همچنان که ارزش بیت کوین به نصف قله تاریخی قیمت رسیده است، بازار درحال تجربه روند گسترده‌ای از تسلیم شدن خریداران در مقابل حرکات نزولی قیمت است. ۲.۵ میلیارد دلار زیان محقق شده، حاصل روند اخیر بازار است. به همین خاطر قصد داریم در این مقاله به بررسی شاخص‌های بازار نزولی بپردازیم و به این پرسش پاسخ دهیم که آیا در یک دوره بلندمدت روند نزولی به بازار حاکم خواهد بود یا خیر؟
بازار بیت کوین یک هفته پر چالش دیگر را پشت سر گذاشت. بازار در هفته گذشته کار خود را ۴۳۴۱۳ دلار آغاز کرد و تا کف قیمتی ۳۴۴۰۷ دلار سقوط کرد. با توجه به کف قیمتی مذکور، قیمت نسبت به قله تاریخی خود در نوامبر، ۴۹.۹ درصد کاهش یافته است.
در خلال سقوط هفته گذشته بسیاری از سرمایه‌گذاران تسلیم روند نزولی شده و کوین‌های خود را با زیان خرج کردند و در مجموع بر اساس شاخص‌های آنچین ۲.۵ میلیارد دلار زیان را در هفته گذشته به ثبت رساندند. بخشی از زیان بزرگ متعلق به خریداران کوتاه مدت است. خریداران کوتاه مدت که در پی جبران ضررهای پیشین وارد بازار شده‌اند، با توجه به حرکات قیمتی بازار، باز هم متحمل زیان شدند.
در مقاله این هفته قصد داریم زیان‌های وارده بر سرمایه‌گذاران بیت کوین را ارزیابی کنیم و به این پرسش پاسخ دهیم که روند نزولی تا کی ادامه خواهد یافت. بحث درباره بازار نزولی بیت کوین و پیش‌بینی روند آتی قیمت‌ها کار ساده‌ای نیست اما قصد داریم با استفاده از الگوی عملکرد سرمایه‌گذاران در دوره‌های پیشین بازار و روند بازدهی سود در دوره‌های مختلف، به نمای روشن‌تری از آینده بازار دست یابیم.
شدت گرفتن بازار نزولی
در کف قیمتی هفته گذشته، شاهد یک افت ۴۹.۹ درصدی نسبت به قله تاریخی قیمت بودیم. این سقوط حاصل از فشار فروش، دومین فشار فروش گسترده بازار بیت کوین محسوب می‌شود. در بازار نزولی سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ نیز شاهد چنین کاهش قیمتی بودیم و بازار در جولای ۲۰۲۱ توانست از روند نزولی متاثر از آن خارج شود. در مقطع زمانی مذکور فشار فروش توانست قیمت را تا ۵۴ درصد نسبت به قله محلی ثبت شده در آپریل، کاهش دهد.
با توجه به اینکه خریداران همچنان جایگاه خود را حفظ کردند و به افزایش قیمت امیدوارند، چنین کاهش شدیدی می‌تواند نگاه سرمایه‌گذاران را به آینده بلندمدت بازار بیت کوین تغییر دهد. در واقع کاهش اخیر، خیلی بیشتر از دوره‌های اصلاح قیمت در سال ۲۰۱۷ و ۲۰۲۰-۲۱ است. در اصلاحات یاد شده دوره‌های پیشین بازار، که مقدمه‌ای برای شروع بازار صعودی به حساب می‌آمد، کاهش قیمت در بازه ۲۰ تا ۴۰ درصد قرار می‌گرفت، اما اکنون شاهد یک افت تقریبا ۵۰ درصدی هستیم.
ارزیابی شاخص سود و زیان بالقوه سرمایه‌گذاران بازار بیت کوین، بر اساس شاخص‌های تحلیل آنچین
شاخص سود و زیان بالقوه، سودآوری کلی بازار را به عنوان بخشی از ارزش بازار بیت کوین، نمایش می‌دهد. میزان این شاخص ۰.۳۲۵ است که نشان می‌دهد در حال حاضر ۳۲.۵ درصد از کوین‌ها در بازه سود قرار گرفته‌اند.
میزان این شاخص بسیار پایین‌تر از دوره‌های پیشین است. همانطور که مشاهده می‌کنید میزان شاخص در ماه مارچ ۰.۷۵ بوده و در اکتبر نیز ۰.۶۸ را نشان می‌دهد. این وضعیت به این معنا است که میزان سودآوری بالقوه بازار بسیار پایین آمده و تقریبا نصف شده است.
