امکان استفاده از بیت کوین در صندوق ذخیره ارزی (گفت و گوی اختصاصی با Bobby Lee)

بیت کوین به عنوان پول مردمی شناخته می شوند نه فقط به این دلیل که مبتکرین آن خارج از دایره حکومت بوده اند، بلکه چون حکومت ها اساسا مصر هستند تا «حق انحصاری چاپ پول» را در اختیار داشته باشند و بیت کوین نافی چنین انحصار و کنترلی است.

استفاده از بیت کوین بر خلاف قانون نیست!

سیاست های پولی و مالی، نظام مالیاتی و سیستم بانکداری، همگی، اقتضا می کنند که دولت ها «حق انحصاری چاپ پول» را در اختیار داشته باشند. با این حال، این فقط یک اصل غیر رسمی و ضمنی است و با اصل «تجارت آزاد» در تضاد قرار دارد. به همین دلیل، مطابق اصول حقوقی لیبرالیستی، خرید و فروش بیت کوین قانونی است. به همین دلیل حکومت های دموکراتیک در جهان، با وجود اکراه نسبت به بیت کوین، نمی توانند در جهت غیر قانونی کردن آن اقدامی بردارند.

این امر باعث شده تا بیت کوین به لحاظ قانونی یک موقعیت برزخی داشته باشد یعنی اگرچه همچنان به عنوان یک دارایی دیجیتالی،قانونی محسوب می شود اما از حمایت قانونی (خصوصا توسط مراجع قضایی) برخوردار نیست.
آنچه در فوق گفته شد، عقیده غالب جامعه بیت کوین و رمزارزهاست: حکومت ها وقتی روی چیزی کنترلی نداشته باشند، اگر آن را ممنوع نکنند دست کم از آن استقبال نخواهند کرد. از آنجایی که این به ماهیت و منفعت حکومت ها باز می گردد، پس بسیاری امیدی به تغییر موضع دولت ها در قبال بیت کوین ندارند. تاکنون موضع مقامات رسمی حکومت های مختلف نیز بر این عقیده رایج مهر تایید زده است.

بیشتر بخوانید: قانونی سازی بیت کوین و رمز ارز ها در کشور ها

خطاب به رییس جمهور ایران: ترامپ را با بیت کوین تهدید کنید!

با این حال، همه با این عقیده موافق نیستند زیرا شرایط تاحدی تغییر کرده است. بابی لی، بنیانگذار صرافی BTCChina و عضو هیات مدیره BTCFoundation معتقد است که حکومت ها می توانند از Bitcoin به عنوان یک ارز برای صندوق ذخیره ارزی خود استفاده کنند. وی در یک توییت مستقیما خطاب به رییس جمهور ایران پیشنهاد کرد که برای مقابله با تحریم های مالی آمریکا که اعتبار ریال را مستقیما هدف قرار داده است، از بیت کوین استفاده کند. پس از توییت جنجالی ترامپ علیه روحانی، بابی لی (به همان سبک ترامپ و با حروف بزرگ) نوشت:

«خطاب به روحانی، رییس جمهور ایران: اگر واقعا می خواهید رییس جمهور ترامپ را تهدید کنید، باید استفاده از ارزهای رایج خصوصا دلار را متوقف کرده و در عوض برای تمامی مبادلات تجاری از Bitcoin استفاده کنید. ذخیره ملی خود را از طلا و ارزهای خارجی به بیت کوین تبدیل کنید.»

