تحلیل آنچین هفتگی ارزهای دیجیتال (۲۴ فروردین) – روند ضعیف و ناپایدار بازگشت قیمت در بازار بیت کوین
بازار بیت کوین که از محدوده تعادلی یک ماه گذشته (۴۰ تا ۴۴ هزار دلار) عبور کرده بود و سویهای صعودی در پیش داشت، در هفته گذشته به این محدوده بازگشت. به طور کلی روند حرکات قیمتی حاصل تلاش سرمایهگذاران برای حفظ یک سویه صعودی است و نشانههایی از افزایش سوددهی در شبکه دیده میشود.
بازار بیت کوین در هفته گذشته حرکتی نزولی داشت و از قله ۴۷۱۰۲ دلار تا کف ۴۲۱۸۳ دلار، کاهش یافت. در واقع کاهش ایجاد شده، حاصل خروج قیمت از محدوده تعادلی عرضه و تقاضا است که از اواسط ژانویه تثبیت شده بود. بر اساس دادههای آنچین و استراتژی خرج کردن کوینها، سرمایهگذاران طی حرکت صعودی اخیر موفق به کسب سود شدند، اما همچنان خبری از حجمه تقاضا در بازار نیست.
در تحلیل این هقته قصد داریم با استفاده از دادههای آنچین و میزان بازدهی شبکه به بررسی چگونگی بازگشت قیمتها و روند رشد کاربران بیت کوین بپردازیم. علاوه بر این سعی داریم پاسخی به پارادوکس ایجاد شده در زمینه استخراج بیت کوین بدهیم. در حال حاضر کارمزد تراکنشها به پایینترین حد خود نزدیک شده است، اما رقابت در استخراج کوینها به حداکثر رسیده است.
خلاصه مطالب تحلیل آنچین این هفته:
- بازار بیت کوین در پی تلاش سرمایهگذاران برای ایجاد یک روند صعودی، در هفته گذشته دچار افت قیمت شد.
- بر اساس دادههای آنچین، فعالیت شبکه همچنان ضعیف است و این امر نشان میدهد که میزان رشد تعداد کاربران کم است، جریان تقاضا همچنان ضعیف است و بازار همچنان در تسلط انباشت کنندگان است.
- الگوی خرج شدن کوینها توسط سرمایهگذاران تغییر کرده است. این کوینها از محدوده زیان به محدوده سود حداقلی تغییر جایگاه دادهاند.
- به طور کلی میزان کارمزد تراکنشها به پایینترین حد خود نزدیک شده است. این موضوع حاصل پیادهسازی آپدیت اخیر شبکه بیت کوین (SegWit)، دستهبندی تراکنشها و کاهش تقاضا برای پردازش بلاکها است.
- علیرغم مطالب گفته شده در بند قبلی، درآمد دلاری ماینرها در مقایسه با پیش از رخداد کاهش پاداش (نصف شدن پاداش به ازای استخراج هر ۲۱۰ هزار کوین)، ۱۵۰ درصد رشد داشته است و علاوه بر این نرخ پردازش و میزان سختی بلاکها نیز در بالاترین خود قرار گرفته است.
رشد فعالیت شبکه بیت کوین همچنان ضعیف است!
یکی از مجموعه ابزارهایی که با استفاده از آن میتوان مشخصات چرخههای بازار بیت کوین را ارزیابی کرد، فعالیت شبکه است. این فعالیت در واقع از طریق میزان تقاضا برای بلاکهای جدید ارزیابی میشود. اعضای بازار با ارسال درخواست تراکنش و ثبت مبادلات در بلاک چین بیت کوین، این فعالیت را افزایش میدهند. شاخصهایی که از طریق آن میتوان میزان این فعالیت را سنجید عبارتاند از: شاخص تعداد آدرسها/افراد فعال، شاخص تعداد تراکنشها، شاخص ترافیک تراکنشهای در انتظار (Mempool Congestion) و شاخص کارمزدهای پرداخت شده.
در میان تمامی شاخصهای معرفی شده، به سختی میتوان نشانهای بر افزایش قابل توجه تعداد کاربران شبکه پیدا کرد. تعداد کاربران فعال (یا تعداد کاربران فعال در هر روز)، همچنان تحت تاثیر بازار نزولی است. اگر تعداد کاربران فعال در محدوده کانالی که در نمودار زیر نشان داده شده است قرار گیرد، وضعیت بازار نزولی است. این روند از شش سال پیش آغاز شده و به طور متوالی تکرار میشود. تعداد کاربران فعال در حال حاضر ۲۹۶ هزار کاربر در روز است که در محدوده بالایی کانال کنونی قرار گرفته و اگر وارد کانال جدید شود میتوان به تغییر روند بازار و شکلگیری روند صعودی امیدوار بود.
