اتریوم ۲.۰ (Ethereum 2.0) نسخه‌ای جدیدتر از اتریوم است. این شبکه که اجرایی شدن نهایی آن مدت‌هاست به تعویق افتاده، عملکردی قوی‌تر و تجربه‌ای بهتر در شبکه را نوید می‌دهد. بعضی از نکات قابل‌توجه اتریوم ۲.۰ تغییر رویکرد به شیوه اثبات سهام (proof of stake)، بهره بردن از سیستم شاردینگ (sharding) و استفاده از یک شبکه بلاک چین در هسته مرکزی آن به‌نام بیکِن چین (beacon chain) است. انتظار می‌رود همه این‌ها و حتی تغییرات و امکانات بیشتر، طی یک مسیر از پیش برنامه‌ریزی‌شده به دقت و مرحله به مرحله، اجرایی شود.
اما این ویژگی‌ها تنها نوک یک کوه یخ بسیار بزرگ است که هنوز ابعاد گسترده آن مشخص نیست. با توجه به اینکه اتریوم یکی از محبوب‌ترین رمز ارزهای جهان است، بررسی اینکه که EHT 2.0 در واقع چیست و چگونه بر جهان رمز ارز تاثیر می‌گذارد، نیازمند جزئیات بیشتری است.
پیشنهاد مطالعه: راهنمای ترید اتریوم برای مبتدی ها
چرا اتریوم ۲.۰ مطرح شد؟
از ابتدای شروع به کار شبکه اتریوم، تکنولوژی‌های نوین به صورت اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (Dapps) و دیگر اشکال شبکه‌های بلاک چین، توسعه فزاینده‌ای داشته و هر روز گسترده‌تر می‌شود. مسئله مهم‌تر آنکه بسیاری از این تکنولوژی‌ها بر پایه شبکه اتریوم ساخته شده و تحت این شبکه اجرا می‌شوند. برخی از بزرگترین نوآوری‌های حوزه تجارت را درنظر بگیرید؛ بسیاری از صرافی‌های غیرمتمرکز و معتبر جهان بر روی شبکه اتریوم اجرا می‌شوند.
متاسفانه توانایی محدود این شبکه برای پردازش تراکنش‌ها (scalability) مسئله‌ای است که کم‌کم خودش را نشان می‌دهد. همچنان که تعداد تراکنش‌ها در شبکه اتریوم افزایش می‌یابد، هزینه انجام این تراکنش‌ها نیز در حال افزایش است. اگر قرار باشد اتریوم به عنوان بستر اصلی شکل‌گیری نسل بعدی اینترنت مطرح شود، باید بتواند پاسخ‌گوی کل نیاز حوزه اقتصاد و تجارت نیز باشد. در غیر این صورت اتریوم برای چنین هدفی غیرقابل استفاده است.
در همین نقطه است که اتریوم ۲ وارد صحنه می‌شود. اتریوم ۲.۰ در ابتدا برای حل مشکل محدودیت توان پردازش مطرح شد. این تغییر می‌تواند تمایزی جدی میان ETH و ETH 2.0 ایجاد کند. همه این تغییرات از طریق ارائه یک مسیر دقیق و برنامه‌ریزی‌شده محقق می‌شود.
اتریوم ۲.۰ چیست؟
اتریوم ۲.۰ (که آن را با نام ETH 2.0 یا Serenity هم می‌شناسند) نسخه‌ای جدیدتر و پیشرفته‌تر از اتریوم است که اجرایی شدن کامل آن مدت‌هاست به تعویق افتاده اما تغییرات مهمی ازجمله حل مسئله محدودیت پردازش را نوید می‌دهد. شبکه اتریوم باید از طریق بهبود سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، افزایش سرعت، بالا بردن بازده و در نهایت حل مسئله محدودیت پردازش، ارتقا یابد و در این میان سطح امنیت و غیرمتمرکز بودن آن نیز زیر سوال نرود.
این نسخه از اتریوم (ETH 2.0) همواره مدنظر بوده اما چندسالی طول کشید تا به بازار معرفی شود و بسیاری از افراد در انتشار تاریخ عرضه اتریوم ۲ بودند. دلیل تاخیر، این است که حل مسئله محدودیت پردازش در یک شبکه بلاک چین بدون اینکه امنیت آن پایین بیاید یا غیرمتمرکز بودنش زیر سوال رود، کار بسیار سخت و پیچیده‌ای است.
