کارمزد تراکنش های ارز رمزنگاری شده بیت‌کوین، کمرشکن شده است!

با رکورد زدن قیمت، افزایش پذیرش و جذب افکار عمومی توسط رسانه ها، حالا افراد بیشتری بیت‌کوین را می شناسند. بیت‌کوین بسیار محبوب، و همزمان بسیار آشفته و از نظر پرداخت کارمزد ، کمرشکن شده است!

پرداخت چنین کارمزد هایی غیر عملی است

به گزارش کوین ایران به نقل از news.bitcoin.com، هر طور که حساب کنیم، سال ۲۰۱۷ سالی خاص برای بیت‌کوین بود. طرفداران این ارز معروف، ۱۲ ماه پبش شاید بر سر موارد مختلفی بحث می کردند؛ اما رسیدن به عدد ۲۰ دلار برای کارمزد ارسالِ حتی مقدار کمی بیت‌کوین، به ذهنشان هم نمی رسید. باید در نظر داشت که این ارز در سال ۲۰۱۷ جهش های بزرگی کرد، اما همه آن ها رو به جلو نبود.

ناکارآمدی بیت‌کوین و تردید در جامعه

می توان بر سر موضوعات مختلفی بحث کرد؛ مثلا اینکه آیا در مقاله اولیه ساتوشی (خالق بیت‌کوین)، درباره تبدیل شدن بیت‌کوین به یک روش پرداخت همتا به همتا برای تراکنش های خرد، فکر شده بود یا نه. اما چیزی که جایی برای بحث باقی نمی گذارد، کارمزد است؛ در حال حاضر بیت‌کوین غیر قابل خرج کردن شده است؛ مگر برای ارسال چند صد دلار، که آنوقت احتمالا صرف داشته باشد تا هزینه تراکنش را پرداخت کنید. از هر طرف به آن نگاه کنیم، این کارمزد ها، معضل بیت‌کوین هستند؛ البته برخی از طرفداران تندروی این ارز، همچنان این موضوع را کتمان می کنند.

همین امر باعث شده تا برخی از افراد به عظمت بیت‌کوین و توان ساتوشی شک کنند. یکی از کاربران اینطور می گوید:« من نمی توانم بدون اینکه بخواهم ۱۵ دلار بابت کارمزد پرداخت کنم، به دوست خود ۵ دلار بیت‌کوین بفرستم. ارز آینده این است؟!».

درست است که هر چیزی قیمت خود را دارد، و اگر می خواهید از بیت‌کوین استفاده کنید، باید کارمزد آن را هم بدهید؛ اما مساله اینجاست که پرداخت ۲۰ دلار برای ارسال تعدادی بیت‌کوین به ارزش ۱۰ میلیون دلار منطقی است؛ اما آیا پرداخت همان ۲۰ دلار در ازای ارسال مقداری بیت‌کوین به ارزش ۱۰۰ دلار نیز درست است؟ بیت‌کوین برای مدتی، برای تراکنش های خرد نامطلوب بود، اما به جایی رسیده که برای تراکنش های متوسط هم نامطلوب شده است.

آیا بیت‌کوین محلی برای سرمایه گذاری و ذخیره دارایی است؟ و یا چون نمی توان از آن استفاده کرد، به چنین چیزی تبدیل شده؟

تازه کاران را گمراه نکنید!

بسیاری از تازه کاران بیت‌کوین، بصورت هفتگی یا ماهانه پولی برای خرید بیت‌کوین کنار می گذارند. اولین چیزی که این افراد در ورود به جامعه رمزامرزها می شنوند این است که “بیت‌کوین های خود را در کیف پول نگه دارید؛ جایی که خودتان کنترل کلید خصوصی را در دست داشته باشید”.

اما پس از مدتی متوجه می شوند که وقتی پول خود را در یک صرافی می ریزند و بیت‌کوین می خرند، نمی توانند به سرعت آن را از صرافی خارج کنند؛ باید چندین روز منتظر بمانند تا مقدار آن کمی بیشتر شود؛ چرا که برای جابجایی و ایجاد تراکنش به منظور ارسال حجم کمی از بیت‌کوین، باید کارمزد بالایی پرداخت کنند.

مقایسه رمزارزها با سوخت های مختلف

اگر بخواهیم هر ارز رمزنگاری شده را معادل یکی از سوخت‌ها قرار دهیم، بیت‌کوین را باید ذغال سنگ در نظر بگیریم؛ چرا که هزینه جابجایی بالایی دارد و جابجایی آن در مقیاس کم، ناکارآمد است. سفارش دادن مقدار کمی از این سوخت برای هر باری که بخواهید آتشی روشن کنید، غیر ممکن است؛ یا باید یک گونی از آن را سفارش دهید یا هیچی! اتریوم مانند گاز است و بیت‌کوین کش هم همچون سوخت هیدروژنی: ارزان و کارآمد.

البته ذغال سنگ یک مزیت کلیدی دارد و آن طول عمر بالای آن است. در دنیای ارزهای رمزنگاری شده، بیت‌کوین یک سوخت فسیلی واقعی است؛ از همان اول بوده و از بین بردن آن به همین سادگی ها نیست.