تعداد تراکنشهای صورت گرفته در شبکه نسبتا کم است (در حدود ۲۵۰ هزار تراکنش در هر روز). چنین شرایطی در بازار نزولی سال ۲۰۱۹ نیز تکرار شده است. مانند شاخص کاربران یا آدرسهای فعال، این شاخص نیز از می تا جولای ۲۰۲۱ تا کنون روندی بازگشتی داشته است اما با میزان شاخص در بازارهای صعودی فاصله زیادی دارد (سبز).
آنچه در هر دو شاخص جالب به نظر میرسد، روند صعودی بلندمدت این شاخصها است. این روند حتی در طی بازارهای نزولی هم ادامه یافته است. این امر نشان میدهد که تعداد کاربرانی که با استراتژی انباشت کوینها وارد بازار میشوند، همواره در حال افزایش است. انباشتکنندگان دستهای از سرمایهگذاران محسوب میشوند که نسب به تغییرات قیمت حساسیتی نشان نمیدهند و مستقل از شرایط بازار به انباشت کوینها ادامه میدهند.
تقاضای پایین برای پر کردن فضای بلاکهای بیت کوین باعث شده ترافیک کلی شبکه کاهش یابد و نتیجتا میزان کلی کارمزدهای پرداخت شده نیز کاهش یابد. مجموع کارمزدهای پرداخت شده به ماینرها به پایینتر حد خود در بازه زمانی می ۲۰۲۱ تا کنون، نزدیک شده است. با توجه به مطالب گفته شده میتوان نتیجه گرفت که روند بازگشتی، در خوشبینانهترین حالت، ضعیف است.
البته باید این نکته را هم در نظر داشت که عوامل متعددی بر میزان ترافیک شبکه و کارمزدهای پرداختشده، تاثیرگذارند. راهاندازی و استفاده از آپدیت جدید بیت کوین (SegWit) و فرآیند دستهبندی تراکنشها نیز جزو این عوامل محسوب میشوند. نمودار زیر نشان میدهد که از ماه جون ۲۰۲۱، استفاده از آپدیت SegWit افزایش یافته و کیف پولها و صرافیهای بیشتری به پیاده سازی این الگوریتم جدید روی آوردند.
در نمودار زیر میزان گسترش کوینهای خرج شدهای که از تکنولوژی SegWit بهره بردند، مشخص شده است. در این نمودار هم میتوان یک جهش را از ماه جون ۲۰۲۱ مشاهده کرد. تراکنشهایی که تحت این تکنولوژی جدید ثبت میشوند، از منظر حجم دادهها بهینهتر هستند و همین امر باعث میشود تراکنشهای بیشتری برای پر شدن بلاک نیاز باشد (همین موضوع باعث کاهش ترافیک شبکه میشود). علاوهبراین تعداد تراکنشهای بیشتر، کارمزد هر تراکنش را کاهش میدهد. چرا که پاداش هر بلاک بین تعداد تراکنشهای آن تقسیم میشود.
بنابراین تغییر و بهینهسازی الگوریتم پردازش تراکنشها نیز یکی از عوامل کاهش میزان کارمزدها محسوب میشود. اما به این نکته نیز توجه داشته باشد که بازار نزولی هم یکی از عوامل کاهش فعالیت شبکه و نتیجتا کاهش کارمزدها است.
رقابت ماینرها به اوج خود رسیده است!
علیرغم آنکه میزان کارمزد تراکنشها به پایینترین حدود خود در یک سال اخیر نزدیک شده است، رقابت در صنعت استخراج کوینها به اوج خود رسیده است. سختی پردازش تراکنشها در حال حاضر در بالاترین حد تاریخی خود قرار دارد. در موقعیت کنونی حل شدن هر بلاک مستلزم ۱۲۲.۷ زتاهش پردازش است.
برای درک بهتر این توان پردازش بهتر است بگوییم اگر تمام افراد کره زمین هر ۱۰ دقیقه یک بار ۱۵.۵ تریلیون بار الگوریتم SHA256 را حل کنند، با حجم پردازش کل آنها میتوان یک بلاک بیت کوین را حل کرد. میتوان گفت سختی بلاکهای کنونی غیر قابل تصور است.