- ارزیابی دوره‌های پیشین بازار نشان می‌دهد که میزان پایین سودآوری بالقوه معمولا از آغاز تا میانه یک روند نزولی پدیدار می‌شود (محدوده نارنجی). البته بر اساس آنچه شاخص به ما نشان می‌دهد، می‌توان اینطور نیز نتیجه گرفت که یک بازار نزولی از می ۲۰۲۱ آغاز شده است.
- بر خلاف بازار صعودی سال ۲۰۱۳ و ۲۰۱۷، میزان سودآوری بالقوه بازار از مارچ تا آپریل و در ادامه از اکتبر تا نوامبر، کاهش یافته است. این وضعیت حاصل خرج شدن کوین‌ها در قیمت‌های بالاتر، افزایش قیمت پایه کوین‌ها و نتیجتا پدیدار شدن علائم یک بازار نزولی است.
ارزیابی نسبت ارزش اسمی بازار به ارزش واقعی سرمایه‌های در گردش با استفاده از شاخص MVRV
یکی دیگر از ابزارهای اندازه‌گیر میزان سودآوری بازار، شاخص MVRV است. این شاخص می‌تواند انحرافات مقطعی بازار را مستقل از روند بلندمدت اندازه‌گیری کند. این شاخص برای بازنمایی این انحرافات از تقسیم ارزش اسمی بازار به ارزش واقعی سرمایه‌های در گردش استفاده می‌کند و با بهره‌گیری از تغییرات این نرخ، دوره‌های کاهش و افزایش سودآوری برای سرمایه‌گذاران را مشخص می‌کند.
با توجه به اینکه شاخص MVRV در حال حاضر میزان ۰.۸۵ را نشان می‌دهد، می‌توان نتیجه گرفت که بازار در یک روند نزولی قرار گرفته است. به عبارتی شاخص MVRV نیز نتایجی مشابه شاخص سود و زیان بالقوه، که پیش‌تر بررسی کردیم را نشان می‌دهد. میزان پایین شاخص MVRV را می‌توان با استفاده از مشاهدان زیر تفسیر کرد:
- اصلاحات شدید در بازار صعودی (فلش آبی) معمولا با بازگشت قیمت و ثبت قله‌های جدید ادامه خواهد یافت.
- با توجه به وحشت حاصل از ادامه روند نزولی و تسلیم شدن سرمایه‌گذاران، معمولا بازار پس از شروع یک روند نزولی یک جهش رو به بالای مقطعی را تجربه خواهد کرد (فلش صورتی).
- اگر میزان شاخص کمتر از ۰.۸۵ باشد با یک بازار نزولی میان مدت یا بلند مدت مواجه هستیم که میزان سودآوری را به شدت کاهش داده و زیان سرمایه‌گذاران را تا حد قابل توجهی افزایش می‌دهد (محدوده قرمز).
با توجه به مطالب گفته شده اگر خریداران به حد کافی وارد بازار نشوند و روند حرکات قیمتی را تغییر ندهند، بازار به نفع فروشندگان عمل خواهد کرد و روند نزولی ادامه خواهد یافت. با این حال احتمال یک جهش مقطعی رو به بالا نیز وجود دارد.
ارزیابی نسبت قیمت واقعی کوین‌ها به ارزش منصفانه آن‌ها با استفاده از شاخص RTLR
یکی از شاخص‌هایی که اخیرا در تحلیل آنچین مورد استفاده قرار می‌گیرد، نرخ تغییرات قدمت کوین‌ها است. این شاخص (RTLR) مجموع روزهای کاسته شده از قدمت کوین‌ها (کوین‌های خرج شده) و روزهای اضافه شده به قدمت آن‌ها (کوین‌های تازه ساخته شده) را ارزیابی می‌کند. این شاخص می‌تواند ارزش منصفانه کوین‌های انباشت شده توسط سرمایه‌گذاران را با تقریب خوبی مشخص کند و از این طریق به روشن‌تر شدن وضعیت آتی قیمت کمک کند.
- میزان بالای شاخص نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران در حال انباشت کوین‌ها هستند و در این شرایط ارزش کوین‌های انباشت شده بیشتر از قیمت پایه کوین‌ها است.
- زمانی که میزان شاخص به قیمت واقعی بازار نزدیک می‌شود به این معنا است که سرمایه‌گذاران در حال توزیع و خرج کردن کوین‌های خود هستند و ارزش کوین‌های انباشت شده با قیمت پایه کوین‌ها برابر است.