جایگزین سازی بیت کوین با ارز های رایج

صرف نظر از اینکه این امر تاچه اندازه عملی است یا واقعا تا چه اندازه جدی گرفته خواهد شد، پیشنهاد بابی لی، یک شیفت گفتمانی در مسئله پذیرش بیت کوین محسوب می شود: یعنی اینکه Bitcoin نه فقط به عنوان یک پول جایگزین برای مردم عادی، بلکه به عنوان یک ارزخارجی آلترناتیو برای حکومت ها نیز می تواند نقش ایفا کند. بابی لی در پاسخ به کوین ایران درباره این مسئله، ایران را تنها یک مورد استثنایی نمی داند و معتقد است که بسیاری از کشورهای کوچک می توانند بیت کوین را به عنوان بخشی از ذخیره ملی خود نگاه داری کنند:

«این را صادقانه می گویم، من فکر می کنم حکومت ها، حالا ایران باشد یا هرکدام از کشورهای جنوب، باید بیت کوین را در ذخیره ارز خارجی خود قرار دهند.

درست همانطور که طلا را ذخیره می کنند. نمی دانم ایران چقدر طلا ذخیره دارد. اما تصور بر این است که آمریکا حدود هشت هزار تن طلا ذخیره دارد. برخی کشورها هم چهار، دو یا یک هزار تن طلا را ذخیره دارند. مردم طلا و ارزهای خارجی را نگه داری می کنند.

هنگ کنگ ذخایر دلار و یورو دارد. چین هم خزانه دلار دارد. فکر می کنم ایران یا هرکشور دیگری، همانطور که طلا و ارزهای خارجی را ذخیره می کند، بیت کوین را هم می تواند ذخیره کند.»

کریپتوکارنسی در ایران: انتظار از مسئولان کشور (یادداشت سردبیر)

وی در ادامه و در تاکید به استفاده از بیت کوین به عنوان یک دارایی مانند طلا گفت: «نیاز نیست از بیت کوین برای مخارج جاری استفاده کرد، نیازی به نقل و انتقال آن نیست.»

وی همچنین در پاسخ به مسدود شدن حساب های کاربران ایرانی توسط بیترکس به بهانه تحریم ها، به کوین ایران گفت:

«من نمی خواهم وارد سیاست شرکت ها بشوم و هر شرکتی سیاست های خود را دارد ولی این به بیت کوین مرتبط نیست و این شرکت ها و موسسات هستند که سیاست های خود را تعیین می کنند»

بیشتر بخوانید:

صرافی Bittrex از تغییرات جدید در ضوابط خود خبر داد

کره شمالی، ایران، کریمه، سوریه و کوبا در فهرست رسمی تحریم Bittrex

در ادامه معضل صرافی آمریکایی بیترکس (Bittrex) برای کابران ایرانی

توییت بابی لی واکنش های مثبت و منفی فراوانی از جامعه بیت کوین دریافت کرد. بسیاری این نگرانی را ابراز کردند که استفاده دولت ایران (به عنوان یک دولت متخاصم با آمریکا)، آمریکا را برخواهد انگیخت تا بیت کوین را غیرقانونی کند یا موانع بیشتری بر سر آن ایجاد کند. در واقع، از نظر ایشان، به نفع بیت کوین نیست که به عنوان سلاحی در دست حکومت ها علیه یکدیگر استفاده شود.

ثبات بیت کوین با طلا قابل رقابت است؟

بابی لی معتقد است که بیت کوین به عنوان یک دارایی و یا برای سرمایه گذاری بلندمدت یک گزینه بسیار خوب است. تاکنون بیت کوین ثابت کرده است که می تواند مانند طلا یک به عنوان یک دارایی (asset) مورد استفاده قرار گیرد
. دلیل اینکه مردم از طلا به عنوان یک دارایی برای ذخیره و پس انداز استفاده می کنند، نه اساسا امید به افزایش قیمت در آینده، بلکه برعکس به خاطر مقاومت قیمت (resiliency) آن در مقابل پیشامدها و نوسانات بازار است. ارزهای رایج (fiat currencies) در مقابل تغییرات اقتصادی و مالی بسیار آسیب پذیرتر از فلزات گرانبها مانند طلا و نقره هستند.