نرخ تخمین زده شده برای پردازش بلاکها در حال حاضر بین ۱۹۰ تا ۲۱۵ اگزاهش در هر ثانیه است که بیست درصد بیشتر از حداکثر توان پردازش ماینرها پیش از ممنوعیت فعالیت آنها در چین است (در می ۲۰۲۱ دولت چین فعالیت ماینرها را ممنوع کرد و بخش بزرگی از توان پردازش شبکه حذف شد و ماینرها مجبور به مهاجرت شدند). توان پردازش ماینرها از جون سال گذشته همواره در حال افزایش است. با تقریب خوبی میتوان گفت این روند افزایشی نه تحت تاثیر شرایط نزولی بازار قرار گرفت و نه تحت تاثیر شرایط اقتصادی و سیاسی آشفته در جهان.
رقابت در صنعت استخراج بیت کوین بسیار داغ است. ماینرها در واقع بر سر تامین انرژی کافی برای استخراج با کمترین هزینه در رقابت هستند و برای یافتن منابع بهینه انرژی سرمایهگذاری میکنند. با گسترش هرچه بیشتر توان پردازش، درآمد حاصل از پردازش بلاکها در روندی طولانی مدت کاهش مییابد. نمودار زیر به روشنی این روند کاهشی را بازنمایی میکند. در این نمودار میتوان دید که با کاهش پاداش پردازش بلاکها، رقابت ماینرها تا چه حد افزایش مییابد.
علیرغم رقابت شدید در صنعت استخراج و کاهش میزان کارمزدها تا پایینترین حد خود، درآمد دلاری ماینرها نسبت به می ۲۰۲۰ (نصف شدن کارمزد تراکشها)، ۱۵۰ درصد افزایش داشته است. ماینرها در حال حاضر به ازای هر اگزاهش پردازش شبکه، ۲۰۷ هزار دلار درآمد کسب میکنند. این میزان درآمد ۴۰ درصد بیشتر از درآمد ماینرها در رخداد تسلیم سرمایهگذاران در مقابل سقوط قیمتها (Capitulation) در بازار نزولی سال ۲۰۱۸ است. در آن زمان قیمت بیت کوین بین ۳ تا ۴ هزار دلار بود و جوایز فرعی (Subsidy) هر بلاک دو برابر حال حاضر بود.
سوددهی شبکه بیت کوین!
ارزیابی میزان سوددهی شبکه، ابزار مفیدی برای بررسی احتمال ایجاد فشار فروش است و میتوان از طریق آن استراتژی مسلط بر بازار را تعیین کرد (انباشت کوینها یا خرج کردن آنها در راستای کسب سود).
نمودار زیر بخشی از بازار را نشان میدهد که اخیرا در بازه زیان قرار گرفتهاند. در این شاخص از آدرسها با رنگ صورتی، افراد با رنگ سبز و ذخیرهها با رنگ آبی، به عنوان معیاری برای سنجش سوددهی کل شبکه استفاده کردهایم. در این نمودار میتوان دید که بازار نزولی اخیر اصلا به شدت بازارهای نزولی پیشین حد سوددهی را کاهش نداده است و تنها ۲۵ تا ۳۰ درصد از زیان بالقوه دورههای نزولی پیشین، در این دوره دیده میشود. باید منتظر باشیم و ببینیم که آیا یک فشار فروش دیگر، قیمت را به سطح پایینتری خواهد کشید یا خیر. در این صورت شاید حد زیان بالقوه بازار به حدود زیان چرخههای پیشین بازار نزدیک شود.
۱۳.۶ درصد از ذخیره کوینهای خریداران بلندمدت اخیرا در بازه زیان قرار گرفته است. این میزان تقریبا برابر با میزانی است که این خریداران در دوره صعودی سال ۲۰۲۰-۲۱ خرج کردهاند. احتمال خرج شدن کوینهای خریداران بلندمدت بسیار کم است. این دسته از سرمایهگذاران در شرایط سختتری مثل بازار ۲۰۱۸ و مارس ۲۰۲۰ که متحمل زیان بیشتری شدهاند هم اقدام به فروش کوینها نکردهاند.
میزان ذخیره در بازه زیان خریداران بلندمدت در اوج بازار نزولی دورههای پیشین به ۳۵ درصد هم رسید که ۲.۵ برابر زیان بالقوه این خریداران در چرخه اخیر است.
هرچند خریداران کوتاهمدت کوینهای بسیار کمتری از خریداران بلندمدت دارند (۱۸.۷ درصد از ذخیره کل)، اما این دسته از سرمایهگذاران اخیرا شاهد افزایش سوددهی بالقوه کوینهای خود بودهاند. از آنجایی که در روند بازگشتی، قیمت از محدوده تعادلی خود عبور کرد و بالا رفت، کوینهای خریداران کوتاهمدت که در محدوده قیمتی ۳۳ تا ۴۲ هزار دلار خریداری شدهاند، در بازه سود قرار گرفتند. این امر نشان میدهد که سرمایهگذاران این محدوده قیمتی را به عنوان یک محدوده معتبر و حمایتی در نظر گرفتهاند.