خوشبختانه Ethereum 2.0 با پیاده‌سازی برخی ویژگی‌های جدید توانسته است بر این چالش سخت غلبه کند. این ویژگی‌ها چندین تمایز بنیادی بین ETH 2.0 و اتریومی که اکنون می‌شناسیم ایجاد می‌کند.
پیشنهاد مطالعه: ترجمه وایت پیپر اتریوم (Ethereum)
تفاوت‌های Ethereum و Ethereum 2.0
بزرگترین تمایز‌های میان Ethereum و Ethereum 2.0 شامل استفاده از شیوه اثبات سهام به عنوان سازوکار اصلی، خرد کردن یا تقسیم شبکه، و هسته جدیدی به نام بیکِن چین است. در ادامه با جزئیات بیشتری به این تفاوت‌ها می‌پردازیم.
اثبات سهام یا proof of stake (PoS)
اثبات کار (proof of work) شیوه اتریوم و بسیاری از بلاک چین‌های دیگر برای حفظ امنیت و به‌روزرسانی توسط استخراج‌کنندگانی است که در ازای دریافت پاداش، بلاک جدید را می‌سازند و به آن اعتبار می‌بخشند. متاسفانه شیوه اثبات-کار مقیاس‌پذیر نیست یا به عبارتی با افزایش زنجیره بلاک‌ها، به پردازنده‌های بیشتری برای پردازش تراکنش‌ها نیاز دارد.
شیوه اثبات-سهام این مشکل را با جایگزین کردن کامپیوتر‌های پردازنده با واگذاری سهام به دارندگان اتریوم حل کرده است. در این شیوه هر فردی که حداقل ۳۲ عدد اتریوم داشته باشد می‌تواند اعتباردهنده باشد و با دریافت مبلغی تراکنش‌ها را تایید کند.
پیشنهاد مطالعه: مقایسه الگوریتم اثبات کار و اثبات سهام : کدامیک بهتر است؟
Sharding یا خرد کردن
هر کسی که بخواهد از شبکه اتریوم استفاده کند باید از طریق یک گره (node) این کار را انجام دهد. گره‌ها کامپیوترهایی هستند که از ابتدای به وجود آمدن شبکه اتریوم تمام تراکنش‌ها را دریافت، پردازش و ذخیره می‌کنند، درحالی‌که نیازی نیست شما به عنوان یک کاربر به خاطر انجام یک تراکنش در این فرآیند سهیم شوید. این سهیم شدن اجباری سرعت پردازش را به شدت کاهش می‌دهد.
Shard chainها درست همانند شبکه بلاک چین عمل می‌کنند با این تفاوت که شامل بخشی از یک شبکه بلاک چین کلی هستند. این شبکه‌ها به گره‌ها در پردازش و ذخیره یک بخش از شبکه اتریوم کمک می‌کنند. این عمل می‌تواند ظرفیت پردازش تراکنش‌ها در شبکه اتریوم را افزایش دهد.
بیکن چین (Beacon chain)
این شبکه به شکل موازی با شبکه‌های زیرمجموعه (shard chains) همکاری می‌کنند. باید عنصری وجود داشته باشد که از درست عمل کردن شبکه‌های زیر مجموعه و هماهنگی آن‌ها با هم اطمینان حاصل کند. این نقش را بیکن چین بازی می‌کند. بیکن چین با تسلط به کل شبکه‌های زیرمجموعه و خروجی‌های آن‌ها، به شکل موازی دقت عملکرد آن‌ها را می‌سنجد.
بیکن چین یک برند جدید در حوزه بلاک چین است که نقش اساسی در پروژه اتریوم ۲.۰ دارد. بدون بیکن چین، اطلاعات بین شبکه‌های زیرمجموعه انتقال نمی‌یابد و در عمل دیگر نمی‌توان از مقیاس‌پذیری شبکه و توانایی بالای پردازش صحبت کرد. به همین خاطر بیکن چین اولین گام مسیر تکامل پروژه ETH 2.0 است.