Bitcoin ثابت کرده است که برخلاف دیگر رمزارزها از resiliency بالایی برخوردار است و بنابراین می تواند به عنوان یک دارایی برای پس انداز مورد استفاده قرار گیرد خصوصا اینکه کمیابی آن تضمین شده است. حال پرسش اصلی این است که اگر بیت کوین یک گزینه خوب برای مردم عادی به عنوان یک دارایی است، آیا می تواند گزینه مناسبی هم برای استفاده دولت ها به عنوان بخشی از ذخیره ملی باشد.

بیشتر بخوانید: آخرین نظرات مسئولان دولت ایران درباره بلاک چین و رمز ارز ها چیست؟

تاکنون حکومت ایران، به همان دلایل قدیمی، یعنی ناشناخته بودن و غیرقابل کنترل بودن، بیت کوین را غیرقانونی اعلام کرده است. معلوم نیست که آیا بحران اقتصادی کنونی ایران، طرز تفکر آنها نسبت به بیت کوین را تغییر خواهد داد یا خیر. اما روی کاغذ، پیشنهاد بابی لی، یعنی استفاده از بیت کوین به عنوان ذخیره ارزی، قابل ملاحظه است. یک اقدام دیگر، ایجاد یک رمزارز ملی است که امکان مبادلات بینا مرزی را برای تجارت هایی در ابعاد کوچک میسر و تسهیل می سازد.

اما اجازه دهید یک شرایط فرضی را در نظر بگیریم. اگر حکومت ها تصمیم بگیرند به پیشنهاد بابی لی جامه عمل بپوشانند، چه خواهد شد؟ خریداری عمده Bitcoin یا یک رمزارز توسط یک دولت، آن را به یک بازیگر عمده در تعیین قیمت بازاری رمزارز مذکور تبدیل خواهد کرد. این الزاما خبر خوبی نیست. به این ترتیب، دولت ها به مانند یک نهنگ در بازار عمل کرده و میزان نقدینگی و همچنین قیمت را تحت کنترل خود در می آورند. اگرچه بسیاری از دارندگان بیت کوین، موقتا از افزایش تقاضا و قیمت سود خواهند کرد، اما بعد از مدتی، کنترل روی بازار را از دست خواهند داد. در حال حاضر، حدود ۱۲۰ میلیارد دلار بیت کوین در جهان وجود دارد.

ایران می تواند بازار را تحت کنترل قرار دهد

ورود دولت هایی مانند ایران که بیش از صد میلیارد دلار صندوق ذخیره ارزی دارند، براحتی می توانند شرایط بازار را تحت کنترل خود در آورند و در صورت تصمیم دولت به ذخیره، نقدینگی Bitcoin به شدت کاهش خواهد یافت. اگر در شرایط فرضی دولت دیگری تصمیم بگیرد که وارد بازار شود (برای مثال به عنوان راهکاری برای مقابله با اقدام دولت ایران)، در نتیجه، بیت کوین بین چند دارنده بزرگ تقسیم می شود.

پس نقدینگی هرچه کمتر شده و بنابراین پول ارزش خود را از دست خواهد داد. پس انداز زیاد و طولانی مدت، یک پول را از کارایی می اندازد و در نتیجه توانایی خرید و فروش، انگیزه مردم (خصوصا اینکه مشاهده کنند که قیمت به تصمیمات چند بازیگر عمده بستگی دارد) و در نتیجه تقاضا کاهش خواهد یافت و مردم به سراغ رمزارزهای دیگر خواهند رفت. به بیان دیگر، اگر شما همه پول را داشته باشید، شما به سادگی هیچ چیز نخواهید داشت زیرا این امر با ماهیت پول در تضاد است و پول فقط تا وقتی یک پول است که دیگران نیز به مقدار کافی از آن داشته باشند.

بنابراین پیشنهاد بابی لی، فقط در ابعاد محدود معقول است و یک دولت نمی تواند بخش عمده ای از ذخیره ارزی خود را به بیت کوین تبدیل کند. با این حال، بیت کوین یک آلترناتیو خوب برای پس انداز حتی برای دولت ها باقی می مانند ولو اینکه محدودیت های جدی برای میزان این پس انداز وجود دارد.