میتوان گفت که وضعیت کنونی در مقایسه با کف قیمتی اخیر در ۲۲ ژانویه که ۱۰۰ درصد کوینهای خریداران کوتاه مدت در بازه زیان قرار گرفت، بسیار بهتر شده است. افزایش سوددهی، مخصوصا در دسته خریداران کوتاه مدت، احتمال بروز فشار فروش را کاهش میدهد.
به هر ترتیب میتوان گفت که در سویه صعودی اخیر شاهد جهشی در سود دهی کوینها و کاهش زیان محقق شده بودیم. تعداد کوینهایی که در بازه زیان خرج میشوند از روزانه ۲۰ هزار کوین در ژانویه به ۸.۳ هزار کوین رسیده است. زیان تحقق یافته شدید و پایدار نشانه معمول بازارهای نزولی است و بازار از اواخر نوامبر، روزانه ۸.۳ هزار بیت کوین خرج شده در زیان را جذب کرده است.
علاوه بر کوینهایی که در بازه زیان خرج شدهاند، بازار در اواسط فوریه شاهد خرج شدن روزانه ۱۳.۳ بازار بیت کوین در بازه سود بود. این میزان از سود تحقق یافته از منظر تاریخی مقدار قابل توجهی نیست، اما شرایط را برای کاهش قیمت فراهم میکند. بازدهی بیشتر و افزایش سود تحقق یافته معمولا در دورههای صعودی اتفاق میافتد که در آن بخش عمده این کوینها توسط متقاضیان جذب خواهد شد و همین امر باعث افزایش قیمت و ادامه روند صعودی خواهد شد.
اما در نهایت، با توجه به نمودار زیر میتوان دید که کوینهای خرج شده به سمت سودآوری مایل شدهاند. به عبارت دیگر درحال حاضر ۵۸ درصد از معاملات انجام شده، منجر به کسب میشوند. این سویه در مقابل سویهای است که از دسامبر سال گذشته شروع شد و به سمت زیان مایل بود.
دورههای طولانی غلبه زیان محقق شده بر بازار مختص روندهای نزولی است. اما تغییر به سود محقق شده میتواند نشانهای از روند صعودی آتی باشد. در این شرایط حجمه تقاضا میتواند فشار فروش را در حد قابل توجهی جذب کند. در شرایط کنونی با توجه به برابری عرضه و تقاضا و شکلگیری نواحی تعادلی، میتوان گفت که میزان تقاضا همچنان ضعیف است و سرمایهگذاران به دنبال موقعیتی برای کسب سود میگردند.
جمعبندی
بازار بیت کوین پس از صعود از محدوده تعادلی چند ماه گذشته، دوباره به این محدوده بازگشت. تلاش قیمت برای تثبیت یک سویه صعودی و پایدار حاصل دستیابی سرمایهگذاران به یک محدوده سود حداقلی است. نقش این سود دهی زمانی پر رنگ میشود که در ارزیابی شاخص تعداد تراکنشها و کاربران فعال، به این نتیجه رسیدیم که روند بازگشتی بسیار ضعیف است و بازار همچنان تحت تسلط انباشتکنندگان است. صرفا تعداد کمی به سرمایهگذاران موجود اضافه میشود.
همانطور که گفته شد، میزان سود دهی شبکه افزایش یافته که این امر نشان میدهد که از ژانویه تا به امروز یک دوره انباشت را پشت سر گذاشتهایم. از طرفی میزان سوددهی شبکه نسبت به دورههای نزولی پیشین در وضعیت بسیار بهتری قرار دارد.
تقاضای پایین جهت پر شدن بلاکهای بیت کوین باعث کاهش کارمزدهای پرداختی به ماینرها شده و میزان پاداش ماینرها به پایینترین سطح خود نزدیک شده است. با این حال رقابت میان ماینرها به حداکثر خود رسیده است، درآمد دلاری آنها نسبت به آخرین کاهش پاداش (halving) ۱۵۰ درصد افزایش داشته و توان پردازش نسبت به قله می ۲۰۲۱، بیست درصد افزایش یافته است.
این مقاله صرفا برای اهداف آموزشی ارائه شده است و نباید بهعنوان مشاورهٔ تجاری و سرمایهگذاری از طرف کوین ایران و نویسندگانش قلمداد شود.