پیشنهاد مطالعه: هزینه گس اتریوم: یک توضیح ساده
مسیر پیش روی Ethereum 2.0
عرضه نسخه جدید اتریوم به یکباره صورت نمی‌گیرد. فرآیند ورود ETH 2.0 به بازار در سه مرحله انجام می‌شود. هرکدام از این مراحل ویژگی‌های خاصی را ارزیابی می‌کند تا از عملکرد مناسب این ویژگی‌ها در شبکه اتریوم اطمینان کافی حاصل شود.
مرحله صفر
مرحله صفر عرضه اتریوم ۲.۰ به پیاده‌سازی زنجیره بیکِن‌ها (beacon chain) اختصاص یافته است؛ چراکه بیکن چین عنصر اساسی عملکرد شبکه‌های زیرمجموعه (shard chains) است. در این مرحله که هنوز شبکه‌های زیرمجموعه شکل نگرفته، بیکن چین طی یک قرارداد یک‌طرفه اعتباردهنده‌ها (سهام‌داران) را می‌پذیرد.
این نکته واجد اهمیت است که اعتباردهنده‌های پذیرفته‌شده توسط شبکه بیکن چین تا زمانی که شبکه‌های زیرمجموعه به طور کامل پیاده‌سازی نشده‌اند، نمی‌توانند سهام اتریوم خود را برگردانند. به عبارتی سهام اتریوم اعتباردهنده‌ها تا شروع به کار مرحله بعدی مسدود می‌ماند.
ETH 2.0 برای شروع به کار باید طی قرارداد دریافت نقدینگی، موفق به فروش حداقل ۵۲۴۲۸۸ اتریوم شود تا شبکه جدید بتواند کار خود را آغاز کند.
مرحله صفر عرضه اتریوم ۲ در اول دسامبر ۲۰۲۰ شروع شد.
مرحله ۱.۵/۱
مرحله بعد در واقع ترکیب دو مرحله است: مرحله ۱ و مرحله ۱.۵؛ در مرحله ۱ شبکه‌های زیرمجموعه پیاده‌سازی می‌شوند که به اعتباردهنده‌ها اجازه می‌دهند بلاک های جدید را از طریق شیوه اثبات-سهام (PoS) در شبکه بلاک چین ایجاد کنند. مرحله ۱.۵ زمانی رخ می‌دهد که شبکه اصلی اتریوم به شکل رسمی شبکه‌های زیرمجموعه را معرفی کند و انتقال از شیوه اثبات-کار به شیوه اثبات-سهام محقق شود.
انتظار می‌رود مرحله ۱.۵/۱ طی سال ۲۰۲۱ اجرایی شود.
مرحله ۲
مرحله آخر عرضه اتریوم ۲.۰، مرحله ۲ است که زمانی اتفاق خواهد افتاد که اتریوم بتواند به طور کامل شبکه‌های زیرمجموعه را مدیریت کند و به یک شبکه منسجم اتریوم تبدیل شود. شبکه‌های زیرمجموعه توانایی کار با قرارداد‌های هوشمند را دارند و توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز و دیگر تکنولوژی‌ها می‌توانند به راحتی در شبکه Ethereum 2.0 ادغام شوند و از آن استفاده کنند.
انتظار می‌رود این مرحله از اتریوم ۲.۰ در سال ۲۰۲۱ یا سال بعد از آن تحقق یابد.
پیشنهاد مطالعه: بهترین کیف پول‌های اتریوم در سال ۲۰۲۱
جمع‌بندی
Ethereum 2.0 به دلایل زیادی یک آپدیت ضروری و مهم برای Ethereum است، مخصوصا وقتی که صحبت از محدودیت توان پردازش (scalability) به میان می‌آید. بدون ویژگی‌های شیوه اثبات-سهام، شبکه‌های زیرمجموعه و شبکه بیکن چین، اتریوم در خطر ناپایداری قرار می‌گیرد و دیگر نمی‌تواند قرارداد‌های هوشمند جهان رمز ارز‌ها را مدیریت و جهت‌دهی کند.
اجرایی شدن کامل پروژه اتریوم ۲.۰ نیاز به زمان دارد اما ممکن است بیش از زمان مورد انتظار هم طول بکشد. اما خبر خوب این است که این پروژه در حال حاضر در جریان اجرایی‌شدن است و توسعه‌دهندگان برای تکمیل آن سخت تلاش می‌کنند.