در نمودار زیر مشاهده می‌کنیم که قیمت واقعی بازار در حال حاضر پایین‌تر از قیمت RTLR (۳۹۲۰۰) و بالاتر قیمت واقعی (۲۴۲۰۰) معامله می‌شود. این وضعیت معمولا در آغاز و میانه یک روند نزولی رخ می‌دهد. این نشانه را نیز باید به تاکیدات شاخص‌های قبلی بر شکل‌گیری یک روند نزولی، اضافه کرد.
ارزیابی برآیند سود و زیان محقق شده در تحلیل آنچین
همانطور که مشاهده کردیم نشانه‌های زیادی مبنی بر تسلط یک روند نزولی به بازار وجود دارد. با توجه به این مطلب به بررسی نحوه خرج شدن کوین‌ها توسط سرمایه‌گذاران خواهیم پرداخت. هفته گذشته با تسلیم بخشی از سرمایه‌گذاران و شکل گیری یک زیان عظیم در بازار بیت کوین خاتمه یافت.
شاخص برآیند سود و زیان محقق شده، زیان‌های حاصل از خرج شدن کوین‌های در بازه ضرر را از مجموع سود کوین‌های جابه‌جا شده کم می‌کند و نتیجه را به عنوان یک نمودار برآیند نشان می‌دهد. از این طریق می‌توان جهت جریانات سرمایه را در بازار بیت کوین ارزیابی کرد.
در هفته گذشته سرمایه‌گذاران با تسلیم شدن در نقابل روند نزولی بازار و خرج کردن کوین‌های خود در بازه زیان، برآیند منفی ۲.۵ میلیارد دلار را در بازار ثبت کردند. این میزان، یکی از بزرگترین زیان‌های بازار بیت کوین است و تقریبا با برآیند منفی ۲.۶ میلیارد دلاری ماه می ۲۰۲۱ برابری می‌کند.
ارزیابی زیان محقق شده در تحلیل آنچین
در هفت روز گذشته جمع زیان‌های محقق شده از ۷.۵۷ میلیارد دلار عبور کرد. این امر نشان می‌دهد که با یک روند گسترده تسلیم خریداران بیت کوین مواجه هستیم. در نمودار زیر مشاهده می‌کنیم که معمولا حجم بالای زیان محقق شده در کف‌های قیمتی رخ می‌دهد. به عبارتی خریدارانی که در قله‌های قیمتی اقدام به خرید کوین‌ها می‌کنند در چنین شرایطی تسلیم روند نزولی بازار می‌شوند و دست‌های قدرتمند بازار کوین‌های آن‌ها را از آن خود کرده و نوسانات بازار را کاهش می‌دهند.
این نکته را نیز در نظر داشته باشید که روند کاهشی قیمت و افزایش زیان محقق شده از نوامبر شروع شده و هر لحظه با قدرت بیشتری ادامه یافته است. بنابراین این اصلاح قیمت جزو دسته شدیدترین و بدترین کاهش‌های قیمتی قرار می‌گیرد و تسلیم سرمایه‌گذاران امری دور از انتظار نیست.
خسارت شدید خریداران کوتاه مدت، بازدهی بیشتر خریداران بلند مدت
اجازه دهید نگاهی به سهم خریداران مختلف در زیان گسترده هفته گذشته داشته باشیم. به وضوح می‌توان دید که خریداران کوتاه مدت هستند که بخش عمده‌ای از این زیان را متحمل شده‌اند. کوین‌هایی با قدمت کمتر از ۱۵۵ روز متعلق به خریداران کوتاه مدت است و از منظر آماری در دوره‌های نوسان، بیشترین کوین‌هایی که خرج می‌شوند در این دسته قرار دارند.
شاخص نرخ سود حاصل از کوین‌های خرج شده توسط خریداران کوتاه مدت (STH-SORP) در هفته گذشته به شدت کاهش یافت. از منظر تحلیل روانشناختی بازار، خریداران کوتاه مدت در این شرایط برای برگرداندن پولشان، کوین‌های خود را در قیمت پایه یا حتی پایین‌تر از قیمت پایه، خرج می‌کنند.همین امر باعث ایجاد فشار فروش و شکل‌گیری سطوح مقاومتی خواهد شد. میزان پایین شاخص مذکور نشان می‌دهد که خریدارن کوتاه مدت زیان سنگینی را متحمل شدند.
ارزیابی وضعیت ذخیره کوین‌های خریداران کوتاه مدت در تحلیل آنچین
با ارزیابی ذخیره کوین‌های خریداران کوتاه مدت می‌توانیم ببینیم که در حال حاضر ۱۸.۳ درصد از کل ذخیره کوین‌ها در اختیار این دسته از خریداران است (به غیر از کوین‌هایی که در صرافی‌ها نگه‌داری می‌شوند). محدوده قرمز در نمودار زیر میزان کوین‌های ذخیره‌ای که در بازه زیان قرار گرفته‌اند را نشان می‌دهد و می‌توان گفت با ادامه همین روند، از این هفته تمام ذخیره کوین‌های خریداران کوتاه مدت در بازه زیان قرار می‌گیرد.
