتی ۳۸ تا ۵۰ هزار دلار متمرکز شده است. این امر نشان میدهد که خریداران، این محدوده را به عنوان یک محدوده معتبر حمایتی در نظر میگیرند.
- خریداران بلندمدت (آبی): ۱۵ درصد از ذخیره کوینهای خریداران بلندمدت در بازه زیان واقع شده است. این کوینها حتی شامل کوینهایی با قیمت پایه بیش از ۶۰ هزار دلار نیز میشوند. این سرمایهگذاران نوسانات زیادی را پشت سر گذاشتند، اما همچنان کوینهای خود را حفظ کرده به انباشت بیشتر کوینها میپردازند. این امر نشان میدهد که احتمال توزیع کوین و شکلگیری فشار فروش توسط این دسته از خریداران بسیار کم است.
افزایش قابل توجه سود بالقوه!
در مطالب قسمت قبل به ارزیابی توزیع قیمت، محدودههای قیمتی و ذخیره کوینهای خریداران کوتاهمدت و بلندمدت پرداختیم. با توجه به این مطالب اکنون میتوانیم نگاه عمیقتری به مسئله ریسک و احتمال شکلگیری فشار فروش داشته باشیم. نمودار زیر بخشی از ذخیره خریداران بلندمدت (آبی) و کوتاهمدت (قرمز) را نشان میدهد که در محدوده زیان واقع شدهاند. در این نمودار میتوان دید که تقریبا به طور برابر، ۱۵.۲ درصد از ذخیره خریداران بلندمدت و ۱۵ درصد از ذخیره خریداران کوتاهمدت، در بازه زیان واقع شده است.
میزان سود دهی کلی بازار در حال حاضر وضعیت بهتری نسبت به بازار نزولی سال ۲۰۱۸ و ۲۰۲۰ دارد. در آن دورهها بیش از ۳۵ درصد از ذخیره خریداران بلندمدت در بازه زیان قرار داشت. علاوه بر این در یک روند کلان مدت حجم کوینهایی که توسط سرمایهگذاران غیرحساس به نوسانات قیمت نگهداری میشود، رو به افزایش است. این امر نتیجه پایداری خریداران بلندمدت در انباشت کوینها است. در صورتی که این خریداران بارها موقعیت فروش کوینهای خود را داشتهاند.
اما با این حال میتوان دید که سود میزان سود دهی نسبت به دوره می تا جولای ۲۰۲۱ در وضعیت ضعیفی قرار گرفته است و حجم بیشتری از ذخیره خریداران بلندمدت در بازه زیان است.
میتوانیم برای اندازهگیری نرخ تغییرات آن بخش از کوینهای خریداران بلندمدت که در بازه زیان قرار گرفتهاند، از شاخص Z-Scor استفاده کنیم. با استفاده از این شاخص چگونگی تغییرات سریع سود دهی در بازار روشنتر میشود.
- میزان این شاخص زمانی مثبت است که بخش عمدهای از ذخیره خریداران بلندمدت در حال بازگشت به محدوده سود باشند. این موقعیت میتواند حاصل شکلگیری یک روند صعودی قدرتمند پس از دوره انباشت باشد.
- میزان این شاخص زمانی منفی است که بخش عمدهای از ذخیره خریداران بلندمدت در بازه زیان قرار داشته باشد. با توجه به نمودار، انباشت کوینها در بازه زمانی آگوست تا نوامبر حجم قابل توجهی داشته و در حال حاضر این کوینها در بازه زیان واقع شدهاند.
با توجه به مجموع مطالب، میتوان دید که اصلاحات اخیر قیمت، بخش قابل توجهی از ذخیره خریداران بلندمدت را در محدوده زیان قرار داده است. نمونههای پیشین این وضعیت در مراحل نهایی بازار نزولی و پیش از رخداد تسلیم سرمایهگذاران در مقابل کاهش قیمت، تکرار شده است.
اگر تمرکز تحلیل را به خریداران کوتاه مدت معطوف کنیم، خواهیم دید که الگوی مشابهی در این دسته از سرمایهگذاران تکرار میشود. بازدهی مثبت و قابل توجهی که در اکتبر بدست آمد، بسیار شبیه به روند صعودی سال ۲۰۱۹ است. در این دوره بخش عمدهای از ذخایر خریداران کوتاه مدت در طی مدت کوتاهی وارد محدوده سود شدند (A).