در نهایت، راه حل هایی برای مقیاس پذیری این ارز قدیمی از راه می رسند و مشکل کارمزد ها هم حل می شود؛ اما کسی از زمان آن خبر ندارد. تا آن زمان، بیت‌کوین همچنان به ذغال سنگ بودن خود در دنیای ارزهای رمزنگاری شده ادامه خواهد داد.

دلایل افزایش کارمزد

تا به حال، شبکه بیت‌کوین برای اندازه بلاک هایی که می توانستند در بلاکچین (دفترکل تراکنش های بیت‌کوین) قرار بگیرند محدودیت داشته است؛ این محدودیت ۱ مگابایت است. سایز یک تراکنش معمولی در حدود ۵۰۰ بایت است. یک بلاک معمولی نیز کمتر از ۲۰۰۰ تراکنش را در خود جای می دهد. از آنجایی که هر ده دقیقه یک بار، یک بلاک تولید می شود، پس می توان گفت که در هر ثانیه، ۳.۳ تراکنش تایید می شود.

در ماه سپتامبر یک بروزرسانی جدید به نام سگویت (Segwit) معرفی شد. سگویت مخفف segregated witness یا “شاهد جدا شده” است. هر تراکنش شامل یک امضای رمزنگاری می شود. segwit اجازه می دهد تا این امضاها بصورت جداگانه و در واقع جدای از تراکنش هایشان ذخیره شوند. همانطور که بالاتر گفتیم، در هر بلاک، ۱ مگابایت از تراکنش ها می تواند وجود داشته باشد؛ طی طرح سگویت، امضای مربوط به هر تراکنش، دیگر در این محاسبات شمرده نمی شود.

این امر می تواند ظرفیت شبکه را دو برابر کند. اما تنها تعداد کمی از تراکنش ها از این موضوع استفاده کردند؛ در نتیجه متوسط بازده شبکه همچنان زیر ۲۵۰۰ تراکنش در هر بلاک مانده است. این یعنی حدود ۴ تراکنش در هر ثانیه.

نحوه کار کارمزد ها

زمانی که فردی یک تراکنش را در شبکه ثبت می کند، آن فرد می تواند برای تراکنش خود مقداری کارمزد یا فی (fee) در نظر بگیرد. این کارمزد نصیب استخراج کننده ای می شود که تراکنش آن فرد را در یک بلاک قرار می دهد. اگر تعداد تراکنش هایی که استخراج کنندگان می توانند در یک بلاک قرار دهند زیاد باشد، مسلما استخراج کننده ها آن هایی را انتخاب می کنند که کارمزد بالاتری دارد. در نتیجه هرچه مقدار کارمزدی که برای تراکنش خود انتخاب می کنید بیشتر باشد، احتمال اینکه تراکنش شما در بلاک بعدی قرار بگیرد هم بیشتر می شود.

البته میزان تقاضا در روزها و حتی ساعات مختلف یک روز متفاوت است. اگر برای ارسال تراکنش خود عجله ای نداشته باشید، می توانید میزان کارمزد انتخابی خود را حتی از سطح متوسط هم کمتر در نظر بگیرید. در اینصورت ممکن است پس از چندین ساعت تراکنش شما تایید شود.

این یعنی آنکه تمام تراکنش ها لزوما به ۲۰ دلار کارمزد نیاز ندارند. می تواند کارمزد برخی بیشتر و برخی کمتر باشد. برای مثال برای اینکه تراکنش شما در بلاک بعدی قرار بگیرد، باید ۱۶ دلار بابت کارمزد بپردازید؛ اما اگر بخواهید ۱۳ دلار بپردازید، تراکنش شما در ۶ بلاک بعدی (یعنی حدود ۱ ساعت بعد) قرار خواهد گرفت و تایید می شود.

این موضوع برای کسانی که می خواهند از بیت‌کوین برای پرداخت های روزانه خود استفاده کنند دردسر زا است. این روزها کاربران باید بین پرداخت کارمزد ۲۰ دلاری و یا منتظر ماندن برای چندین ساعت (یا حتی چندین روز) یکی را انتخاب کنند.

مطلب مرتبط: اگر تراکنش های بیت‌کوینی شما منتظر مانده اند، چه باید بکنید

سرانجام کارمزد ها چه می شود

مدت هاست که بر سر مقیاس پذیری بیت‌کوین بحث و جدل است. گروهی می گویند این محدودیت ۱ مگابایتی باید برداشته شود و اندازه بلاک ها بزرگ تر شود. برخی از طرفداران این موضوع یک انشعاب از بیت‌کوین به نام بیت‌کوین کش (bitcoin cash) را راه اندازی کردند؛ این انشعاب اندازه بلاک ها را تا ۸ مگابایت افزایش می دهد.

برخی دیگر، از جمله توسعه دهندگان کلایت استاندارد بیت‌کوین بر این باورند که افزایش سایز بلاک مشکلاتی به دنبال دارد؛ مثلا آنکه برای کاربران عادی، مشارکت در روند همتا به همتا برای صحت سنجی تراکنش ها بسیار سخت می شود. این دسته از افراد به شبکه لایتنینگ امید بسته اند. اگر lightening network به درستی کار کند، بسیاری از تراکنش ها بصورت خارج از زنجیره صورت می گیرند؛ با این وجود دیگر نیازی به پرداخت کارمزدهای بالا به ازای هر تراکنش نیست و همچنین نیازی به افزایش اندازه بلاک هم وجود نخواهد داشت.