به عبارتی، در شرایط کنونی کوین‌هایی که بیشترین احتمال فروش را دارند، کوین‌هایی هستند که در بازه زیان قرار گرفته‌اند و همین امر باعث شکل‌گیری سطوح مقاومتی و فشار فروش بیشتر خواهد شد.
ارزیابی میزان سود و زیان بالقوه خریداران بلندمدت
باید به این نکته توجه داشت که میزان ذخیره کوین‌های خریداران کوتاه مدت در پایین‌ترین حد چند سال اخیر قرار گرفته است که نشان‌دهنده تغییر وضعیت در ذخیره کوین‌های خریداران بلند مدت است. البته خریداران بلندمدت از روند نزولی بلندمدت بازار ناراضی هستند.
ذخیره کوین‌های خریداران بلندمدت به روند افزایشی خود بازگشته است. این امر نشان می‌دهد که این دسته از خریداران تمایلی به خرج کردن کوین‌های خود ندارند. به عبارتی خریداران بلندمدت در مواجهه با بازار نزولی اخیر، کوین‌های خود را از دسترس خارج کرده و قصد فروش آن را ندارند.
خریداران بلندمدت نیز از شرایط حاکم بر بازار راضی نیستند و در حال حاضر ۶ درصد از کوین‌های ذخیره آن‌ها در بازه زیان قرار گرفته است. باید این نکته را نیز در نظر گرفت که پس از مارچ ۲۰۲۰ که فشار فروش قیمت را به شدت کاهش داد، در حال حاضر خریداران بلندمدت بیشترین میزان ذخیره در بازه زیان را تجربه می‌کنند.
اما در نهایت تحلیل این هفته را با ارزیابی کوین‌هایی با قدمت بیش از یک سال به پایان می‌بریم. حجم کوین‌هایی با قدمت بیشتر از یک سال از اکتبر روندی افزایشی داشته است. بیش از ۵۹ درصد از کوین‌های در گردش قدمتی بیش از یک سال دارند که این میزان در سه ماهه اخیر ۵.۸ درصد افزایش داشته است.
این کوین‌ها حاصل تغییرات بین اکتبر ۲۰۲۰ تا ژانویه ۲۰۲۱ است. این دوره بررای انباشت‌کنندگان یک موقعیت درخشان در یک بازار صعودی بود. این وضعیت بسیار شبیه به یک بازار نزولی است که با تسلیم بسیاری از سرمایه‌گذاران همراه است و در نهایت فقط انباشت کنندگان صبور باقی می‌مانند و کوین‌ها را با پایین‌ترین به ذخیره خود اضافه می‌کنند.
جمع‌بندی
تعیین یک روند نزولی بلندمدت برای بازار بیت کوین دشوار و دور از انتظار است. اما از آنجایی که کاهش‌های بیشتر از ۲۰ درصد به شکل سنتی می‌تواند نشانه‌ای بر شکل‌گیری یک روند نزولی بلندمدت باشد، در این مقاله تلاش کردیم برخی از الگوهای عملکرد سرمایه‌گذاران را در دوره‌های پیشین بازار، ارزیابی کنیم. علاوه بر این تلاش کردیم بر اساس میزان سودآوری کوین‌ها برای سرمایه‌گذاران تصویر روشن‌تری از وضعیت بازار ارائه دهیم.
آنچه در تحلیل این هفته اهمیت بیشتری داشت، زیان تحقق یافته حاصل از افت قیمت هفته اخیر بود. خریداران کوتاه مدت سهم عمده‌ای در زیان اتفاق افتاده، داشتند. این دسته از خریداران برای پس گرفتن پولشان تسلیم روند نزولی بازار شده و کوین‌های خود را در بازه زیان خرج کردند. از طرفی همین امر موقعیت مناسبی را برای انباشت کنندگان فراهم کرد. با توجه به این مطالب می‌توان گفت که بازار بیت کوین یک بازار نزولی است و تمام علائم آن را دارد. اما امکان دارد این بار متفاوت باشد؟
این پرسشی است که در هفته‌های آتی به دنبال پاسخ آن خواهیم رفت.
این مقاله صرفا برای اهداف آموزشی ارائه شده است و نباید به‌عنوان مشاورهٔ تجاری و سرمایه‌گذاری از طرف کوین ایران و نویسندگانش قلمداد شود.