آنچه در هر دو نمونه پیش خواهد آمد (B)، روند طولانی مدت بازار نزولی است که سرمایهگذاران را متقاعد میکند که روند نزولی به پایان رسیده، اما این روند ادامه خواهد یافت و بارها ذخیره خریداران کوتاه مدت را در بازه زیان قرار میدهد. اما بازار نزولی سال ۲۰۱۹ و روند نزولی حال حاضر از منظر تاریخی اهمیت خاصی در شاخص زیر پیدا میکند.
نتیجهای که از بررسی این موارد حاصل میشود به این معنا است: سرمایهگذارانی که در بازه آگوست ۲۰۲۱ تا ژانویه ۲۰۲۲ اقدام به خرید کردهاند، شاهد افت قیمت تا پایینتر از قیمت پایه کوینهای خود بودهاند و همین امر باعث شد این سرمایهگذاران مجبور به توزیع کوینهای خود شوند و به عبارتی حجم بالایی از کوینها دست به دست شده و قیمت پایه آن تغییر کرده است. تغییر قیمت پایه یکی از عوامل افزایش حجم کوینهای قرار گرفته در محدوده سود، شده است.
آیا رخداد تسلیم سرمایهگذاران همچنان در جریان است؟
مسئله تسلیم سرمایهگذاران در مقابل روند کاهشی قیمت، یکی از بحثهای کلیدی بازارهای مالی است که معمولا در مراحل پایانی بازار نزولی اتفاق میافتد و روند اتمام آن را سرعت میبخشد. رخداد تسلیم سرمایهگذاران معمولا با از دست رفتن امید خریداران به بهبود روند قیمتها آغاز میشود. همین امر باعث ایجاد یک فشار فروش شدید در حجم بالا میشود و در نهایت تمام کوینهای در بازه زیان از بازار خارج میشوند.
- اکثر سرمایهگذارانی که در حال حاضر کوینهایی با قیمت پایه بالای ۴۰ هزار دلار دارند، خریدارانی هستند که پیش از قله تاریخی قیمت اقدام به خرید کردهاند و نوسانات زیادی را پشت سر گذاشتهاند. بنابراین احتمال اینکه این دسته از سرمایهگذاران با کاهش قیمت، تسلیم روند بازار شده و باعث ایجاد فشار فروش شوند، بسیار کم است.
- اکثر خریداران کوتاهمدتی که پس از قله تاریخی نوامبر اقدام به خرید کردهاند، پیش از این در مقابل روند کاهشی قیمت تسلیم شده و کوینهای خود را توزیع کردهاند. در واقع فشار فروش حاصل از این سرمایهگذاران در طی چند ماه اخیر تخلیه شده است.
- سرمایهگذاران همچنان محدوده قیمتی ۳۵ تا ۴۲ هزار دلار را به عنوان یک ناحیه حمایتی و معتبر در نظر گرفتهاند و به انباشت کوین در این بازه قیمتی ادامه میدهند. هرچند فرآیند انباشت سازنده و مثبت است، اما تا وقتی که قیمت نتواند به طور پایدار از این محدوده خارج شود، روند صعودی شکل نخواهد گرفت.
- میزان کوینهایی که در بازه زیان قرار دارند و متعلق به دو دسته خریداران کوتاهمدت و بلندمدت هستند، در اصلاح قیمت اخیر از منظر تاریخی بسیار مهم محسوب میشوند. به عبارتی این میزان بسیار کمتر از دورههای پیشین است. این امر نشان میدهد که اعتماد سرمایهگذاران به روند آتی بازار جلب شده است.
سوالی که اکنون مطرح میشود این است که با توجه به روند طولانی بازار نزولی و نوسانات اخیر، چه رخدادی میتواند به پایان یافتن این روند سرعت بخشد؟
اگر به نرخ کاهش ارزش بازار خریداران کوتاهمدت توجه کنیم (کم شدن قیمت پایه کوینها) خواهیم دید که به پایینترین سطوح تاریخی خود نزدیک شده است. جذب کوینهای در بازه زیان فروخته شدهای که متعلق به خریداران کوتاه مدت است، در تاریخ بازار فقط دو نمونه مشابه داشته که در مراحل پایانی بازار نزولی سال ۲۰۱۸ رخ داده است.
با توجه به شاخص زیر، رخداد تسلیم خریداران کوتاهمدت، پیش از این صورت گرفته است و شدت آن دو برابر جولای ۲۰۲۱، با کف قیمتی ۲۹ هزار دلار بوده است.
اما در نهایت قصد داریم همین آنالیز را درباره خریداران بلندمدت انجام دهیم. سطح میانگین قیمت پایه ذخیره خریداران بلندمدت در حال حاضر ۱۴.۶ هزار دلار است که با کاهش چشمگیری همراه بوده است. سه ساز و کار اصلی برای کاهش ارزش بازار خریداران بلند مدت محتمل است:
- حجم زیادی از کوینها در آستانه ۱۵۵ روز هستند و قیمت پایه این کوینها پایینتر از قیمت میانگین است. عبور این کوینها از آستانه ۱۵۵ روز باعث شده، قیمت پایه خریداران بلند مدت کاهش یابد. این امر درست پس از دوره انباشت صورت میگیرد. اما با توجه به اینکه در بازه کنونی، کوینهایی که ۱۵۵ روز پیش خریداری شدند قیمت بسیار بالاتری از میانگین قیمت پایه دارند. این ساز و کار نمیتواند عامل کاهش قیمت میانگین باشد.
- خریداران بلند مدت کوینهایی را به ذخیره خود اضافه میکنند که قیمت آنها پایینتر از میانگین قیمت پایه ذخیره آنها باشد. این ساز و کار برای خریداران بلند مدت سال ۲۰۲۱، استراتژی مناسبی محسوب میشد. چراکه میانگین قیمت پایه این خریداران در دوره مذکور بیش از ۴۰ هزار دلار بوده است. اما این استراتژی در حال حاضر کاربردی ندارد. چون میانگین قیمت پایه این خریداران ۱۴.۶ هزار دلار است که خیلی کمتر از قیمت کنونی بازار محسوب میشود.
- آن دسته از کوینهای خریداران بلند مدت که قیمت پایه بالایی دارند، طی روند کاهشی قیمت توزیع شدند. در واقع این کوینها از ذخایر خریداران بلند مدت خارج شده و در دسته کوینهای خریداران کوتاه مدت قرار گرفتهاند. همین امر باعث میشود که میانگین قیمت پایه کوینهای خریداران بلند مدت به شکل قابل توجهی کاهش یابد.
بنابراین ساز و کار سوم بسیار منطقیتر به نظر میآید و شواهد نشان میدهد که خریداران بلند مدت در مواجهه با اصلاح قیمت اخیر، کوینهایی که دارای قیمت پایه بالا بودند را واگذار کردند و خریداران کوتاه مدتی که محدوده قیمتی ۳۵ تا ۴۲ هزار دلار را سطح حمایتی در نظر گرفتهاند، این کوینها را خریداری کردهاند. این جابهجایی باعث کاهش میانگین قیمت پایه کوینها در خریداران بلند مدت شده است.
جمعبندی
بازار بیت کوین یک بازار ۲۴ ساعته و گسترده است و به همین واسطه نسبت به تمام تغییرات اقتصاد کلان واکنش نشان میدهد. شرایط سرمایههای سنتی، سهام و اوراق قرضه؛ همه میتواند بر بازار بیت کوین موثر باشد. با توجه به سیگنالهای منفی حاصل از شرایط اقتصاد کلان، ارزیابی دقیقتر الگوی استراتژیهای تجاری سرمایهگذاران بازار بیت کوین، میتواند تصویر روشنتری از موانع پیش روی آن در اختیار ما قرار دهد.
آنچه در پنج ماه گذاشته شاهد آن بودیم، تغییر قابل توجه ساختار مالکیت کوینها در پی اصلاح ۵۰ درصدی قیمت بود. برخی از خریداران بلند همچنان کوینهایی را که در قیمت بالای ۵۰ هزار دلار خریدهاند، حفظ کردهاند، اما اکثر این خریداران، طی روند نزولی چند ماه اخیر، کوینهایی را که دارای قیمت پایه بالا بودند، به طور گستردهای توزیع کردند.
برخی از سرمایهگذاران همچنان در انتظار رخداد تسلیم هستند که با توجه به حجم کوینهای در بازه زیان، احتمال دور از انتظاری محسوب نمیشود. اما باید این نکته را هم مد نظر داشت که بخش عمدهای از فرآیند تسلیم خریداران در طی مدت اخیر صورت گرفته است. در واقع حجم تقاضا در محدوده قیمتی ۳۵ تا ۴۲ هزار دلار توانسته است تدریجا فشار فروش حاصل از رخداد تسلیم را جذب کند.
این مقاله صرفا برای اهداف آموزشی ارائه شده است و نباید بهعنوان مشاورهٔ تجاری و سرمایهگذاری از طرف کوین ایران و نویسندگانش قلمداد شود.